|
== विकास ==
[[चित्र:Canis lupus timeline.png|thumb|right|में रातो (Tedford र Xiaoming वांग) कैनीस एक प्रकारको वृक्ष सहित समयरेखा canids]]
[[चित्र:Canisetr.JPG|thumb|left|200 px|Montevarchi Paleontological संग्रहेलय देखि कैनीस etruscusको खोपडी]]
सबै भन्दा अधिक संभावना ग्रे ब्वाँसो पैतृक उम्मीदवारको coyotes छ ''कैनीस lepophagus,'' एक सानो, संकीर्ण skulled उत्तर वृद्धि गर्नको लागि अमेरिकी canidको मिओसिन हुन सक्छ युग पनि दी जो. केही बडे, व्यापक ''सी.'' skulled ''lepophagus'' टेक्सास उत्तरीमा जीवाश्म मिलयो भेडिहरु देखि निकाले जान्छन् जुन सच हुन सक्छ प्रतिनिधित्व पैतृक स्टक. पहिलो सच भेडिहरु Irvingtonian शुरू जल्दी Blancanको प्रकट गर्नको अन्तमा शुरू होनेको उत्तरी अमेरिकी स्टेज र. यिनीहरुमा पुल थियो ''कैनीस priscolatrans,'' एक सानो सा देश बेरिंग जस्तो प्रजातिहरुको निकट रातो पार गरेर यूरेशिया ब्वाँसो छ, जुन उपनिवेश. नयाँ यूरेशियन ''सी. priscolatrans'' आबादी ''etruscus कैनीस'' विकसित मा, त ''कैनीस mosbachensis.'' <ref name="m239">{{Harvnb|Mech|Boitani|2003|pp=239-45}}</ref>
==प्रजातिहरू==
इस आदिम ब्वाँसो निकट) मची (हेर्नुहोस ''उप'' पूर्व आधुनिक दक्षिणी ब्वाँसो आबादी अरब प्रायद्वीप एक पल्ट र सालमा वितरित गरियो दक्षिण एशिया, जुन 500,000 यूरोपमा जल्दी चतुर्धातुक सम्म हिमाच्छादनको बारे में.<ref name="h38"/> ''सी. एक प्रकारको वृक्ष कैनीस'' को दिशामा ''mosbachensis'' विकसित छ, र युग अबेर Rancholabrean recolonised उत्तर अमेरिका में. वहाँ, एक ठूलो canid प्रजातिहरु बुलाया ''कैनीस dirus'' पहिले देखि नै स्थापित भएको थियो, तर यो नष्ट भएको थियो विलुप्त 8000 साल पहिले पछि यो ठूलोमा भरोसा शिकार गर्छन। साना र swifter शिकार कि बचको लागि नयाँ आए ग्रे भेडिहरु संग प्रतियोगिताको पतनमा योगदान हुन सक्छ। भेडिहरु को सख्त विलुप्त होने संग, भूरे ब्वाँसा बन केवल ठूलो र व्यापक canid प्रजातिहरु छोड दिए छ। <ref name="m239"/>
==सन्दर्भ सूची==
उत्तर अमेरिकी recolonisation संभावना धेरै लहरहरुमा सबै भन्दा विशिष्ट श्रेणीको परिधिमा होने वाली आबादी संग, भयो। यिनी आबादिहरु (उच्च ''lycaon एल'' आर्कटिक द्धीप, ''सी.'' मा पूर्वी जंगलोंमा ''सी. एल arctos, सी.'' को आक्रमण बिंदु ''एल baileyi'' मा टाढा दक्षिण विपरीत महाद्वीपीय कुनामा ''Rufus एल सी'' र गरेर सकते हैं) यूरेशिया भन्दा चाँडैी migrationsको बचे प्रतिनिधित्व गर्छन। ''सी. एल baileyi, सी. एल lycaon'' र ''सी. एल Rufus'' अन्य लक्षण र व्यवस्थित सम्बन्धमा एक आदिम प्रदर्शन केहि. जीवाश्म ''सी.'' Pleistocene देखि बनी भए ठूलो अबेर देखि त्यहि तरिकाको ब्वाँसा शरीर ''एल arctos'' र ''सी. एल albus'' क्यालिफोर्निया दक्षिणी तटीय होने मा, यो दर्शाता छ कि ठूलो उत्तरी अमेरिकी ग्रे ब्वाँसो उप व्यापक थिए एक बार, र दक्षिण तिर प्रेरित गरेर सकते हैं हिमाच्छादन द्धारा गरिएको छ, हुनत ब्वाँसा अब रहछैनन्। भेडिहरु शरीर जीवाश्मको सानो ''सी'' को समान ''एल baileyi'' क्यालिफोर्निया र दक्षिणी कन्सास छ शामिल रेंज पायाइयोमा एक. यो जलवायु इंगित गर्दछ एक अबेर Pleistocene आबादी प्रवाह जसमा, ठूलो रूपहरुको आर्कटिक, ब्वाँसो चले गएको रूप विस्तार अगाडी दक्षिण, साथ भेडिहरु अनुकूलित गर्मी छोटे, सञ्चालित गर्यो। <ref name="m245">{{Harvnb|Mech|Boitani|2003|pp=245-250}}</ref>
{{reflist}}
अब विलुप्त जापानी भेडिहरु Pleistoceneको समयमा गरियो वंशज ठूलो पहिले साइबेरियाई भेडिहरु जुन उपनिवेश कोरियाई साल 20,000 पूर्व प्रायद्वीप र [[जापान]]को मुख्य भूमि एशिया देखि आफ्नो जुदाई. Holoceneको समयमा, Tsugaru स्ट्रेट चौडी र होक्कैदो देखि Honshu अलग छ, यस प्रकार द्वीपसमूहको कारण inhabiting ungulates ठूलो शरीर सबै भन्दा climactic प्रमुख परिवर्तनको विलुप्त होनेको लागि. जापानी भेडिहरु को संभावना दबावों र पारिस्थितिक climatological यिनी गरान पर्यो एक प्रक्रियाको जवाबमा पहिलेको द्धीप बौनापन 7,000-13,000 साल. ''सी. एल hattai'' (पूर्वमा होक्कैदोको मूल निवासी) एकदम ठूलो थियो ''सी.'' को तुलनामा यो दक्षिणी चचेरा भाइ ''एल hodophilax,'' किन भनें यो उन्नयन बसे भएका उच्च र साइबेरियाको लागि गरेको थियो ठूलो पहुँच शिकार, साथ साथै dispersing भेडिहरु देखि बातचीत जारी एक आनुवंशिक रूप मा.<ref name="AINU"/>
=== उप प्रजाति ===
{{Main|Subspecies of Canis lupus}}
[[चित्र:Grauwolf P1130275.jpg|thumb|left|एक यूरेशियन ब्वाँसो (कैनीस एक प्रकारको वृक्ष एक प्रकारको वृक्ष), "उत्तरी" ब्वाँसो क्लेडको एक उदाहरण]]
2005 मा,<ref>{{MSW3 Wozencraft | pages = | id =14000738 }}</ref> ग्रे ब्वाँसोको 39 उप [[कुकुर|''फेमिलेरिस एक प्रकारको वृक्ष'']] थिए [[कुकुर|''कैनीस'']] पहचाना, सहित दुवै उप प्रजातिहरु र रातो सियारको घरहरुलू कुकुर, ''कुकुरको एक प्रकार कैनीस एक प्रकारको वृक्ष'' र. ब्वाँसो उप दुई श्रेणिहरुमा विभाजित छन्:
'''"उत्तरी ब्वाँसोहरु"''' ठूलो आकार, र उत्तरी एशिया, यूरोप ठूलो मान ब्वाँसा, संग मजबूत carnassials जुन उत्तरी अमेरिकामा निवास.<ref name="h40"/>
[[चित्र:Canis lupus female head.JPG|thumb|एक अरब (कैनीस एक प्रकारको वृक्ष अरब) ब्वाँसो, "दक्षिणी" ब्वाँसो क्लेडको एक उदाहरण]]
'''"भेडिहरु दक्षिणी":''' एशिया दक्षिण देशी उत्तरी अफ्रीका, अरब प्रायद्वीप र. उनी फर कम उनको द्धारा विशेषता हो,<ref name="p90">{{Harvnb|Pocock|1941|p=90}}</ref> सानो सा दिमाग र कमजोर carnassials. उनी भेडिहरु जल्दी अवशेष आबादीको एक प्रतिनिधित्व गरेर सकते हैं ब्वाँसा छन्, किन भनें उनी यूरोपीय निकट सदृश जीवाश्म,<ref name="h38"/> रको परिवर्तनको दर दृश्हरु डीएनए मनायामा आफ्नो वर्ष तारीख 800.000 उनको बारे मा,को रूपमा नै फिर्ता अमेरिकी र यूरोपीय खिंचावको विरोध गर्नको लागि जुन lineages 150000.<ref name="sharma+al2003">शर्मा, डी.के., Maldonaldo, जेई, झाला, वाई वी, Fleischer, आर सी (2003) ''[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1809981/pdf/15101402.pdf प्रजातिहरुमा भारत प्राचीन ब्वाँसो.]'' रयल सोसायटीको कार्यवाही, लन्डन बी (अनुपूरक) जीवविज्ञान 271 पत्र: S1-S4</ref> दक्षिणी भेडिहरु को vocalisations भौंकने सानो, छिटोको छ एक उच्च अनुपात,<ref name="h40">{{Harvnb|Hemmer|1990|p=40}}</ref> र उनी शायद नै कहिल्यै चीख.<ref>{{Harvnb|Lopez|1978|p=15}}</ref> यो समूह छ संभावना छ कि कुकुर र कुकुरको एक प्रकार देखि यस तों स्टेम.<ref name="h40"/><ref>कर्बेट, लालकृष्ण कर्नेल / ''कुकुरको एक प्राकरमा अस्ट्रेलिया र एशिया'' (1995), पी. Comstock 10, ISBN 0-8014-8264-X</ref>
एशिया पूर्व भेडियहरुमा मध्य र दक्षिणी भेडिहरु रूप हुन्छन् र मध्यवर्तीमा र आकारको उत्तरी.<ref name="h38">{{Harvnb|Hemmer|1990|pp=38-40}}</ref> मस्तिष्क आकारमा अन्तर आबादिएको छ ब्वाँसो विभिन्न राम्रो तरिका देखि परिभाषितमा मानों सर्वोच्चमा भेडिहरु संग उत्तरी यूरेशिया रहेको छ , उत्तर अमेरिकी दिमाग साना भेडिहरु हुनबाट थोडा, र दक्षिणी सानो भेडिहरु रहे. दक्षिणी भेडिहरु भेडिहरु छ दिमाग 50-10 उत्तरी% देखि सानो छ। <ref name="h107">{{Harvnb|Hemmer|1990|p=107}}</ref> , आकृति विज्ञान र यद्धपि अलग व्यवहारमा उत्तरी र दक्षिणी भेडिहरु परिवारहरुको बीचको गरेर सकते हैं अझै पनि लन्डनको लागि उदाहरणको गार्डन प्राणी एक पल्ट सफलतापूर्वक ब्वाँसो गर्नमा कामयाब दोस्त एक पुरुष यूरोपीय महिलाको एक भारतीय, साहब यसको परिणामस्वरूप समानतामा एक शावक सटीक लगभग असर एक.<ref>''रहने आयु,'' Littell छोरा, र कं, 1851</ref>
=== पातलू बनाउनको कार्य ===
{{Main|Origin of the domestic dog}}
[[चित्र:Dog-skulls1.jpg|thumb|left|एक सेंट बर्नार्ड कुकुर र एक गोद कुकुरको खोपडी. हुनत उपस्थितिमा विविध, घरहरुलू कुकुर खोपडी लगातार उनको muzzles, उनको खोपडीको शीर्षमा व्यापक palates, भीड दांत र व्यापक, भारी ललाट ढालें. सानो <ref [29] name="m257">द्धारा गरिन सक्छ ब्वाँसो खोपडी देखि प्रतिष्ठित</ref>]]
भेडिहरु यूरेशियनमा कुत्तों र डीएनएको लागि mitochondrial दूरीमा अध्ययन आनुवंशिक पुष्टिको छ कि कुत्तों भेडिहरु अनन्य पैतृक प्रजातिहरुको लागि गर्दै छन्। घरहरुलू कुत्तों प्रजातिहरुको अधिकारी चार mtDNA, घटनाहरुको सुझाव चार स्वतन्त्र पातलू.<ref>{{cite journal | author = Vila, C. | coauthors = et al. | date = June 13, 1997 | title = [http://www.idir.net/~wolf2dog/wayne1.htm Multiple and ancient origins of the domestic dog.] | journal = Science | volume = 276 | pages = 1687| doi=10.1126/science.276.5319.1687 | pmid = 9180076 | issue = 5319 | ref = harv }}</ref> एक त्यस पछि सबूत mtDNA अध्ययनको पहिचान गरे आबादीको लागि सबै कुकुर पूल सुझाव एक साधारण पूर्व एशिया n जीन नै मूल भन्दा एक,<ref name="Savolainen_et_al_2002">{{cite journal
| first = Peter
| last = Savolainen
| coauthors = Ya-ping Zhang, Jing Luo, Joakim Lundeberg, and Thomas Leitner
| date = 2002-11-22
| title = Genetic Evidence for an East Asian Origin of Domestic Dogs
| journal = Science
| volume = 298
| issue = 5598
| pages = 1610-1613
| doi = 10.1126/science.1073906
| bibcode = 2002Sci...298.1610S
| pmid = 12446907
| ref = harv
}}</ref> एउटा अझै अर्को समयको परमाणु मार्करको मध्य मा, अंकको पूर्व अधिकांशको रूपमा श्रोत लेट ठूलो डेटा एक धेरैको उपयोग घरहरुलू कुकुरमा आनुवंशिक विविधता र मूलको पातलू बनाउनको घटनाहरुको संभावना एक अधिक छ। <ref name="vonHoldt_et_al_2010">{{cite journal
| first = Bridgett
| last = vonHoldt
| coauthors = et al.
| date = 2010-03-17
| title = Genome-wide SNP and haplotype analyses reveal a rich history underlying dog domestication
| journal = Nature
| doi = 10.1038/nature08837
| pmid = 20237475
| volume = 464
| issue = 7290
| pages = 898-902
| ref = harv
}}</ref> को जूलजी संस्थान द्धारा कुनमिंग अध्ययनमा पायाइयो कि एक घरहरुलू कुकुरको वंशज छ भेडिहरु देखि चीन भन्दा पनि कम शिक्षित 16300मा नदीको साल पहिले दक्षिण Yangtse.<ref>{{cite web |url=http://mbe.oxfordjournals.org/cgi/content/full/26/12/2849 |title=mtDNA Data Indicate a Single Origin for Dogs South of Yangtze River, Less Than 16,300 Years Ago, from Numerous Wolves |accessdate=2010-01-07 |last=Pang et al |date=September 1, 2009 |work=Molecular Biology and Evolution}}</ref> Morphological तुलना विविधता एशियाई संभावना पैतृक उप प्रजातिको छ संकुचित दक्षिण र पूर्वी ग्रे ब्वाँसोको भेडिहरु को मध्य.<ref name="h38"/>
[[चित्र:Wolfdogtracks.jpg|thumb|200 px|ब्वाँसो र कुकुरको तुलनात्मक चित्रण प्रिंट]]
वास्तविक पातलू प्रक्रिया बहसको एक श्रोत हो. हुनत यो मानिन्छ लोकप्रिय छ कि कुत्तोंको चयनको कृत्रिम परिणाम हो,को वयस्क निपटने असभ्यता सामान्य मानव बस्तिहरु भेडियहरुलाई स्थायी गरिएको छ नेतृत्वमा विशेषज्ञहरुलाई निश्चित धारणा छ किको माध्यमले भयो पातलू प्राकृतिक चयन प्रक्रिया जब Mesolithic निर्माण शुरू गरे जुन मानव समुदायमा एक नया पारिस्थितिक आला (घरको दासी छ र landfill एस) भेडियहरुलाई खोला गएको थियो। यिनी भेडिहरु मनुष्हरु संग सम्बन्धको गठन एक खानवाला हुन्छ, पीढिहरु को धेरै बेकारीमा उनको भोजन मा, चयनसँग प्राकृतिक उपस्थितिमा मानवसँग कम दूरीको उडान भेडिहरु पक्ष मुखर छ, र खेलको कारण ठूलो शिकारको लागि सुविधाहरुलाई अनुकूलितको अतिरेक देखि संबंधित शारीरिक परिवर्तन.<ref name="c39">{{Harvnb|Coppinger|Coppinger|2001|pp=39-67}}</ref><ref name="thyroxine"/>
हुनत, कुत्तों, इथियोपिया भेडिहरु र coyotes ब्वाँसा हैं सबै भन्दा ब्वाँसा (ग्रे निकट देखि संबंधित canidsको बीच अन्तर अनुक्रमको बीच ग्रे ब्वाँसा% 4को लागि विरोधको रूपमा अधिक छ र कुत्तों केवल 1.8%, ग्रे) <ref name="m225">{{Harvnb|Mech|Boitani|2003|p=225}}</ref> वहाँ शारीरिक संख्याको एक छं र व्यवहार मतभेद. शरीर रचना र व्यवहार तुलनात्मक अध्ययनमा कुकुर र सियार देखि थाहा भएको छ कि कुकुरको शरीर विज्ञान र सबै भन्दा कुकुर व्यवहार pedomorphism र neoteny उनी मान्छेहरुको लागि गर्दै छन् तुलनीयको उदाहरणको एक जवान ब्वाँसा,.<ref name="h83">{{Harvnb|Hemmer|1990|p=83}}</ref>
मध्य कर्ण bullae ब्वाँसा हैं बडे, confex गोलाकारमा लगभग र, थोडा र crumpledमा कुत्तोंको विपरीत जसको bullae छोटे, संकुचित.<ref name="mech"/> कुत्तोंको आकारको तुलनामा समान रूप ले, ब्वाँसा दिमाग जाते ठूलोको लागि छ 20% ठूलो खोपडी र 10%.<ref name="c54">{{Harvnb|Coppinger|Coppinger|2001|pp=54-5}}</ref> कमी मस्तिष्क भागहरुमा निहित छ कि छापोंको भावसँग सम्झौता.<ref name="z9">{{Harvnb|Zimen|1981|p=9}}</ref> ब्वाँसाको दांत पनि अनुपातमा कुत्तोंको तुलनामा बडा, छ र दाढ ब्वाँसा हैंमा भन्दा एक छ, धेरै कम भीड छ र अधिक जटिल पैटर्न cusp. premolar <ref name="cb24">{{Harvnb|Clutton-Brock|1987|p=24}}</ref> कुत्तों ग्रन्थि कमी एक पूर्व दुम, र वार्षिक दर्ज मदमा दुई बार, सालाना विपरीत भेडिहरु जुन एक पल्ट नै ऐसा.<ref name="m257"/>
भेडिहरु को forelegs कुत्तोंको तुलनामा एक दोस्रोको करीब पटरिहरु अगाडीको वाहेक गरे जा रहेको छ पूर्वसँग छन्। उनको पूंछ सीधा फोन या शरीर तिर एक मामूली वक्रमा तटस्थ जब, कुत्तों एक मामूली कर्लमा उनको पूंछले जबकि. ब्वाँसो पंजे पंजे हैं कुकुरले साधारण तरिकामा बडे,<ref name="thyroxine">Eckersley, डोमिनिक ''[http://web.archive.org/20031230124759/homepage.mac.com/eckersley/predomesticateddog/canislupusfamiliaris.pdf छ थायरोक्सिन भूमिका भेडिहरु देखि जंगली कुकुर र कुकुरको पातलू बनाउनमा पूर्व, एक अद्धितीय अवसर मनुष्यको reexamine र कुकुर अमेरिका प्रवास गर्नको लागि]'' , न्यूयर्क शहर, 2003.</ref> यद्धपि यो असंभव छ लगभग गर्नको लागि कुकुरको समान आकार भेद ब्वाँसो र निश्चितता संग प्रिंट, हुनत ज्यादातर कुत्तों पंजा करते राउंडरको लागि छ भेडिहरु देखि प्रिंट.<ref name="z324">{{Harvnb|Zimen|2003|p=324}}</ref>
== भौतिक वर्णन ==
[[चित्र:Lupusskeleton.JPG|right|thumb|Abruzzo राष्ट्रीय उद्धानमा Museo डेल Lupo देखि कंकाल]]
=== शरीर रचना विज्ञान ===
ग्रे ब्वाँसा पीठ ribcage रहे छ र झुकएको अवरोही पतला, शक्तिशाली संग बनाया जनावरहरु ठूलो गहिराई,. उनको पेटमा खींच रहे छन्, र आफ्नो घाँटी भारी muscled. उनको हात खुट्टा मजबूत गर्दै छन् लामो र, पंजे संग अपेक्षाकृत सानो छ। <ref name="s166">{{Harvnb|Heptner|Naumov|1998|p=166}}</ref> अगाडी paws प्रत्येक पांच उंगलिहरु को छ, जबकि फिर्ता पंजे चार छ। Forelimbs छाती रहे हैं प्रतीत हुन्छमा दबाया, साथ कोहनी आवक बताएको छ, र खुट्टा जावक.<ref name="mech">{{Harvnb|Mech|1974|p=}}</ref> महिलाहरुको पुरुषहरुको लागि गर्छन संकरा muzzles र माथे घाँटी, थोडा कम खुट्टा र कम भारी कंधों देखि पतले,.<ref name="l23">{{Harvnb|Lopez|1978|p=23}}</ref> भेडिहरु को आकारको लागि उनको मजबूत गर्दै छन् बहुत, तागत राखनको लागि पर्याप्त शव मोडमा जमे भएका घोडा या मूस.<ref name="g41">{{Harvnb|Graves|2007|p=41}}</ref>
[[चित्र:Mexicanwolfskull.jpg|left|thumb|एक मैक्सिकन ब्वाँसोको खोपडी. कुकुरको तुलनामा ठूलो अनुपातमा दांत ध्यान दें.]]
