बेलायत-भारत-नेपाल त्रिपक्षीय सम्झौता
बेलायत-भारत-नेपाल बीच सैन्य सेवामा रहेका गोर्खा सेनाको हक हितको लागि त्रिपक्षीय सम्झौता १९४७ मा हस्ताक्षर भएको थियो ।
पृष्ठभूमि
सम्पादन गर्नुहोस्सन् १९४७ मा संयुक्त अधिराज्यबाट भारत स्वतन्त्र भए पछी,र यो निर्णय भएको थियो दुई सरकारहरू गोर्खा ब्रिगेड / गोरखा रेजिमेन्टहरु बीच विभाजित गर्न बीच बेलायती र भारतीय सेना सहमत भए— छ गोर्खा एकाइहरु नयाँ भारतीय सेनाको अङ्ग भए , जबकि ब्रिटिश सेनामा सरुवा गरियो :
| भारतीय सेना | ब्रिटिस सेना |
|---|---|
| पहिलो राजा जर्ज पाँचौ को निजि गोर्खा राइफल (मलाउँ रेजिमेन्ट ) | दोश्रो राजा एडवार्ड सातौँको निजि गोर्खा राइफल ( सिर्मुर राइफल) |
| तेश्रो रानी अलेक्जेन्ड्रियाको निजी गोर्खा राइफल | ६ औ गोर्खा राइफल |
| ४ औ राजकुमार वेल्सको निजी गोर्खा राइफल | ७ औ गोर्खा राइफल |
| ५ औ शाही गोर्खा राइफल (फ्रन्टियर फोर्स) | १० औ गोर्खा राइफल |
| ८ औ गोर्खा राइफल | |
| ९ औ गोर्खा राइफल |
मुख्य बुँदा
सम्पादन गर्नुहोस्यो सम्झौताको मुख्य बुँदा निम्नानुसार छन् :
- गोर्खा सैनिक नेपाली नागरिकको रूपमा भर्ति गरिनु पर्नेछ , नेपाली नागरिकको रूपमा सेवा गर्नु पर्नेछ र पुनर्स्थापित गरिनेछ ।
- सबै धार्मिक तथा सांस्कृतिक संस्कार/ बिधिहरु हिन्दु धर्म मान्यता अनुसार गरिनेछ।
- भारतीय तथा ब्रिटिस सेनामा रहने गोर्खा सिपाहीले समान आधारभूत पारिश्रमिक पाउनेछन , तथापी रहनसहन बसाइको अनुसार भत्ता फरक पर्न सक्नेछ ।
- सन्तोषजनक कर्तव्यपालन र व्यबहार भएसम्म, सबै सैनिकलाई निवृतभरण पाउने समय सम्म काम गर्न सक्नेछन ।
- सबै गोर्खा सैनिक लाई प्रत्येक तीन तीन वर्षमा नेपाल जानको लागि छुट्टि दिइनेछ ।
- गोर्खा सेनाको भर्ना/ भर्ति विश्व व्यापी सैनिक नियम अनुसार गरिनेछ ।
- गोरखा सेना पूर्णतया उनीहरू भर्ती भएका ठाउँमा एकीकृत हुन्छन् र कुनै पनि परिस्थितिमा उनीहरूलाई भाडाको सिपाही मानिने छैन ।
यो सम्झौता ब्रिटिस सेनामा कार्यरत ३,५०० गोर्खा तथा भारतीय सेनामको ४०,००० सेनाको लागि मान्य हुनेछ। यो सम्झौता नेपाली सेनामा रहेका गोर्खाहरूलाई लागु हुने छैन ।