भक्ति आन्दोलन

भक्ति आन्दोलन मध्ययुगीन हिन्दु धर्ममा एक महत्वपूर्ण धार्मिक आन्दोलन थियो जसले मुक्ति प्राप्त गर्न भक्तिको विधि अपनाई समाजका सबै तहहरूमा धार्मिक सुधार ल्याउन खोजेको थियो। ६औँ शताब्दी ईस्वीमा तमिलकममा उत्पत्ति भएको, यसले उत्तरतिर फैलनु अघि वैष्णव अल्वर र शैव नयनारहरूको कविता र शिक्षाहरू मार्फत प्रमुखता प्राप्त गर्यो। भक्ति आन्दोलनले स्थानीय भाषा प्रयोग गरेर प्रचार गर्‍यो ताकि सन्देश जनमानसमा पुग्यो।

आन्दोलनलाई परम्परागत रूपमा हिन्दु धर्ममा एक प्रभावशाली सामाजिक सुधारको रूपमा मानिएको छ कि यसले व्यक्तिको जन्म वा लिङ्गलाई ध्यान नदिई आध्यात्मिकताको लागि व्यक्तिगत-केन्द्रित वैकल्पिक मार्ग प्रदान गरेको छ। समकालीन विद्वानहरू भक्ति आन्दोलन कुनै पनि प्रकारको सुधार वा विद्रोह थियो कि भनेर प्रश्न गर्छन्। तिनीहरूले भक्ति आन्दोलन पुरातन वैदिक परम्पराहरूको पुनरुत्थान, पुनरुत्थान र पुनर्संदर्भीकरण भएको सुझाव दिन्छन्।