"वसन्त पञ्चमी" का संशोधनहरू बिचको अन्तर

श्रीपञ्चमीका दिन [[कामदेव]] र [[रति|रती]]को पनि पूजा गरिन्छ। वसन्तका प्रतीक कामदेव र उनकी स्त्री रतीको विशेष स्मरण गर्ने दिन वसन्तको आगमन उत्सव वसन्तराग गाउने पनि चलन रहेको छ। प्राचीन कालमा नेपालमा वेदांगज्योतिषका आधारमा कालगणना गरिन्थ्यो | लसायन मकर संक्रान्तिको नजिक पर्ने शुक्लपक्ष प्रतिपदाबाट वेदोक्त तपोमास(आर्तव माघमास) मानिन्थ्यो |प्रत्यक्ष सौर उत्तरायण आरम्भ हुने दिनबाट सौरवर्ष आरम्भ मानिन्थ्यो |यसो हुँदा पनि उत्सवहरू चान्द्रवर्षका आधारमा मानिन्थ्यो |पछि निरयणवादको अवधारणा विकशित भयो| वैदिकज्योतिष गणितबाट सिद्ध जो दृक्सिद्ध सायनवादलाई पाखा लगाउने काम भयो | यही सायन र निरयणको तालमेल मिलाउन न सक्दा आज माघै महिनामै वसन्त पञ्चमी पर्व आउने भयो वैदिक कालगणनाका आधारमा चान्द्रवर्ष मान्दा आज पनि वसन्तऋतुमै वसन्तपञ्चमी आउने गर्दछ | चान्द्रऋतुक्रममा दोस्रोऋतु वसन्तागमनको पाँचौं दिनलाई उत्सवको रूप दिन तथा शृङ्गारिक बनाउन वसन्त रागले प्रेरणा दिन्छ। लगभग २०००वर्ष यताको कालगणनाको विग्रँदो स्थिति अँझै न सुधार्ने हो भने पछि गएर दुई ऋतुको फरक पारी वसन्तोत्सव मनाउने दिन न आउला भन्न सकिदैन|वर्तमान सरकारी पञ्चांग निर्णायक समितिद्वारा निर्णित तिथिमिति करीव एक महिना जति फरक परेको वास्तविकता त नेपाल सरकारले पर्वसुधार आयोग गठन गरी पर्व सुधार गरेर क्यालेणडर निर्माण गरी प्रचार प्रसार गरेको कुराबाट पनि बुझ्न सकिन्छ |अब यस तर्फ सबैको घ्यान जानु जरुरी छ|काव्यविनोदी,स्रष्टा,सर्जक, साहित्य, कलाका साधकहरूका लागि वसन्तराग साधनाको श्रोत नै हो। कला र गलाका पारखीहरूका लागि सरस्वती साधना गर्ने प्रमुख दिन श्रीपञ्चमी वा वसन्तपञ्चमीलाई मानिन्छ ।

 

==सन्दर्भ सामग्रीहरू==

{{reflist}}

{{Commonscat|Saraswati Puja|सरस्वती पूजा}}

{{Commonscat|Vasantpanchami|वसन्त पञ्चमी}}