सिस्तानी मानिसहरू
सिस्तानी मानिसहरू (ऐतिहासिक रूपमा " सेकजाई " पनि भनिन्छ)। तिनीहरू इरानी मूलका जातीय समूह हुन् जो मुख्यतया इरानको दक्षिणपूर्व र ऐतिहासिक रूपमा अफगानिस्तानको दक्षिणपश्चिममा सिस्तान भनिने क्षेत्रमा बस्छन्। तिनीहरूको भाषा फारसी र सिस्तानी बोली हो। [१]
 इरानको सिस्तानमा सिस्तानी मानिसहरू | |
| भाषाहरू | |
|---|---|
| सिस्तानी बोली | |
| धर्महरू | |
| इस्लाम | |
| सम्बन्धित जातीय समूह | |
| इरानी जातीय समूहहरू |
जातिको सन्दर्भमा, रावलिन्सनले हेरातका जमशीदीहरूसँगै सिस्तानीहरूलाई आर्य जातिको शुद्ध उदाहरण मान्छन्.[२][३]
विगतमा, सिस्तानका मानिसहरूले मध्य फारसी बोलीहरू बोल्थे जस्तै पार्थियन पहलवी, मध्य फारसी ( सासानियन पहलवी ) र अहिले उनीहरूले फारसीको बोली बोल्छन् जसलाई सिस्तानी भनिन्छ।सिस्तानीहरू सिथियन जनजातिहरूका बाँचेका हुन्। [४]सिथियनहरू आर्यहरूको अन्तिम समूह थिए जो 128 ईस्वीमा मरेका थिए।उनीहरू इरानमा प्रवेश गरे [५] [६] ।तिनीहरू सिस्तान र बलुचिस्तान प्रान्तको मध्य र उत्तरी भागमा बस्छन्। पछिल्ला दशकहरूमा विभिन्न राजनीतिक कारण र खडेरीका कारण उनीहरू गोलेस्तान, खोरासानलगायत देशका अन्य भागमा बसाइँ सरेका छन्।[७]
व्युत्पत्ति
सम्पादन गर्नुहोस्सिस्तानीहरूले आफ्नो नाम सेकस्तान ("सकाको भूमि") बाट लिएका थिए। साकाहरू सिथियनहरूको जनजाति थिए जो इरानी पठारमा बसाइँ सरेका थिए।
सामाजिक र जनसांख्यिकीय विशेषताहरू
सम्पादन गर्नुहोस्अधिकांश सिस्तानी शिया धर्म मान्छन्। अपुष्ट रिपोर्टहरू अनुसार, बलुचिस्तान र सिस्तान प्रान्तहरूमा सिस्तानीहरूको हिस्सा 40% र 50% सम्म पुग्न सक्छ, फलस्वरूप, तेहरान र गोलेस्तानमा सिस्तानीहरूको बसाइ हालैका दशकहरूमा भएको छ।[८]
आनुवंशिक अध्ययनहरूले देखाउँछ कि सिस्तानीहरूको याजद र फार्स प्रान्तका फारसीहरूसँग साझा जीन पूल छ।[९]
संसाधन
सम्पादन गर्नुहोस्- ↑ بهاری، محمدرضا.
- ↑ مشکور، محمدجواد (۱۳۷۱). جغرافیای جهان باستان. تهران: دنیای کتاب. ص. ص۶۵۱.
- ↑ Bartheld, Wilhelm (1377)। ईरान को ऐतिहासिक भूगोल। Homayoun Santhizadeh द्वारा अनुवादित। तेहरान: डा. महमूद अफसर इन्डोमेन्ट फाउन्डेशन। p पृष्ठ ८२।
- ↑ مشکور، محمدجواد، جغرافیای تاریخی ایران باستان، ص۶۴۹.
- ↑ مشکور، محمدجواد، جغرافیای تاریخی ایران باستان، ص۶۴۹.
- ↑ عنایت الله، رضا، ایران و ترکان در روزگار ساسانیان، ص ۶۳.
- ↑ Behari, Mohammadreza. Practical Linguistics, Studying the Dialect of the People of Sistan. Zahedan, Publisher: Author, 1378, p. 12.
- ↑ لانا مدژیدونا راوندی فدایی. در مورد وضعیت اقلیت های ملی و مذهبی (RU) // ایران: تاریخ و مدرنیته: مجموعه / ویرایش. L.M. کولاگینا، ن.ام. مامدووا Comp. I.E. فدورووا، L.M. راوندی فدایی.. - مسکو: IV RAS; مرکز موقعیت راهبردی، 1393. - ص 271-274 . بایگانی‌شده از نسخه اصلی در ۱۴ مارس ۲۰۲۳.
- ↑ مهدی امینی خواه، میر سعید یکانی نژاد، محمدحسین نیکنام، فریده خسروی، مهرناز نارویی نژاد، بیتا انصاری پور، بتول مرادی، بهروز نیک بین، علی اکبر امیرزرگا. توزیع ژن های HLA کلاس I و کلاس II سیستانی ها در ایران (ENG) // مجله ایمونولوژی ایران: مجله. - 2018. - ژوئن ( جلد 15 ، شماره 2 ). - ص 97-111 . بایگانی‌شده از نسخه اصلی در ۲۶ نوامبر ۲۰۲۰.