नेपालमा वन विनाश सधैँ गम्भीर मुद्दा रहिआएको छ, जसले गरिब मानिसहरूको जीवनमा गम्भीर असर पारेको छ। विगतमा नेपाल व्यापक वनले घेरिएको राष्ट्र थियो। तर अहिले ग्रामीण क्षेत्रको विस्तारको आवश्यकता, पाहाडी मानिसहरूलाई मैदानहरूमा बसाइँ सर्ने, काठ लागि क्षेत्रीय चासोको विकास र स्थानीय बासिन्दाहरू ऊर्जाको आवश्यक स्रोतका रूपमा जलाउने काठ निर्भर भएकाले राष्ट्रको वन आवरण ३०% भन्दा कम बाँकी छ। नेपालमा निरन्तर वन विनाशका कारण धेरै मानिस र जीवजन्तु मर्दैछन्। नेपालको लगभग 70 प्रतिशत मानिस कृषिमा काम गर्छन्, यद्यपि विद्यमान प्रतिकूल मौसममा खेती गर्न गाह्रो छ।

नेपालको नक्सा

वन विनाशको दर

सम्पादन गर्नुहोस्

सन् १९९० देखि सन् २००० को बीचमा नेपालले प्रतिवर्ष औसत९१ हजार ७०० हेक्टर वन विनाश गरेको थियो। यो औसत वार्षिक वन फँडानी दर १.९० प्रतिशत हो। तर, सन् २००० देखि २००५ को बीचमा वन फँडानीको दर प्रतिवर्ष २८.९ प्रतिशतले घटेर १.३५ प्रतिशतमा झरेको छ। सन् १९९० देखि २००५ को बीचमा नेपालले २४.५ प्रतिशत अर्थात् करिब ११ लाख ८१ हजार हेक्टर वन क्षेत्र गुमाएको छ। त्यस समयमा यसको प्राथमिक वन क्षेत्रको ४२,० हेक्टर अन्तिम थियो। सन् १९९० को दशकको अन्त्यपछि प्राथमिक वन फँडानीको दर १०.७ प्रतिशतले घटेको छ। सन् १९९०–२००५ को अन्तरालमा वासस्थान रूपान्तरणको कुल दर मापन गर्दा (वन क्षेत्रमा परिवर्तन र वन क्षेत्रको परिवर्तन माइनस शुद्ध वृक्षारोपण विस्तार) मापन गर्दा नेपालले आफ्नो ७.९ प्रतिशत वन तथा वन क्षेत्रको वासस्थान गुमाएको थियो।[]

काठको तस्करी

सम्पादन गर्नुहोस्

नेपालका धेरै जङ्गलमा अवैध काठ प्रशोधनको सिकार नेपाल पुगेको छ। यी काठ सञ्चालनहरूले अवैध रूपमा काठ भारत तस्करी गर्छन्। स्रोतका अनुसार प्रमुख सडक र पछाडिका सडक दुवैमा तस्करी भइरहेको छ। नेपालको वन प्रशासनले नेपालको जङ्गलबाट काठले भरिएका धेरै ट्रक र ट्रयाक्टर जफत गरेको छ।

यो पनि हेर्नुहोस्

सम्पादन गर्नुहोस्

सन्दर्भ सामग्रीहरू

सम्पादन गर्नुहोस्
  1. "Nepal Deforestation", Mongabay.com, Rhett Butler, अन्तिम पहुँच २०१५-१०-२२