अङ्क गणित

अङ्क गणित (अङ्ग्रेजीमा Arithmetic) गणित का तीन ठूला शाखाहरू मध्य एउटा हो। अङ्कहरू तथा सङ्ख्याहरूको गणनासित सम्बन्धित गणितको शाखालाई अङ्कगणित भनिन्छ। यो गणितको मौलिक शाखा हो तथा यसैबाट गणितको प्रारम्भिक शिक्षा सुरु हुन्छ। प्रत्येक मनुष्यले आफ्नो दैनिक जीवनमा प्रायः अङ्कगणितको उपयोग गर्दछ। अङ्कगणित अन्तर्गत जोड, घटाउ, गुणा, भाग, भिन्न, दशमलव आदि प्रक्रियाहरू आउँछन्।

इतिहास

मनुष्य आरम्भ कालदेखि नै सामाजिक प्राणीको रूपमा रहि आएकोले र आफ्नो प्रारम्भिक कालमा कबीला बनाएर बस्दै आएको हो। जब कबीलाका सद्स्यहरूमा वृद्धि हुँदा उनीहरूको गन्ती गर्न अङ्कहरूको आवश्यकत पर्‍यो। अङ्क बनाउन मनुष्यका औंलाहरूलाई आधार बनाइयो। अङ्कहरूको इतिहासको विषयमा धेरै नै कम जानकारी प्राप्त छ। भनिन्छ कि कि ईसा पूर्व १८५०मा बेबीलोनका निवासी गणितको प्रारम्भिक प्रक्रियाहरूसित राम्रोसित परिचित थिए। भारतमा अङ्कगणितको ज्ञान अत्यन्त प्राचीनकालदेखि नै रही आएको हो तथा वेदहरूमा गणितीय प्रक्रियाहरू उल्लेख छ। शून्य पनि भारतको नै देन हो।

अङ्क

शून्यदेखि लिएर बनेका नौसम्मलाई बुझाउने चिह्न(सङ्केत)लाई अङ्क भनिन्छ। अङ्क नै गणितको मूल हो। दैनिक जीवनका अधिकांश कार्यहरूमा अङ्कहरूको प्रयोग हुन्छ।

सङ्ख्या

एकभन्दा अधिक अङ्कहरूलाई एउटाको छेउमा अर्को राख्दा सङ्ख्या बन्छ। अङ्क केवल दसवटा हुछन् तर सङ्ख्याहरू अनन्त बन्छ।