सिलोक
एक अनाथ पृष्ठको रुपमा रहेको, अन्य विकिपृष्ठसित नजोडिएको वा एक-दुईवटा लेखहरूसँग मात्र जोडिएको हुनसक्छ। कृपया सम्बन्धित लेखहरूलाई यस पृष्ठ सूत्रसँग जोड्न सहायता गर्नुहोस् |
सिलोक अथवा श्लोक पद्यात्मक शैलीमा लेखिएको लयात्मक रचना हो ।[१] यसलाई लोकपद्य पनि भनिन्छ । सिलोकहरू प्राय विवाहका बेलामा र अन्य उत्सवमा अनुभवी बुढापाकाहरूले गाउने प्रचलन छ । सिलोक विभिन्न प्रकारको हुन्छ । विवाहमा यज्ञमण्डपमा दुलहीतर्फका घरगाउँलेहरू र दुलाहातर्फका जन्तीहरूबीच प्रश्नोत्तरका रूपमा भनिने प्रतिस्पर्धात्मक सिलोकलाई जन्ते सिलोक भन्ने चलन छ । यसका अलावा गोठाला, खेताला, मेलापात, जाग्रामका बेलामा सहज रूपमा समय बिताउन सिलोक भट्याइन्छ ।[२]
जन्ती र घरगाउँले (दुलहीपक्ष) बीच गरिने कबितात्मक सवाल जवाफ
सिलोक
विवाहमा गाइने सिलोकका केही नमुना यस्ता छन्-
सवाल- कहाँबाट आयौ तिमी जन्ती कहाँ बस्यौ बास ?
जन्तीका मुखमा फुरौला अड्के कहाँबाट फेर्छौ सास ?
जवाफ- घरबाट आयौँ हामी जन्ती यहीँ बस्यौँ बास
जन्तीका मुखमा फुरौला अड्के नाकबाट फेर्छौं सास।
सवाल- कति बाट्यौ दाम्लानाम्ला कति बाट्यौ कुचा ?
कति आयौ बूढापाका कति आयौ फुचा ?
जवाफ- चाहिँदो बाट्यौँ दाम्लानाम्ला चाहिँदो बाट्यौँ कुचा चाहिँदो आयौँ बूढापाका चाहिँदो आयौँ फुचा।
सवाल- कसकी छोरी श्रीसीता रानी कसका छोरा राम ?
कसका छोरा वीर हनुमान कसका छोरा जूनघाम ?
जवाफ -जनककी छोरी श्रीसीता रानी दशरथका छोरा राम पवन -वायु) का छोरा वीर हनुमान कश्यपका छोरा जूनघाम।
सवाल- कहाँ पलायो कर्कलो निगुरो कहाँ पलायो तामा कसका हौ तिमी नातिपनातिको हुन् तिम्रा मामा ?
जवाफ- खोलाखाली पलायो कर्कलो निगुरो बाँसमा पलायो तामा जिजुबाजेका हौँ नातिपनाति आमाका दाजुभाइ हुन मामा।
सवाल- तुलसीको लिङ्गो नौठाउँ बाङ्गो नवौँ ठाउँ लायो चरीले गुँड
ईन ईन चरीका के के नाम लाउँछौ अर्थ कि छोड्छौ ठाम ?
जवाफ- तुलसीको लिङ्गो नौठाउँ बाङ्गो नवौँ ठाउँ लायो चरीले गुँड ईन ईन चरीका हीरामोती नाम लायौँ अर्थ छोड्दैनौ ठाम।