विराम चिह्न
विराम चिह्न भनेको परम्परागत सङ्केतहरू, र केही टाइपोग्राफिकल यन्त्रहरूको प्रयोग हो जुन लिखित पाठलाई बुझ्न र सही पढ्नको लागि सहायकको रूपमा हो।[१] विराम चिह्नका नियमहरू भाषा, स्थान, दर्ता र समय अनुसार भिन्न हुन्छन् र निरन्तर विकसित भइरहेका छन्।[२] सुरुमा, संस्कृतमा कुनै विराम चिह्न थिएन। १७ औं शताब्दीमा, संस्कृत र मराठी, दुबै देवनागरी प्रयोग गरेर लेखिएका, गद्यको लाइन अन्त्य गर्न ठाडो पट्टी ⟨।⟩ र पदमा दोहोरो ठाडो पट्टी ⟨॥⟩ प्रयोग गर्न थाले।[३]
लेख्य चिह्नहरू
सम्पादन गर्नुहोस्विराम | चिह्न | प्रयोग |
---|---|---|
तारक चिह्न | * | |
प्रश्न चिह्न | ? | प्रश्न सोध्न
के यो रूप मा राम्रो छ? शैली? अर्थ? |
पूर्ण विराम | । | अन्त्यलाई सङ्केत गर्दछ
राम घर गयो। |
उद्धरण चिह्न | “ ” | उद्धरण
रामले भने, "मलाई नेपाली भाषा मन पर्छ।" |
अल्पविराम चिह्न | , | सूचीहरूमा वस्तुहरू छुट्याउन
इन्द्रेणीमा रातो, नीलो, हरियो, पहेँलो, सुन्तले र बैजनी रङ हुन्छन्। |
अर्धविराम चिह्न | ; | वाक्यको अन्त्यलाई सङ्केत गर्दछ
होसियार भएर हेर; दुलोमा सर्प हुनसक्छ। |
सापेक्षविराम चिह्न | : | सूची, वर्णन, व्याख्या
नेपाली साहित्यका महाकवि: लक्ष्मीप्रसाद देवकोटा |
उद्गार चिह्न | ! | भावनाहरू सङ्केत गर्न
छि ! छि !! छि !!! यस्तो फोहोरमा खेल्न घिन लाग्दैन ? |
योजक चिह्न | ‐ | अक्षरहरू छुट्याउन
तन-मन-धन |
कोष्ठक चिह्न | ( ) | खण्डलाई अलग गर्न
लक्ष्मीप्रसाद देवकोटा ५० वर्ष (विसं १९६६-२०१६) बाँचे तर लेखनीबाट अमर रहे। |
सन्दर्भ सामग्रीहरू
सम्पादन गर्नुहोस्- ↑ Encyclopædia Britannica: "Punctuation.
- ↑ Oxford English Dictionary, definition 2a.
- ↑ वाशिष्ठ, केदार (२०२१-०८-१८), "चिन्ने हो चिह्न ? गर्ने हो प्रयोग ?", साहित्यपोस्ट, अन्तिम पहुँच २०२३-०२-२६।