ह्वाङ जियानफान
ह्वाङ जियानफान (चिनियाँ: 黄现璠 (१८९९ नोभेम्बर १३ - १९८२ जनवरी १८))एक चीनको इतिहासकार, मानवशास्त्री तथा शिक्षाविद् हुन्। चीनमा उनलाई आधुनिक चिनियाँ नृविज्ञान (एथनोलोजी) का संस्थापक व्यक्तित्वहरू मध्ये एक मानिन्छ, साथै झुआंगको इतिहासका पिता भनेर पनि चिनिन्छ।
ह्वाङ जियानफान | |
|---|---|
 | |
| जन्म | १३ नोभेम्बर १८९९ फुसुई जिल्ला,ग्वागंसीप्रान्त, चीन |
| मृत्यु | १८ जनवरी १९८२ (उमेर ८२) गुइलिन ,ग्वागंसीप्रान्त, चीन |
| राष्ट्रियता | चिनियाँ |
| जातीयता | झुआंग |
| पेशा | इतिहासकार, मानवशास्त्री |
प्रारम्भिक जीवन
सम्पादन गर्नुहोस्ह्वाङ जियानफान जन्म १८९९ नोभेम्बर १३ १८९९ नोभेम्बर १३ मा चीनको ग्वागंसीप्रान्त फुसुई जिल्ला भएको थियो। सन् १९२६ मा ह्वाङ बेइजिङ गए । त्यहाँ बेइजिङ शिक्षक प्रशिक्षण यूनिवर्सिटी भर्ना भई पढ्न पनि थाले। सन् १९३५ मा ह्वाङ औपचारिक अध्ययनलाई अघि बढाउन जापान गए । त्यहाँ टोकियो शाही विश्वविद्यालय भर्ना भई पढ्न पनि थाले। सन् १९३७ मा उनी चीन फर्किएर ,पछि तत्कालीन ग्वागंसी यूनिवर्सिटी जागिरे भए, काम र अध्यापन तल्लीन भए ।
१९५७ को दक्षिणपन्थी-विरोधी आन्दोलनलाई। यस अभियानले लगभग ती सबै बुद्धिजीवीहरू हमला गर्न शुरू भयो जुन कि माओत्सेतुङ र चिनियाँ कम्युनिष्ट पार्टी विरोधमा थिए। नतीजा स्वरुप यस सारा आन्दोलनलाई बेला कयौं मानिसहरू आत्महत्या गर्न बाध्य, हजारौ मानिसहरूलाई बर्बरता र यातनाहरु झेल्न पर्यो। यसले चीनका बुद्धिजीवीहरू धेरै क्षति पुगेको थियो। यस नियोजित बुद्धिजीवीहरूलाई सताउने चीनको इतिहासमा सबैभन्दा ठूलो स्वतन्त्र बुद्धिजीवीहरू हत्याकाण्डको । दक्षिणपन्थी-विरोधी आन्दोलनलाईको समयमा, ह्वाङ उनको निशानामा रहेका थिए र चीनको इतिहास शास्त्रक्षेत्रको सबभन्दा ठूला दक्षिणपन्थीको विद्वान् मानेर। उनलाई सबै पदबाट हटाइएको थियो।
माओले सन् १९६६ मा साँस्कृतिक क्रान्ति सुरु गरेका थिए। यस क्रममा ह्वाङ जियानफान र उनको परिवारलाई रेड गार्डहरूले निशाना बनाए। ह्वाङ धेरै सांस्कृतिक व्यक्तित्वहरूसँगै देशव्यापी रूपमा सार्वजनिक रुपमा अपमान र आलोचना गरिएको थियो।
ह्वाङ जियानफानको मृत्यु जनवरी १८, १९८२ मा, ८२ वर्षको उमेरमा सेरेब्रल हेमोरेजको कारणले भयो।
सन् २०१२ मा नान्निङको नानहु उद्यान स्मारक सडकमा ह्वाङ जियानफानको संक्षिप्त परिचय नक्साको स्थापना गरिएको छ।
सन् २०२३ मा फुसुई जिल्ला सरकारले ह्वाङ जियानफानको पूर्ण शरीर प्रतिमा लोयाङ पार्कमा स्थापना गरेको छ, यो उनको पहिलो पूर्ण शरीर की मूर्ति हो।
सन् २०२४ मा गुआंगशीको शिक्षक प्रशिक्षण यूनिवर्सिटी द्वारा उनको एक प्रतिमा यान्सन पार्कमा स्थापित गरेको छ, यो पूर्ण शरीर मूर्ति ह्वाङ जियानफान दोस्रो मूर्ति थियो।
थप अध्ययनको लागि
सम्पादन गर्नुहोस्- ह्वाङ जियानफानको जन्मशताब्दी मनाउनका लागि सम्पादित गरिएको लेख, सन् १९९९
- ह्वाङ जियानफान जीवनी, सन् २०१८ अक्टोबर (Google books)