अन्तर्राष्ट्रिय संस्कृत लिप्यन्तरण वर्णमाला
अन्तर्राष्ट्रिय संस्कृत लिप्यन्तरण वर्णमाला (आइएएसटी) एक लिप्यन्तरण योजना हो जसले संस्कृत र सम्बन्धित भारतीय भाषाहरूद्वारा नियोजित लिपिहरूको क्षतिरहित रोमनीकरण गर्न सक्छ। यो उन्नाइसौँ शताब्दीमा चार्ल्स ट्रेभल्यान, विलियम जोन्स, मोनियर मोनियर-विलियम्स र अन्य विद्वानहरूका सुझावहरूबाट तय गरिएको योजनामा आधारित छ। यसलाई सन् १८९४[१] सेप्टेम्बरमा जेनेभा अन्तर्राष्ट्रिय प्राच्यवादी सम्मेलनको लिप्यन्तरण समितिले औपचारिक रूपमा तयार पारेको छ। अन्तर्राष्ट्रिय संस्कृत लिप्यन्तरण वर्णमालाले पाठकलाई मूल भारतीय लिपिमा जस्तै स्पष्ट रूपमा भारतीय पाठ पढ्न सम्भव बनाउँछ।
प्रयोग र लोकप्रियता
सम्पादन गर्नुहोस्विद्वानहरूले सामान्यतया संस्कृत, पाली भाषा र अन्य शास्त्रीय भारतीय भाषाहरूमा पाठ्य सामग्री उद्धृत गर्ने प्रकाशनहरूमा अन्तर्राष्ट्रिय संस्कृत लिप्यन्तरण वर्णमालाको प्रयोग गर्छन्।
स्वर वर्णको लिप्यन्तरण
सम्पादन गर्नुहोस्देवनागरी | लिप्यन्तरण | वर्ग | |
---|---|---|---|
अ | a | A | एकल स्वर |
आ | ā | Ā | |
इ | i | I | |
ई | ī | Ī | |
उ | u | U | |
ऊ | ū | Ū | |
ऋ | ṛ | Ṛ | |
ॠ | ṝ | Ṝ | |
ऌ | ḷ | Ḷ | |
ॡ | ḹ | Ḹ | |
ए | e | E | संयुक्त स्वर |
ऐ | ai | Ai | |
ओ | o | O | |
औ | au | Au | |
ं | ṃ | Ṃ | अनुस्वार |
ः | ḥ | Ḥ | विसर्ग |
ँ | ˜ | चन्द्रविन्दु[२] | |
ऽ | ' | अवग्रह |
व्यञ्जन वर्णको लिप्यन्तरण
सम्पादन गर्नुहोस्कण्ठ्य | तालव्य | मूर्धन्य | दन्त्य | ओष्ठ्य | वर्ग |
---|---|---|---|---|---|
क k K |
च c C |
ट ṭ Ṭ |
त t T |
प p P |
अल्पप्राणाघोषाः |
ख kh Kh |
छ ch Ch |
ठ ṭh Ṭh |
थ th Th |
फ ph Ph |
महाप्राणाघोषाः |
ग g G |
ज j J |
ड ḍ Ḍ |
द d D |
ब b B |
अल्पप्राण-सघोषाः |
घ gh Gh |
झ jh Jh |
ढ ḍh Ḍh |
ध dh Dh |
भ bh Bh |
महाप्राण-सघोषाः |
ङ ṅ Ṅ |
ञ ñ Ñ |
ण ṇ Ṇ |
न n N |
म m M |
नासिक्याः |
ह h H |
य y Y |
र r R |
ल l L |
व v V |
अन्तस्थानि |
श ś Ś |
ष ṣ Ṣ |
स s S |
उष्माः |
यो पनि हेर्नुहोस्
सम्पादन गर्नुहोस्सन्दर्भ सामग्रीहरू
सम्पादन गर्नुहोस्- ↑ Monier-Williams, Monier (१८९९), A Sanskrit-English Dictionary, Oxford: Clarendon Press, पृ: xxx।
- ↑ See, now, the Talk page, where m̐ is recommended.