उनिले यो पनि प्रति घंटे) मील 34-38 (चलनेमा गति 56-64 किमी गर्यो, र सक्षम, 20 भन्दा अधिक जारी रख सकते हैं मिनेटको लागि नै जरूरी छैन कि गति ले.<ref name="m119">{{Harvnb|Mech|Boitani|2003|p=119}}</ref> ठण्डी जलवायु मा, भेडियहरुलाई आफ्नो शरीरको गर्मी संरक्षण छालाको नजिकै खूनको प्रवाहको कम गरेर सकते छन्। footpadsको गर्मी शरीरको बाकीको स्वतन्त्र रूपले छ विनियमित छ, र यस बिंदुमा ठण्ड बनाए रखा, बस माथि ऊतक जहाँ पैड बरफ र बरफसँग आएको थियोमा संपर्क करें.<ref>{{Harvnb|Lopez|1978|pp=19-20}}</ref> भेडिहरु सेमी वयस्क आंतोंको उपाय 460-575, गरे जा रहयो 4.13-4.62 लंबाई शरीरको अनुपात.<ref>{{Harvnb|Heptner|Naumov|1998|p=172}}</ref> पेट भोजन गरेर सकते हैं पकड 7-9 किलो (15-20) पौंड <ref name="mech"/> र पानीको 7.5 लीटर (8 अमेरिका क्यूटी) तक.<ref name="g37">{{Harvnb|Graves|2007|p=37}}</ref> जिगर अपेक्षाकृत ठूलो छ, महिलाहरु किलोग्राममा (1.6-4.2 पौंड) 0.7-1.9 वजन पुरुषहरु किलोग्राम (1.5-1.8 पौंड)मा 0.68-0.82 र.<ref name="mech"/>
'भेडिहरु सिर ठूलो र भारी विस्तृत माथे, मजबूत बङ्गारा र लंबे, कुंद muzzlesसँग छन्। कान अपेक्षाकृत साना र त्रिकोणीय गर्दै छन्। भेडिहरु सामान्यतया पीठको रूपमा आफ्नो स्तरमा नै सिर उठाने उनको, सिरको माथि उठाने आफ्नो नै चेतावनी जब.<ref name="s166"/> बाणको समान र lambdoid crests, विकसित गर्दै छन् राम्रो तरिका देखि पूर्व तों प्रक्रिया postorbitalको सीमा फारमको पछि गर्नको लागि विभाजित जावक curving लकीरें सिर्फ दुई bregmaमा सामने. Interorbital क्षेत्र परिभाषित गरिएको छ मध्यम र राम्रो तरिका देखि माथि उठाया, प्रक्रियाहरु र thickened postorbital उठाया साथ अलग अनुदैर्ध्य concavityको बीच.<ref>{{Harvnb|Miller|1912|p=309}}</ref> दन्त सूत्र यो है: {{dentition2|3.1.4.2|3.1.4.3}}
[[चित्र:Volkshakal.JPG|thumb|जूलजीको संग्रहेलय, सेंट पीटर्सबर्गमा ग्रे ब्वाँसो र सुनहरा सियार भरे भए। ब्वाँसो छ ठूलो आकार र व्यापक थूथन ध्यान दें.]]
दांत ठूलो छं र भारी, canids अन्य वर्तमान गर्यो तुलनामा कुचल हड्डी गर्नको लागि गरे जा रहेको छ राम्रो अनुकूल छ, हुनतमा पाया बिज्जू उनिको रूपमा विशेष रूपमा हैन एस <ref name="therrien">Therrien, एफ, ''जबडे'' नोभेम्बर 2005 ''carnivorans बल प्रोफाइलको वर्तमान,'' भाग 3 ''को लागि'' 267 ''और निहितार्थ व्यवहार खिलानेको विलुप्त शिकारिहरु '' जर्नल, वल्यूमको जूलजी</ref><ref>{{Harvnb|Mech|Boitani|2003|p=112}}</ref> कैनाइन दांत) हैं मजबूत र अपेक्षाकृत कम 26 (मिमी.<ref name="mech"/> पशु जर्मन चरवाहा 1500 lbf एकको तुलनामा / <sup>2</sup> देखि lbf 750को लागि <sup>2</sup> /मा गरेर सकते हैं एक विकसित शायद कुचल दबाव के. यस बल, हड्डिहरु खुला छ पर्याप्त तोडन सबै भन्दा <ref>{{Harvnb|Lopez|1978|p=26}}</ref> को रूपमा राम्रो तरिकाको रूप कमंद इंचमा कटौतीको माध्यमले आधा तस्वीरसँग एक छ। <ref name="ern778">{{Harvnb|Seton|1909|p=778}}</ref>
वे साधारण तरिकामा विन्यास सदृश जर्मन चरवाहों शारीरिक या हकीस, तर · -60 ° 53 गर्दै छन् उनको कक्षीय देखि साफ देखि उनिलाई कोण 40 ° -45 °को सट्टा <ref name="mech"/> र सिर र दांत उनको अधिक भन्दा अधिक आकारको ''(पातलू'' हेर्नुहोस) .<ref>{{Harvnb|Miller|1912|p=313}}</ref> कोयोटको तुलना मा, भेडिहरु ठूलो हुन्छन् र कान हुन्छन् व्यापक snouts, छोटे, र एक अनुपातमा साना दिमागको मामला <ref name="mech"/> ग्रन्थिहरुमा उनको pawpads पसीना र कमी छ। <ref name="c15">{{Harvnb|Coppinger|Coppinger|2001|p=15 & 173}}</ref> सियारको मुकाबलहरुको स्वर्ण, ब्वाँसा, गर्दै छन् ठूलो र भारी छ र पूंछ अनुपातमा अब खुट्टा, साना torsos र लामो छ। <ref>{{Harvnb|Heptner|Naumov|1998|p=129}}</ref> दांतको तुलनामा सियार कटु रहे हैं समग्र कम, कम cusps विशेष रूपले माथि molars छ, जुन व्यापक छन्, र अधिक {{Linktext|terete}} .<ref>{{Harvnb|Miller|1912|p=318}}</ref>
=== आयाम ===
ग्रे ब्वाँसा कुत्ता वर्तमान सदस्यहरुको सबै भन्दा ठूलो छं ''Canidae'' घरहरुलू ठूलो नस्लोंको केहि,को छोडएर.<ref name="mech"/> ग्रे ब्वाँसो वजन र आकार नियम धेरै भिन्न हो सकती दुनिया भरमा छ, Bergmannले भविष्यवाणीको रूपमा प्रवृत्त अक्षांशसँग बढानेको लागि आनुपातिक.<ref name="s197">{{Harvnb|Heptner|Naumov|1998|p=197}}</ref> वयस्क भेडिहरु ऊंचाई सेमीमा (41-63 में) 105-160 रहे हैं लंबाई (32-34 में)मा काँध लेमी र 80-85.<ref name="s174"/> पूंछ शरीर र सिरमा भन्दा एक छ ⅔ लंबाई,<ref name="p80">{{Harvnb|Pocock|1941|p=80}}</ref> लंबाई सेमी (11-20)मा 29-50मा नापन. कान हैं {{convert|90|-|110|mm|in|sp=us}} ऊंचाईमा छ, र पछिल्लो खुट्टा मिमी 220-250 रहे छन्। <ref name="s174">{{Harvnb|Heptner|Naumov|1998|p=174}}</ref> ब्वाँसो वजन भौगोलिक रूपले भिन्न हुन्छ, औसत मा, यूरोपीय भेडिहरु तौलना सक्छ {{Convert|38.5|kg|lb|sp=us}} , उत्तर अमेरिकी भेडिहरु {{Convert|36|kg|lb|sp=us}} , भारतीय र अरब भेडिहरु {{Convert|25|kg|lb|sp=us}} <ref name="l19">{{Harvnb|Lopez|1978|p=19}}</ref> र अफ्रीकी उत्तर भेडिहरु {{Convert|13|kg|lb|sp=us}} .<ref>{{Harvnb|Osborn|Helmy|1980|p=361}}</ref>
जनसंख्या ब्वाँसो महिलाहरुमा कुनै पनि साधारण तरिकामा पुरुषहरुको वजन 50-10 देखि कम एलबीएस.<ref name="l18"/> ) 120 एलबीएस भेडिहरु भन्दा अधिक वजन 54 किलोग्राम (असामान्य छ, हुनत असाधारण ठूलो व्यक्तिहरु,, [[क्यानाडा]] अलास्का गरिएको छमा दर्ज <ref name="l18">{{Harvnb|Lopez|1978|p=18}}</ref> र पूर्व सोभियत. यूनियन <ref name="s174"/><ref name="g35">{{Harvnb|Graves|2007|p=35}}</ref> भारी उत्तरी अमेरिकामा ब्वाँसो दर्ज ग्रे 1939, नदीमा पूर्व मिले मारा गयोमा 70 12 अलास्का केन्द्रियमा जुलाई र तौला {{Convert|79.4|kg|lb}} ,<ref name="l18"/> , जबकि भारी यूरेशियामा ब्वाँसो दर्ज एरिया Kobelyakski द्धितीय युद्धमा मारा गयो विश्व पछि र Poltavskij क्षेत्र, यूक्रेनी SSR, तौला {{Convert|86|kg|lb}} .<ref name="g35"/>
=== भुत्ला ===
[[चित्र:Lupusfoot.jpg|left|thumb|ब्वाँसो खुट्टा र नाक,को रूपमा पकक ब्रिटिश भारतको जीव हो सीलोन र बर्मा सहितमा सचित्र - स्तनीयजन्तु Vol 2]]
[[चित्र:Wolfmoult.png|thumb|ग्रे ब्वाँसा अबेर स्प्रिंग या जल्दी गर्मिहरुमा आफ्नो कोटको केही गिरना.]]
ग्रे ब्वाँसा फर छ धेरै घना छ र शराबी सर्दी, कपालसँग कम underfur र लंबे, मोटे गार्ड एस <ref name="s166"/> बाल गार्ड भन्दा अधिकांशको underfur र केही वसंतमा हैं शेड र शरद ऋतुको अवधि बढनको पीछे.<ref name="l19"/> सबै भन्दा लामो समय सम्म बालहरुलाई पीठमा अगाडी क्वार्टर र घाँटी मा, विशेष रूपले पाइन्छन्। विशेष रूपले लामो बाल कंधोंमा पाइन्छन्, र लगभग घाँटीको माथि भागमा एक शिखरको रूप मा. गालोंमा बाल लामो छ र प्रपत्र tufts. कान साना बाल जुन दृढता देखि फर देखि परियोजनामा शामिल गरिएको छ। संक्षेप मा, लोचदार र बारीकी देखि सटे बाल पट्टामा मौजूद छं अंगहरु देखि calcanealको कोहनीको तल एस <ref>{{Harvnb|Heptner|Naumov|1998|p=167}}</ref>
सर्दिहरु फर अत्यधिक ठंडको लागि प्रतिरोधी छ, उत्तरी जलवायुमा ब्वाँसा आराम भन्दा खुला क्षेत्रहरुमा उनको राखएर -40 डिग्रीमा आराम गरेर सकते हैं पछि खुट्टाहरुको बीच muzzles र उनको पूंछसँग उनको चेहरेको कवर. ब्वाँसो फर फर देखि कुत्ता इन्सुलेशन प्रदान गर्दछ राम्रो छ, र,को रूपमा Wolverine साथ, यो जम्मा गर्दैन बरफ जब गर्मको बिरुद्ध सघन छ साँस.<ref name="l19"/> गर्म जलवायु मा, फर भेडिहरु छ coarser उत्तरी तुलनामा र scarcer.<ref name="s166"/>
महिला भेडियहरुलाई पुरुषहरुको तुलनामा चिल्लो furred अङ्ग हो, र साधारण तरिकामा उनी उमेरको रूप smoothest समग्र कोट विकास गर्छन। साधारण तरिकामा ठूलो ब्वाँसा पूंछको नोकमा र अधिक सेतो बाल नाक साथ र माथे पर. जाडोहरु फर महिलाहरु lactatingमा सबै भन्दा लामो समय सम्म बनाए राखएको छ , निपल्स आफ्नो कपालको झडनेको आसपास केही यद्धपि संग.<ref name="l23"/> पीठको मध्यमा कपालको लंबाई 60-70 मिमी छ। काँध लंबाई कपालकोमा गार्ड बाल सामान्यतया, भन्दा अधिक 90 मिमी गर्दैन तर. मिमी सम्म पहुँच सकते हैं 110-130 <ref>{{Harvnb|Heptner|Naumov|1998|p=169}}</ref>
कोट अश्वेतों. र रंग भूरे, सेतो गोराको माध्यमले शुद्ध पर्वतमाला देखि लगभग विभिन्न रंगोंको grays, क्रीम, र गेरू गर्नको लागि,<ref name="l21">{{Harvnb|Lopez|1978|p=21}}</ref> लिंगोंको बीच कोट रंगमा अन्तर एकदम हद सम्म अनुपस्थित रहे छन्,<ref>{{Harvnb|Heptner|Naumov|1998|p=168}}</ref> यद्धपि महिलाहरु टन redder हुन सक्छ। <ref>{{Harvnb|Lopez|1978|p=22}}</ref> फर रंग बातचीतको समयमा संकेत गर्दछ केही गर्न संगमा बल अधिक छैन लागइन्छ सेवा गर्नको लागि कुनै पनि छलावरण रंग मिश्रितसँग कि समापन केही वैज्ञानिकों, उद्देश्य.<ref>{{Harvnb|Lopez|1978|p=45}}</ref> काला. रंग भेडिहरु (संकर कुत्ता जुन घटित माध्यम ब्वाँसाको शुरूआत) ब्वाँसो जंगली शायद नै कहिल्यै होती बातचीतमा जहाँ यूरेशियाको कमी संग घरहरुलू कुत्तहरुकोरण साल हजार पछिल्लोमा दिइएको छ कम आबादी <ref name="black">एन्डरसन एट अल. ''आणविक र भेडिहरु '' विज्ञान ''ग्रे उत्तरी अमेरिकी विकासवादी इतिहास मेलेनिनता में'' 6 मार्च 2009: Vol. 323. हैन. 5919, पीपी 1339-1343</ref> उनी अमेरिका रहे हैं उत्तरमा आम; रहे पार्क आधा नेशनल भेडियहरुमा Yellowstone Wyoming पुनः शुरू ब्वाँसो आबादी में. ब्लैकको बारेमा <ref name="black"/> मिनेसोटामा दक्षिणी [[क्यानाडा]] र काली चरण सामान्य छ र अधिक भन्दा अधिक सेतो छ, हुनत ग्रे रंग भेडिहरु प्रबल होना.<ref name="l21"/>
=== होश ===
की गंध भावना उनको किमी अपेक्षाकृत कमजोर विकसित कुत्ता शिकार केहींको तुलनामा जब सम्म कि नस्लहरुको ठेगाना लगानको लागि, सक्षम गरे जा रहयो 2-3 हावा आनको दिशा लाश देखि कुनै आगे. यस कारण से, उनी शायद नै कहिल्यै पंक्षिहरुलाई पकडने छिपे खरायो या, हुनत उनी गरेर सकते हैं पटरिहरु ताजा सजिलै संग पालन करें.<ref name="s243">{{Harvnb|Heptner|Naumov|1998|p=243}}</ref> बंदी भेडियहरुको ठेगाना लगानको लागि गर्दै छन् गर्नमा सक्षम हो जाना गर्नको लागि के खाद्ध पदार्थहरु उनको सञ्चालकों गंध देखि खाएको छ। <ref name="e45">{{Harvnb|Ellis|2010|p=45}}</ref> उनको श्रवण धारणा छिटो छ बहुत,, 26 kHz होनेको आवृत्ति एक सुनना अप गर्नको लागि सक्षम गर्नको लागि <ref name="l43"/> र लोमडिहरु को तुलनामा अधिक छ। उनको सुनवाई अवधि छिटो छ पर्याप्त शरद ऋतुमा पातहरुको गिरने रजस्टर गर्नको लागि.<ref name="s243"/> किंवदंती छ कि भेडिहरु को तार वाद्धको डर ध्वनि chordsमा एक आधार हुन सक्छ तथ्य छ, पार्क रीजेंटको रूपमा ब्वाँसा बंदीमा मामूली कम चिडियाघर लक्षण एक्जिबिटको लागि गए थिए थाहा भएको गरे सुनवाई गहन संकट जब.<ref name="live90">{{Harvnb|Cornish|Selous|Johnston|Maxwell|1902|p=90}}</ref> उनको दृष्टि मा, यो हो कि कुत्तोंको रूपमा हैनको रूपमा शक्तिशालीको हुनत उनको रातको दृष्टि ''Canidae'' छको सबै भन्दा उन्नत.<ref name="s243"/>
== व्यवहार ==
=== सामाजिक संरचना ===
[[चित्र:Wolf pack in Yellowstone NP.jpg|thumb|Yellowstone राष्ट्रीय उद्धानमा एक ब्वाँसो पैक]]
साहित्यको क्षेत्रमा लोकप्रिय छ, ब्वाँसो पैक छ रहे हैं पैक भालू खामियाजाको जुन अक्सरको रूपमा चित्रित सख्ती पदानुक्रमित सामाजिक संरचनाहरु "प्रजनन" अल्फा संग एक जोडी "ओमेगा जुन चढते सामाजिक सीढीको माध्यम ले लड रहे छन्, उसपछि अधीनस्थ" बीटा "कम रैंकिंग एक" भेडिहरु र आक्रामकता. यस शब्दावली भारी बंदी ब्वाँसोको व्यवहार पैक असंबंधित पशुहरुको रचना गर्यो, जुन लडाई र स्थितिको लागि एक दोस्रोको बिरुद्ध प्रतिस्पर्धा गर्नेछन्मा आधारित छ। यसको वाहेक, जस्तो प्रसार बन्दी स्थितिहरुमा असंभव छ, झगडे र अधिक प्राकृतिक सेटिंग्स हरुमा बढती जान्छं। जंगली मा, ब्वाँसो पैक वंश रहे हैं यसको द्धारा साना भन्दा अधिक परमाणु ले जसको परिवारहरुको हुन्छन् बुनियादी सामाजिक एकाइ एक पछि, mated जोडी.<ref>[http://www.4pawsu.com/alphawolf.pdf मैक्, एल डेविड ''जो ब्वाँसो अल्फा भयो शब्द?,'' अन्तर्राष्ट्रीय वुल्फ, शीतकालीन 2008]</ref> उत्तरी ब्वाँसो पैक छैनन्को लागि एस बिज्जूको रूपमा देख्यो र कम्पैक्टको कुकुर या एकीकृत रूपमा उनिको अफ्रीकी जंगली,<ref name="Hyena">{{cite book | author=Kruuk, Hans | title=The Spotted Hyena: A study of predation and social behaviour | year=1972 | pages=277-79 | isbn=0563208449 | publisher=Parkwest | location=New York }}</ref> नै उनी कोयोटको हैं उनी मान्छेहरुको रूप अस्थिर रूपमा हैन एस <ref name="latrans">[http://www.science.smith.edu/departments/Biology/VHAYSSEN/msi/pdf/i0076-3519-079-01-0001.pdf Bekoff, मार्क ''कैनीस'' अंजीर ''latrans'' स्तनधारी प्रजातिहरु नं 79, पीपी 09/01, 6.][http://www.science.smith.edu/departments/Biology/VHAYSSEN/msi/pdf/i0076-3519-079-01-0001.pdf प्रकाशित Mammologistsको अमेरिकन सोसायटी द्धारा 15 जून 1977]</ref> दक्षिणी भेडिहरु ते हैं कुकुरको एक प्राकरमा र अधिक समान र सामाजिक व्यवहारको coyotes, मोटे तरिकामा एक्लै रहन वाला जोडेमा या.<ref name="h96">{{Harvnb|Hemmer|1990|p=96}}</ref> , 3-6 किशोरों, yearlings र 1-3 वयस्कहरु औसत पैक होते 5-11 पशुहरु, 1-2 <ref name="s222">{{Harvnb|Heptner|Naumov|1998|p=222}}</ref> , हुनत असाधारण ठूलो ब्वाँसाको 42 पैक मिलएर जानिन्छ। ब्वाँसो शायद नै कहिल्यै आफ्नो गुनामा पैक अन्य भेडियहरुलाई अपनान, र सामान्यतया उनिलाई मार हालछन। गोदमा दुर्लभ मामलाहरुमा जहाँ अजीब हैं ब्वाँसा, adoptee उमेर हो लगभग 1-3 सालको युवा जनावर एक सदा नै छ, जबकि मारे गए भेडिहरु ठूलो हो रहे हैं ज्यादातर पुरा तरिकाले.<ref name="m2">{{Harvnb|Mech|Boitani|2003|p=2}}</ref> नयाँ सदस्यको गोद लिनको र लामो गरिन सक्छ एक प्रक्रिया हो, विश्वसनीय घातक गैर सकते छन्, मिलएरको सप्ताहको खोजमा हमलाहरु क्रम स्थापित गर्नको लागि गरे जाए या छैन नवागंतुक.<ref name="e46">{{Harvnb|Ellis|2010|p=46}}</ref> आदि) calvingको समयमा धेरै पल्ट ungulate बहुतायत (प्रवास, अलग ब्वाँसो पैक बलहरुमा शामिल हुन सक्छ अस्थायी रूप ले.<ref name="s225">{{Harvnb|Heptner|Naumov|1998|p=225}}</ref> को रूपमा पांच महिनाको रूपमा युवाको रूपमा पांच सालको रूपमा पुराना भेडियहरुलाई आफ्नो पैक छोडनको लागि आफ्नो परिवारहरुको लागि शुरू, हुनत औसत आयु 11-24 महिना छ दर्ज गरिएको छ। प्रसारको लागि ट्रिगर प्रजननको भित्र र प्रतियोगिताको यौन परिपक्वता र शुरुवात शामिल भोजन पैकको लागि.<ref name="m12">{{Harvnb|Mech|Boitani|2003|pp=12-13}}</ref>
=== प्रजनन ===
[[चित्र:Nursing wolf.jpg|thumb|ब्वाँसो उनको पिल्ले नर्सिंग]]
