टिरिसा टेय्ङ
टिरिसा टेय्ङ (२९ जनवरी १९५३ – ८ मे १९९५) चिनियाँ गायिका थिइन् । उनी लोक गीत र रोमान्टिक गीतहरू (जस्तै: वेन विल यु रिटर्न, द मुन रिप्रिजेन्टस् माइ हर्ट) का गायिकाका रूपमा प्रख्यात छिन् ।[१] उनले चिनियाँ भाषामा मात्र नभई जापानी, अङ्ग्रेजी, कान्टोनिज, इन्डोनेसियाली भाषामा समेत गाएकी छिन् ।[२][३][४]
| टिरिसा टेय्ङ | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
_-_Teresa_Teng_01.jpg) | |||||||
| Chinese name | 鄧麗君 (traditional) | ||||||
| Chinese name | 邓丽君 (simplified) | ||||||
| Pinyin | Dèng Lìjūn (Mandarin) | ||||||
| Pe̍h-ōe-jī | Tēng Lē-kun (Hokkien) | ||||||
| Birth name | तङ लि युन (鄧麗筠) | ||||||
| Ancestry | Daming County, हेबेइ | ||||||
| Born | २९ जनवरी १९५३ बाओजोङ, युन्लिन, चीन | ||||||
| Died | ८ मे १९९५ (उमेर ४२) Chiang Mai, Chiang Mai, थाइल्यान्ड | ||||||
| Resting place | जिइन पाउ सान (Jinbaoshan), ताइवान २५°१५′०४″N १२१°३६′१४″E / २५.२५१°N १२१.६०४°E | ||||||
| Other name(s) | Teresa Tang Teresa Deng Teng Li-chun Deng Lijun | ||||||
| Occupation | गायिका | ||||||
| Genre(s) | पप | ||||||
| Instrument(s) | स्वर | ||||||
| Voice type(s) | Mezzo-soprano | ||||||
| Label(s) | ताइवान: Yeu Jow (१९६७–७१) Haishan (१९७१) Life (१९७२–७६) Kolin (१९७७–८३) PolyGram (१९८४–९२) हङकङ EMI (१९७१) Life (१९७१–७६) PolyGram (१९७५–९२) जापान Polydor K.K. (१९७४–८१) Taurus (1983–95) | ||||||
| Years active | १९६७ – १९९५ | ||||||
Awards
| |||||||
टय्ङ लामो समय देखि आस्थ्माको रोगी थिइन् । उनको मृत्यु थाइल्यान्डमा सन् १९९५ मा ४२ वर्षमा भएको थियो ।
जन्म
सम्पादन गर्नुहोस्टिरिसा टे्य्ङको जनम् टियानयाङ गाऊँ (田洋村), बाओजोङ, युनलिन, ताइवान प्रदेश, चीनमा २९ जनवरी १९५३ मा भएको थियो । उनका बाबू सैनिक थिए, उनका ३ दाजु र एक भाइ थिए । उनको अध्य्यन गिनलिङ छात्र विद्यालय (私立金陵女中), साङचोङ, ताइपेइ मा भयो ।
सानै छदाँ उनले गायनबाट पुरस्कारहरू जित्ने गर्थिन् । सन् १९६४ मा उनले चर्चा योग्य पुरस्कार जितिन् । छिटै, उनी आफ्नो गायनबाट परिवारलाई समेत आर्थिक सहयोग गर्न सक्षम बनिन् । आफ्ना बाबुको सहमतिमा उनले गायनका लागि हाइ स्कुल अध्ययन छाडिन् ।
गायन यात्रा
सम्पादन गर्नुहोस्टेय्ङले आफ्नो चर्चा सन् १९६८ मा ताइवानी गायन कार्यक्रमबाट बटुलिन् । यस पश्चात् लाइफ रेकर्डस् लेबलमा उनको थुप्रै एल्बमहरू निक्लिए । सन् १९७३ मा उनले Kōhaku Uta Gassen, एक वार्षिक जापानी संगित प्रतियोगिताबाट जापानी सांगीतिक बजारमा प्रवेश गर्ने प्रयास गरिन् । उनलाई Best New Singing Star को उपाधि दिइयो । यस सफलता पश्चात् उनले थुप्रै जापानी गीतहरू रेकर्ड गरिन् ।
