तन्मात्र

तन्मात्रहरू अल्पविकसित, अविभाज्य, सूक्ष्म तत्त्वहरू हुन् जसबाट स्थूल तत्वहरू उत्पन्न हुन्छन्। श्रवण, स्पर्श, दृष्टि, स्वाद र गन्ध गरी पाँच इन्द्रियधारणाहरू छन् र ती पाँच इन्द्रियधारणाहरू र पाँच इन्द्रिय-अङ्गहरूसँग सम्बन्धित पाँच तन्मात्रहरू छन्। तन्मात्रहरू विभिन्न तरिकामा संयोजन र पुन: संयोजन गरेर स्थूल तत्वहरू - ईथर, वायु, अग्नि, पानी र पृथ्वी - उत्पन्न गर्दछन् जुन इन्द्रियहरूले महसुस गरेको स्थूल ब्रह्माण्ड बनाउँदछ। इन्द्रियहरू वस्तुहरूको सम्पर्कमा आउँछन् र तिनीहरूको प्रभाव मानस (मन) मा लैजान्छन्, जसले तिनीहरूलाई ग्रहण गर्दछ र उपदेशहरूमा व्यवस्थित गर्दछ।