घनत्व कम ब्वाँसोमा क्षेत्रहरु संग, ब्वाँसा एकल साधारण तरिका पर.<ref name="m38">{{Harvnb|Mech|Boitani|2003|p=38}}</ref> Mated जोडे सामान्यतया जीवन यदि एक ब्वाँसाको मरता छैनको लागि एक साथ रहछन। एक mated ब्वाँसाको मृत्यु मा, जोडे जल्दी गर्दै छन् फेरि देखि स्थापित. किन भनें पुरुषहरु अक्सर जनसंख्या ब्वाँसो प्रबल हुनुमा कुनै भी, unpaired महिलाहरु दुर्लभ छन्। <ref name="s248">{{Harvnb|Heptner|Naumov|1998|p=248}}</ref> बहुविवाह हुन्छ, तर मुख्य रूपले स्थितिहरुमा बंदी. धेरै litters सफल रहे हैं शायद नै कभी, महिलाहरु छ पैकको कारण शिशुको द्धारा.<ref name="m59">{{Harvnb|Mech|Boitani|2003|p=59}}</ref> भेडियहरुमा प्रथम प्रजननको उमेर पर्यावरणीय कारकहरुमा एकदम हद सम्म निर्भर गर्दछ, जब खान प्रचुर मात्रामा छ, या जब ब्वाँसो आबादी भारी प्रबंधित गर्दै छन्, ब्वाँसा सानो उमेरमा पछि पिल्ले क्रममा नव उपलब्ध संसाधनहरुको दोहन गरेर सकते छन्। बंदी भेडियहरुलाई जस्तै नै नस्लको रूपमा उनी 90-10 महिना सम्म पुगछन, जबकि सबै भन्दा कम उमेरको जंगली भेडियहरुमा दर्ज प्रजनन 2 साल पुराना थिए ज्ञात गरिएको छ। महिलाहरुको पिल्ले हरेक साल उत्पादन गर्नमा सक्षम एक कूडे सालाना औसतसँग जा रहेको छ । coyotesको विपरीत, ब्वाँसा कहिल्यै senescence पहुंच प्रजनन यसले पहिले कि उनी मर जान्छन्। <ref name="m175">{{Harvnb|Mech|Boitani|2003|p=175}}</ref> अनाचार धेरै कम हुन्छ, हुनत inbreeding अवसाद Saskatchewan भेडियहरुमा छको लागि एक समस्या हो गर्नको लागि सूचित गरियो <ref>{{cite news | title=Wolves in national park becoming isolated, say biologists | work=| publisher=CBC.news.ca | url=http://www.cbc.ca/health/story/2005/01/10/wolves-inbreeding050110.html | accessdate=2008-08-30 | date=2005-01-10}}</ref> र Isle रोयाले.<ref>{{cite web | title=In Long Running Wolf-Moose Drama, Wolves Recover from Disaster | work=| publisher=Michigan Technological University | url=http://www.admin.mtu.edu/urel/PressReleases/feature/wolves/wolf.html | accessdate=2008-08-30}}</ref>
मद सामान्यतया महिलाहरुको अबेरबाट हुन्छमा सानो देखि सर्दी, साथ पुराना पहिले, मद 2-3 सप्ताहमा प्रवेश गर्न multiparous महिलाहरु नै छन्। ensues भन्दा पहिले लीक, ब्वाँसो पैक मौसम हुनेछ संभोगको अन्तमा अस्थायी रूपले भंग तक.<ref name="s248"/> ग्रहणशील भए पछि, महिलाहरुको योनी एक पूंछको लागि आफ्नो आधारको इच्छा टालना ओर, उजागर. संभोगको समयमा, यस जोडीको एक copulatory टाई जुन 5-36 मिनेट पछिल्लो गरेर सकतेमा बंद गर्यो छ। किन भनें भेडियहरुमा मद केवल एक महिना सम्म रहइन्छ, पुरुषहरु उनसंगियहरुको त्याग हैन गर्नको लागि अन्य गर्नको लागि गर्भाधानको रूपमा कुत्तों गर्न महिलाहरु मिल रहेको छ । गर्भावस्थाको समयमा, महिला ब्वाँसाको संभावना अधिक हो जाएगा पैक दोस्रो संग मुठभेडों, जहाँ हिंसक प्रदेशहरुमा रहन एक गुफा परिधीय भन्दा टाढा स्थित उनको क्षेत्र गरे। <ref name="m42">{{Harvnb|Mech|Boitani|2003|pp=42-46}}</ref> पुराना महिलाहरु सामान्यतया कूडेको आफ्नो पछिल्लो मांद पिल्लामा छ, जबकि युवा महिलाहरु उनको जन्मस्थानको नजिकै सामान्यतया मांद. हमल अवधि 62-75 दिन सम्म रहइन्छ, गर्मी संग अवधिमा पैदा पिल्ले सामान्यतया जा रहेको छ । <ref name="s249">{{Harvnb|Heptner|Naumov|1998|p=249}}</ref> औसत कूडे 5-6 पिल्लेको हुन्छन्। 14-17को litters समयको होती% 1.<ref name="g42">{{Harvnb|Graves|2007|p=42}}</ref> कूडेको आकारमा प्रचुर मात्रामा हुन्छन् बढानेको लागि उनी क्षेत्रहरुमा जहाँ छ शिकार गर्छन। <ref name="m176">{{Harvnb|Mech|Boitani|2003|p=176}}</ref> भेडिहरु प्रजातिहरुको लागि अन्य canid तुलना भालू litters सानामा अपेक्षाकृत ठूलो पिल्ले.<ref name="m47">{{Harvnb|Mech|Boitani|2003|pp=46-49}}</ref> पिल्ले बहरा गर्दै छन् र जन्म अंधा छ, र फर भूरे रंगको कवरमा कम नरम भूरा. उनी जन्मको समय 300-500 ग्राम वजन छ, र 9-12 दिनहरु पछि देखनेको लागि शुरू. दूध कुत्तों एक महिना पछि भडके. पिल्ले पहिले 3 सप्ताह पछि अड्डा छोड दें. उमेरको 1.5 महीनाहरु मा, उनी एकदम चुस्त गर्नको लागि खतरे देखि पलायन गर्दै छन्। मां भेडिहरु सप्ताह पहिले केहींको लागि अड्डा हैन छोडन, पितामा भरोसा गर्नको लागि युवा उनको लागि भोजन उपलब्ध गरान र उनको.<ref name="m47"/><ref name="s253"/> ब्वाँसो माताओंको विपरीत, पिइन्छ पिल्ला भोजन हैन बहना, तर उनिलाई एकको मारने देखि टुक्रा ले. यदि मां अवधि प्रातः पिल्ले मर जाता भन्दा पहिले, उनी महिलाहरुको दोस्रो गर्दै छन् द्धारा suckled पैक.<ref name="ern761"/> पिल्लेको 3-4 सप्ताहको आयुमा ठोस खान खान लागछन। पिल्ले जीवन पहिले चार महीनाहरुको आफ्नो छ विकास दरको समयमा जोड भन्दा एक:, यस अवधि पिल्ला वजन छ सकते छन्। गुना वृद्धि लगभग 30को समयमा <ref name="m47"/><ref name="s253">{{Harvnb|Heptner|Naumov|1998|pp=253-54}}</ref>
पैकमा Yellowstone ब्वाँसो शुरूको प्रजनन व्यवहार असामान्य छ, किन भनें उनी अक्सर भेडिहरु संग एक्लो पुरुष दोस्त जुन महिलाहरु एकाधिक प्रजनन कि मौसम पैक अतिक्रमणमा संभोगको प्रदेशहरुको समयमा. यिनी तथाकथित "Casanova भेडिहरु " पैक गर्दै छन् युवा पुरुषहरु छ कि दोस्रो देखि जोडे पहिले देखि नै स्थापित प्रजननको पुत्रिहरु पैक, दोस्तसँग प्रसव छोडन पछि उनसंगिहरुको खरीद या क्षेत्रहरुको लागि होनेमा असफल रहे. स्थापित पैक देखि पुरुषहरुको विपरीत, Casanova भेडिहरु संग उनी दोस्त महिलाहरु संग जोडी बांड फारम गर्दैनन्. Yellowstoneमा बहुतायतको शिकार महानको कारण से, महिला भेडिहरु वहाँ फैशन यो littersमा एकाधिक सकते हैं भालू.<ref>स्मिथ, डगलस डब्ल्यू (2006 ''में वुल्फ) दशक:'' 1592288863, ISBN 2006 ''रिटर्निंग जंगलीको Yellowstone,'' Lyons, प्रेस</ref>
=== गुफा र बासस्थान सम्बन्धि व्यवहार ===
भेडिहरु उनको प्रतिदिन आरामको लागि विभिन्न स्थानहरुको उपयोग करें, कवरसँग स्थानहरुमा ठण्ड, नम हावा र मौसमको समयमा पसंद गर्दै छन्, सुकेको, शान्त र गर्म मौसममा आसानी भन्दा खुलामा आराम गर्दै भेडिहरु . शरद ऋतु वसन्त अवधिको समयमा, जब भेडिहरु र अधिक सक्रिय हुन्छन्, उनी खुशी भन्दा खुलामा बाहिर जुन केही पनि उनको स्थान झूठ. वास्तविक भट सामान्यतया गर्मीको अवधिको समयमा गर्दै छन् पिल्लेको लागि निर्माण गर्यो। जब भवन भट, महिलाहरु चट्टानहरुमा दरारें जस्तै प्राकृतिक आवासहरुको उपयोग गर्न, चट्टानहरु riverbanks र छेद overhanging घनी वनस्पति द्धारा कवर गर्यो। कहिले काँही, मांद लोमडिहरु बेजर्स, या marmotsको रूपमा साना पशुहरुको विनियोजित बिल छ। एक विनियोजित मांद अक्सर र चौडी छ आंशिक रूपले पुनर्निर्माण गर्यो। दुर्लभ अवसरों मा, महिला भेडिहरु को उद्घाटन गर्नेछन् 1-3 खुदाई बिल आफु संग छ, जुन कम गर्दै छन् र सामान्यतया सानो.<ref name="s234"/> ब्वाँसा, उनको Denning हैन लाइन स्थानहरु एहतियातको बिरुद्ध परजीवीको संभावना एक.<ref name="ern760">{{Harvnb|Seton|1909|p=760}}</ref> मांद सामान्यतया 500 मीटर भन्दा अधिक पानीको श्रोतले टाढा छ निर्माण हैन. स्थानहरु आराम कर, पिल्ले र खाद्ध अवशेषको लागि क्षेत्रहरु खेलन सामान्यतः ब्वाँसो भटको आसपास पाइन्छन्। Denning क्षेत्र गंध देखि उत्पन्न भोजन सडको मूत्र र अक्सर रैवेन छ र अधेलाको रूपमा आएर्षित सफाई पंक्षिहरु जस्तै एस वहाँको रूपमा बिलको लागि केही सुविधाजनक स्थानहरु रहे छन्, ब्वाँसो भट सामान्यतया एक नै परिवारको पशुहरु द्धारा कब्जा गर्दै छन्। हुनत उनी अधिकतर मानव दृष्टिको भित्र बचनेको क्षेत्रहरु, रेलवे भेडिहरु छ र मार्ग प्रशस्त गरेको छ, ज्ञात गरियो गर्नको लागि घोंसलेको नजिकै अधिवासको एस <ref name="s234">{{Harvnb|Heptner|Naumov|1998|pp=234-39}}</ref>
=== प्रादेशिक व्यवहार ===
[[चित्र:Duma roll.jpg|thumb|भेडिहरु खुशबू रोल scents फिर्ता ल्यानको लागि पैक गर्नको लागि]]
भेडिहरु अत्यधिक प्रादेशिक पशु हुन् , र सामान्यतया कहीं ठूलो गरे तुलनामा उनिको लागि आदेशमा गर्नको लागि शिकारको एक सतत आपूर्ति आश्वासन जीवित रहनको आवश्यकता हुन्छ क्षेत्रहरुको स्थापना. क्षेत्र आकार उपलब्ध शिकारको राशिमा एकदम हद सम्म निर्भर गर्दछ: शिकारको एक बहुतायतसँग क्षेत्रहरु मा, निवासी ब्वाँसो पैकको प्रदेशहरु साना हुन्छन्। ब्वाँसो पैक शिकारको खोजमा निरंतर यात्रा, प्रति दिन आफ्नो क्षेत्र (औसत 25 किमी / घ या 15 मील / घ)को 9% मोटे तरिकामा शामिल छ। आफ्नो क्षेत्रको कोर औसतमा छ {{convert|35|km2|sqmi|sp=us|abbr=on}} , जसमा उनी समयको उनको% खर्च 50.<ref>{{cite journal|title=Territory size of wolves Canis lupus: linking local (Białowieża Primeval Forest, Poland) and Holarctic-scale patterns |author=W Jedrzejewski, K Schmidt, J Theuerkauf, BJ edrzejewska and R Kowalczyk|ref=harv}}</ref> शिकार घनत्वको लागि धेरै केही छ क्षेत्रको आसपासको क्षेत्रहरुमा उच्च हुन्छ। शिकार उच्च बहुतायतको यसको बावजूद, ब्वाँसा पैक गर्छन पडोसी हताश जब सम्म कि उनको क्षेत्रको किनारा हरुमा बचनेको लागि शिकारसँग घातक मुठभेडको सम्भावनाको लागि, कारण हो। <ref>{{cite journal|journal=Science|volume=198|author=Mech, David|title=Wolf-pack Buffer Zones as Prey Reservoirs|ref=harv}}</ref> उनको क्षेत्रको आकार जब छ पैक पिल्ले 6 महिनाको उमेर सम्म पुगनमा वृद्धि गरेर सकते हैं र यस प्रकार वयस्कको रूपमा नै पोषण आवश्यकताहरु छ। क्षेत्रमा रिकर्ड सानो <sup>2</sup> किमी एक अनुमानको अनुसार 33मा कब्जा गरेर लिएको छ, जुन मिनेसोटा आयोजित भएको थियो द्धारा एक पूर्वोत्तरको छ पैकमा ब्वाँसा. सबै भन्दा ठूलो क्षेत्र <sup>2</sup> किमी शामिल एक 6272 भेडिहरु थियो दसमा आयोजित द्धारा एक अलास्का पैक. केही क्षेत्रहरु मा, भेडिहरु को मौसमको प्रवासको शिकार हुन सक्छ प्रदेशहरु पारीको समयमा आफ्नो.<ref name="m19">{{Harvnb|Mech|Boitani|2003|pp=19-26}}</ref>
भेडिहरु हमलाहरु संयोजनको एक पैकको माध्यमले अन्य प्रदेशहरु देखि उनको बचाव खुशबू अंकन, सीधा र गरजना (कम्युनिकेशन) हेर्नुहोस. खुशबू अंकन क्षेत्रीय विज्ञापनको लागि प्रयोग गरिन्छ, शामिल छ र पिशाब शौच, र जमीन scratching. खुशबूको निशान सामान्यतया नियमित travelways र जंक्शनोंमा प्रदेश भर रहे हैं र हरेक 240 मीटर छोड दिए छ। यस्तो मार्करों, 2-3को लागि गरेर सकते हैं पछिल्लो सप्ताह <ref name="m19"/> र साधारण तरिकामा जनावरहरुको नजिकै ठूलो राखयो चट्टानहरु, पत्थर, कंकालको रुख या.<ref name="s226">{{Harvnb|Heptner|Naumov|1998|p=226}}</ref> जब खुशबू अंकन र क्षेत्र हो गरजना एउटा अझै अर्को पैक देखि प्रवेश ब्वाँसो अजीब विफल गर्नको लागि रोकते, हिंसक बातचीत गरेर सकते छन्। पीछा गर्न <ref name="m19"/> क्षेत्रीय झगडे मृत्यु ब्वाँसो प्रमुख कारणहरुमा भन्दा एक रहे हैंको बीच: रक्षा र निष्कर्ष निकालयो राष्ट्रीय उद्धान Denali अध्ययनमा ब्वाँसो मृत्यु दरमा र मिनेसोटा कि 14-65 मान्छेहरुको मृत्यु थिए ब्वाँसो% गरे। भेडिहरु अन्य द्धारा शिकारको कारण भन्दा एक <ref>{{cite journal|title=Causes of wolf mortality in Croatia in the period 1986-2001|journal=Veterinarski Arhiv|date=|first=Đuro Huber|last=Huber|coauthors=Josip Kusak, Alojzije Frković, Goran Gužvica|volume=72|issue=3|pages=131-139|id=|url=http://www.environmental-studies.de/Wolf_mortality_Croatia.pdf|format=PDF|accessdate=2007-07-20|ref=harv}}</ref> वास्तव मा, ब्वाँसो घातक परिणामको 91%को भित्र हुन्छन् {{convert|3.2|km|mi|sp=us|abbr=on}}को बीच पडोसी प्रदेशहरुको सीमाहरुलाइ.<ref>{{cite journal|journal=Journal of mammalogy|author=Mech, D|date=1 February 1994|title=Buffer zones of territories of gray wolves as regions of intraspecific strife|doi=10.2307/1382251|volume=75|page=199|issn=00222372|issue=1|first=L. D.|ref=harv|jstor=1382251}}</ref> को कारण देखि घुसपैठ परिणाम घातक हुन सक्छ, यस्तो घुसपैठ आक्रामकता विचार गर्दै छन् या सोचा हताशा गर्नको लागि गरे जा ठूलो मात्रा माको कारण से.<ref name="m19"/>
=== आहार ===
भेडिहरु मुख्यतः ungulate आकार ठूलोएरनेको लागि फीडमा मध्यम छ (कहिले काँही 10-15 पल्ट आफु भन्दा ठूलो <ref name="z9">{{Harvnb|Zimen|2003|pp=9-10}}</ref> ), हुनत उनी भक्षण उधम मचाते छैनन्। मध्यम र साना आकारको पशुहरु तों लोमडी शिकार मा, भेडिहरु देखि शामिल Marmot छ, खरायो हो, बेजर छ, एक प्रकारको बिल्लीको {{dn}} , जमीन गिलहरियो छ, चूहों, हम्सटर छ, vole छ र अन्य कृंतक छ, साथ साथै insectivore एस उनी अक्सर जलपक्षी खान उनको र moulting अवधि र जाडोहरु, जब उनको चिकना र वसायुक्त मासुमा मदद गर्दछ भेडिहरु को निर्माण)को आफ्नो मोटे भण्डार अण्डे (खासकरको समयमा.<ref name="s213"/><ref name="e50"/> जब यस तरिकाको खाद्ध पदार्थ अपर्याप्त छन्, उनी साँप छ, हुनेछ शिकारमा छिपकली छ, किरा मेंढक, शायद नै कहिल्यै मेंढक छ र ठूलो एस कमीको समय मा, भेडिहरु हुनेछ, खानको तत्काल लाश एस गएर पशु दफन आधार र बलि घर <ref name="s213">{{Harvnb|Heptner|Naumov|1998|p=213}}</ref> ब्वाँसो तटमा पैकमा कैस्पियन सागर मुहर Astrakhan जाएगा शिकार कैस्पियन.<ref name="g75">{{Harvnb|Graves|2007|p=75}}</ref> र पश्चिमी क्यानाडा अलास्का केही ब्वाँसो पैकमा सामन फीडमा छ गर्नको लागि मनाया गया.<ref>{{cite web|last=Woodford |first=Riley |url=http://www.wildlifenews.alaska.gov/index.cfm?adfg=wildlife_news.view_article&articles_id=86 |title=Alaska's Salmon-Eating Wolves |publisher=Wildlifenews.alaska.gov |date= |accessdate=2010-03-16}}</ref> Cannibalism भेडियहरुमा असामान्य छैन,, कठोर जाडोहरु पैक, अक्सर भेडिहरु हमला कमजोर या घाइते भए र हुन सक्छ। सदस्यहरु मृत पैकको खानको समयमा शरीर <ref name="s214">{{Harvnb|Heptner|Naumov|1998|p=214}}</ref><ref name="g46"/><ref name="coronation">क्लेन, 1995 ड. ''परिचय, वृद्धि, र अलास्का, द्धीप राज्याभिषेक निधनको भेडिहरु पर.'' एल एन Carbyn, एसएच Fritts, र ड Seip, संपादकहरुमा 275-280 पेज. पारिस्थितिकी र एक बदलती दुनियामा ब्वाँसाको संरक्षण. क्यानाडा परिध्रुवी संस्थान, समसामयिक 35 नं प्रकाशन.</ref> हुनत, उनी गर्दै छन् कहिले काँही coyotesको रूपमा हैन जानिन्छ खानको लागि उनको युवा.<ref name="ern761">{{Harvnb|Seton|1909|pp=761-2}}</ref> मानवको शायद नै रहे छन्, तर कहिले काँहीमा शिकार ''(मनुष्हरु मा हमलाहरु'' को हेर्नुहोस).<ref name="lin">{{Harvnb|Linnell|2002|p=}}</ref><ref name="s267">{{Harvnb|Heptner|Naumov|1998|pp=267-68}}</ref><ref name="singh"/><ref name="p94">{{Harvnb|Pocock|1941|p=94}}</ref> भेडिहरु कुरा सब्जी फल र साथ हुनेछ पूरक आफ्नो आहार, र उनी खुशी देखि cowberry ब्लूबेरी र, खान जामुन bilberriesको पहाड राख, लिलीको घाटी. अन्य फल नाशपाती शामिल अंधेरा, सेब छ र एस उनी सजिलै संग महिनामा गर्मिहरुको समयमा यात्रा तरबूज खेतों.<ref name="s214"/> भेडिहरु अवधि लामो समयको लागि भोजनको बिना जीवित रह सकते छन्, खान जाएगा बिना हप्ता. मांसपेशी गतिविधि हैन एक कमजोर ब्वाँसो छ दुई <ref name="g37"/>
