बरिशाल जिल्ला

बरिशाल जिल्ला (बङ्गाली: বরিশাল জেলা) बङ्गलादेशको मध्य दक्षिण भागमा पर्ने एक जिल्ला हो। बरिशाल जिल्ला ढाका विभाग अन्तर्गत पर्दछ। बरिशाल जिल्लाको स्थापना सन् १९९७ मा बाकेरगञ्ज जिल्लाको नामले भएको थियो भने पछि यसलाई बरिशाल जिल्लामा परिणत गरिएको थियोे। यस जिल्लाको सदरमुकाम बरिशाल सहर हो जुन बरिशाल विभागको पनि सदरमुकाम हो।

बरिशाल जिल्ला বরিশাল জেলা
जिल्ला
बरिशाल जिल्ला
बङ्गलादेशको नक्शामा बरिशाल जिल्लाको अवस्थिति
निर्देशाङ्क: २२.८०°N ९०.३७°E / 22.80; 90.37
देश	बङ्गलादेश
विभाग	बरिशाल विभाग
बाकेरगञ्ज जिल्ला	सन् १७६०
क्षेत्रफल
• जम्मा	२,७८४.५२ किमी२ (१०७५.११ वर्ग माइल)
	सन् २०११ को राष्ट्रिय जनगणना अनुसार
जनसङ्ख्या  (सन् २०११)
• जम्मा	२,३२४,३१०
• घनत्व	८३०/किमी२ (२२००/वर्ग माइल)
वासिन्दाहरू	बरिशाली
समय क्षेत्र	युटिसी+०६:०० (बङ्गलादेश मानक समय)
हुलाक अङ्क	८२००

भूगोल

बरिशाल जिल्ला बङ्गलादेशको मध्य दक्षिण भागमा पर्छ भने यो जिल्ला २३°२७' देखि २२°५२' उत्तर अक्षांश र ९०°०१' देखि ९०°४३' पूर्वी देशान्तरणमा अवस्थित छ।बरिशाल जिल्लाले बङ्गलादेशको कुल क्षेत्रफल मध्ये २७९०.५१ वर्ग किलोमिटर ओगटेको छ। यस जिल्लालाई मादारिपुर, शरियतपुर र चाँदपुर जिल्लाले उत्तर, पटुयाखाली, बरगुना र झालकाठि जिल्लाले दक्षिण, भोला र लक्ष्मीपुर जिल्लाले पूर्व, झालकाठि, पिरोजपुर र गोपालगञ्ज जिल्लाले पश्चिमबाट घेरेको छ। मेघना, आडियाल खाँ, कीर्तनखोलन, तेँतुलिया, नयाभाङ्गा, जयन्ती, स्वरुपकाठि हातरा आदि यस जिल्लाका प्रमुख नदि तथा नहरहरू हुन्।

जनशाङ्खिकि

जिल्ला विभाग प्रतिवेदनका अनुसार ढाका जिल्लाको कुल जनसङ्ख्या २३५५९६७ रहेको छ जसमध्ये पुरुषको जनसङ्ख्या ११९७७२२ छ भने महिलाको जनसङ्ख्या ११५८२४५ रहेको छ। धर्मका आधारमा यस जिल्लामा इस्लाम धर्मवलम्बीको जनसङ्ख्या २०५४७५४ छ भने हिन्दु धर्मवलम्बीको जनसङ्ख्या २८६६४२ छ। त्यस्तै गरी बुद्ध धर्मवलम्बीको जनसङ्ख्या १३२१७, इसाई धर्मको ५३१ र अन्य धर्मका मानिसहरूको जनसङ्ख्या ८२३ रहेको छ।

अर्थतन्त्र

यस जिल्लाको मुख्य आय श्रोतको बाटो भनेको कृषि हो जसमा जिल्लाकै ४८.२५% मानिसहरू संलग्न छन्। यस जिल्लाका मानिसहरू अन्य जस्तै ४.००% मजदुरीमा, उद्योग तथा व्यापारमा १.२७% वाणिज्यमा १७.५२%, सञ्चार र यातायातमा २.८३%, निर्माण क्षेत्रमा २.४५%, सेवामा ०.२९%, धार्मिक सेवामा २.३१%, वैदेशिक रोजगारी तथा भाडामा २.३१% र अन्यमा ८.००% रहेका छन्।

शिक्षा

यस जिल्लाको कुल साक्षरता दर ५७.०% रहेको छ जसमध्ये पुरुषको साक्षरता ५९.०% छ भने महिलाको साक्षरता दर ५४.९% रहेको छ। यस जिल्लामा १ विश्वविद्यालय, १ मेडिकल क्याम्पस, १ कानुनी क्याम्पस, १ शिक्षक शिक्षण संस्था, १ सैनिक शिक्षण संस्था, ७० क्याम्पस, ३९९ माध्यमिक विद्यालय, १७१० प्राथमिक विद्यालय तथा ७१० मदरसाहरू रहेका छन्। यस उपजिल्लाका केही उत्कृष्ट शिक्षण संस्थाहरू यस प्रकार छन्; बरिशाल आइन क्याम्पस, शेरे बाङ्ला मेडिकल क्याम्पस, सरकारी बिएस क्याम्पस, सैयद हातेम आली क्याम्पस, बरिशाल सरकारी महिला क्याम्पस, चाखार क्याम्पस, बाकेरगञ्ज क्याम्पस, कलसकाठि क्याम्पस, मुलादश्र क्याम्पस, हिजला क्याम्पस, बानाडीपनडन क्याम्पस, गौरनदी क्याम्पस, आजैलझारा क्याम्पस, बाबुगञ्ज क्याम्पस आदि।