घटोत्कच (गुप्त लिपि: ) उत्तरी भारतका पूर्व-साम्राज्यीय गुप्त राजा थिए। उनी राजवंशका संस्थापक श्रीगुप्तका छोरा र राजवंशका प्रथम सम्राट चन्द्रगुप्त प्रथमका पिता थिए।

घटोत्कच गुप्त
महाराज
दोस्रो गुप्त राजा
शासनकालतेस्रो शताब्दीको अन्त - चौथो शताब्दीको प्रारम्भमा
पूर्वाधिकारीश्रीगुप्त
उत्तराधिकारीचन्द्रगुप्त
सन्तानचन्द्रगुप्त
वंशगुप्त वंश
बाबुश्रीगुप्त

घटोत्कच लिच्छवीहरूसँग वैवाहिक गठबन्धनमा प्रवेश गर्न जिम्मेवार हुन सक्छ, जसको परिणामस्वरूप लिच्छवी राजकुमारी कुमारदेवीको उनको छोरा चन्द्रगुप्त प्रथमसँग विवाह भएको थियो।[] गुप्त शिलालेखहरूले कुमारदेवीको अपवाद बाहेक राजवंशका रानीहरूको पैतृक परिवारको उल्लेख गर्दैन, जसले गुप्त परिवारले चन्द्रगुप्तसँग कुमारदेवीको विवाहलाई महत्त्वपूर्ण घटनाको रूपमा लिने सुझाव दिन्छ।[]

इलाहाबाद स्तम्भको शिलालेखमा गुप्त र घटोत्कचका लागि महाराज ("महान राजा") उपाधि प्रयोग गरिएको छ, घटोत्कचका छोरा चन्द्रगुप्त प्रथमलाई महाराजाधिराज ("महान राजाहरूका राजा") उपाधिको विपरीत।[] यद्यपि, पूर्व-गुप्त र गुप्त-पश्चात दुवै कालमा महाराज उपाधि प्रयोग गरी सर्वोपरि सार्वभौमहरूका धेरै उदाहरणहरू छन्, त्यसैले यो निश्चित रूपमा भन्न सकिँदैन।[] त्यसले भन्यो, यसमा कुनै शंका छैन कि गुप्ता र घटोत्कचा कम हैसियतमा थिए र चन्द्रगुप्त भन्दा कम शक्तिशाली थिए।[]

सन्दर्भ सामग्रीहरू

सम्पादन गर्नुहोस्
  1. Ashvini Agrawal (१९८९), Rise and Fall of the Imperial Guptas, Motilal Banarsidass, आइएसबिएन 978-81-208-0592-7 
  2. २.० २.१ २.२ २.३ R. C. Majumdar (१९८१), A Comprehensive History of India, 3, Part I: A.D. 300-985, Indian History Congress / People's Publishing House, ओसिएलसी 34008529 
घटोत्कच गुप्त
राजकीय पद
पूर्वाधिकारी घटोत्कच गुप्त
तेस्रो शताब्दीको अन्त —
चौथो शताब्दीको प्रारम्भमा
पछिल्लो
चन्द्रगुप्त