यूरेशिया मा, धेरै ब्वाँसो आबादी गतिविधि मान्छे हैं घने संग क्षेत्रहरुमा कचरा मजबूर र पशुहरुमा निर्वाह ठूलो मात्रामा छ, हुनत जंगली सुँगुर र जंगली हरिण ungulates जस्तै Moose, रातो हरिण, मछली अझै पनि श्रोतहरुमा रूस खान महत्वपूर्ण छ र अधिक पहाडीको क्षेत्रहरु यूरोप पूर्वी. अन्य प्रजातिहरु हरिण शिकारमा शामिल हिरन, mouflon, विसेंट, saiga, औबेक्स, साबर, जंगली बकरी छ, मृग र कस्तूरी.<ref>{{Harvnb|Mech|Boitani|2003|p=107}}</ref> उत्तर अमेरिकी भेडिहरु को शिकार जनावरहरुलाई एकदम हद सम्म कम घनत्वसँग उपयुक्त मानव निवास, र कचरा या पशुहरुमा एकदम हद सम्म संविदा भेडिहरु को मामलाहरु असाधारण हैंमा कब्जा जारी छ। भेडिहरु पशु उत्तरी अमेरिकी द्धारा सामान्यतः शिकारमा कारिबू शामिल Moose, सेतो पूंछ हरिण, एल्क, खच्चर हरिण, पर्वत भेड र.<ref>{{Harvnb|Mech|Boitani|2003|p=109}}</ref> .मा उत्तरी अफ्रीका र घरहरुलू सब्जिहरु, ब्वाँसा फीडमा विभिन्न खेतिहरुको खेती र जनावरहरुको <ref>{{Harvnb|Osborn|Helmy|1980|p=370}}</ref>
=== शिकार र आहारिक व्यवहार ===
[[चित्र:Canis lupus pack surrounding Bison.jpg|thumb|एक अमेरिकी बाइसन आफ्नो जमीन खडा छ, यसले बचनेको आफ्नो मौका बढदैछ]]
[[चित्र:Wolves and elk.jpg|thumb|एक बछेडो एल्क चल रहेको छ , जसबाट बचनेको मौका यसको घटते]]
हुनत ब्वाँसो पैक शिकार तल ल्यानमा सहयोग गर्न रणनैतिक, उनी करते [[सिंह]] esses गर्दैनन् यतिको रूपमा अक्सरको रूपमा याको रूपमा प्रभावी रूप ले, सिंहको विपरीत, ब्वाँसा शायद नै दुई भन्दा अधिक वर्षको लागि उनसंग रहन पैक, यस तरिका उनी समय छ कम जाननेको लागि कसरि गर्नको लागि cooperatively शिकार. आकार पैक विपरीत सिंह घटने संग खाद्ध गर्व गर्दछ, ब्वाँसो प्रति अधिग्रहण.<ref>{{Harvnb|Mech|Boitani|2003|p=122}}</ref> कुल मिलाएर, एक ब्वाँसा या mated जोडे साधारण तरिकामा उच्च शिकारमा सफलता दरको तुलनामा ठूलो पैक गर्न छ। एक ब्वाँसा बायसन छ muskox र कहिले काँही,को रूपमा Mooseको यस तरिकाको शिकार गरियो गर्नको लागि मनाया मार ठूलो बेबस एन.<ref name="Mech 2003 121">{{Harvnb|Mech|Boitani|2003|p=121}}</ref> जब शिकार, भेडियहरुलाई लागि आफुको छुपानेको रूपमा उनी आफ्नो शिकार दृष्टिकोणको प्रयास गर्नेछन्. झुंडसँग ungulate, उनी त या त झुंडको प्रयास गर्नको लागि तोड, या यो या दुई जनावरहरु भन्दा एक अलग.<ref name="g43">{{Harvnb|Graves|2007|p=43}}</ref> यदि लक्षित पशु जमीन खडा छ यसको, भेडिहरु या त यो उपेक्षा, या चलानको कोशिशमा उसलाई धमकाना.<ref>{{Harvnb|Mech|Boitani|2003|p=120}}</ref> जब साना शिकारको पीछा गर्दै, भेडियहरुलाई जितनी जल्दी हो सके आफ्नो शिकारसँग पकडनेको प्रयास गर्नेछन्. जनावरहरु संग बडे, पीछा, छ लामो समय सम्मको लागि शिकार पहन चयनित बाहिर.<ref name="Mech 2003 121"/> भेडिहरु सामान्यतया) दे मील 13 अप (पीछा पछि 1-2 किमी 0.62-1.3 मील), (21 किमी हुनत हरिणको लागि एक एक ब्वाँसो थियो दर्ज गर्नको लागि पीछा.<ref name="m119"/> कहिले काँही, एक ब्वाँसो लूभाव आफ्नो झुंडसँग हुनेछ विचलित उपस्थिति एकको रूप मा, अभिनय, जबकि साथिहरुको दौरा पर्न देखि पछि पैक आफ्नो.<ref name="live85">{{Harvnb|Cornish|Selous|Johnston|Maxwell|1902|p=85}}</ref> ब्वाँसो पैक ट्रेल्स सकता घात पनि सेट अप, भारतीय ब्वाँसा, शिकार छ पूर्व छेद खोदा भित्र देखिएको पीछा गर्नको लागिको माध्यमले झुंड चिकारे नालों जहाँ प्रतीक्षामा झूठ अन्य भेडियहरुलाई <ref name="india">[http://www.gutenberg.org/files/19550/19550-h/19550-h.htm#245 , लिमिटेड कम्पनी र ठेकर: र कम्पनी मुंबई, ''भारत र सीलोन'' को द्धारा रबर्ट ए Sterndale, ठेकर, SPINK ''के प्राकृतिक इतिहासको स्तनीयजन्तु.'' लन्डन: डब्ल्यू ठेकर र 1884 कं.]</ref> , जबकि रूसी भेडिहरु को छेद हुनेछ पानीको नजिकै लेट अप ambushes, कहिले काँही पल्ट बारको उपयोग गरेर एक नै साइट.<ref name="g43"/> दुवै रूसी र उत्तर अमेरिकी भेडिहरु विस्तारै उनिलाई ढलानहरु, नालों देखिएको ड्राइव गर्नको लागि शिकारमा crusted बरफ, precipices, र बैंकहरु खडी गर्नको लागि.<ref name="g45"/> परिपक्व भेडिहरु सामान्यतया ठूलो शिकारमा हमला गर्न देखि बचनेको लागि सीधा फलाम, सट्टा पछि र जनावरको पक्षहरुमा ध्यान दे. उनी भारी नोकसानको कारणले रक्तको मासु काटन विखण्डू ठूलो मार भन्दा ठूलो शिकार, मुलायम perinium क्षेत्र. यस्तो काटता इष्टतम स्वास्थ्यको लागि गरेर सकते हैंमा पर्याप्त गरे जा रहयो हरिण ठूलो तल ल्यानको लागि एक साधारण तरिकामा कारण perinium घाउहरुलाई 10-15 सेमी काटनसँग तीन यस्तोमा लंबाई.<ref name="g45">{{Harvnb|Graves|2007|p=45}}</ref> जब मूसमा हमला, उनी कहिले काँही. रगत नरम यसको काट द्धारा यो मृत्यु नाक <ref name="g46">{{Harvnb|Graves|2007|p=46}}</ref> भेडको रूपमा सानो हिरन हरिण शिकारसँग या यस तरिकाको मध्यम आकार, उत्तरी ब्वाँसा, मिनेट काट मार देखि गले, विच्छेद तन्त्रिका पटरिहरु र मन्या धमनी एक, यस प्रकार केही गर्नको लागि पैदा जनावर एक मर भित्र सेकेन्ड <ref name="z217">{{Harvnb|Zimen|1981|p=217-218}}</ref> , जबकि साना दक्षिणी ब्वाँसा घाँटी जनावरले सकते हैं हडपनको लागि र तल अचेत सिर देखि यसलाई मरोडते यसको, जमीनमा नाक देखि टकराने आफ्नो.<ref name="p90"/> जब शिकार प्रचुर मात्रामा छ र कमजोर, भेडियहरुलाई मार सक्छ कहिले काँही अधिशेष. यस्तो मामलाहरु घरहरुलू पशुहरुमा साधारण छ, तर जंगलहरुमा दुर्लभ छन्।मा जंगली, अधिशेष हत्या मुख्यतः) शिकार होता समयमा अबेर देखि जाडोहरु या वसंतको जब बरफ हो असामान्य रूपले यस प्रकार impeding (गहरी आन्दोलनों <ref>{{Harvnb|Mech|Boitani|2003|p=144}}</ref> या अवधिको समयमा Denning, जब ब्वाँसा denbound तैयार आपूर्तिको आवश्यकता हुन्छ जब मासु.<ref name="l54">{{Harvnb|Lopez|1978|pp=54-55}}</ref> मध्यम आकारको शिकारको मार रहे हैं अधिशेषको विशेष रूपले कमजोर, एकको रूपमा जोड देखि गला काट द्धारा-पद्धति छ जुन गर्दै छन् उनिको लागि मार हालयो मार अनुमति दिइन्छ जल्दी भन्दा एकमा भेडियहरुलाई जनावरहरुको चाल र.<ref name="z217"/> अधिशेष हत्या हुन सक्छ पनि वयस्क ब्वाँसा छन्। शिकार शिक्षणको लागि युवा आफ्नो जब <ref name="g67">{{Harvnb|Graves|2007|p=67}}</ref>
प्रजनन जोडी सामान्यतया भोजन monopolizesको लागि पिल्लेको निर्माण जारी छ। जब भोजन दुर्लभ छ, यस परिवारको सदस्यहरुलाई अन्य खर्चको लागि गरिन्छ मा, विशेष रूपले गैर पिल्ले.<ref name="e50">{{Harvnb|Ellis|2010|p=50}}</ref><ref name="m58">{{Harvnb|Mech|Boitani|2003|p=58}}</ref> यस पिल्ले उनको प्राथमिकता दिनको लागि ढोलको र भन्दा एक छमा चिह्नित विपरीत खिला व्यवहार अफ्रीकी जो, छ जंगली कुत्ता जब खिला.<ref>फक्स, माइकल डब्ल्यू (1984 ''Hunters) सीटी:'' ISBN 0-87395-862-4, ''फील्ड स्टडीज (भारतीय जंगली कुत्ता'' Cuon), p.86 alpinus न्यूयार्क प्रेस नई-7, राज्यको विश्वविद्धालय</ref> प्रजनन जोडी सामान्यतया पहिलो खाइन्छ,को रूपमा यद्धपि यो सामान्यतया जुन उनी शिकारको मारनेमा सबै भन्दा मुश्किल काम छ, उनी एक लामो शिकार पछि आराम र परिवारको बाकीको अनुमतिको लागि unmolested खा सकते छन्। एक पल्ट प्रजनन जोडी खान खत्म भएको छ, परिवारको बाकी बंद शवको टुक्रा आंसू र उनिलाई एकांत क्षेत्र हुन् , जहाँ उनी शांति देखि खा सकते हैं गर्नको लागि परिवहन. भेडिहरु आमतौर अस्तर पेट र शुरू ठूलो आंतरिक फेफडों लिन खिलाने से, जिगर, अंगहरुको आफ्नो शिकार, जस्तै [[मुटु|दिल.]] गुर्दे र तिल्ली उजागर गर्दै छन् उनी एक पल्ट खाया, मांसपेशिहरु पछि देखि s.<ref name="m123">{{Harvnb|Mech|Boitani|2003|pp=122-5}}</ref>
=== अन्य शिकारीहरु संगको सम्बन्ध ===
[[चित्र:Ursus_arctos,_Canis_lupus_-_Juraparc,_Vallorbe,_Vaud,_Switzerland_-_20090822.jpg|thumb|left|ब्वाँसो Juraparc, Vallorbe, Vaud, स्विटजरल्याण्डमा एक भूरे भालूमा भौंकने]]
भेडिहरु सामान्यतया पाइन्छन् जहाँ उनी दुवै क्षेत्रहरुमा हावी canid अन्य प्रजातिहरु में. अमेरिकामा उत्तर, एस कोयोट हत्या भेडिहरु को घटनाहरुलाई मारता छ ब्वाँसोमा आम, दूध जब coyotes, साथ यस्तो घटनाहरुको जा रही विशेष रूपले साधारणमा जाडोहरु. भेडियहरुलाइयोट मांद साइटों, बाहिर खुदाई र पिल्ले हत्या हमला गरेर सकते छन्। उनी शायद नै कहिल्यै उनी coyotes मार खाछन। वहाँ भेडिहरु coyotes हत्याको रिकर्ड छैन, हुनत coyotes उनिलाई पीछा गरेर सकते हैं भेडिहरु यदि उनी संख्या देखि बढन.<ref name="m266">{{Harvnb|Mech|Boitani|2003|pp=266-68}}</ref><ref name="coyote">{{cite web |url=http://nationalzoo.si.edu/Publications/ZooGoer/1998/3/weavingwolfweb.cfm |title=Weaving A New Web: Wolves Change An Ecosystem |author=Jim Robbins |publisher=Smithsonian National Zoological Park |year=1998 |accessdate=2007-08-10}}</ref> नजिकै समान बातचीत र भेडिहरु को बीचमा सियार सुनहरा गरिएको छ मनाया यूरेशिया मा, घनत्वसँग पछि ब्वाँसो उच्च क्षेत्रहरु संगमा साना अपेक्षाकृत छ संख्या जा रहेको छ । <ref name="m266"/><ref name="GW">[http://www.lcie.org/Docs/Action%20Plans/Greece%20Golden%20Jackal%20Action%20Plan%202004.pdf Giannatos, जी, 2004.][http://www.lcie.org/Docs/Action%20Plans/Greece%20Golden%20Jackal%20Action%20Plan%202004.pdf ''सियार'' कैनीस aureus ''सुनहरा संरक्षण कार्य योजनाको लागि एल ग्रीस में.'' ][http://www.lcie.org/Docs/Action%20Plans/Greece%20Golden%20Jackal%20Action%20Plan%202004.pdf ग्रीस डब्ल्यूडब्ल्यूएफ. 47 पीपी]</ref><ref name="s158">{{Harvnb|Heptner|Naumov|1998|p=158}}</ref> भेडिहरु अवधि शिकारी कुत्ता एक प्रकारको जनावर महत्वपूर्ण हैं सबै भन्दा अधिक गर्मी छ र वसंतमा उनिलाइ, हत्याको ठूलो संख्या छ। <ref name="s114">{{Harvnb|Heptner|Naumov|1998|pp=114-115}}</ref> ब्वाँसा पनि शवों corsac लोमडी es, सामान्यतया विवाद र आर्कटिक, रातो मार हालछन। उनी मार खानको लागि उनी गरेर सकते हैं लोमडिहरु .<ref name="m269">{{Harvnb|Mech|Boitani|2003|p=269}}</ref><ref name="foxes">{{Harvnb|Heptner|Naumov|1998|pp=357, 455 & 545}}</ref> एशिया मा, उनी एससँग प्रतिस्पर्धा गरेर सकते हैं ढोल <ref name="s585">{{Harvnb|Heptner|Naumov|1998|p=585}}</ref>
भूरे भालू अमेरिकाको उत्तरी र यूरेशिया दुवैको सामना गर्न पर्यो द्धारा भेडिहरु में. साधारण तरिका मा, यस्तो मुठभेडहरुको परिणाम संदर्भमा निर्भर गर्दछ: भूरा भालू सामान्यतया शवोंमा झगडेमा भेडिहरु को बिरुद्ध प्रबल छ, जबकि भेडिहरु ज्यादातर भालूको बिरुद्ध प्रबल जब उनको मांद साइटोंको रक्षा. दुवै प्रजातिहरुलाई मार डालेगा एक दोस्रोको जवान छ। भेडिहरु भेडियहरुलाई मार डालेगा खान भूरे भालू उनी छ, जबकि भूरा भालू युवा लगते खानको लागि ही.<ref name="m261">{{Harvnb|Mech|Boitani|2003|pp=261-63}}</ref> अमेरिकी काले भालूको अमेरिकामा हुन्छन् केवल. काला भालू संग बातचीत वुल्फ ज्यादा भूरे भालू संग तुलनामा दुर्लभ छन्, निवास स्थान वरीयताहरुमा मतभेदको कारण. काला भालू संग मुठभेडों बहुमत भेडिहरु 'प्रजाति उत्तरी सीमामा गरेन जा रहयो मेक्सिकोमा दर्जको गई बातचीतसँग हुन्छन्। भेडिहरु धेरै अवसरोंमा दर्ज गरिएको छको सक्रिय रूपले बाहिर उनको densमा काले भालूको तलाश छ र उनिलाई खानको बिना मार हालछन। भालूको विपरीत भूरे, काले भालू अक्सर विवादहरुमा भेडिहरु को बिरुद्ध हार भन्दा अधिक मारता छ। <ref name="m263">{{Harvnb|Mech|Boitani|2003|pp=263-64}}</ref> जबकि भालू काले र भूरे रंगसँग मुठभेडों. दिखाई सहन गर्नको लागि गरे जा साधारण छ, ध्रुवीय भालूको सामना गर्दै छन् शायद नै कहिल्यै द्धारा ब्वाँसा, ध्रुवीय पैक हत्या ब्वाँसोको बावजूद रिकर्ड वहाँ दुई शावकों <ref>{{cite web|url=http://pubs.aina.ucalgary.ca/arctic/Arctic59-3-322.pdf |title=Wolf (Canis lupus) Predation of a Polar Bear (Ursus maritimus) Cub on the Sea Ice off Northwestern Banks Island, Northwest Territories, Canada. ARCTIC VOL. 59, NO. 3 (SEPTEMBER 2006) P. 322- 324 |format=PDF |date= |accessdate=2010-03-16}}</ref> भेडिहरु एस जाएगा सहनको एशियाई शावक पनि मार काला <ref name="s730">{{Harvnb|Heptner|Naumov|1998|p=730}}</ref> जब दिनको उजालेमा भालू हमला, ब्वाँसो पैक हमला अन्तिम छ ज्ञात गरिएको छरी गर्न भन्दा पहिले रात सम्म इंतजार उनको खदान र, जस्तो कि भेडिहरु भालू छ दृष्टि ले रात राम्रो छ। <ref name="e39">{{Harvnb|Ellis|2010|p=39}}</ref>
भेडिहरु एशियामा सेंट्रल र इजरायलको मुठभेड हुन सक्छ धारीदार हाइना शवोंमा झगडे मा, सामान्यतया. हैनाको बातचीत मारे फीड ठूलो मात्रामा ब्वाँसो प्रजातिहरु शवों क्षेत्रहरुमा जहाँ दो. आधारमा एक एक भन्दा एक, hyenas भेडिहरु मा हावी छ, हुनत ब्वाँसो पैक hyenas नै गरेर सकते हैं ड्राइव से.<ref name="hsg">[http://books.google.co.uk/books?id=aO2gTeLBLZYC&pg=PA24&dq=wolf&hl=en&ei=za0eTKazGci2_Qatg7DGDQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CC8Q6AEwAA#v=onepage&q=wolf&f=false मिल्स गस र Hofer, Heribert (संपादक) ''Hyaenas: स्थिति सर्वेक्षण र संरक्षण कार्य योजना,'' IUCN / SSC लकडबग्धा विशेषज्ञ समूह, 1998, ISBN 2-8317-0442-1, पी. 24-5]</ref>
बडी आबादी ब्वाँसो felines मध्यम आकारको सीमित संख्यामा सानो छ। भेडिहरु मुठभेड कौगर पर्वतमाला पहाड आसन्न र एससँग भागको रकी पर्वत. भेडिहरु र cougars साधारण तरिकामा अलग elevationsमा शिकार द्धारा एक दोस्रोको सामना बचें. जाडोहरुमा तथापि, जब बरफ जम्मा हो घाटिहरुमा आफ्नो शिकार बलहरु, दुई प्रजातिहरुको बीच बातचीत होनेको संभावना अधिक भएको छ। हुनत उनी शायद नै कहिल्यै बातचीत, भेडिहरु र cougars मारता प्रत्येक जाएगा मारने अन्य उत्तरार्द्ध, संग पैकको कहिले काँही पूर्व usurping.<ref name="m264">{{Harvnb|Mech|Boitani|2003|pp=264-65}}</ref> उनी शिकारको मैदान, बिल्ली र एस बरफको लागि एक खतरा हुन सक्छ मुद्रा तेंदुआ <ref name="ussr">Heptner VG र Sludskii, ''सोवियत संघ'' ए.ए. ''स्तनधारीमा भन्दा एक: कार्निवोरा (hyaenas र बिरालोहरु), माप 2'' (1992), एक प्रकारको मछली, 9004088768 ISBN</ref> भेडिहरु . बनबिलावको कम गरेर सकता यूरेशियन आबादी <ref>सनक्विस्ट, Melvin ई र सनक्विस्ट, Fiona ''दुनिया'' p.167 ''जंगली बिरालोहरु,'' 0226779998 ISBN शिकागो विश्वविद्धालय प्रेस, 2002</ref>
