वेब होस्टिङ सेवा एउटा प्रकारको इन्टरनेट होस्टिङ सेवा हो जसले ग्राहकहरूका लागि वेबसाइटहरू होस्ट गर्छ, अर्थात्, वेबसाइट बनाउन र सञ्चालन गर्न आवश्यक सुविधाहरू प्रदान गर्छ र यसलाई वर्ल्ड वाइड वेब मा पहुँचयोग्य बनाउँछ। वेब होस्टिङ सेवाहरू प्रदान गर्ने कम्पनीहरूलाई कहिलेकाहीं वेब होस्ट भनिन्छ।

र्याक माउन्ट गरिएको सर्भरहरूको उदाहरण

सामान्यतया, वेब होस्टिङमा निम्न कुराहरू आवश्यक पर्छन्:

साइटहरू होस्ट गर्नका लागि एउटा वा धेरै सर्भरहरू; सर्भरहरू भौतिक वा भर्चुअल हुन सक्छन्।

सर्भर(हरू)को लागि कोलोकेसन सेन्टर, जसले भौतिक ठाउँ, बिजुली, र इन्टरनेट कनेक्टिभिटी प्रदान गर्छ।

साइटहरूको नाम परिभाषित गर्न र होस्टिङ सर्भर(हरू)मा निर्देश गर्नको लागि डोमेन नेम प्रणाली कन्फिगरेसन।

सर्भरमा चल्ने एक वेब सर्भर

प्रत्येक साइटको लागि: ** सर्भरमा ठाउँ जहाँ साइटको फाइलहरू राखिन्छन्। ** साइट-विशिष्ट कन्फिगरेसन। ** प्रायः एउटा डाटाबेस। ** ग्राहकलाई पहुँच दिन सर्भरमा परिवर्तन गर्न, बनाउने, र व्यवस्थापन गर्ने सफ्टवेयर र प्रमाणहरू। ** ग्राहकसँग ईमेल मार्फत सम्पर्क राख्न होस्ट र साइटलाई अनुमति दिने ईमेल कनेक्टिभिटी।


सन् १९९१ सम्ममा, इन्टरनेट केवल "... विज्ञान र इन्जिनियरिङको अनुसन्धान र शिक्षा" को लागि मात्र प्रयोग गर्न अनुमति थियो।[][] इन्टरनेट मुख्य रूपमा ईमेल, टेलनेट, FTPUSENET ट्राफिकको लागि प्रयोग हुन्थ्यो, तर वेब पृष्ठहरूको संख्या धेरै कम थियो। वर्ल्ड वाइड वेब प्रोटोकलहरू त्यस समयमा लेखिएका थिए।[]

वेबसाइट होस्ट गर्न कम्प्युटर वा सर्भरको आवश्यकता पर्दथ्यो।[] सबै कम्पनीसँग यसका लागि आवश्यक बजेट वा विशेषज्ञता नभएका कारण, वेब होस्टिङ सेवाहरूले ग्राहकहरूको वेबसाइट आफ्नै सर्भरमा होस्ट गर्न प्रस्ताव गर्न थाले, जसमा ग्राहकलाई आवश्यक पूर्वाधार नहुने।

वेब प्रयोगकर्ताहरूको संख्या बढ्दै जाँदा अनलाइन उपस्थिति आवश्यक भएको थियो। सन् १९९५ सम्ममा GeoCities, AngelfireTripod जस्ता कम्पनीहरूले निःशुल्क होस्टिङ प्रस्ताव गर्न थाले।[]

 
कोलोकेसन सेन्टरहरूमा सामान्यतया देखिने "र्याक" सर्भरहरू

वेब होस्टिङ सेवाहरू धेरै फरक प्रकारका हुन्छन्। केही प्रमुख प्रकारहरू यस प्रकार छन्:

शेर्ड वेब होस्टिङ सेवा – धेरै वेबसाइटहरू एउटै सर्भरमा राखिन्छन्। सबै डोमेनहरूले साझा स्रोतहरू प्रयोग गर्छन्।

भर्चुअल प्राइभेट सर्भर (VPS) – सर्भर स्रोतहरूलाई भर्चुअल सर्भरहरूमा विभाजन गरिन्छ, जहाँ स्रोतहरू भौतिक सर्भरसँग सिधै सम्बन्धित हुँदैन।

क्लाउड होस्टिङ – सर्भरहरू क्लस्टरमा आधारित होस्टिङ। क्लाउड होस्टिङको लाभ भनेको सर्भरहरूमा समस्या आए पनि अरूले क्षतिपूर्ति दिन सक्छन्।


वेब होस्टिङ सेवाहरू ग्राहकका वेबसाइटहरू होस्ट गर्ने हुँदा सुरक्षा महत्त्वपूर्ण हुन्छ। सेवा प्रदायकले प्रदान गरेको सुरक्षा स्तर ग्राहकहरूको लागि महत्त्वपूर्ण हुन्छ र प्रदायकको छनोटमा एक प्रमुख कारक बन्छ।[]

