"नयाँ दिल्ली" का संशोधनहरू बिचको अन्तर

दिल्लीलाई सार्वजनिक यातायातको साधन मुख्यतः बस, औटोरिक्शा र [[दिल्ली मेट्रो रेल|मेट्रो रेल]] सेवा हुन।हुन । दिल्लीको मुख्य यातायात आवश्यकतालाई ६०% बसले पूरा गर्छं। [[दिल्ली परिवहन निगम]] द्वारा सञ्चालित सरकारी बस सेवा दिल्लीको प्रधान बस सेवा हो।हो । [[दिल्ली परिवहन निगम]] विश्वको सबै भन्दा ठूलो वातावरण सहयोगी बस-सेवा प्रदान गर्दछ। हालै नै [[बस त्वरित पारगमन|बी आर टी]]को सेवा [[अंबेडकर नगर]] र [[दिल्ली गेट]]को बीच आरम्भ भएको छ।छ । [[औटो रिक्शा]] दिल्लीमा यातायातको एक प्रभावी माध्यम हो।हो । यिनीहरू ईंधनको रूपमा [[कंप्रेस्ड नैचुरल गैस|सी एन जी]]को प्रयोग गर्छन, तथा यिनीहरूको रङ्ग माथि पंहेलो तथा तल हरीयो हुन्छ। दिल्लीमा वातानुकूलित टैक्सी सेवा पनि उपलब्ध छ जसको भाडा ७.५० देखि १५ रु/कि.मी. सम्म छ।छ । दिल्लीको कुल वाहन संख्याको ३०% निजी वाहन छन्।छन् । दिल्लीमा १९२२.३२कि.मी.को लंबाई प्रति १००कि.मी.², सँग भारतको सर्वाधिक सडक घनत्व भेटिन्छ। दिल्ली भारतको पाँच प्रमुख महानगरहरू सँग राष्ट्रिय राजमार्गहरूद्वारा जोडिएको छ।छ । यिनीहरू राजमार्ग हुन्: [[भारतमा राष्ट्रिय राजमार्गोंको सूची|राष्ट्रिय राजमार्ग]] संख्या: १, २, ८, १० र २४।२४ । दिल्लीको सडकहरूको संरक्षण [[दिल्ली नगर निगम]] (एम सी डी), दिल्ली छावनी बोर्ड, लोक सेवा आयोग र [[दिल्ली विकास प्राधिकरण]] द्वारा गरिन्छ।गरिन्छ । दिल्लीको उच्च जनसंख्या दर र उच्च अर्थ विकास दरले दिल्लीमा यातायातको वृहत मार्गको दबाव यहाँको अवसंरचनामा परेको छ।छ २००८को। २००८ को अनुसार दिल्लीमा ५५ लाख वाहन नगर निगमको सीमाना भित्र छ।छ । यस कारण दिल्ली विश्वको सबैभन्दा अधिक सवारी साधनहरू भएको शहर हो। साथै राष्ट्रिय राजधानी क्षेत्रमा ११२ लाख सवारी साधनहरू छन्।छन् । सन १९८५मा१९८५ मा दिल्लीमा प्रत्येक १००० व्यक्तिमा ८५ कार थियो।थियो । दिल्लीको यातायातको मांगहरूलाई पूरा गर्न हेतु दिल्ली र केन्द्र सरकारले एक महिना रैपिड ट्रांजिट सिस्टमको आरंभ गर्‍यो, जसलाई दिल्ली मेट्रो भन्छन्।भन्छन् । सन १९९८मा१९९८ मा [[सर्वोच्च अदालत]]ले दिल्लीको सबै सार्वजनिक सवारी साधनहरूलाई डीजलको ठाउँमा [[कंप्रेस्ड नैचुरल ग्याँस]]को प्रयोग अनिवार्य रूपले गर्न आदेश दिएको थियो।थियो । त्यहा देखि यहाँ सबै सार्वजनिक वाहन सी.एन.जी.मा नै सञ्चालित छन्।छन् ।

