छिङहाई
छिङहाई जनवादी गणतन्त्र चीनको उत्तरपश्चिममा अवस्थित एक भूपरिवेष्ठित प्रान्त हो। यो क्षेत्रफलको आधारमा चीनको सबैभन्दा ठुलो प्रान्त हो र तेस्रो सबैभन्दा सानो जनसङ्ख्या हो। यसको राजधानी र सबैभन्दा ठुलो सहर सिनिङ हो। छिङहाईको सिमाना उत्तरपूर्वमा गान्सु, उत्तरपश्चिममा सिन्जियाङ, दक्षिणपूर्वमा सिचुआन र दक्षिणपश्चिममा तिब्बत स्वायत्त क्षेत्रसँग जोडिएको छ। छिङहाई प्रान्त सन् १९२८ मा चीन गणराज्यको समयमा स्थापना भएको थियो र सन् १९४९ सम्म मा गुटको नामले चिनिने चिनियाँ मुस्लिम लडाकूहरूले शासन गरेका थिए। चिनियाँ नाम "छिङहाई" चीनको सबैभन्दा ठुलो ताल छिङहाई तालपछि आएको हो। यस ताललाई तिब्बती भाषामा त्सो न्गोन र अङ्ग्रेजीमा कोकोनोर तालको नामले चिनिन्छ, जुन छिङहाई तालको लागि मङ्गोलियाली ओइराट नामबाट लिइएको हो। त्सो न्गोन र कोकोनोर दुवै ऐतिहासिक दस्तावेजहरूमा यस क्षेत्रको वर्णन गर्न फेला परेका नामहरू हुन्।[३]
छिङहाई
青海 | |
|---|---|
| छिङहाई प्रदेश | |
 | |
.svg) छिङहाई प्रान्तको स्थान | |
| निर्देशाङ्क: ३५°उ॰ ९६°पू॰ / ३५°N ९६°Eनिर्देशाङ्कहरू: ३५°उ॰ ९६°पू॰ / ३५°N ९६°E | |
| देश |  चीन |
| राजधानी (र सबैभन्दा ठुलो सहर) | सिनिङ |
| विभागहरू - प्रिफेक्चर-स्तर - काउन्टी-स्तर - बस्ती- स्तर | ८ प्रिफेक्चरहरू ४४ काउन्टीहरू ४०४ सहर र उपजिल्लाहरू |
| सरकार | |
| • अङ्ग | छिङहाई प्रान्तीय जन कांग्रेस |
| क्षेत्रफल | |
| • जम्मा | ७२०००० किमी२ (२८०००० वर्ग माइल) |
| • क्रम | ४औँ |
| उच्चतम उचाई | ६८६० मिटर (२२५१० फिट) |
| जनसङ्ख्या (सन् २०२०)[२] | |
| • जम्मा | ५९२३९५७ |
| • क्रम | ३१औँ |
| • घनत्व | ८.२/किमी२ (२१/वर्ग माइल) |
| • क्रम | ३०औँ |
| वेबसाइट | www |
प्रायः तिब्बती पठारमा अवस्थित यस प्रान्तमा तिब्बतीहरू, मङ्गोलियालीहरू, हान (सिनिङ र नजिकैको हाइडोङको प्रान्तीय राजधानीमा केन्द्रित), हुई, मङ्गुर र सालारहरू सहित धेरै मानिसहरूको बसोबास छ। सन् २०२१ को जनगणना प्रतिवेदनअनुसार तिब्बतीहरू छिङहाईको जनसङ्ख्याको पाँचौँ भाग हुन् र हुईहरूको जनसङ्ख्या लगभग छैटौँ भाग हो। छिङहाईको ५.६ मिलियन जनसङ्ख्यामा ३७ भन्दा बढी मान्यता प्राप्त जातीय समूहहरू छन्, जसमा राष्ट्रिय अल्पसङ्ख्यकहरू कुल जनसङ्ख्याको ४९.५% छन्।
सन् १७२४ तिर खोशुत मङ्गोलियालीहरूको पराजयपछि छिङहाई को क्षेत्र मान्चुको नेतृत्वमा रहेको चिङ राजवंशको नियन्त्रणमा आएको थियो। सन् १९१२ मा सिन्हाई क्रान्ति र चिङ राजवंशको पतनपछि, चिङहाई चिनियाँ मुस्लिम योद्धा मा क्वि को नियन्त्रणमा आए जबसम्म कि चीनको गणतन्त्रद्वारा उत्तरी अभियानले १९२८ मा केन्द्रीय नियन्त्रण लाई सुदृढ गरेन। सोही वर्ष, राष्ट्रवादी सरकारले छिङहाई प्रान्तको स्थापना गरेको थियो र यसको राजधानी सिनिङ थियो।[४]
सन्दर्भ सामग्रीहरू
सम्पादन गर्नुहोस्- ↑ "Qinghai Province", Qinghai Province Department of Commerce, मूलबाट ४ मार्च २०१६-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच ५ अगस्ट २०१३। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण ६ जनवरी २०१९ मिति
- ↑ "Communiqué of the Seventh National Population Census (No. 3)", National Bureau of Statistics of China, ११ मे २०२१, अन्तिम पहुँच ११ मे २०२१।
- ↑ Gangchen Khishong, 2001. Tibet and Manchu: An Assessment of Tibet-Manchu Relations in Five Phases of Development. Dharmasala: Narthang Press, p.1-70.
- ↑ "中華民國十七年十月十九日 中華民國政府令", 國民政府公報 (2) (Republic of China: 國民政府文官處印鑄局), २७ Oct १९२८, पृ: ९।