== सन्दर्भ ==

  1. March 16, 1992, memo from Mariam Leder, NSF Assistant General Counsel to Steven Wolff, Division Director, NSF DNCRI
  2. २.० २.१ "The history of web hosting", www.tibus.com, अन्तिम पहुँच २०१६-१२-११ 
  3. "How the web went world wide", BBC News 
  4. "A History of Web Hosting [Infographic]", २०१२-०२-२४। 
  5. Schultz, Eugene (२००३), "Attackers hit Web hosting servers", Computers & Security 22 (4): 273–283, डिओआई:10.1016/s0167-4048(03)00402-4 

१९९१ सम्म, इन्टरनेट प्रयोग केवल "... विज्ञान र ईन्जिनियरिङमा अनुसन्धान र शिक्षाको लागि मात्रै प्रतिबन्धित थियो ..." [][] र यसको प्रयोग केवल इमेल, टेलनेट, एफटीपीयूएसनेट ट्राफिकको लागि हुन्थ्यो, तर अत्यन्त कम संख्यामा वेब पृष्ठहरू थिए। विश्वव्यापी वेब प्रोटोकलहरू केवल लेखिएका थिए[] र १९९३ को अन्त्यसम्ममा मात्र म्याक वा विन्डोज कम्प्युटरका लागि ग्राफिकल वेब ब्राउजर उपलब्ध थियो।[] इन्टरनेट पहुँचमा केही खुलापन भए पनि, [[National Science Foundation Network#Commercial ISPs.2C ANS CO.2BRE.2C and the CIX|स्थिति १९९५ सम्म स्पष्ट भएन।[]

इन्टरनेटमा एउटा वेबसाइट होस्ट गर्नको लागि, कुनै व्यक्तिले वा कम्पनीले आफ्नो कम्प्युटर वा सर्भर आवश्यक पर्छ।[] सबै कम्पनीहरूमा यसको लागि बजेट वा विशेषज्ञता नभएपछि, वेब होस्टिंग सेवाहरूले प्रयोगकर्ताको वेबसाइटहरू आफ्ना सर्भरहरूमा होस्ट गर्ने प्रस्ताव गर्न थाले, जसले गर्दा ग्राहकले आवश्यक पूर्वाधार बिना आफ्नो वेबसाइट सञ्चालन गर्न सक्छन्। वेबसाइटका मालिकहरूलाई, जसलाई वेबमास्टर पनि भनिन्छ, वेब होस्टिंग सेवाले वेबसाइट सिर्जना गर्न र वेबमा प्रकाशित गर्न अनुमति दिन्छ।

जसै विश्वव्यापी जाल प्रयोगकर्ताहरूको संख्या बढ्दै गयो, साना र ठूला दुबै कम्पनीहरूमा अनलाइन उपस्थिति राख्न दबाब बढ्यो। १९९५ सम्म, जिओसिटीज, Angelfire, र ट्रिपोड जस्ता कम्पनीहरूले निःशुल्क होस्टिंग प्रदान गर्दै थिए।[]

  1. March 16, 1992, memo from Mariam Leder, NSF Assistant General Counsel to Steven Wolff, Division Director, NSF DNCRI (included at page 128 of Management of NSFNET, a transcript of the March 12, 1992, hearing before the Subcommittee on Science of the Committee on Science, Space, and Technology, U.S. House of Representatives, One Hundred Second Congress, Second Session, Hon. Rick Boucher, subcommittee chairman, presiding)
  2. २.० २.१ "वेब होस्टिंगको इतिहास", www.tibus.com, अन्तिम पहुँच २०१६-१२-११ 
  3. वार्ड, मार्क (३ अगस्ट २००६), "वेबले कसरी विश्वव्यापी भयो", बीबीसी न्यूज, अन्तिम पहुँच २४ जनवरी २०११ 
  4. Raggett, डेभ; जेन लम; इयान एलेक्सान्डर (१९९६), HTML 3: इलेक्ट्रोनिक प्रकाशन विश्वव्यापी जालमा, हरलो, इंग्ल्यान्ड; रिडिङ, मास: एडिसन-वेइस्ली, पृ: २१, आइएसबिएन 9780201876932 
  5. "NSFNET ब्याकबोन सेवा समाप्त: एउटा युगको अन्तको दस्तावेजीकरण", सुसान आर. ह्यारिस र एलीस गेरिच, ConneXions, Vol. 10, No. 4, April 1996
  6. "वेब होस्टिंगको इतिहास [इन्फोग्राफिक]", BizTech, २०१२-०२-२४, अन्तिम पहुँच २०१६-११-०४