कागुनी

कागुनो

कांगनी वा टांगुन

(वनस्पति नाम : Setaria italica )

(अंग्रेजी नाम: dwarf setaria, foxtail bristle-grass, giant setaria, हरियो फक्सटेल, इटालियन बाजरा, जर्मन बाजरा, र हंगेरी बाजरा)

मोटो दानाहरू मध्ये दोस्रो सबैभन्दा धेरै रोपिन्छ। यो एक बाली हो, विशेष गरी पूर्वी एशियामा। चीनमा यो ६००० ईसा पूर्व देखि उब्जाउ भएको हो, यसलाई 'चिनियाँ बाजरा' पनि भनिन्छ। यो एक वार्षिक घाँस हो जसको बिरुवा ४-७ फीट अग्लो हुन्छ, बीउहरू धेरै राम्रा हुन्छन्, लगभग २ मिलिमिटर हुन्छन्, तिनीहरूको रङ विभिन्न प्रकारमा फरक हुन्छ, जसको पातलो बोक्रा हुन्छ जुन सजिलै निस्कन्छ।

स्तम्भ नाम

नेपाल - कागुनो,कागुनी

बंगाली - कौन, ककनी, कनिधान, कंगनी दाना

भारतमा, यसलाई तमिलनाडुमा 'टिनी' भनिन्छ, यसलाई दलियामा मिसाएर खाइन्छ, र चीनमा यसलाई सानो भात भनिन्छ।

संस्कृत - कांगनी, प्रियंगु, कंगुक, सुकुमार, अस्थि सम्बंधन:

अंग्रेजी - Foxtail Millet, इटालियन Millet

मराठी - कांग, कौन, राल

हिन्दी - कांगनी, कांकुन, टांगुन

गुजराती - कांग

कृषि क्षेत्र

कंगनी (सेटरिया इटालिका) बीज

eaves pod

चीनमा यो मुख्य मोटो अन्न हो, गरीब उत्तरी क्षेत्रहरूमा यो मुख्य खाना हो, अमेरिका र युरोपमा यसलाई चारा, पराल वा चराहरूको खानाको रूपमा उब्जनी गरिन्छ। यो तातो मौसमको बाली हो, यो परालको रुपमा ७५ दिनमा र दानाको रुपमा ९० दिनमा तयार हुन्छ, घाँसको रुपमा २० हजार किलो, परालको रुपमा ४ हजार किलोग्राम उत्पादन हुन्छ । केजी र खानाको रूपमा प्रयोग गरेमा बाली ८०० किलो हुन्छ ।

इतिहास

यो कम्तिमा ६००० ईसा पूर्व देखि चीन मा उत्पादन गरिएको छ, र कम से कम २००० ईसा पूर्व देखि युरोप मा।

पनि हेर्नुहोस्

• मडुआ
• बाजदी

बाह्य लिङ्कहरू

बाजरा मा लेख