मनुष्यको वाहेक, [[बाघ]]को भेडिहरु प्रकटको नै गंभीर शिकारिहरु हुन छ। <ref name="ussr"/><ref name="l29">{{Harvnb|Lopez|1978|p=29}}</ref><ref name="s255">{{Harvnb|Heptner|Naumov|1998|p=255}}</ref><ref>{{Harvnb|Mech|Boitani|2003|p=265}}</ref> प्रतियोगितामा क्षेत्र हुन् जहाँ भेडिहरु को रूपमा रूसको सुदूर मा, र बाघ शेयर पर्वतमाला पूर्व, दुई प्रजातिहरुमध्ये एक महान सम्झौता प्रदर्शन सामान्यतया आहार ओवरलैप तीव्र मा, जसको परिणामस्वरूप. वुल्फ र बाघ बातचीत ब्वाँसा हैं केही धेरै राम्रो तरिका देखि प्रलेखितमा Sikhote-की शुरुवात सम्म Alin, जुन आयोजित 20 औं सताब्दी. यो केही विशेषज्ञहरु ले सोचा छ कि ब्वाँसो संख्या क्षेत्रमा वृद्धि पछि ठूलो मात्रामा बाघ अबेर देखि 19 औं र 20 औं सताब्दीमा रूसी उपनिवेशवादको समयमा हटा दिइएको. यो दावा हो कि उनी 1930को दशक मा, जब बाघको संख्यामा कमी जब सम्म Sikohte-Alin inhabiting भेडिहरु को कुनै स्मृति थियो क्षेत्रको मूल निवासी निवासिहरु देखि मण्डित छ। बाघोंको संख्या दबाना ब्वाँसो, संख्या कार्यात्मक उनिलाई एक गरेरको रूपमा तुच्छ पारिस्थितिकी तन्त्रको घटकको कम या त यस तरिकाको लागि स्थानीयकृत विलुप्त होने या गर्नको लागि बिंदु. भेडिहरु को संख्या छ पछि उत्पीडन कम हुन्छ मानव प्रदर्शित गर्नमा सक्षम भागन प्रतिस्पर्धी अपवर्जन जब बाघों देखि ही. आज भेडिहरु बाघ आबादी क्षेत्रहरुमा दुर्लभ मानिन्छ, गरे जा रहेको छ बिखरे भएका जेबमा मिला, र सामान्यतया lonersको रूपमा या साना समूहहरुमा यात्रा गरेर देखा. पहिले दुई प्रजातिहरुको बीच बातचीत हात खातोंमा संकेत भेटिन्छ कि बाघ कहिले काँही पीछा भेडिहरु देखि आफुलाई मारता छ, जबकि भेडियहरुलाई मारता जाएगा बाघ देखि मांजना. बाघोंको भेडियहरुको शिकार गर्नको लागि हैन जाने जान्छन्, हुनत वहाँ उनिलाई लिनको बिना चार भेडिहरु हत्या बाघोंको रिकर्ड गर्दै छन्। <ref>Miquelle, महानिदेशक, स्टीफंस, फिलीस्तीनी अथरिटी Smirnov, एन, गुडरिक, जेएम, Zaumyslova, O.Yu. र 2005 ऐ Myslenkov. ''[http://www.savethetigerfund.org/AM/Template.cfm?Section=Home1&template=/CM/ContentDisplay.cfm&ContentFileID=559 बाघों र भेडिहरु सुदूर पूर्वमा रूसी: प्रतिस्पर्धा बहिष्करण, कार्यात्मक अतिरेक र संरक्षण निहितार्थ]'' . ''जैव विविधता'' मा ''बडे मांसाहारी संरक्षण र.'' रे, जे.सी., बर्गर, जे, Redford के.एच. र Steneck, आर न्यू यर्क: द्धीप प्रेस. 179-207.</ref> अपवर्जन द्धारा बाघों भेडिहरु को प्रतिस्पर्धी यो संरक्षणवादिहरु देखि रूसी प्रयोग गरिएको छ गर्नको लागि सुदूर पूर्व मनाने शिकारीमा बिरालोहरु बर्दाश्त ठूलोको रूपमा उनी सीमा भेडिहरु ungulate भन्दा पनि कम आबादी, र संख्या छ पछि गर्दै छन्मा प्रभावी नियन्त्रित.<ref>फुलब्राइट, तीमुथियुस ई र हेविट, डेविड जी ''वन्यजीव विज्ञान:'' p.118 ''जोडने पारिस्थितिक सिद्धान्त र प्रबंधन अनुप्रयोग,'' सीआरसी प्रेस, 2007, ISBN 0-8493-7487-1,</ref>
== सञ्चार ==
[[चित्र:Canis lupus arabic.JPG|thumb|एक रक्षात्मक मुद्रामा एक अरब ब्वाँसो]]
=== शरीरको भाषा ===
भेडियहरुमा सञ्चार postural piloerection र स्थान, पूंछको भाव बनेको छको एक किस्मको अनुहार का.<ref name="l43">{{Harvnb|Lopez|1978|p=43}}</ref> आक्रामक या आत्म मुखर भेडिहरु hackles उठाया रहे हैं र विशेषता द्धारा आफ्नो मधुरो र जानिजानि आन्दोलनों, उच्च शरीर मुद्रा, जबकि विनम्र वाला कमले आफ्नो शरीर, फर चिकनाना उनको पूंछ र कम उनको कान र.<ref>{{Harvnb|Mech|Boitani|2003|p=90}}</ref> जब प्रजनन पुरुषहरु सदस्यहरु मुठभेड अधीनस्थ परिवार, वे. घूरते हुन सक्छ उनिलाइ, खडे खडे र उनको अझै पनि क्षैतिज पूंछसँग उनको ढाड <ref name="l44">{{Harvnb|Lopez|1978|p=44}}</ref> पूर्व दुम गंध ग्रन्थिहरु पूंछ व्यक्त भूमिका निभान सक्छमा एक आक्रमणको रूपमा उनको जुझारूको आधार बढानेको भेडिहरु जाएगा whilst. Drooping टिप, यस प्रकारमा उच्चतम ग्रन्थिहरु स्थिति खुशबू बिंदु <ref name="ern773">{{Harvnb|Seton|1909|p=773}}</ref>
विनम्र व्यवहारको दुई रूपहरुमा पहचाने जान्छन्: निष्क्रिय र सक्रिय छ। निष्क्रिय प्रस्तुत सामान्यतया एक प्रमुख जनावरको दृष्टिकोणको एक प्रतिक्रियाको रूपमा हुन्छ, र विनम्र ब्वाँसो आफ्नो पीठमा झूठ बोल्दैछ र आंशिक रूपले प्रभावी ब्वाँसो अनुमति दिनको लागि आफ्नो anogenital क्षेत्र सूंघको हुन्छन्। सक्रिय जम्मा ग्रीटिंगको रूपको रूपमा एक पल्ट हुन्छ, र शामिल विनम्र ब्वाँसो मुद्रा कम एक निकट एउटा अझै अर्कोमा छ, र अनुहार चाट ब्वाँसो अन्य छ। <ref>{{Harvnb|Mech|Boitani|2003|p=93}}</ref>
[[चित्र:Howlsnow.jpg|thumb|left|गरजना ब्रिटेन वुल्फ संरक्षण ट्रस्टमा वयस्क ब्वाँसो]]
जब ब्वाँसा साथ छन्, उनी सामान्यतया धकेलने नाक, बङ्गारा कुश्ती, गाल र मलाई चाट चेहरेको रूपमा व्यवहारमा endulge. एक दोस्रोको छको अडकलहरु muzzles एक दोस्ताना भाव छ, जबकि bared दांतसँग थूथनमा clamping एक प्रभुत्व प्रदर्शन छ। प्रमुख भेडिहरु . परिवार सकता अधीनस्थ एक भन्दा अधिक जोर स्वयं द्धारा straddling सदस्य <ref name="l47">{{Harvnb|Lopez|1978|p=47}}</ref> हत्यामा एक, उनी भेडिहरु को कान सपाट उनको द्धारा भेडिहरु अन्य टाढा देखि से शवको रक्षा गरुन्गा बाहिर, यस प्रकारको संकेत हो कि केही गर्नको लागि संबंधितको कवर गर्दै छन् वे.<ref name="e51">{{Harvnb|Ellis|2010|p=51}}</ref>
=== गरजना ===
{{Listen|filename=Wolf howls.ogg|title=Wolves howling|format=[[Ogg]]}}
{{Listen|filename=rallying.ogg|title=Rallying cry|format=[[Ogg]]}}
भेडिहरु चीख पैकको इकट्ठा (सामान्यतया पहिले र त्यस पछि शिकार गर्दछ),को लागि) साइट पारितमा एक अलार्म एक (विशेषगरेरमा अड्डा छ, क्षेत्र या अपरिचित तूफान लगान एक दोस्रोको समयमा एउटा अझै अर्को महान दूरी संवाद भर.<ref name="l38"/> गरजना एक मौलिक आवृत्ति जुन 150 र 780 हर्ट्जको बीच झूठ हुन सक्छको हुन्छन्, र माथि देखि 12 harmonically संबंधित मकसदको हुन्छन्। पिच साधारण तरिकामा स्थिर रहइन्छ या सजिलै संग बदलिन्छ, र. पाँच चार पल्ट हुन सक्छ दिशा परिवर्तनको रूपमा धेरैको रूपमा या <ref name="mech"/> विभिन्न भौगोलिक स्थानहरु देखि भेडिहरु अलग फैशनमा चीख गरेर सकते हैं; यूरोपीय भेडियहरुको घोर विरोध अधिक लामो र उत्तरी अमेरिकाको ब्वाँसा, जसको जोर देखि घोर विरोध गर्दै छन् र पहिले अक्षरमा एक मजबूत जोर दिए छको तुलनामा मधुर रहे छन्। दुई सुगम हैं तर परस्पर,को रूपमा उत्तर अमेरिकी भेडिहरु जीव बनाया द्धारा घोर विरोध गरेको छ शैली दर्ज गरियो गर्न वाली यूरोपीयको जवाब.<ref name="z73">{{Harvnb|Zimen|1981|p=73}}</ref>
ब्वाँसो घोर विरोध कुकुर हुन् ठूलो देखि उनी मान्छेहरुको साधारण तरिकामा अप्रभेद्ध.<ref name="ern770">{{Harvnb|Seton|1909|p=770}}</ref> नर ब्वाँसा सप्टक एकको माध्यमले दे आवाज, "हे तनाव पर" एक बाससँग गहिरो गुजरको लागि एक, जबकि महिलाहरु "तनाव"मा यू एक उपज संग्राहक नाक मध्यम आवाज संग. पिल्ले लगभग कहिल्यै चीख छ, जबकि एक बरस भेडिहरु yelps जस्तै कुकुरको एक श्रृंखलाको उत्पादन घोर विरोधको समाप्त गर्न में.<ref name="s262">{{Harvnb|Heptner|Naumov|1998|p=262}}</ref> हत्या गर्नको लागि एक साथी बुला पैकको लागि घोर विरोध गरे लामो हुन्छन्, चिल्लो उल्लू सींग वाला एक रोनेको शुरुवातको आवाजको समान. जब शिकारको पीछा, उनी एक उच्च रालदार चीख फेंकना, दुई नोटोंमा हिल. जब शिकारमा आफ्नो समापन मा, उनी र एक चीख छाल फेंकना एक संयोजनको एक कम.<ref name="ern770"/> जब एक साथ गरजना, ब्वाँसा नोट त्यसैमा कोरस मिलान बजाय, यस तरिका भेडिहरु जा रहेको छ र वहाँ बनाउनको भ्रम देखि वहाँ वास्तवमा गर्दै छन्। <ref name="l38">{{Harvnb|Lopez|1978|p=38}}</ref> लोन भेडिहरु आमतौर क्षेत्रहरुमा गरजना बचने जहाँ अन्य पैक मौजूद छं। <ref name="m16">{{Harvnb|Mech|Boitani|2003|p=16}}</ref> भेडिहरु तृप्त र जब मौसममा घोर विरोधको प्रत्युत्तर हैन देते बरसात.<ref name="s262"/>
=== अन्य vocalisations ===
भेडिहरु को vocalisations अन्य श्रेणिहरुको हैं तीनमा सामान्यतया विभाजित: whines, कराहना र छाल.<ref name="l39">{{Harvnb|Lopez|1978|pp=39-41}}</ref> भौंकने हर्ट्ज आवृत्तिको बीच 320-904 मौलिक छ एक,<ref name="mech"/> र सामान्यतया भेडिहरु चौंका उत्सर्जित द्धारा. भेडिहरु गर्न कुत्तों छाल हैनको रूपमा जोर या लगातारको रूप मा, तर एक पल्ट केही हुनेछ छाल र खतरे कथित फिर्ताी से.<ref name="l39"/> कैद मा, भेडिहरु . यस्तो गर्न देखि हुन सक्छ जाननेको लागि कुत्तों छाल सुन उनी यदि अधिक पल्ट <ref>{{Harvnb|Mivart|1890|p=5}}</ref>
Growling हर्ट्ज आवृत्तिको 380-450 मौलिक छ एक,<ref name="mech"/> र सामान्यतया भोजनको चुनौतिहरु उत्सर्जित समयमा. पिल्ले सामान्यतः गुर्राना जब खेल रहेको छ । चीखको एक रूपांतर हमला lunging छ एक साथ द्धारा एक अनिमेष कराहना पछाड दिए छ, जो.<ref name="l38"/> रोना ग्रीटिंगको रूपमा पूछताछ, जिज्ञासा छ संबद्ध स्थितिहरुको चिंता, यस्तो अन्तरंगता र, खेल खिला पिल्ले र.<ref name="l39"/>
== संकरण ==
=== ब्वाँसा-कुकुरहरु ===
{{Main|Wolf-dog hybrid|Black wolf (animal)}}
[[चित्र:TWH-jolly.JPG|thumb|left|एक Czechoslovakian Wolfdog]]
[[चित्र:Blacklupus.jpg|thumb|left|आनुवंशिक अनुसंधान दिखाया छ कि काले furred भेडिहरु उनको एक परिवर्तनको लागि रंगाई कि पहिले घरहरुलू कुत्तहरुमा पडी दिन हो।]]
हुनत कुत्तों र ब्वाँसा आनुवंशिक रूपले धेरै करीब छन्, र सदियहरुलाई लागि आफ्नो सीमाओंको विशाल भाग साझा, दुई साधारण तरिकामा स्वेच्छा देखि जंगलीमा हैन परिवारहरुको बीचको छैन। उनी उपजाऊ जा रहेको छ सबै पछिको पीढिहरु संग उत्पादन गरेर सकते हैं व्यावहारिक, वंश,<ref name="m257"/> को रूपमा संकर विरोध कुकुरको coydog छ र सियार-एस <ref>Feddersen-Petersen, डोरिस, ''Hundepsychologie,'' 4. Auflage, 2004, Franck-Kosmos -2004 Verlag</ref> कुत्ता संकर ब्वाँसो कैप्टिव प्रजननको संयुक्त राज्य अमेरिकाको छ proliferated मा, वहाँ यस तरिका संग 300000 मौजूद जनावरहरु जा रहेको छ । <ref name="m257"/> सबै भन्दा अधिक प्रयोग गरे यस उद्देश्यको लागि कुकुर नस्लों समूह स्पिट्ज छन्। <ref name="DEFRA">[http://www.defra.gov.uk/wildlife-pets/wildlife/protect/documents/dwa-wolfdogs.pdf Cusdin, फिलीस्तीनी अथरिटी ब्रिटेन ग्रेट वुल्फ संकरमा रखते भएका गर्यो, 2000 RSPCA]</ref> हुनत भेडिहरु सामान्य रूपले कुत्तहरुलाई मारने, लोन भेडिहरु . पैक किराए herding कुकुरको रूपमा हुन सक्छ या fraternise साथ गार्डको सदस्यहरु <ref name="g10">{{Harvnb|Graves|2007|p=10}}</ref><ref name="z363">{{Harvnb|Zimen|2003|pp=363-370}}</ref> सबै भन्दा matingsमा जंगली कुकुर ब्वाँसो कुत्तहरुलाई शामिल महिला पुरुष भेडिहरु याचना.<ref name="m257"/> वुल्फ संकर र शुद्ध हुन सक्छको तुलनामा bolder ब्वाँसा, यस प्रकार अधिक जीवन मानव खतरनाक पशुहरु र.<ref name="g32"/> जंगली मा, संकर संकर सकता preferentially सहयोगी र दोस्त र अन्यसँग कुकुरको <ref name="z363"/> र सजिलै संग मानवको परिधिमा रहते बस्तिहरु अधिक.<ref name="g32">{{Harvnb|Graves|2007|pp=32 & 52-3}}</ref> हुनत कुकुर संकरणमा यूरोप-ब्वाँसो पवित्रता छ ब्वाँसो छको लागि डर समूहोंको बीचमा उठाया चिन्ता संरक्षण, mtDNA दृश्हरु को विश्लेषणमा दिखाने ब्वाँसो आबादी यूरोपीय जीनमा कुकुर कि introgressionको खतरा एक महत्वपूर्ण छैन मुद्रा. यसको वाहेक, जस्तो ब्वाँसो र कुकुर संभोगको मौसम पुरा तरिकाले संभोग गर्छन कुत्तहरुलाई हैन भेडिहरु र जंगली मेल खान, संभावना र उत्पादन वंश जीवित सानो छ। <ref name="vila">[http://www.jstor.org/pss/2641580 Vila, Carles र वेन, रबर्ट के.एच., खंड, ''संकरणको बीच भेडिहरु र कुत्तों,'' संरक्षण, जीवविज्ञान पेज 195-198. 13, हैन 1.][http://www.jstor.org/pss/2641580 199 फरवरी]</ref> ब्वाँसाको तरिका शुद्ध, संकर नस्ल सालाना छ, हुनत उनको संभोगको मौसमको पहिले 3 महिना हुन्छ, अवधि सर्दी संगमा पैदा पिल्ले अधिकतर जा रहेको छ , यस प्रकार अस्तित्वको संभावना उनको कम.<ref name="m257"/> हुनत यो मानिन्छ कि केही लोकप्रिय Inuit जनजातिहरु दोस्त उनको लागि भेडिहरु कुकुर स्लेजको क्रममा उनको क्षमतामा सुधार, यो झूठ छको संभावना छ,को रूपमा ब्वाँसो संकर harnesses हैं साधारण तरिकामा खींचमा प्रभावी रूपले सहयोग गर्नमा असमर्थ छ, र उनको सहनशक्ति छ धेरै स्लेजको तुलनामा कम कुकुर.<ref name="c186">{{Harvnb|Coppinger|Coppinger|2001|p=186}}</ref> कम से कम दुई ब्वाँसो कुत्ता नस्लों र Saarlooswolfhond चरवाहों जर्मन Czechoslovakian Wolfdog, दुवै देखि पार भेडिहरु संग, यूरोपमा निर्मित गरिएको छ। <ref name="DEFRA"/>
[[चित्र:07-03-23RedWolfAlbanyGAChehaw.jpg|thumb|200 px|लाल ब्वाँसो केही वैज्ञानिकों ले सोचा छ कि एक ब्वाँसो / कोयोट संकर हुनु <ref name="Red" />.]]
=== Coywolves ===
{{Main|Coywolf}}
वंश दुवै माता पिताको लागि आकारमा साधारण तरिकामा मध्यवर्ती छ, एक शुद्ध कोयोट देखि ठूलो छ, तर एक शुद्ध ब्वाँसो देखि सानो जा रहेको छ । एक अध्ययनले थाहा भएको कि मेनमा एकत्र coyotes 100, 22 वंश थियो आधा या अधिक ब्वाँसो, र एक ब्वाँसो थियो 89 प्रतिशत छ। एक सिद्धांतको प्रस्ताव गरिएको छ कि पूर्वी coyotes क्यानाडामा ठूलो वास्तवमा ब्वाँसा र संकरको साना पश्चिमी coyotes कि भेटको र mated दशक पहिलेको रूपमा पर्वतमाला पश्चिमी पहिले देखि उनको इङ्गल्याण्ड तिर चले गए coyotes खबर.<ref name="EC">{{cite web
| title = Eastern Coyotes Are Becoming Coywolves
| first = David
| last = Zimmerman
| publisher = [[Caledonian-Record]]
| url = http://ncmg.blogspot.com/2005/07/coy-dogs-maybe-not.html
| accessdate = 2010-02-01}}</ref> यिनी पूर्वी कोयोट आबादी पनि coyotes pawpads देखि पश्चिमी उनको ग्रन्थिहरुमा पसीना कम छ, तर भेडिहरु भन्दा अधिक छ। <ref name="c15"/> क्यानाडा र शोधकर्ताहरुमा पूर्वोत्तर भन्न coywolf संगर गर्यो आबादी क्षेत्र पूर्वोत्तरमा बढदैछ। <ref>{{cite web
| url = http://www.strausnews.com/articles/2006/02/13/the_chronicle/news/4ch.txt
| title = Coywolf: Are they a suburban legend, or a natural fact?
| last = Johnson
| first = Edie
| work = The Chronicle
| publisher = Straus Newspapers
| date = February 10, 2006
| accessdate = 2010-02-01}}</ref> रातो सियार वैज्ञानिकों निश्चित गरेर रहेको छ सोचा थियो कि ब्वाँसोमा तथ्य एक / कोयोट सट्टा संकर एक अद्धितीय प्रजातिहरु. संकरणको लागि सबूत मजबूत परीक्षण आनुवंशिकको माध्यमले पायाइयो जुन थाहा भएको कि रातो ब्वाँसा coyotes भेडिहरु ग्रे या त छ देखि अद्धितीय alleles केवल 5%को आफ्नो. आनुवंशिक दूरी गणना संकेत दिए छ कि रातो भेडिहरु र coyotes ग्रे भेडिहरु को बीच मध्यवर्ती रहे छन्, र भन्यो कि उनी ब्वाँसो / दक्षिणी र क्यूबेक मिनेसोटामा कोयोट संकर गर्नको लागि महान समानता भालू. डीएनए विश्लेषण mitochondrialको थाहा भएको छ कि मौजूदा रातो सियारको आबादीमा मूलको हैं कोयोट मुख्य रूप ले.<ref name="Red">{{cite web
| title = The red wolf (Canis rufus) - hybrid or not?