[[दिल्ली मेट्रो रेल कार्पोरेशन]] द्वारा सञ्चालित [[दिल्ली मेट्रो रेल]] एक महिना रैपिड ट्रांजिट (त्वरित आवागमन) प्रणाली छ, जुन कि दिल्लीको धेरै क्षेत्रहरूक्षेत्रहमा मध्येवासेवा प्रदान गर्छ।गर्छ । यसको शुरुवात २४ डिसेम्बर, २००२को२००२ को [[शहादरा]] [[तीस हजारी]] लाईनबाट भयो।भयो । यस यातायात व्यवस्थाको अधिकतम गति ८०किमी/घण्टा (५०मील/घण्टा) राखीएको छ र यो हरेक स्टेशनमा लगभग २० सेकेंड रोक्दछ।रोक्दछ । सबै ट्रेनहरूको निर्माण [[दक्षिण कोरिया]]को कम्पनी रोटेम (ROTEM) द्वारा गरिएको छ।हो । दिल्लीको यातायात व्यवसथामा मेट्रो रेल एक महत्त्वपूर्ण साधन हो।हो । यसभन्दा पहिले यातायातको धेरैजसो बोझ सडकमा थियो।थियो । प्रारम्भिक अवस्थामा यसको योजना छ मार्गहरूमा चलाउने छ जुन दिल्लीलाई ज्यादातरअधिकतम भागसँग जोड्नेछ।जोड्नेछ । यसको पहिलो चरण वर्ष]] [[सन् २००६|२००६]] मा पूरा भैभइसकेको सकेकोछ छ।। दोश्रा चरणमा दिल्लीलाई [[महरौली]], [[बदरपुर बर्डर]], आनंद विहार, जहांगीरपुरी, मुन्द्कामुनिरका, र [[इन्दिरा गाँधी अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल]] अथवा दिल्लीसँग जोडिएको [[नोएडा]], [[गुडगाँउ]], र वैशालीलाई मेट्रोबाट जोडने काम जारी रहेको छ| । परियोजनाको तेस्रो चरणमा राष्ट्रिय राजधानी क्षेत्रको शहरहरू [[गाजियाबाद]], [[फरीदाबाद]] इत्यादिलाई पनि जोडने योजना छ।छ । यस रेल व्यवस्थाको पहिलो चरणमा मार्गको कुल लम्बाई लगभग ६५.११ किमी छ जसमा १३ किमी भूमिगत एवं ५२ किलोमीटर एलीवेटेड मार्ग छ।छ । दोस्रो चरण अन्तर्गत पुरा मार्गको लंबाई १२८ किमी हुनेछ एवं यसमा ७९ स्टेशन हुनेछन् जुन अझै निर्माणाधीन छ, यस चरणको २०१० सम्म पूरा गर्ने लक्ष्य राखिएको छ। तेस्रो चरण (११२ किमी) एवं चौथो चरण (१०८.५ किमी) लंबाईको बनाउने प्रस्ताव छ जसलाई क्रमश: २०१५ एवं २०२० सम्म पूरा गरिने योजना छ।छ । यि चारै चरणको निर्माण कार्य पूरा भए पश्चात दिल्ली मेट्रो मार्गको कुल लंबाई ४१३.८ किलोमीटरको हुन जाने छ, जुन [[लण्डन]]को मेट्रो रेल (४०८ किमी) भन्दा पनि ठूलो हुनेछ। दिल्लीको २०२१ गुरु योजना अनुसार त्यस पछि मेट्रो रेललाई दिल्लीको उपनगरहरूसम्म लिएर जाने पनि योजना हो।हो ।

दिल्ली [[भारतीय रेल]]को [[:Image:India railway schematic map.svg|नक्शा]]को एकएउटा प्रधानप्रमुख जंक्शन हो।हो । यहाँ [[उत्तर रेलवे]]को मुख्यालय पनि छ।छ । यहाँको चार मुख्य रेलवे स्टेशन हुन्: [[नयाँ दिल्ली रेलवे स्टेशन]], [[दिल्ली जंक्शन]], [[सराय रोहिल्ला]] र [[हजरत निजामुद्दीन रेलवे स्टेशन]] । दिल्ली अन्य सबै मुख्य शहरहरू र महानगरहरूसँग धेरै राजमार्ग र एक्स्प्रेसवे(त्वरित मार्ग) द्वारा जोडिएको छ।छ । यहाँ वर्तमानमा तीन एक्स्प्रेस वे छन, र तीन निर्माणाधीन छन, जसले यसलाई समृद्ध र वाणिज्यिक उपनगरसँग जोड्नेछ।जोड्नेछ । [[दिल्ली गुडगांउ एक्स्प्रेसवे]] दिल्लीलाई [[गुडगांउ]] र अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलसँग जोड्नेछ।जोड्नेछ । [[डी एन डी फ्लाइवे]] र [[नौयडा]]-[[ग्रेटर नौयडा]] एक्स्प्रेसवे दिल्लीलाई दुई मुख्य उपनगरहरू सँग जोड्नेछ।जोड्नेछ । ग्रेटर नौयडामानौएडामा एकएउटा अलगछुट्टै अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल योजनाबद्ध छ, र नौयडामानौएडामा इंडियन ग्रैंड प्रिक्स नियोजित छ।छ ।

[[इन्दिरा गाँधी अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल]] दिल्लीको दक्षिण-पश्चिम कुनामा स्थित छ, र यही अन्तर्देशीय र अन्तर्राष्ट्रिय वायु-यात्रियहरूलाईयात्रिहरूको लागि शहरको मुख्य द्वार हो।हो । वर्ष २००६-०७मा०७ मा विमानस्थलमा २३ मिलियन सवारिहरू दर्ज गरिएको थिहरू, इन्दिरा गाँधी अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल जुन यसलाई दक्षिण [[एशिया]]को व्यस्ततम विमानक्षेत्रहरूमा भन्दा एक बनाछ।बनाछ । US$१९.३ लाखको लागत भन्दा एक नयां टर्मिनल-३ निर्माणाधीन छ, जुन ३.४ करोड अतिरिक्त यात्री क्षमताको हुनेछ, सन २०१० सम्म पूर्ण हुने निश्चित छ।छ । यसपछी विस्तार कार्यक्रम नियोजित छ,जसने यहाँ १०० मिलियन यात्री प्रतिवर्ष भन्दा अधिकको क्षमता दिनेछ।दिनेछ । [[सफदरजंग विमानस्थल]] दिल्लीको एक अन्य एयरफील्ड हो, जुन सामान्य विमानन अभ्यासहरूलाई लागि र केही वीआईपी उडानहरूलाई लागि प्रयोग हुन्छ।हुन्छ ।

* [[हिन्दुस्तान पत्रिका|हिन्दुस्तान]]