प्राचीन युनानी

प्राचीन युनानी लगभग 1500 ईसा पूर्व देखि 300 ईसा पूर्व सम्म प्राचीन युनान र प्राचीन संसारमा प्रयोग हुने युनानी भाषाका रुपहरुको समूह हो। यसलाई प्रायः माइसेनियी युनानी ( अन्दाजी 1400–1200 BC ), अन्धकार युग ( अन्दाजी 1200–800 BC ), पुरातन काल ( अन्दाजी 800–500 BC ), र शास्त्रीय काल ( अन्दाजी 500–300 BC ) अवधिहरूमा विभाजित गरिन्छ।

प्राचीन युनानी
ढाँचा:Br-separated entries
ईसापूर्व 440/439मा एथिना पार्थेनोसको मूर्तिको निर्माणको बारेमा शिलालेख
क्षेत्र	पूर्वी भूमध्यसागर
मातृभाषी वक्ता	–
भाषा परिवार	Indo-European Hellenic प्राचीन युनानी
प्रारम्भिक रूप	Proto-Greek
लिपि	Greek alphabet
भाषा सङ्केतहरू
आइएसओ ६३९-२	grc
आइएसओ ६३९-३	grc (includes all pre-modern stages)
Map of Ancient (Homeric) Greece

प्राचीन युनानी होमर र पाँचौं शताब्दीका एथेनि इतिहासकार, नाटककार र दार्शनिकहरूको भाषा थियो। यसले अङ्ग्रेजी शब्दावलीमा धेरै शब्दहरू योगदान गरेको छ र पुनर्जागरण कालदेखि (Renaissance) पश्चिमी संसारका शैक्षिक संस्थाहरूमा अध्ययनको मानक विषय भएको छ। यस लेखमा यो भाषाको मुख्यतया महाकाव्य र शास्त्रीय अवधिहरूको बारेमा जानकारी समावेश छ।

हेलेनिस्टिक कालदेखि ( अन्दाजी 300 BC ), प्राचीन युनानी भाषा पश्चात कोइने युनानीको प्रयोग हुन थाल्यो जसलाई एक छुट्टै ऐतिहासिक चरण मानिन्छ। यद्यपि, यस भाषाको प्रारम्भिक रूप एटिक युनानीसँग र यसको पछिल्लो रूप मध्यकालीन युनानीसँग मिल्दोजुल्दो रहेको देखिन्छ। प्राचीन युनानीका धेरै उपभाषाहरु मध्ये कोइने को विकास एटिक युनानी बाट नै भएको हो।

बोलीहरू

प्राचीन युनानी एक बहुकेन्द्रित भाषा थियो जुन कैयौँ उपभाषाहरुमा विभाजित रहेको थियो जसमा Attic, Ionic, Aeolic, Arcadocypriot, र Doric प्रमुख उपभाषा हुन्। यी उपभाषाहरु भित्रै केहि साहित्यमा प्रयोग हुने मानकीकृत उपभाषा हरु थिए भने बाकीँ चाहिँ शिलालेखहरूमा मात्र प्रमाणित रहेका छन्।

त्यहाँ धेरै ऐतिहासिक रूपहरू पनि छन्। होमरिक ग्रीक पुरातन ग्रीकको एक साहित्यिक रूप हो (मुख्यतया आयोनिक र एओलिकबाट व्युत्पन्न) महाकाव्य कविता, इलियड र ओडिसी, र अन्य लेखकहरूको पछिका कविताहरूमा प्रयोग गरिन्छ। होमरिक ग्रीकको व्याकरण र उच्चारणमा शास्त्रीय एटिक र अन्य शास्त्रीय-युग बोलीहरूबाट महत्त्वपूर्ण भिन्नताहरू थिए।