| publisher = [[Montana State University System|Montana State University]]
| url = http://www.montana.edu/~wwwbi/staff/creel/bio480/The%20red%20wolf.pdf
| format = PDF
| accessdate = 2010-02-01}}</ref>
== सिमा र संख्या ==
{{Main|List of grey wolf populations by country}}
{{See also|History of wolves in Yellowstone|Wolves in Great Britain|Wolves in Ireland}}
[[चित्र:Gray Wolf Range.png|thumb|400px|ग्रे ब्वाँसोको वर्तमान वितरण]]
ग्रे ब्वाँसो स्तनपायी थियो एक पल्ट दुनियाको सबै भन्दा व्यापक रूपले वितरित गर्यो, 15को उत्तरमा रहन वाला ° उत्तरी अमेरिकामा एन अक्षांश र 12 °. यूरेशियामा एन <ref name="IUCN">{{cite web|url={{IUCNlink|3746}}|title=IUCN Red List - Canis Lupus}}</ref> भेडिहरु परिवर्तन गर्छन प्रेरित गर्नको लागि मानव आदत हालएरनेको लागि अब पनि परेशानी हो, र अक्सर प्रजातिहरु सूचक एक निर्दिष्टको रूप मा, एक परिवर्तन एक प्रजाति delineating ecoregion जलवायु प्रतियोगिता, या प्रजातिहरु, या संकेत एक पर्यावरण हालत जस्तै कुनै रोग प्रकोप, प्रदूषण. भेडियहरुलाई गर्नको लागि सभ्यता रास्ता coyotes गरेर विस्तारको रूपमा आसानी अनुकूलित गर्नमा सक्षम हो यस्तो लागदैन। जबकि मानव विस्तार संख्या छ त्यस पछि यो एक महत्वपूर्ण वृद्धि देखि छ, यो पूर्व उनिमा भन्दा एकमा ड्रप एक कारण हुन्छ। <ref name="c23">{{Harvnb|Coppinger|Coppinger|2001|p=23}}</ref>
विलुप्त होनेको लागि खतरेमा हैन होनेको बावजूद, ब्वाँसाको स्थानीय आबादी अझै पनि धमकी दिएको छ। यस्तो नै एक खतरा विखंडन छ जनसंख्याको कारण आनुवंशिक बाधाहरु.<ref name="vila">{{cite journal|
title=Rescue of a severely bottlenecked wolf (Canis lupus) population by a single immigrant|
author=Carles Vilà, Anna-Karin Sundqvist, Øystein Flagstad, Jennifer Seddon, Susanne Björnerfeldt, Ilpo Kojola, Adriano Casulli, Håkan Sand, Petter Wabakken, Hans Ellegren|
journal=Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences|
volume=270|
year=2003|
ref=harv}}</ref> मानव आबादी पशुहरुको साना जेब, जुन तब inbreedingको प्रभावको भुगतना अलग छ। अध्ययनहरु देखि थाहा भएको छ कि दरमा ब्वाँसा प्रजनन विविधता छ आनुवंशिक गर्नको लागि दृढता देखि संबंधित छ। <ref name="liberg">{{cite journal|
journal=Biology letters
title="Severe inbreeding depression in a wild wolf (Canis lupus) population"|
author="Olof Liberg et al."|
year=2005|
ref=harv}}</ref>
पृथक ब्वाँसो आबादी ब्वाँसो रहे अतिरिक्त एक पनि एकको allelesको धेरै देखि प्रभावित परिचय.<ref name="vila"/>
आयरल्याण्ड ब्रिटेन र महानसँग अपवाद के, ब्वाँसा सताब्दी 18 व्यापक थिएमा [[युरोप|यूरोप]]को समयमा. भेडिहरु अवधि WWIIको उत्तरी थिए exterminated भन्दा सबै केन्द्रिय र पछि यूरोपीय देशहरुको समयमा 19 औं शताब्दी र. शेष आबादी [[फिनल्याण्ड|फिनलैंड]] र रहनमा [[पोर्चुगल|पोर्चुगल,]] [[स्पेन|स्पेन,]] [[इटाली|इटली,]] [[ग्रीस|ग्रीस,]] हुनत यूरेशियन भेडिहरु भागहरु धेरै यूरोपको उबरनेमा स्वाभाविक रूपले गरिएको छ, [[नर्वे]] recolonising, [[फ्रान्स|फ्रान्स,]] [[जर्मनी]] र [[स्वीडेन|स्वीडेन.]] सबै भन्दा ठूलो आबादी अब यूरोप पूर्वी घटित मा, [[पोल्याण्ड|पोलैंड]] र [[रोमानिया]]मा मुख्य रूप ले, बाल्कन.<ref name="boitani">[http://www.lcie.org/Docs/COE/COE%20NE%20113%20Action%20plans%20for%20wolves%202000.pdf Boitani, एल, ISBN 92-871-4425-7 2000 यूरोप, परिषद, ''संरक्षणको लागि एक्शन प्लानको भेडियहरुमा यूरोप'' (एक प्रकारको वृक्ष कैनीस) र प्रकृति, पर्यावरण, अंक 113]</ref>
ब्वाँसो आबादी साधारण तरिकामा देश प्रतीत हैन हो स्थिर बढाने यामा सबै भन्दा अधिक छ, तर सभी, बर्न कन्वेंशन. सदस्य देशहरुमा सीमित कारकहरु भेडिहरु को स्वीकृतिको कमी शामिल हैं (विशेष रूपले यस्तो क्षेत्र हुन् जहाँ उनी एक फिर्ताीको है)मा पशुहरु र कुकुरको शिकार र शिकारी संग प्रतिस्पर्धामा चिंताहरुलाई कारण से. हुनत ठीक देखि विनियमित ब्वाँसो खेति र एकदम हद सम्म नियन्त्रण गरिएको छ ब्वाँसो आबादी यूरोप र एशियामा नम्बरको बनाए राखनसँग स्वीकार ब्वाँसोको रूपमा संगतको आर्थिक रूपले स्वीकार्य स्तरको सीमित कारक मुख्य हैंको रूपमा मान्यता अवैध शिकार, overhunting र.<ref name="bern">[http://www.lcie.org/Docs/COE/Salvatori%20COE%20Status%20of%20the%20wolf%20in%20Europe.pdf Salvatori वी. र Linnel, जे, ''यूरोपमा रिपोर्टमा संरक्षणको धमकी र स्थितिको लागि (ब्वाँसो कैनीस) एक प्रकारको वृक्ष,'' नोभेम्बर 2005, 7 स्ट्रासबर्ग कन्वेंशन औन संरक्षणको यूरोपीय वन्य जीवन र प्राकृतिक, निवास]</ref>
[[साउदी अरब|अरब]] र इजरायल संग [[साउदी अरब|सऊदी]] अपवाद छ, वहाँ पूर्वको मध्य छमा भेडिहरु मा कम जानकारी उपलब्ध छ। अरब प्रायद्वीप मरुभूमि उत्तरी र घरको लागि एक अनुमानको अनुसार 300-600 भेडिहरु सबै मध्य पूर्वीमा यद्धपि शिकार वर्ष दौर छ, जुन केन्द्रिय देशहरुलाई छोडएर इसराइल, र पहाडहरुको उत्तरीमा भन्दा एक छ अपेक्षाकृत स्थिर र सुरक्षित द्धारा अप्राप्यता. [[भारत]] मा, भेडियहरुलाई खतरेमा डालको रूपमा वर्गीकृत गर्दै छन्, र नम्बर एक अनुमानको अनुसार 800-3,000 आबादी अवशेष बिखरे भएका धेरै व्यक्तिहरुको बीच. मंगोलियामा चीन र, ब्वाँसा भण्डारको छोडएरमा संरक्षित छैनन्। <ref name="m326">{{Harvnb|Mech|Boitani|2003|pp=326-8}}</ref>
भेडिहरु एक पल्ट शहर ले लिएर मेक्सिकोको माथि अमेरिका उत्तर उत्तर ज्यादा गर्यो, क्यालिफोर्नियाको केही हिस्सहरुलाई बचानको लागि. आज, उनको स्थिति देश, राज्य र प्रांत देखि भिन्न हुन्छ। क्यानाडा र हजारोंको संख्यामा अलास्का भेडिहरु संख्या र उत्कृष्ट जैविक हालतमा छन्। भेडिहरु पहाडहरु रकीको विस्तार गरेको छ उत्तरी देखि क्यानाडाको लागि 1970 से, Wyomingको स्थापना र Idaho स्वयं दक्षिणमा मनटाना, वाशिंगटन,. 1994 मा, ब्रिटिश कोलंबिया भेडिहरु देखि अलबर्टा र कब्जा गरेर लियाइयो र 1930को दशकको शुरुवातमा राष्ट्रीय उद्धान, पछि देखि विलुप्त गएको थियो, जहाँ वे. यस्तो नै एक परिचय एरिजोनामा 1998मा मा अपाचे राष्ट्रीय वन ठाउँ ले ली.<ref name="m321">{{Harvnb|Mech|Boitani|2003|pp=321-4}}</ref> एक सानो सी, Isle Royaleमा भेडिहरु को अलग समूहको लागि कम आनुवंशिक परिवर्तनशीलताको प्रभाव देखि पीडित मानयो जा रहेको छ । 1991 मा, जनसंख्या 50-12 भेडिहरु देखि कम भएको थियो। अध्ययनहरु देखि थाहा भएको छ कि यो कमी छ heterozygosity allozyme 50% नोकसानको एक संयोग संग.<ref name="wayne">{{cite journal|
journal=Conservative Biology|
author=Wayne, R.K., et al.|
title=Conservation Genetics of the Endangered Isle Royale Gray Wolf|
year=1991|
doi=10.1111/j.1523-1739.1991.tb00386.x|
volume=5|
issue=1|
page=41|
ref=harv}}</ref>
और इथियोपिया लीबिया, [[मिश्र|मिस्र]]को उपस्थितिमा ब्वाँसा, 2011मा पुष्टि गरेको थियो जब एक तुलना गीदडहरुको सुनहरा mtDNA दृश्हरु को बीच बनायाइयो थियो, Holarctic) ब्वाँसा (सबै भन्दा आधुनिक यस ब्वाँसा हैं पुरखे, भारतीय ब्वाँसो, र हिमालय ब्वाँसो (जो वंश हैं Holarctic ब्वाँसो मुख्य मानयो ठूलो प्रजातिहरुको तुलना में) देखि थाहा भएको छ कि उत्तर अफ्रीकी भेडिहरु निकट रहे हैं र अधिक भेडिहरु हिमालय देखि संबंधित भारतीय रको तुलनामा उनी गीदडों सुनहरा गर्दै छन्, एक प्रजाति हो जुन उनी अतीतमा साथ थिए जुडे.<ref name="Rueness2011">Rueness ई.के., एमजी Asmyhr, Sillero-Zubiri सी, काबुल DW, अल बेकेले, एट ए. (2011) गुप्त अफ्रीकी ब्वाँसो: ''कैनीस aureus lupaster'' र सियार छ हैन एक सुनहरा मिस्रको स्थानिकमारी वाला छैन। ''वन PLoS'' '''6''' (1): e16385. [http://www.plosone.org/article/info:doi/10.1371/journal.pone.0016385 doi: 10.1371/journal.pone.0016385]</ref>
== रोगहरु र परजीविहरु ==
[[चित्र:Britwolfjaw.jpg|thumb|left|Oreston भन्दा एक युवा ब्वाँसोको रोगग्रस्त जबडेको हड्डीको चित्रण]]
किनकी भेडिहरु महान दूरी यात्रा, उनी प्रसार र केही क्षेत्रहरुमा रोगहरुलाई बनाए राखनमा एक महत्वपूर्ण भूमिका निभा सकते छन्। संक्रामक रोगहरुको भेडिहरु देखि फैल एंथ्रेक्स शामिल ब्रूसीलोसिस, Tularemia listeriosis र. भेडिहरु [[रेबिज|रेबीज]] सकता देखि ग्रस्त भी: गर्दै छन्। इराक र भारत, अफगानिस्तान ईरानको एक प्रमुखको मेजबानीको लागि रोगमा रूस, ब्वाँसा <ref name="g77"/> कैनाइन व्यथा अलास्का लागइन्छ र भेडियहरुमा क्यानाडाको लागि गंभीर समस्या पैदा नै एक.<ref name="m209">{{Harvnb|Mech|Boitani|2003|p=209}}</ref> ब्वाँसा पनि ''coronavirus'' ले ''कैनाइन,'' महीनाहरु संग जाडोहरुमा प्रचलित अधिकांश संक्रमण जा रहेको छ । <ref>{{cite web|url=http://www.jwildlifedis.org/cgi/reprint/37/4/740.pdf |title=Serologic survey for canine coronavirus in wolves from Alaska, Journal of Wildlife Diseases, 37(4), 2001, pp. 740-745, Wildlife Disease Association 2001 |format=PDF |date= |accessdate=2010-03-16}}</ref>
हुनत, ग्रे ब्वाँसो आबादी उल्लेखनीय रोग फैलनको बिरुद्ध लचीला रहे छन्। सामान्यतया, एक रोगको पहिलो लक्षण प्रदर्शित ब्वाँसो आफ्नो पैक छोड दिछन, यस प्रकार आफ्नो साथिहरुको लागि पैक फैलन देखि रोगको रोकन जाएगा. सङ्घ सोभियत भेडियहरुमा पूर्व प्रजातिहरु अलग परजीवी 50 देखि दर्ज गरियो लैजानको लागि पर.<ref name="g77">{{Harvnb|Graves|2007|pp=77-85}}</ref> टिक भेडिहरु द्धारा गरिन्छ) शामिल ''Ixodes ricinus, Dermacentor pictus'' र ''Sarcoptes scabiei'' (या घुन मांगे. लोमडिहरु को विपरीत, ब्वाँसा शायद नै पूर्ण विकसित मांगे विकास. अन्य ectoparasiteको जूँ काटनमा शामिल छन्, जूँ चूसने र पिस्सू ''कैनीस'' छ ''Pulex irritans'' र ''Ctenocephalides.'' Endoparasite छ निमेटोड शामिल छ जस्तै ''टी.'' को रूपमा ''Toxascaris leonina'' र ''कैनीस.'' <ref name="s254"/> ब्वाँसा पनि ''spiralis Trichinella'' वाहकों गर्यो, जुन prelevanceको उमेरले संबंधित छ एकदम.<ref>{{cite web|url=http://www.jwildlifedis.org/cgi/reprint/35/1/94.pdf |title=Trichinella sp. in Wolves from Interior Alaska, Journal of Wildlife Diseases, 35(1), 1999, pp. 94-97, Wildlife Disease Association 1999 |format=PDF |date= |accessdate=2010-03-16}}</ref>
अन्य endoparasites शामिल cestode छ जस्तै ''टी.'' को रूपमा ''टीनिया pisiformis, hydatigena, Echinococcus granulosus, Mesocestoidea lineatus, Dioctophyme renale'' र ''Multiceps multiceps'' चरण वयस्क.<ref name="s254">{{Harvnb|Heptner|Naumov|1998|pp=254-55}}</ref> भेडिहरु पशुहरुलाई ''Neospora caninum'' छ, जुन चिंताको विषय विशेषको छले सकते हैं किसान,को रूपमा फैलन सक्छ रोग; जनावरहरु. संक्रमित गरे जा रहेको छ 3-13 पल्ट गरेनतुलनामा अधिक होनेको सम्भावनाको रद्द संक्रमित <ref name="wisconsin">{{cite web | url=http://dnr.wi.gov/org/land/er/publications/pdfs/wolf_impact.pdf |format=PDF| title=Effects of Wolves and Other Predators on Farms in Wisconsin: Beyond Verified Losses | publisher=Wisconsin Department of Natural Resources| accessdate=2008-10-20}}</ref> एस टैपवार्म देखि भेडिहरु पीडित putrified सकता मासुको पक्षमा ताजा मासु खा जान - बूझकर छोड,को लागि परजीवी छुटकारा स्वयं गरे। <ref name="e173"/>
भेडिहरु चेरनोबिल विकिरण गर्नको लागि गर्दै छन् उच्च प्रतिरोधी विषाक्तता,को उत्तरमा अलगावको भावनाको क्षेत्रमा संपन्न द्धारा ब्वाँसा सबूतको रूप मा, ungulates रेडियोधर्मी अत्यधिकमा खिलानेको बावजूद ठूलो मात्रा पर.<ref>Mycio, मैरी ''Wormwood वन: चेरनोबिल गर्यो, इतिहासमा एक प्राकृतिक'' पी. 115, राष्ट्रीय अकादमिहरु प्रेस, 2005, ISBN 0-309-09430-5</ref>
== मानिसहरु संगको सम्बन्ध ==
=== लोक र पौराणिक कथाहरुमा ===
{{main|Wolves in folklore, religion and mythology}}
{{See also|Asena|Capitoline Wolf|Fenris|Skinwalker|Warg|Werewolf|Wolf of Gubbio}}
[[चित्र:Romolo e remo.jpg|thumb|Romulus र Remus पीटर पल Rubens रोम, Capitoline संग्रहेलय द्धारा भेडीनी द्धारा पाले]]
भेडिहरु लोकगीत र मानव संस्कृतिहरु को पौराणिक कथाहरुमा प्रमुखता देखि दिखाई दिछन। नर्स पौराणिक कथाहरुमा र जापानी, ब्वाँसाको तरिका भगवान थिए दर्शायाको रूपमा लगभग. , [[जापान]]मा (जहां भगवान महान "भेडिहरु थिएको रूपमा जाना ''ookami'' या") अनाज उनको नजिकै प्रसाद किसानहरुको पूजाको र छोड खान मन्दिरों भेडिहरु मा भट, beseeching र boars देखि जंगली खेतिहरुको रक्षाको लागि उनिलाई उनको हरिण <ref name="AINU"/> , जबकि ब्वाँसो Fenrir नार्वेजियनको पौराणिक कथाओं लोकीको छोराको रूपमा चित्रित भएको थियो। केही संस्कृतिहरु मिथक नींवको हिस्सा उनको चित्रण भेडिहरु को रूपमा एस पौराणिक कथाहरुमा रोमन, Capitoline वुल्फ नर्सों Romulus र Remus, संस्थापकों भविष्यको [[रोम|रोम.]] तुर्कोंको पौराणिक कथाहरुमा <ref>आन्द्रे परेलि. ''अल हिन्द: इस्लामी विश्व बनाउनको भारत.'' Brill शैक्षणिक प्रकाशक, 2002. 0391041738 ISBN. 65 पेज.</ref> र Ainu, ब्वाँसा, दौड रहे थिएको पूर्कारणरु मानयो जा रहेएरनेको लागि आफ्नो <ref name="AINU">{{cite book | author = Walker, Brett L. | title = The Lost Wolves Of Japan | year = 2005 | isbn = 0295984929 | page =}}</ref> , जबकि Dena'ina मानयो ब्वाँसा मानिस थिए एक बार, र भाइहरु को रूपमा उनिलाई देखा.<ref name="m292">{{Harvnb|Mech|Boitani|2003|p=292}}</ref> भेडिहरु संस्कृतिहरु यूरेशियन केही [[सूर्य|घाम]]मा थिए जोडा. प्राचीन यूनानी र रोमन अपोलो, देवता संबद्ध सूरज भेडिहरु संग <ref name="m292"/> समयमा नर्स पौराणिक कथाओं Sköll ब्वाँसो सूरजको स्थापना थियो दर्शाया पीछा.<ref>Lindow, जन, ''नर्स पौराणिक कथाओं: परमेश्वरको लागि एक गाइड, नायक, रस्में र विश्वासों,'' औक्सफोर्ड यूनिभर्सिटी प्रेस अमेरिका, 2002, ISBN 0-19-515382-0</ref> ब्वाँसा केही थिए संस्कृतिहरु अमेरिकी मूल निवासी छ र कहिले काँही संग जुडा जादू टोनेमा दुवै उत्तरी यूरोपीय. नर्स पौराणिक कथाहरुमा,) völva (डायन Hyndla र राक्षसी Hyrrokin दुवै mountsको रूप माको रूपमा चित्रित उपयोग भेडिहरु . संस्कृतिमा Navajo, ब्वाँसा कपडे छ ब्वाँसोमा चुडैलों डर रहे थिए। <ref name="l123">{{Harvnb|Lopez|1978|p=123}}</ref> त्यहि तरह, Tsilhqot'inको मानन था कि भेडिहरु संग संपर्क गर्न सक्छ र मृत्युको कारण मानसिक रोग.<ref name="m292"/> मिथक रचनाको अनुसार Pawnee, ब्वाँसो मृत्यु थियो अनुभव गर्नको लागि पहिलो जनावर.<ref name="l133">{{Harvnb|Lopez|1978|p=133}}</ref> अनुसार अवेस्ताको लागि, ब्वाँसा Ahriman दुष्ट आत्मा हैं एक रचनाको छ, र जनावरहरुको रैंकको बीच सबै भन्दा अधिक क्रूर.<ref>''Yasna,'' ix. 18-21</ref> भेडिहरु [[बाइबल|बाइबिल]] हैं संदर्भितमा तेरह पल्ट destructiveness र लालचको रूपमा प्रतीकहरुमा भन्दा एक.<ref name="BOTF">{{cite book|author=Bright, Michael|title=Beasts of the Field: The Revealing Natural History of Animals in the Bible|year=2006|pages= 115-20|isbn=1861058314|publisher=Robson Books|location= London}}</ref>
=== पशुहरु र कुकुरको शिकार ===
[[चित्र:Chinook2.gif|thumb|left|चार्ल्स Marion रसेल द्धारा एक चिनूक,को लागि प्रतीक्षा गरेर रहेको छ , चित्रण भेडियहरुलाई परेशान एक बाटोहरुमा ल्यान]]
पशुधन लूट - पाट एक शिकार भेडियहरुलाई लागि मुख्य कारणहरुमा भन्दा एक रहेको छ , र ब्वाँसो संरक्षणको लागि एक गंभीर समस्या पैदा गरेर सकते छन्। आर्थिक हानिको कारणको रूपमा राम्रो तरिकाको रूप मा, ब्वाँसो शिकारको खतरा पशुधन उत्पादकोंमा एकदम तनाव छ, र यस तरिकाको हमलहरुलाई भगानेको भेडिहरु देखि कम पायाइयो छको रोकनको कुनै सजिलो समाधानको कारण बनइन्छ। भेडिहरु सामान्यतया समाप्त गर्नको लागि सहारा छ जब शिकारमा हमला गर्न पशुधन जंगली: आबादीमा यूरेशियाको केही ब्वाँसो आहारको हिस्सा छ, एक ठूलो पशुहरुको हुन्छन्, जबकि यस्तो घटनाहरु बहाल एकदम हद सम्म गर्दै छन् दुर्लभमा उत्तर स्वस्थ आबादी जहाँ अमेरिका छ, जंगलीको शिकार गर्छन। <ref name="m305">{{Harvnb|Mech|Boitani|2003|p=305}}</ref> हुनत, केही ब्वाँसा शाकाहारी गर्नको लागि बन सकते हैं "" व्यसनी, पशु अस्तरको घरहरुलू पेटको रूपमा जंगली सामाग्री देखि यस कुराको मोटा एक उच्चतर ungulates छ। <ref name="e173">{{Harvnb|Ellis|2010|pp=173-74}}</ref> घाटेको बहुमत गर्मी चराईको अवधिको समयमा हुन्छन्। दूरस्थ चराईमा Untended पशुधन शिकार हैं ब्वाँसोको लागि सबै भन्दा अधिक जोखिम रहइन्छ। <ref name="m307">{{Harvnb|Mech|Boitani|2003|p=307}}</ref> केही देशहरु बीमा राज्य कार्यक्रमहरुको माध्यमले मुआवजा या भेडिहरु मदद अफ सेट आर्थिक हानि गर्नको लागि.<ref name="m309">{{Harvnb|Mech|Boitani|2003|p=309}}</ref> भेड मंगोलिया रहे हैं सबै भन्दा अधिक प्रजातिहरुमा पशुधन लिया यूरोप, घरहरुलू बकरी हिरनमा उत्तरीमा र टर्कीको [[गाई|पशु]] Scandinavia, उत्तरी अमेरिका,मा छ भारतमा घोडा र.<ref name="m305"/> ब्वाँसाको रूपमा पछि देखि गर्छन ठूलो शिकारमा हमला गर्न, मवेशिहरु देखि शक्तिशाली हुन सक्छ ब्वाँसाको चपेटमा अधिक घोडों किन भनें साथ उत्तरार्द्ध तिमाहिहरु हैं हिंदको रक्षा गर्नमा सक्षम उनको राम्रो kicks.<ref name="hunt38">{{Harvnb|Harding|1909|pp=38-39}}</ref> ब्वाँसोको उप विभिन्न जनावरहरु गरेर सकते हैं अलग preferentially लक्ष्य: शरीर भेडिहरु शायद नै कहिल्यै छेडछाड वयस्क पशु, जबकि ठूलो उत्तरी ब्वाँसा हैं पुरा तरिकाले मार गर्नमा सक्षम हो steers र कहिले काँही घोडा बेबस. साना <ref name="grisly186">{{Harvnb|Roosevelt|1909|pp=185-86}}</ref> एक हमलामा मारे गए पशुहरुको संख्या प्रजातिको अनुसार बदलता रहता: मृत्यु एक छ, र घोडोंको परिणाममा पशु हमलाहरुमा जबकि टर्की, र भेड घरहरुलू हिरन हुन सक्छ। अधिशेषमा मारे जा अधिकांश <ref name="m306">{{Harvnb|Mech|Boitani|2003|p=306}}</ref> भेडिहरु मुख्य रूपले पशुहरुको हमला जब पशुहरु चराई छन्, हुनत उनी बाडों हुनेछ fencedमा कहिले काँही टूट गया.<ref name="g45"/> पशुहरुको शरीरमा ठूलो ब्वाँसा चोट लागनको कारण. शामिल डक्ड कान र पूंछ,को रूपमा राम्रो तरिका देखि कम माको रूपमा स्लेश घाउ खुट्टा <ref name="g10"/> केही मामलाहरु मा, उनी भेडिहरु को नकारात्मक प्रभावित हैन शारीरिक रूपले हमला गर्नको आवश्यकता छ पशुहरुमा गर्नको लागि, परिणाममा गर्भपातको हुन सक्छ भेडियहरुलाई लागि जागरूक गरे जा रहयोमा अनुभव पशुधन तनाउ, गुणवत्तामा कमी वजन,मा मासु कम हुन्छ र एक.<ref name="wisconsin"/> विवादको समस्यामा क्षेत्रहरुको पश्चिमी संयुक्त राज्य अमेरिका भेडिहरु गयो जहाँ पुनः शुरू पशुधन एक पल्ट फेरि बन्यो छ predation [http://www.defenders.org/programs_and_policy/wildlife_conservation/solutions/wolf_compensation_trust/wolf_predation_and_livestock_losses.phpको पशुधन predation वुल्फ] . खेल लावा पोखरि भूमि र, रक्षकोंको वन्यजीव सहित संगठनों Idahoमा काठ नदी घाटीको मध्य पशुधन, विभागको Idaho र मछली र परियोजना वुल्फ छ भागीदारी बनाउनको लागि काठ नदी [http://www.mtexpress.com/index2.php?ID=2005121361 ] . परियोजना गैर घातक तरीकहरुको उपयोग गर्दछ भेडिहरु र घरहरुलू पशुहरुको बीच बातचीत रोकते. तरीकों भेडिहरु शामिल रात घडीको घरहरुलू लिख, रात पशुहरु, फेरबदल चराई पैटर्नको उपयोग र radiotelemetry कलरको ढूँढ.<ref name="Wolf Coexistence partnership">[http://www.defenders.org/programs_and_policy/wildlife_conservation/solutions/wolf_coexistence_partnership/index.php वुल्फ साथ साथ मौजूदगी भागीदारी, वन्य जीव रक्षकों]</ref>
