सरकारको शासन प्रणाली अनुसार देशहरूको सूची

यो सरकारको शासन प्रणाली अनुसार देशहरूको सूची हो। विश्वको एउटा राजनीतिक मानचित्र छ, जसले प्रत्येक देशमा कस्तो प्रकारको सरकार छ भन्ने कुरा देखाउँछ। साथै प्रत्येक प्रकारको सरकारले के-कस्तो अर्थ दिन्छ भन्ने कुराको संक्षिप्त विवरण पनि यसमा छ। यो सूची सरकारको प्रकार अनुसार रङ्ग-सङ्केतन गरिएको छ। उदाहरणका लागि, नीलोले राज्यको कार्यकारी प्रमुख भएको गणतन्त्रको प्रतिनिधित्व गर्दछ। गुलाबी भनेको औपचारिक राष्ट्रप्रमुख भएको संवैधानिक राजतन्त्र हो। सोही सरकारी वर्गको प्रतिनिधित्व गर्दै निम्न नक्सामा रङ्ग-कोडिङ पनि देखिन्छ। विभिन्न रङहरूले के प्रतिनिधित्व गर्छ भन्ने कथा नक्साको ठीक तल फेला पार्न सकिन्छ।

जनवादी गणतन्त्र चीनका केही विद्वानहरूले देशको शासन प्रणाली "वास्तविक परिचालनमा पार्टी र सरकारलाई जोड्ने अर्ध-राष्ट्रपति प्रणाली" हो भनेर दावी गरेका छन्। चीनको संविधान अनुसार चिनियाँ राष्ट्रपति धेरै हदसम्म सीमित भएको औपचारिक शक्ति हो। तथापि, सन् १९९३ देखि महाधिवेशनको विषयको रूपमा, पोलिटब्युरो स्थायी समितिको नेतृत्व गर्ने एक दलीय व्यवस्थामा कम्युनिस्ट पार्टीका महासचिवले एकैपटक अध्यक्ष मण्डलको आयोजना गर्दै आएका छन्। केही राज्यहरूलाई सरकार वा मिश्रित प्रणालीको एकभन्दा बढी प्रणाली भएको भनी परिभाषित गरिएको छ – उदाहरणका लागि, पोल्यान्डमा अर्ध-राष्ट्रपति सरकार छ जहाँ राष्ट्रपतिले प्रधानमन्त्री नियुक्त गर्छन् वा संसदबाट पारित विधानलाई भिटो गर्न सक्छन्, तर यसको संविधानले देशलाई संसदीय गणतन्त्रको रूपमा परिभाषित गरेको छ र यसको मन्त्रालय संसदीय विश्वासको अधीनमा रहेको छ।

देशहरूको सूची

नक्सा

विश्वका प्रमुख शासन प्रणालीहरू

सूचक

•   राष्ट्रपतीय गणतन्त्र : राष्ट्र प्रमुख सरकार प्रमुख हुन्छन् र व्यवस्थापिका संसद्बाट स्वतन्त्र हुन्छन्।
•   अर्ध-राष्ट्रपतीय गणतन्त्र: राष्ट्रप्रमुखको केही कार्यकारी शक्तिहरू हुन्छन् र व्यवस्थापिका संसदबाट स्वतन्त्र छन्; बाँकी कार्यकारी शक्ति संसदीय विश्वासको अधीनमा रहेको मन्त्रालयमा निहित हुन्छ।
•   व्यवस्थापिका संसदद्वारा मनोनित वा निर्वाचित कार्यकारी राष्ट्रपति भएको गणतन्त्र: राष्ट्रपति राज्य र सरकार दुवैको प्रमुख हुन्छ; राष्ट्रपति सहितको मन्त्रालय संसदीय विश्वासको अधीनमा हुन सक्छ वा नहुन पनि सक्छ।
•   संसदीय गणतन्त्र: राष्ट्रप्रमुख प्रधानमन्त्री हुन्छ; मन्त्रालय संसदीय विश्वासको अधीनमा रहेको हुन्छ।
•   संवैधानिक राजतन्त्र: राज्य प्रमुख प्रधानमन्त्री हुन्छ; मन्त्रालय संसदीय विश्वासको अधीनमा रहेको हुन्छ।
•   अर्ध-संवैधानिक राजतन्त्र: राष्ट्रप्रमुख प्रधानमन्त्री हुन्छ भने अन्य संस्थाहरूसँग मिलेर राजाले व्यक्तिगत रूपमा शक्ति अभ्यास गर्दछ।
•   निरपेक्ष राजतन्त्र: राजा सरकार वा राष्ट्रको प्रमुख हुन्छन्
•   एकदलीय राष्ट्र: राष्ट्रप्रमुख कार्यकारी वा औपचारिक हुन्छ; एकल राजनीतिक आन्दोलनसँग संविधानतः जोडिएका शक्ति
•   सरकारका लागि संवैधानिक प्रावधान प्रतिबन्ध भएका मुलुकहरूू (उदाहरण सैन्य सरकार)
•   वर्तमान शासन व्यवस्थामा संवैधानिक रूपमा परिभाषित आधार छैन (उदाहरण सङ्क्रमणकालीन सरकार)

बाह्य कडीहरू

• बीसौं शताब्दीको ऐतिहासिक एटलसमा २०औँ शताब्दीमा सरकारको प्रणालीद्वारा वर्गीकरण गरिएका देशहरू
• सरकारी स्वरूपमा आधारित राजनैतिक इतिहासको कालक्रम
• राजनीतिक कालक्रम वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१६-११-०९ मिति राजनीतिक इतिहासको कालक्रमिक विकास