"शाह वंश" का संशोधनहरू बिचको अन्तर
Content deleted Content added
/* नेपाल को शाह राजा हरु मगर होइन राजपुत नै हुन किन त्यो कथन सहि नै हो । मैले पनि बुढा पाका बाट सुने को थे ।अनि अर्को आधर तेहा लेखिये अनुसार मै पनि बैँस राजपुत हु गोत्र भार्द्वार नै हो र हामी सुर्य बंश नै हो । मगर को राजा हो तर मगर भने पक्कै होइन अनि अर्को प्रमाण राजपुत ले आफ्ना चेली अर्को गोत्र भए को राजपुत लाई मात्र दिने अरु जात लाई दिन्न । नेपाल को राजाले राजपुत को चेली सङ बिवाह गरेकै छ्न नि । येहि आधार हो शाह हरु राजपुत क्षेत्रीय हुन । प्रताप सिंह , बिक्रम सिं... |
कुनै सम्पादन सारांश छैन |
||
पङ्क्ति ११:
|विघटन = २८ मे २००८ (२०६३ बैशाख)
|धर्म = [[हिन्दू धर्म|हिन्दू]]
}}
'''शाह वंश''' [[नेपाल राजतन्त्र]]का प्रशासक हुन् । राजा [[रामशाह]]को पालामा लेखिएको गोरखा राजवंशावलीले कुनै ठोस आधार पुष्ट्याउँदैन्। प्रचलित वर्णन काल्पनिक हुनसक्ने प्रबल सम्भावना छ । प्रचलित वर्णनका आधारमा शाह वंशका पूर्खाहरू भारतको चितौडबाट मुश्लिम आक्रमणबाट बच्न नेपाल पसेका भूपाल राणाजी राव तथा उनका छोराहरू हरिहरसिंह र अजयसिंह थिए ।<ref>http://royalark.net/Nepal/nepal2.htm</ref> तर चितौडगढका गुहिलवंशी [[सिसोदिया]] राजाहरूको वैशमपायन गोत्र हो भने नेपालका शाहवंशको पुरानो गोत्र [[भारद्वाज गोत्र]] (पछि [[पृथ्वीनारायण शाह]]द्वारा परिवर्तित [[कश्यप गोत्र]]) हो।
यथार्थ यो हो, शाहका पुर्खा जयन खान नै शाह राजाको आदि पुर्खा हो खान्चा र मिन्चा खान शाहराजाका पुर्खा हुन । जयन खान अघि भारत तीर शाह वंशको पुर्खा निम्न प्रमाणले जोडिदैन जुन तल विस्तृतमा वर्णन सन्दर्भ सामग्री सहित गरिएको छ । पहिले नुवाकोट (स्याङ्जा) मा गएर राज्य गरेका कान्छा (मिचाखान) हुन उनिहरूका सन्तान कुलमन्डनले दिल्लीका बादशाहबाट शाह पदवी पाएकाले उनको पालादेखि राजवंशले आफ्नो नामको पछाडी ‘शाह’ जोडेका थिए । शाहवंशीय राजाहरूले नेपालमा राजवंशको रूपमा आफूलाई स्थापित गर्ने कार्य मूलत: नेपालको गण्डक क्षेत्रमा गरे । कास्कीमा आफूलाई प्रभावकारी राजखानदानको रूपमा स्थापित गरिसकेपछि त्यसबाट अत्यन्तै प्रभावित बनेका लमजुंगेहरूले आफ्नो राज्यमा राजाको रिक्तता पूरा गर्न कास्कीका राजा कुलमण्डन शाहका छोरा [[यशोब्रम्ह शाह]]लाई ल्याई राजा बनाएका थिए । यसरी गोरखा राजवंशावलीको लेखोट रहेको छ । इतिहासमा सबैभन्दा शक्तिशाली राजाले आफुलाई मगर वा मगारात्को राजा मै हुँ ( दिव्य उपदेश पृष्ठ ८ ) भनेर घोषणा गरेर जातीय पहिचान दिने पृथ्वी नारायाण शाह हुन | विक्रमाव्द्को दशौ शताव्दी पछि कर्णाली प्रदेशका मगरातको मगरहरुले भारतीय ब्राम्हणहरुबाट वैदिक संस्कार र यज्ञोपवित ( जनै ) ग्रहण गरेर आफुलाई ठकुरी भनाउन थालेका हुन भन्ने कुरा इतिहासकार डोर बहादुर विष्टको राय रहेको पाइन्छ l फ्रेन्च इतिहासकार ह्यामिल्टनले र अर्का विदेशी लेखक भांसीटार्टले गोर्खाको शाह वंश मगर नै हुन् भनेको पाइन्छ | मगरसमुदायसँग गोर्खाली राजाको सम्बन्ध पृथ्वीनारायणको जन्मभन्दापुरानो हो । हेमिल्टन (१८१९) र भेन्सिटार्ट (१८९६)लेपृथ्वीनारायणलाई मगर भनेका छन् । म मगर हुँ भनेर दरिलो उदाहरण दिदैं पृथ्वीनारायणले आफूलाई मगरातको राजाबताएका छन् (दिव्यउपदेश, पृ.८) । पृथ्वीनारायणअघिकागोर्खाली राजालाई पनि गोर्खा बार्पाकका गुरुङहरू ‘मगरकाराजा' भन्थे र टाढा रहन खोज्थे (बाबुराम आचार्य, श्री ५बडामहाराजाधिराज पृथ्वीनारायण शाहको संक्षिप्त जीवनी, पृ.१०) । पृथ्वीनारायणका ददा (बालबालिकाको हेरचाह गर्नेव्यक्ति) मगर समुदायका सुरथसिंह राना थिए, जोपृथ्वीनारायणले ‘दिव्यउपदेश' दिँदा साथमै थिए (दिव्यउपदेश, पृ. १) ।
|