भेडिहरु को श्रोतमा कुत्तहरुलाई मार डालेगा अवसर भोजन, संग केही महत्वपूर्ण एकको रूपमा कुत्तों ब्वाँसो आबादीमा भरोसा.<ref name="m305"/> भेडिहरु साधारण तरिकामा मात गर्न कुत्तों,,मा शारीरिक टकराव वाला पनि ठूलो काटन मजबूत र,को कारण देखि उनको ठूलो सिर र दांत.<ref name="grisly192">{{Harvnb|Roosevelt|1909|pp=192-3}}</ref><ref name="c134">{{Harvnb|Coppinger|2001|pp=134-5}}</ref> यसको वाहेक, भेडिहरु र कुत्तोंको लडाई शैली एकदम अलग छ, जबकि साधारण तरिकामा कुत्तहरुलाई सीमा स्वयं काँध र सिरको हमला गर्न, घाँटी, भेडिहरु र शरीरको अधिक भन्दा अधिक उपयोग गरेर देगा ब्लक, विरोधिहरुको आफ्नो extremitiesमा हमला.<ref name="d18">{{Harvnb|Lindsay|2000|p=18}}</ref> क्रोएशिया मा, ब्वाँसा भेड भन्दा अधिक कुत्तहरुलाई मारने र रूसमा भेडियहरुलाई आवारा कुकुर आबादी सीमा दिखाई दिछन। ब्वाँसा मनुष्यको नजिकै प्रदर्शित गर्न सक्छ असामान्य रूपले बोल्ड साथ कुत्तोंमा हमला जब व्यवहार देखि मान्छेहरुको अनदेखि कर, कहिले काँही.<ref name="m305"/> मा कुत्तोंको हमलाहरु वुल्फ जंगलहरुमा पाइन्छन् र दुवैमा हुन सक्छ गजको दूरीमा घर.<ref name="jess"/> सरहदमा गाँउ, ब्वाँसा कुत्तहरुलाई लागि गरेर सकते हैं ambushesको स्थापना गर्यो, ब्वाँसो संग एक ब्वाँसो याचना कुत्ता पालन गर्नको लागि यो एउटा अझै अर्को गर्नको लागि नेतृत्व यह.<ref name="g36">{{Harvnb|Graves|2007|p=36}}</ref> केही क्षेत्रहरु मा, पशुहरुको अभिभावक कुकुरको कलरको ब्वाँसो रहे हैं संग फिट गर्नको लागि हमलाहरुको रक्षा ब्वाँसो आफु से. भेडिहरु तथापि, नुकीला हुन सक्छ जाननेको लागि देखि बचनेको कलर बसको रूपमा ungulate सींगको शिकार उनी गर्छन र अझै पनि कुत्तहरुलाई मारने गार्ड.<ref name="e170">{{Harvnb|Ellis|2010|pp=170-71}}</ref> शिकार कुत्तोंमा वुल्फ हमला गर्दछ। विस्कन्सिनमा Scandinavia र समस्यामा विचार प्रमुख एक <ref name="m305"/><ref name="jess">[http://skandulv.nina.no/skandulv%20new/Publikasjoner/Svenska%20pdf-filer/Jessica%20Backeryd%20Wolf%20attacks%20on%20dogs%20in%20Scandinavia%201995-..pdf Backeryd, जेसिका (2007) ''Scandinavia 1995 वुल्फ हमलहरुमा कुत्तोंमा - 2005:मा Scandinavia भेडिहरु विल विलुप्त जाना यदि कुकुरको मालिक हैं'' 20 naturvårdsbiologi ''हमला अनुमति ब्वाँसो एकको मारने'' poäng ''एक कुत्ता?,'' म Examensarbete ämnet]</ref> सबै भन्दा अधिक पल्टको हत्यामा Scandinavia नस्लों शिकार एस हैरियर, जनावरहरु संग ठूलो पशुहरुमा सबै भन्दा ज्यादा गरे जा रहयो जोखिम हो, संभावना छ किन भनें उनी साना देखि डरपोक हैं कम, र भेडिहरु को उपस्थितिको लागि अलग प्रतिक्रिया. ब्वाँसोको कारण बनयो कुत्तोंमा चोटों अक्सर पीठ, जांघों र हिंदमा स्थित हैं
पैर. घातक घाउ अधिकतर घाँटीको पछि गर्नको लागि एक टुक्रा हो। स्वीडिश elkhound छ जस्तै ठूलो शिकार कुकुर आफुको रक्षा गर्दै छन् र अधिक होनेको सम्भावनाको राम्रो गर्नको क्षमता जीवित ब्वाँसो आफ्नो हमलाहरुको कारण से.<ref name="jess"/>
=== मानिसलाई आक्रमण ===
{{Main|Wolf attacks on humans}}
[[चित्र:Alfred_Wierusz-Kowalski_-_Wilki_napadające_na_sanie.jpg|thumb|भेडिहरु अल्फ्रेड Wierusz-Kowalski द्धारा एक बेपहिहरु को गाडी (1890)मा हमला]]
ब्वाँसा मनुष्यको लागि खतरनाक गर्दै छन् साधारण तरिका मा, जब सम्म उनी संख्यामा कम छन्, खान पर्याप्त, मानव देखि संपर्कसँग थोडा छ र कहिले काँही शिकार.<ref name="geist">Geist, Valerius (2006) ''[http://westinstenv.org/wp-content/Geist_when-do-wolves-become-dangerous-to-humans.pdf कब ब्वाँसा मनुष्यको लागि खतरनाक बन्न सक्छ?]'' को कैलगरी विश्वविद्धालय</ref> मा हमला गरे र भेडिहरु को हातमा मारे गए मान्छेहरुको संख्या भौगोलिक रूपले भिन्न हुन्छ।मा मनुष्यको हमलाहरु वुल्फ यूरोप सुविधामा पूर्व 20 औं सताब्दीको जीवनको सामयिक थिए एक दुर्लभ छ, तर: एक्लै [[फ्रान्स]] मा, ऐतिहासिक अभिलेख बताछन कि,को समयमा अवधि 1580-1830 3,069 मान्छे भेडिहरु द्धारा मारे गए थिए, जसमा देखि 1857 द्धारा मारे गए थिए गैर पागल ब्वाँसा.<ref name="attaques">{{fr icon}}{{cite book | author=Moriceau, Jean-Marc | url=| title=Histoire du méchant loup : 3 000 attaques sur l'homme en France| year=2007 | page= | isbn=2213628807 | publisher=Fayard | location=Paris}}</ref> चर्च र [[इटाली|इटली]] देखि खातों प्रशासनिक संकेत भेटिन्छ कि 440 मनुष्य सदिहरु 19 मारे गए थिए र द्धारा भेडिहरु को समयमा 15, [[स्विजरल्याण्ड|स्विट्जरलैंड]] दिनको भागको आधुनिक encompassed घटनेवालामा मध्य भागको एक पल्ट जो, पो घाटी.<ref>{{it icon}} [http://www.storiadellafauna.it/scaffale/testi/cagnolaro/antropofagia.htm Cagnolaro एल एम Comencini, ए Martinoli, ए Oriani, 1996.][http://www.storiadellafauna.it/scaffale/testi/cagnolaro/antropofagia.htm ''Dati storici सुल्ला presenza ई र casi di antropofagia डेल Lupo Nella Padania Centrale.'' ][http://www.storiadellafauna.it/scaffale/testi/cagnolaro/antropofagia.htmमा एफ Cecere (ed.) ][http://www.storiadellafauna.it/scaffale/testi/cagnolaro/antropofagia.htm 1996, Atti डेल Convegno "Dalla parte डेल Lupo", serie atti ई Studi डे डब्ल्यूडब्ल्यूएफ इटली ° N 83:99 10,.]</ref> पूर्व 1882को लागि,को 12 देखि कम आयुको बच्चाहरुलाई 94 भेडिहरु पागल मारे गए थिएमा Fennoscandia द्धारा गैर अवधिमा एक 300 साल.<ref name="linnel">{{cite web | url=http://www.lcie.org/Docs/Regions/Baltic/Linnell%20AZL%20Wolf%20attacks%20in%20Fennoscandia.pdf | title=Is the fear of wolves justified? A Fennoscandian perspective. | work= Linnel, John D.C.| publisher=Acta Zoologica Lituanica, 2003, Volumen 13, Numerus 1 | accessdate=2008-05-09|format=PDF}}</ref> यूरोपीय रूस पनि द्धितीय विश्व युद्ध पछिमा विशेष रूपले रिकर्ड धेरै हमलाहरु, पूर्व र क्रांतिकारी बार.को बीच, 1840 र 1861 273 गैर पागल रूसमा भयो 169 बच्चाहरुको हमलाहरुको परिणामस्वरूप होने वाली मृत्युहरु वयस्कहरु 7 र,<ref>Korytin, एसए 1997 ''सेक्स र अलग अलग मौसममा भेडिहरु ले हमला मान्छेहरुको उमेर संरचना.'' वैज्ञानिक सम्मेलनको कार्यवाही [लागू पारिस्थितिकी, खेल प्रबंधन र फर खेतीको मुद्दे], 27-28 मई 1997, पी 143-146 Kirov</ref> , जबकि 17को बीच 1944 र 1950 र, 3 उमेरको 22 बच्चाहरुको बीच Oblast Kirov मारे गए द्धारा भेडियहरुमा (हेर्नुहोस ''हमलाहरु Kirov ब्वाँसो).'' <ref name="pavlov">{{cite web|url=http://wolfcrossing.org/blog/wp-content/uploads/2007/10/appendix-a-pavlov.pdf |title=Pavlov, Mikhail P., "The Danger of Wolves to Humans" (pp 136-169) (Translated from Russian by Valentina and Leonid Baskin, and Patrick Valkenburg. Edited by Patrick Valkenburg and Mark McNay) |format=PDF |accessdate=2010-03-16}} {{Dead link|date=October 2010|bot=H3llBot}}</ref> वहाँ दशकहरुको ब्वाँसो एशियाई हमलहरुमा खाछन धेरै दस्तावेज हाल नैमा महाद्धीप, साथ तीन हमलाहरु गैर पागलको रिपोर्टिंग एक ठूलो संख्यामा भनाइएको छ [[भारत]] n. यिनी हमलाहरुको जीव थिए प्रशिक्षित द्धारा राम्रो तरिका देखि प्रलेखित.<ref name="lin26">{{Harvnb|Linnell|2002|p=26}}</ref> हजारीबागमा [[बिहार]] उदाहरणको लागि, 100 बच्चाहरु र 122 घाइते भएका थिए 1986 देखि मार हालयो 1980.<ref name="singh">राजपुरोहित, 1999 एस. ''बच्चाहरुको उठाने: भारत, भेडियहरुमा हजारीबाग.'' 28:162-166 AMBIO.</ref> उत्तर अमेरिकी महाद्धीप, दर्जको गई घटनाहरुको यस्तो केही छ धेरै <ref name="lin"/> यद्धपि मूल निवासी अमेरिकी जनजातिहरु केही मौखिक इतिहासको पुष्टिको छ कि ब्वाँसा कहिले काँही मान्छे थियो मारनेको लागि. वुडलैंड्समा रहन वाला जनजाति समकक्षहरुमा रहन वाली tundra आशंका भेडिहरु भन्दा अधिक उनको रूपमा उनी र भेडिहरु सका मुठभेड अचानक क्वार्टरमा बंद भयो। <ref name="l69">{{Harvnb|Lopez|1978|p=69 & 123}}</ref> यो सोचा छ कि किन यति कम हमलाहरु यूरेशियामा मा हैं दर्जको तुलनामा अमेरिका उत्तर पूर्वको लागि छ जुडा भयो छ। अधिक भन्दा अधिक उपलब्धताको ऐतिहासिक छ आग्नेयास्त्रों जसको, अमेरिकी उपयोग सिखाया उत्तर भेडिहरु समकक्षहरुलाई यूरेशियाई उनको मनुष्हरु भन्दा अधिक डर <ref name="grisly185">{{Harvnb|Roosevelt|1909|p=185}}</ref><ref name="ern767">{{Harvnb|Seton|1909|p=767}}</ref><ref name="g8">{{Harvnb|Graves|2007|p=8}}</ref> हुनत, उत्तरी अमेरिकामा आक्रामक भेडिहरु संग मुठभेडहरुमा वृद्धिमा लग रहे हो. एक अध्ययनले भेडिहरु र अलास्कामा थाहा भएको 80 घटनाहरु जहाँ भेडिहरु निकट संपर्क गरेको छ या मान्छेहरुमा हमला क्यानाडा स्वस्थ द्धारा जाहिरा तरिकामा आक्रमणको मामला हुन् , ढूँढने 39 भेडिहरु को nonaggressive द्धारा निडर व्यवहार मामलाहरु र 29.<ref>[http://www.wildlife.alaska.gov/pubs/techpubs/research_pdfs/techb13p1.pdf McNay, ''अलास्का मानव मुठभेडहरुमा मामलाको इतिहास वुल्फ एक'' मार्क ''और क्यानाडा'' (2002), प्राविधीक बुलेटिन वन्यजीव अलास्का विभाग मछली र खेल]</ref>
यूरेशियामा पागल ब्वाँसाको रिकर्ड घटनाहरु सम्म 13 औं सताब्दीको रूपमा फिर्ता जाओ. पागल ब्वाँसाको मामलाहरु को संख्या कम तथापि जब अन्य प्रजातिहरुको तुलना में. भेडिहरु रोगको प्राथमिक जलाशहरु को रूपमा सेवा छैन, तर यो कुत्तों सियार, र लोमडिहरु जस्तै अन्य जनावरहरु देखि पकड सकते छन्। रेबीजको भेडियहरुमा मामला उत्तरी अमेरिकामा धेरै दुर्लभ छन्, हुनत पूर्वी भूमध्य, मध्य पूर्व र मध्य एशियामा धेरै. भेडिहरु जाहिरा तरिकामा एक धेरै नै उच्च स्तरको रेबीजको "उग्र" चरणको विकास. यह,, पशुहरु संग युग्मित आफ्नो आकार र तागत गर्यो, गरेर पागल ब्वाँसा खतरनाक सबै भन्दा शायद पागल <ref name="lin14">{{Harvnb|Linnell|2002|p=14}}</ref> कुकुर पागलसँग उनी देखि काटन देखि पागल खतरनाक र अधिक पल्ट 15 भेडिहरु जा रहेको छ । <ref>{{Harvnb|Heptner|Naumov|1998|p=267}}</ref> पागल ब्वाँसा सामान्यतया एक्लै अधिनियम, ठूलो दूरी यात्रा छ र अक्सर मान्छेहरु र घरहरुलू पशुहरुको ठूलो संख्याको काटन. सबै भन्दा पागल सियार हमलाहरु बसंत र शरद ऋतुको अवधिमा हुन्छन्। विपरीत हमलाहरु संग हिंसक, पागल ब्वाँसाको शिकार मान्छेहरु र खा रहे हैं हैन, हमला साधारण तरिकामा केवल एक दिन सम्म रहइन्छ एक.<ref name="lin15">{{Harvnb|Linnell|2002|p=15}}</ref> यसको वाहेक, पीडितों यादृच्छिकमा चुनएको छ , हुनतको मामलाहरु बहुमत पुरुषहरुलाई शामिल वयस्क.<ref name="lin37">{{Harvnb|Linnell|2002|p=37}}</ref>
हिंसक सामान्यतया एकल भेडिहरु या पैक छ कि शिकारको रूपमा मनुष्यको शोषण सिकन शामिल हमला गर्दछ। यस तरिकाको हमलाहरुको डर देखि मनुष्य आफ्नो पहिले भन्दा एक हुन सक्छ लामो समय सम्मको अवधिको आदी होना, खो ब्वाँसा विस्तारै - विस्तारै जसमा.<ref name="lin36">{{Harvnb|Linnell|2002|p=36}}</ref> शिकार साधारण तरिकामा घाँटी र चेहरेको चारै ओर एक निरंतर ढंग देखि हमला गर्दै छन्, र तब बन्द घसीटा र खपत, जब सम्म भेडिहरु परेशान छन्। यस तरिकाको हमलाहरु जनावरहरुलाई ठेस पहुंचानेको लागि गर्छन जब सम्म अन्तरिक्ष र क्लस्टरमा समय छ। मारे गए हैं <ref name="lin15"/> हिंसक हमलाहरु, कालको कुनै पनि समय गरेर सकते हैं घटित अगस्त जूनमा वर्ष, संग एक चोटी जब वृद्धि) उठयो मशरूम या संभावना पशुहरुको मान्छेहरुको वन क्षेत्रहरुमा प्रवेश गर्नको लागि (चराई बेर र <ref name="lin37"/> पागल गैर हुनत मामलाहरु को जाडोहरुमा हमलाहरु ब्वाँसो यूक्रेन Karelia र छ, रिकर्ड गरियोमा बेलारूस, Kirovsk र इर्कुत्स्क जिलों.<ref>{{Harvnb|Heptner|Naumov|1998|p=268}}</ref> यसको वाहेक, पिल्ले साथ भेडिहरु अनुभव अधिक भोजन यस अवधिको समयमा जोर दिए छ। ब्वाँसो हमलाहरुको शिकार हिंसक बहुमत देखि 18 वर्षको आयुको बच्चाहरु छन्, र हत्यामा दुर्लभ मामलाहरुमा जहाँ वयस्कहरु, शिकार लगभग संधै देखि रहे हैं आइमाइहरु.<ref name="lin37"/> गैर पागल ब्वाँसा मान्छे निहत्थे र सशस्त्र गर्नमा सक्षम भेदको बीच,<ref name="s244">{{Harvnb|Heptner|Naumov|1998|p=244}}</ref> र सशस्त्र जाएगा जा रहेको छ साधारण तरिकामा जांच देखि बचनेको लागि मान्छे हुन् , जुन आत्म विश्वास प्रदर्शित ठेठ demeanors.<ref name="geist"/>
भेडिहरु extremities स्वयं सकतेमा आक्रामक प्रतिक्रिया रक्षा, हुनत यस्तो सीमित हमलाहरुमा काटनको लागि त्वरित ज्यादातर रहे छन्, र हमलाहरु दबाया गर्दै छन्। <ref name="lin16">{{Harvnb|Linnell|2002|p=16}}</ref>
=== शिकार ===
{{Main|Wolf hunting|Wolf hunting with dogs}}
[[चित्र:wolfskidor.jpg|thumb|left|स्कीमा वुल्फ शिकार]]
[[चित्र:Grabill - Roping gray wolf.jpg|thumb|घुडसवार Wyoming, 1887मा एक ब्वाँसो roping काउबय]]
भेडिहरु कुकुर हुन् शिकारको मारनेको कारण देखि शिकार गर्नको लागि एकदम मुश्किल गर्नको लागि आफ्नो elusiveness, उनको छिटो उच्च सहनशीलता उनको होश मा, र पीछा गर्नको क्षमता र अशक्त गर्नको लागि जल्दी.<ref name="grisly182">{{Harvnb|Roosevelt|1909|p=182 & 192}}</ref> ऐतिहासिक, धेरै तरीकों भेडियहरुलाई शिकार तैयार गरिएको छ। <ref name="hunt">{{Harvnb|Harding|1909|p=}}</ref><ref name="methods">{{Harvnb|Graves|2007|pp=121-40}}</ref> पशुहरुमा यस्तो क्षेत्र हुन् जहांको लागि खतरा हैं ब्वाँसा, उनको densमा वसंतमा जन्मे littersको विनाशको न्यूनतम आबादीको एक ब्वाँसो रखते भएका बाटोहरु देखि यकीन छ। <ref name="hunt65">{{Harvnb|Harding|1909|pp=65-75}}</ref> को भेडिहरु संग शिकार जब कुत्तों, लोमडी र सामान्यतया संयोजनको sighthound छ, खोजी कुत्ता छ टेरियर गरिन्छ। देखनेमा शिकार गर्नको पीछा गर्न र लडनको सबै भन्दा गरेर जुन स्थिर भेडिहरु सम्म कुत्तों भारी आगमन गरे। <ref name="hunt76">{{Harvnb|Harding|1909|pp=76-85}}</ref> भेडियहरुको शिकार फेरि पनि (एकांतर चुपचाप चलने र इंतजार गरेर खेल गरे खोजमा छुपा है) मुख्य रूपले कुत्तों संग अभ्यासमा उनी क्षेत्रहरुमा जहाँ शिकार पनि छ इलाकेको लागि कुनै न कुनै तरह,<ref name="hunt86">{{Harvnb|Harding|1909|pp=86-98}}</ref> यद्धपि भेडिहरु विधि कठिन यससँग शिकारको रूपमा गर्दै छन् लगभगको रूपमा cougars हैं .<ref name="grisly182"/> सुनवाई छिटोको कारण देखि उनको, ब्वाँसा डंठल हैं लगभग असंभव छ, सो जब भी.<ref name="s243"/> बच्छनाग साथ विषाक्तता, एक पल्ट अभ्यास गरेको थियो तर अब साधारण तरिकामा अलोकप्रिय छ, किन भनें यो र अधिक पशुहरुको अन्य मृत्युहरु unintentional पैदा गर्न सक्छ ब्वाँसा, ब्वाँसा साधारण तरिकामा फँसाना चाहेमा जाननेको लागि चिनारी र जहर देखि बचने के.<ref name="hunt99">{{Harvnb|Harding|1909|pp=99-108}}</ref> ब्वाँसोको लागि विषाक्तता समय देखि बचनेको लागि आदर्श थियोको समयमा अबेर गर्मी र जल्दी शरद ऋतुको अवधि, जाननेको लागि जब पिल्लेको होनेको संभावना अधिक थिए आवारा वस्तुहरु संग आफ्नो मांको खपत र जुन अझै सम्म उनी गरेको थियो। <ref name="ern766">{{Harvnb|Seton|1909|p=766}}</ref> खुट्टा जमाने जाल प्रभावी रहे छन्,को रूपमा मानव odors जब सम्म कुनै उनिलाई लामो समय सम्म चलनेमा मौजूद छं। <ref name="hunt109">{{Harvnb|Harding|1909|pp=109-23}}</ref> धेरै मूल निवासी अमेरिकी जनजातिहरु इष्ट फंदा जाल. भेडियहरुमा कैप्चरिंगको <ref name="l108">{{Harvnb|Lopez|1978|p=108}}</ref> ब्वाँसो जाल) गर्दै छन् मासु घोडा र कहिले काँही संग द्धारा scents (सामान्यतया बीवर या कस्तूरी मृग कस्तूरी ब्वाँसो मूत्र) या फँसाना चाहे (या हिरनको मासु.<ref name="hunt124">{{Harvnb|Harding|1909|pp=124-132}}</ref> जाल हुनत सजिलो छैन, दृष्टि उत्कृष्ट कारण देखि उनको, ब्वाँसा रात छुपा खामियहरुमा ठेगाना लगान सक्छ जाल मा, यहाँ सम्म कि,<ref name="s244"/> फंस सकते हैं गरे जा रहयो अनुभवको पूर्व भेडिहरु संग. युवा सिखाने उनको बचनेको लागि उनिलाई र <ref name="ern764">{{Harvnb|Seton|1909|p=764}}</ref> शिकार अंधा s प्रयोगको बिरुद्ध प्रभावी हुन सक्छ ब्वाँसा, तर शायद नै कहिल्यै उनी गर्दै छन्,को रूपमा उनको उपयोगको धैर्यको आवश्यकता हो धेरै केहि.<ref name="hunt189">{{Harvnb|Harding|1909|pp=189-95}}</ref> रूसमा ब्वाँसो शिकारको एक लोकप्रिय तरीका यो झण्डा डण्डे एक मानव गंधले जाने संग encircling द्धारा एक साना देखि क्षेत्रको भित्र एक पैकेट फँसाने शामिल छ। यस विधि मानव scentsको छ ब्वाँसो डरमा निर्भर गर्दछ भारी छ, हुनत यो गंध यसको प्रभावशीलता खो सक्छ जब गर्नको लागि अभ्यस्त ब्वाँसा बन जान्छन्। <ref name="g121">{{Harvnb|Graves|2007|p=121}}</ref> केही शिकारी मौसम सम्भोग गर्दै छन् र जाडोहरुमा सक्षमको लागि आएर्षण भेडिहरु द्धारा नकल विधि उनको एक, फोन छ जुन विशेष रूपले उपयोगी छ। <ref name="g122">{{Harvnb|Graves|2007|p=122}}</ref> मंगोलियामा कजाकिस्तान र, ब्वाँसा falcons रहे हैं र ईगल पारंपरिक रूपले शिकारसँग छ, हुनत यस अभ्यास छ, गिरावटको रूपमा अनुभवी falconers संख्यामा कम हुँदै गइरहेका छन्। <ref name="g124">{{Harvnb|Graves|2007|p=124}}</ref> विमानले भेडिहरु शूटिंग प्रभावी छ बहुत, किन भनें यो जमीनमा शिकार देखि भेडिहरु को दृश्यताको अनुमति दिइन्छ अधिक भन्दा अधिक,<ref name="g125">{{Harvnb|Graves|2007|pp=125-36}}</ref> हुनत यस पद्धति विवादास्पद छ, किन भनें यो स्वयंको रक्षाको अनुमति दिइन्छ भेडिहरु आषा कम गर्नको लागि या भाग जान्छन्। <ref name="l159">{{Harvnb|Lopez|1978|pp=159-60}}</ref>
