रानी अवन्तीबाई १८५७ को प्रथम भारतीय स्वतंत्रता संग्राममा महत्त्वपूर्ण भूमिका निभाउने एक जना वीरांगना थिइन्। क्रान्तिमा रामगढको रानी अवन्तीबाई रेवांचलमा मुक्ति आंदोलनको सूत्रधार थिइन्। १८५७ मा मुक्ति आंदोलनमा यस राज्यको अहम भूमिका थियो, जसबाट इतिहास जगत अनभिज्ञ छ। १८१७ देखि १८५१ सम्म रामगढ राज्यको शासक लक्ष्मण सिंह थिए। उनको निधनको पश्चात राजकुमार विक्रमादित्य सिंहलेने१८५७मा राज गद्दी प्राप्त गरे। उनको विवाह बाल्यावस्थामा नै मनकेहणीको जमीन्दार राव जुझार सिंहको कन्या अवंती बाईसँग भएको थियो। विक्रमादित्य सिंह बाल्यकालबाट नै वीतरागी प्रवृत्तिको थिए र पूजा-पाठ एवं धार्मिक अनुष्ठानहरूमा लागि रहन्थे। अत: राज्य संचालनको काम उनको पत्नी रानी अवंतीबाई गर्ने गर्थिन्।उनका दुई छोरा थिए हुए-अमान सिंह र शेर सिंह। अंग्रेजहरूले तब सम्म भारतको अनेक भागहरूमा कब्जा गरेका थिए।

रानी अवंतीबाई
जन्म१६ अगष्ट १८३१
ग्राम मनकेडी, जिल्ला सिवनी, मध्य प्रदेश
मृत्यु२० मार्च१८५८
देवहारगढ, मध्य प्रदेश
पेशाभारतीय स्वतंत्रता संग्राम

सन्दर्भ सामग्रीहरू सम्पादन गर्नुहोस्

बाह्य कडीहरू सम्पादन गर्नुहोस्