=== भुत्लाको उपयोग ===
[[चित्र:Timberwolf-jacket.jpg|thumb|100 px|ब्वाँसो फर कोट]]
ब्वाँसो pelts वस्त्र हैं महिलाहरुको मुख्य रूपले प्रयोगको लागि trimmingको एस दुपट्टा र, हुनत उनी एस कोट, कहिले काँही प्रयोगको लागि जैकेट छ, कम केप छ,<ref name="bach"/> mukluk छ र गलीचा एस <ref name="mech"/> ब्वाँसो peltriesको गुणवत्ता र फर फाइबर, जुन फर ईमानदार रहइन्छ र खाल एक आएर्षक जंगली पहलू देता घनत्व बलमा टिकी भए छ। यिनी विशेषताहरुको ज्यादातर उत्तरी ब्वाँसो आबादीमा पाइन्छन्, तर विस्तारै - विस्तारै गर्म मौसममा अगाडी दक्षिणको कम. उत्तर अमेरिकी ब्वाँसो pelts मूल्यवान सबै भन्दा रहे हैंको बीच,को रूपमा उनी गर्दै छन् silkier र अधिक fluffier यूरेशियन peltries.<ref name="bach">{{cite book | author=Bachrach, M.| title=Fur: a practical treatise | year=1953 | pages=206-13 | isbn= | publisher=Prentice-Hall, | location=New York}}</ref> जहर देखि मारे गए भेडिहरु को pelts बेकारी गर्दै छन् ज्यादातर.<ref name="hunt108">{{Harvnb|Harding|1909|p=108}}</ref>
मध्यकालीन यूरोप मा, pelts भेडिहरु को थिए मानयो व्यावहारिक पहलू ही, हुनत उनी शायद नै कहिल्यै प्रयोग गरियो, गंध बेईमानीको कारण छालाको छ। <ref name="griff">{{cite book | author=Griffin, Emma| title=Blood sport: hunting in Britain since 1066 | year=2007 | page=65 | isbn=0300116284 | publisher=Yale University Press | location=}}</ref> लोककथाहरुमा स्कैंडिनेवियाई, ब्वाँसो छाला करधनी werewolvesमा बदलनेमा सहायता प्रदानको छ पहने.<ref>Woodward, इयान ''वेयरवोल्फ भ्रम'' (1979) पी. 121, Paddington प्रेस ISBN 0-448-23170-0 लिमिटेड</ref> धेरै मूल निवासी अमेरिकी जनजातिहरु औषधिय प्रयोजनहरुलाई लागि प्रयोग गरे जाता pelts ब्वाँसो,<ref name="l108"/> हुनत केही Inuit जनजातिहरु छालामा ब्वाँसो छाला पक्ष कुत्ता छ,को रूपमा पछि फाड छ पतली छ, र अधिक प्रवण सिलना जब.<ref name="c55">{{Harvnb|Coppinger|Coppinger|2001|p=55}}</ref> Pawnee प्रदेशहरुको खालको रूपमा ब्वाँसो पहनी capes दुश्मन जब तलाश.<ref name="l111">{{Harvnb|Lopez|1978|pp=111-2}}</ref> संयुक्त राज्य अमेरिका सेना शीतदंश कोरियाई छाला प्रयुक्त ब्वाँसो र चरणहरुमा WWII पछिको लागि parkaको समयमा युद्ध अनुहार देखि सैनिकहरुको रक्षाको लागि.<ref name="bach"/> संघमा सोभियत, 1988को बीच 1976 र, 30,000 ब्वाँसो pelts प्रतिवर्ष उत्पादन भएको थियो। देखि सीआईटीईएस आँकडे हाल संकेत भेटिन्छ कि खाल रहे हैं अन्तर्राष्ट्रीय स्तरमा कारोबार प्रत्येक वर्ष 6,000-7,000 ब्वाँसो आयोतकों सबै भन्दा बडा, साथ [[क्यानाडा|क्यानाडा,]] पूर्व सोभियत सङ्घ, मंगोलिया र चीनको जा रही सबै भन्दा ठूलो निर्यातकों मा, र [[संयुक्त राज्य अमेरिका]] र ग्रेट ब्रिटेन जा रहेको छ । कुल मिलाएर, उनको फरको लागि भेडिहरु को कटाई आबादीमा उनको प्रभाव छ, साना मूल्यको रूपमा केवल उत्तरी किस्महरु जसको रहे हैं (संख्या स्थिर वाणिज्यिक) छन्। <ref>{{Harvnb|Mech|Boitani|2003|p=329}}</ref> फरको लागि फँसाने वुल्फ अमेरिकिहरुको लागि धेरै मूल निवासी आयको श्रोत बनेको छ एक आएर्षक.<ref name="mech"/>
=== घरपालुवा जनावरको रुपमा ब्वाँसा ===
{{Main|Wolves as pets and working animals}}
[[चित्र:Eastern wolves WSC.JPG|thumb|औस्ट्रियामा वुल्फ विज्ञान केंद्रमा हात इशारों निम्नलिखित कैप्टिव ब्वाँसा]]
पालतू जनावरको रूपमा रखते भएका भेडिहरु को लोकप्रियतामा वृद्धि भए छ। संयुक्त राज्य अमेरिका एक्लै मा, वहाँ एक अनुमानको अनुसार 80,000-2 मिलियन निजी स्वामित्व ब्वाँसा छन्। पालतू कुत्तों भेडिहरु देखि हो जान्छन् कम प्रवन्धनीय र पूर्वानुमान.<ref name="m304">{{Harvnb|Mech|Boitani|2003|p=304}}</ref> जबकि साधारण तरिकामा कुत्तोंको व्यवहारमा परिवर्तन गर्नको लागि उनको सञ्चालकहरुलाई समायोजित उनको, विपरीत भेडिहरु वशको लागि सही छ। <ref name="c43">{{Harvnb|Coppinger|Coppinger|2001|p=43}}</ref> उमेरको हफ्तहरुमा यसको विपरीत गर्नको लागि socialized कुत्ता हुन सक्छ, गर्नमा सक्षम हैं जुन पिल्ले दसमा मनुष्यको लागि, ब्वाँसो पिल्ले दिन 19 हो जाने पछि यस्तो गर्नमा असमर्थ छ। <ref name="c42">{{Harvnb|Coppinger|Coppinger|2001|p=42}}</ref> किन भनें ब्वाँसो दूध छ जसमा अधिक arginine स्थानापन्न दूध पिल्ल्या गर्यो तुलनामा पाया जान सक्छ, एक arginine पूरकको आवश्यकता छ जब उमेर प्रातः खिला पिल्ले नीचे. यस्तो गर्नको लागि विफलताको विकास एस पिल्ले सकतेमा परिणाम मोतियाबिंद <ref name="m197">{{Harvnb|Mech|Boitani|2003|p=197}}</ref> भेडिहरु व्यवहार उनको हिंसकको कमीको कारण कुनै पनि परिवर्तन, र हुन सक्छ पर्याप्त सक्छ दी उत्तेजना ड्राइव यस तरिका हैन हो पुरा तरिकाले विश्वसनीय शिकार उनको जहाँमा स्थितिहरु. उनको पैकमा भन्दा एकमा यसको विपरीत गर्नको लागि सामान्यतया कुकुर हुन् , जुन स्वीकार गर्नको एक विस्तारको रूपमा उनिलाई उपचारको लगभग अजनबी,, ब्वाँसा उमेर बन जोड xenophobicको असहिष्णु रको रूपमा उनी पैकेट अजनबी हैन भागको आफ्नो तत्काल.<ref name="d18"/> जबकि कुत्तों सजिलै संग, र सक्रिय रूपले मान्छे बांडसँग सामाजिक रूप हो, भेडिहरु conspecifics सकते वयस्कको अभावमा यस्तो नै गर्छन। <ref name="d20">{{Harvnb|Lindsay|2000|p=20}}</ref> उमेरको एक वर्षको तहत साधारण तरिकामा अजनबिहरु को पिल्ले तिर आक्रामक हैन, उनको उमेरसँग आक्रामकता बढ जान्छ हुनत संभोगको मौसमको समयमा विशेष रूप ले,. पुरुष महिलाहरु संग गरिन सक्छ र अधिक आक्रामक र संभालनेको लागि मुश्किल छ। <ref name="pavlov"/> भेडिहरु को kennel हैं मानकमा मुश्किल हुन्छन्, किन भनें उनी सिकनको अवलोकनमा अधिक कुत्तों र उनको सञ्चालकहरुलाई कसरि देख ते पूर्ववत कुंडी देखि बस जल्दी देखि सीख रहे हैं सक्षम गर्नको लागि इतना.<ref name="c46">{{Harvnb|Coppinger|Coppinger|2001|pp=46-7}}</ref> एक पल्ट भेडिहरु सीखें कारावास देखि बचनेको लागि, यो असंभव हुन्छको नजिकै उनिलाई हुन्छन्। <ref name="d19">{{Harvnb|Lindsay|2000|p=19}}</ref>
हुनत भेडिहरु trainable रहे छन्, उनी कुत्तहरुमा देख्यो tractabilityको एक नै डिग्रीको कमी छ। उनी साधारण तरिकामा संवेदनशीलको रूपमा कुत्तों आक्रामक भय, aversive उत्तेजनाओं र बल शामिल प्रविधीहरुलाई लागि गर्दै छन्को रूपमा गर्दै छन्। साधारण तरिका मा, कहीं अधिक काम गर्नको लागि सबै भन्दा कुत्तहरुमा देख्यो विश्वसनीयताको एक नै डिग्री प्राप्त गर्नको आवश्यकता हो। फेरि भी, एक पल्ट एक निश्चित व्यवहार दोहराया गएको छ धेरै बार, भेडिहरु र ऊब हुन सक्छ पछिको आदेशहरुको अनदेखि. भेडिहरु सबै भन्दा पुरस्कार र उत्तरदायी ओर सकारात्मक कण्डीशनिंग,<ref name="training">{{cite web | url= http://www.wolfpark.org/wolfdogs/Poster_section7.html| title= Are wolves and wolfdog hybrids trainable? | publisher= Wolf Park| accessdate= 2008-10-30 |archiveurl = http://web.archive.org/web/20080615124627/http://www.wolfpark.org/wolfdogs/Poster_section7.html <!-- Bot retrieved archive --> |archivedate = 2008-06-15}}</ref> यद्धपि साधारण प्रशंसा कुत्तों अधिकांश माको रूपमा पर्याप्त छैन। <ref name="training2"/> कुत्तोंको विपरीत, ब्वाँसा आवाज दिछन जवाबको लागि अधिक भन्दा अधिक संकेतहरु हात गर्नको लागि.<ref name="training2">{{cite web | url= http://www.wolfpark.org/training/Example-1.html |archiveurl=http://web.archive.org/web/20080210012443/http://www.wolfpark.org/training/Example-1.html |archivedate=February 10, 2008 | title= Wolf Training and Socialisation: Example #1 | publisher= Wolf Park| accessdate= 2008-10-30}}</ref>
== अरु पनि हेर्नुहोस ==
{{Portal|Animals}}
* क्यालिफोर्निया वुल्फ केंद्र
* ग्रे ब्वाँसोको प्रवासन पैटर्न
== सन्दर्भ ==
=== नोट्स ===
{{Reflist|colwidth=30em}}
=== ग्रन्थसूची ===
* {{Cite book|last=Clutton-Brock|first=Juliet|title=A Natural History of Domesticated Mammals|publisher=British Museum (Natural History) |year=1987|isbn=0521346975|ref=harv|postscript=<!--None--> }}
* {{Cite book|last1=Coppinger|first1=Ray|last2=Coppinger|first2=Lorna|title=Dogs: a Startling New Understanding of Canine Origin, Behavior and Evolution|publisher=Scribner|year=2001|isbn=0684855305|ref=harv|postscript=<!--None-->}}
* {{Cite document|last1=Cornish|first1=Charles J.|last2=Selous|first2=Frederick C.|last3=Johnston|first3=Harry H.|last4=Maxwell|first4=Herbert|url=http://www.archive.org/stream/livinganimalsofw01cornrich#page/n7/mode/2up|title=The living animals of the world; a popular natural history with one thousand illustrations|publisher=Dodd, Mead and Company |year=1902|isbn=|ref=harv|postscript=<!--None-->}}
* {{Cite book|last=Ellis|first=Shaun|title=The Man who lives with Wolves|publisher=HarperCollins |year=2010|isbn=0007327153|ref=harv|postscript=<!--None-->}}
* {{Cite book|last=Graves|first=Will|title=Wolves in Russia: Anxiety throughout the ages|publisher=Detselig Enterprises |year=2007|isbn=1550593323|ref=harv|postscript=<!--None-->}}
* {{Cite document|last=Harding|first=Arthur Robert|url=http://www.archive.org/details/wolfcoyotetrappi00hard|title=Wolf and coyote trapping; an up-to-date wolf hunter's guide, giving the most successful methods of experienced "wolfers" for hunting and trapping these animals, also gives their habits in detail|publisher=Columbus, Ohio, A. R. Harding pub. co |year=1909|isbn=|ref=harv|postscript=<!--None-->}}
* {{Cite book|last=Hemmer|first=Helmut|title=Domestication: the decline of environmental appreciation|publisher=Cambridge University Press |year=1990|isbn=0521341787|ref=harv|postscript=<!--None-->}}
* {{Cite book|last1=Heptner|first1=V. G.|last2=Naumov|first2=N. P.|url=http://www.archive.org/details/mammalsofsov211998gept|title=Mammals of the Soviet Union Vol.II Part 1a, SIRENIA AND CARNIVORA (Sea cows; Wolves and Bears)|publisher=Science Publishers, Inc. USA.|year=1998|isbn=1886106819|ref=harv|postscript=<!--None-->}}
* {{Cite book|last=Lindsay|first=Steven R.|title=Handbook of Applied Dog Behavior and Training: Adaptation and learning|publisher=Wiley-Blackwell|year=2000|isbn=0813807549|ref=harv|postscript=<!--None-->}}
* {{Cite book|last=Linnell|first=John D. C.|url=http://www.lcie.org/Docs/Damage%20prevention/Linnell%20NINA%20OP%20731%20Fear%20of%20wolves%20eng.pdf|title=The Fear of Wolves: A Review of Wolf Attacks on Humans|publisher=NINA|year=2002|isbn=8242612927|ref=harv|postscript=<!--None-->}}
* {{Cite book|last=Lopez|first=Barry H.|title=Of Wolves and Men|publisher=J. M. Dent and Sons Limited|year=1978|isbn=0743249364|ref=harv|postscript=<!--None-->}}
* {{Cite document|last=Mech|first=L. David|url=http://www.science.smith.edu/departments/Biology/VHAYSSEN/msi/pdf/i0076-3519-037-01-0001.pdf|title=Canis lupus, ''MAMMALIAN SPECIES No. 37, pp. 1-6, 5 figs.''|publisher=The American Society of Mammologists|date=2 May 1974|isbn=|ref=harv|postscript=<!--None-->}}
* {{Cite book|last1=Mech|first1=L. David|last2=Boitani|first2=Luigi|title=Wolves: Behaviour, Ecology and Conservation|publisher=University of Chicago Press|year=2003|isbn=0226516962|ref=harv|postscript=<!--None-->}}
* {{Cite book|last=Miller|first=Gerritt|url=http://ia311218.us.archive.org/3/items/catalogueofmamma00brit/catalogueofmamma00brit.pdf|title=Catalogue of the mammals of Western Europe (Europe exclusive of Russia) in the collection of the British museum|publisher=William Clowes and Sons limited|year=1912|isbn=1153360837|ref=harv|postscript=<!--None-->}}
* {{Cite web|last=Mivart|first=George|url=http://www.archive.org/stream/dogsjackalswolve00mivauoft#page/n5/mode/2up|title=Dogs, Jackals, Wolves and Foxes: A Monograph of the Canidæ|publisher=|year=1890|isbn=|ref=harv|postscript=<!--None-->}}
* {{Cite document|last1=Obsorn|first1=Dale. J.|last2=Helmy|first2=Ibrahim|title=The contemporary land mammals of Egypt (including Sinai)|publisher=Field Museum of Natural History|url=http://www.archive.org/details/contemporaryland05osbo|year=1980|isbn=|ref=harv|postscript=<!--None-->}}
* {{Cite document|last=Pocock|first=R. I.|url=http://www.archive.org/details/PocockMammalia2|title=Fauna of British India: Mammals Volume 2|publisher=Taylor and Francis|year=1941|isbn=|ref=harv|postscript=<!--None-->}}
* {{Cite document|last=Roosevelt|first=Theodore|url=http://ia341313.us.archive.org/2/items/huntinggrislyoth00roos/huntinggrislyoth00roos.pdf|title=Hunting the grisly and other sketches; an account of the big game of the United States and its chase with horse, hound, and rifle|publisher=New York, London, G. P. Putnam's sons |year=1909|isbn=|ref=harv|postscript=<!--None-->}}
* {{Cite book|last=Seton|first=Ernest Thompson|url=http://ia310814.us.archive.org/3/items/lifehistoriesofn02seto/lifehistoriesofn02seto.pdf|title=Life-histories of northern animals : an account of the mammals of Manitoba|publisher=New York City : Scribner|year=1909|isbn=|ref=harv|postscript=<!--None-->}}
* {{Cite document|last=Zimen|first=Erik|url=|title=The Wolf: His Place in the Natural World|publisher=Souvenir Press |year=1981|isbn=0285624113|ref=harv|postscript=<!--None-->}}
* {{de icon}}{{Cite document|last=Zimen|first=Erik|url=|title=Der Wolf, Verhalten, Ökologie und Mythos|publisher=Franckh-Kosmos Verlags-GmbH & Co, Stuttgart |year=2003|isbn=3-440-09742-0|ref=harv|postscript=<!--None-->}}
=== थप पढाइ ===
* {{it icon}} {{Cite book|last1=Apollonio|first1=Marco|last2=Mattioli|first2=Luca|title=Il Lupo in Provincia di Arezzo|publisher=Editrice Le Balze|year=2006|isbn=8875391238|ref=harv|postscript=<!--None-->}}
* {{ru icon}} {{Cite document|last=Bibikov|first=D. I.|title=The Wolf: History, Systematics, Morphology, Ecology|publisher=Nauka, Moscow, USSR. |year=1985|asin=B001A1TKK4|ref=harv|postscript=<!--None-->}}
* {{Cite book|last=Busch|first=Robert H.|title=Wolf Almanac|publisher=The Lyons Press |year=2009|isbn=159921069X|ref=harv|postscript=<!--None-->}}
* {{Cite book|last1=Dutcher|first1=Jim|last2=Dutcher|first2=Jamie|title=Wolves at Our Door: The Extraordinary Story of the Couple Who Lived with Wolves|publisher=William Andrew|year=2003|isbn=0743400496|ref=harv|postscript=<!--None-->}}
* {{Cite book|last=Ellis|first=Shaun|title=Wolf Talk|publisher=Rainbow Publishing|year=2003|isbn=189905703X|ref=harv|postscript=<!--None-->}}
* {{Cite book|last1=Harrington|first1=Fred H.|last2=Paquet|first2=Paul C.|title=Wolves of the world: perspectives of behavior, ecology, and conservation|publisher=Simon & Schuster|year=1982|isbn=0815509057|ref=harv|postscript=<!--None-->}}
* {{Cite book|last=Mech|first=L. David|title=The Wolf: The Ecology and Behaviour of an Endangered Species|publisher=University of Minnesota Press |year=1981|isbn=0816610266|ref=harv|postscript=<!--None-->}}
* {{Cite book|last1=Musiani|first1=Marco|last2=Boitani|first2=Luigi|last3=Paquet|first3=Paul C.|title=The World of Wolves: New Perspectives on Ecology, Behaviour, and Management|publisher=University of Calgary Press|year=2010|isbn=1552382699|ref=harv|postscript=<!--None-->}}
* {{ru icon}} {{Cite document|last=Pavlov|first=Mikhail P.|title=The Wolf in Game Management|publisher=Agropromizdat, Moscow |year=1982|isbn=|ref=harv|postscript=<!--None-->}}
== बाहिरी लिङ्कहरु ==
{{wikispecies|Canis lupus}}
{{wikiquote|Wolf}}
* [http://www.californiawolfcenter.org/ क्यालिफोर्निया वुल्फ केंद्र]
* [http://www.wolf.org/ अंतर्राष्ट्रीय वुल्फ केंद्र]
* [http://www.canids.org/wolfsg.htm IUCN वुल्फ विशेषज्ञ समूह]
* देखो ''[http://www.nfb.ca/film/Death_of_a_Legend/ पौराणिक कथा एक मृत्यु की]'' र [http://www.nfb.ca/film/cry_of_the_wild/ ''जंगली रो'' ] मेसन द्धारा बिल
{{Carnivora|Ca.}}
{{North American Game}}
{{Heraldic creatures}}
{{DEFAULTSORT:Wolf, Gray}}
{{Commonscat|Canis lupus}}
[[श्रेणी:ब्वाँसाब्वाँसो]]
[[श्रेणी:आर्कटिकस्तनधारी भूमि जनावरहरुप्राणीहरू]]
[[श्रेणी:आर्कटिकको जीवजनावरहरु]]
[[श्रेणी:एशियाको स्तनधारी]]
[[श्रेणी:यूरोपको स्तनधारी]]
[[श्रेणी:उत्तरी अमेरिकाको स्तनधारी]]
[[श्रेणी:यूरेशियाको Megafauna]]
[[श्रेणी:उत्तरी अमेरिकाको Megafauna]]
[[श्रेणी:रकी पर्वतको जीव (उत्तर अमेरिका)]]
[[श्रेणी:मैला ढोने वालाहरु]]
[[श्रेणी:जनावरहरु 1758मा वर्णित]]
{{Link FA|ar}}
{{Link FA|de}}
{{Link FA|ka}}
{{Link FA|no}}
{{Link FA|pl}}
{{Link FA|uk}}
{{Link GA|es}}
|