सन् १९७० को दशकमा जापनको सफलता पश्चात् उनले थप चर्चा बटुलिन् । चिनियाँ, कान्टोनिज, जापनी, अङ्ग्रेजी भाषामा गायन पछि टेय्ङको चर्चा मलेसिया र इन्डोनेसियासम्म पुग्यो । सेनाहरूका अगाडि गायन प्रस्तुतिले ताइवानमा उनलाई "सेनाकी प्यारी" भनेर पनि चिनिन्थ्यो । सन् १९८०को दशक तिर चिन र ताइवानको मतभेदले गर्दा उनका गीतहरू हङकङ र चिनमा उपल्ला वर्गको गीत भनेर पनि रोक लगाइयो । तर, कालो बजारीबाट उनका गीतहरू किनबेज भएर पनि उनको चर्चा भने कायमै रह्यो ।
फ्रान्स लगायत अन्य मुलुकमा समेत उनले आफ्नो प्रस्तुतिहरू दिए पनि चिनमा भने उनले कुनै विशेष प्रस्तुति दिइनन् ।
मृत्यु
सम्पादन गर्नुहोस्
टेय्ङको मृत्यु ८ मे १९९५ मा आस्थ्माको कारणले भए पनि डाक्टरहरू र टे्य्ङको श्रीमान् किलरी, टे्य्ङको मृत्यु औषधिको बढी मात्राले असर गरेको बताउँछन् । मृत्यु हुँदा टे्य्ङ छुट्टी मनाउन थाइल्यान्डमा थिइन् ।[५] उक्त समय किलरी घरको सरसामान किन्दै थिए ।[५] टेय्ङ आफ्नो वयस्क जीवनभर नै आस्थ्माको रोगी थिए । उनको मृत्युको शोक सभामा राष्ट्रपति लि टेङ हुइको पनि उपस्थिति थियो ।
टेय्ङको शवले चिन पाओ सान, (जीनसान जिल्ला, न्यु ताइपेइ सिटि) मा विश्राम पाएको छ । उक्त स्थानमा टे्य्ङको शालीक र ठूलो पियानो रहेको छ, जुन भ्रमणकर्ताहरूले आएर बजाउन सक्छन् ।[६]
टेय्ङले सन् १९८६ मा हङकङको कारमेल स्ट्रिटमा किनेको घर पनि उनको श्रोताहरूको लागि प्रिय स्थान बनेको छ । सन् २००२ मा उक्त घर बेचेर साङघाइमा सङ्ग्राहलय बनाउने कुरा थाहा भएको थियो[७] र HK$ ३२ मिलियनमा बिक्री भएको थियो । टेय्ङको ५१ औँ जन्मजयन्ती (जनवरी २९, २००४) मा बन्द भएको थियो ।[८]
उनको मृत्युको १० वर्ष पछि टिरिसा टेय्ङ कल्चर एन्ड एजुकेसन फाउन्डेसनले फिल टिरिसा टेय्ङ कार्यक्रम सुरु गरेको थियो । वार्षिक रूपमा हङकङ र ताइवानमा गायन कार्यक्रम गराइनुका साथै, उनका श्रोताहरूले उनी प्रति श्रद्धा भावले हेर्न गर्दछन् । उनको व्यक्तिगत सामान युजी प्यराडाइज, गुइलिन, चीनमा प्रदर्शनीमा राखिएको छ ।[९]
सन् २०१५ अप्रिलमा उनको नाउँमा हुलाक टिकट पनि निकालिएको छ ।[१०]
व्यक्तिगत जीवन
सम्पादन गर्नुहोस्सन् १९९८ मा पल किलरिद्वारा टेय्ङ आफुसँग सम्बन्ध लमा रहेको र छिटै विवाहमा बाँधिने कुरा सार्वजनिक गरेका थिए ।[५]
सन्दर्भ सामग्री
सम्पादन गर्नुहोस्- ↑ Wudunn, Sheryl. "Teresa Teng, Singer, 40, Dies; Famed in Asia for Love Songs." The New York Times. May 10, 1995.
- ↑ 鄧麗君 Teresa Teng 望春風 Spring Fever (台語 Taiwanese) युट्युबमा हेर्नुहोस्[मृत कडी]
- ↑ Teresa Tang - Forget Him (Cantonese) युट्युबमा हेर्नुहोस्[मृत कडी]
- ↑ Teresa Tang - You and Me (Japanese & Mandarin) युट्युबमा हेर्नुहोस्[मृत कडी]
- ↑ ५.० ५.१ ५.२ Teresa Teng those years before she passing away 鄧麗君 邓丽君 最後的秘密生活2 युट्युबमा हेर्नुहोस्
- ↑ Teresa Teng's grave. North Coast & Guanyinshang official website. Retrieved 2 Jan 2007. वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण अगस्ट ३०, २००५ मिति
- ↑ Taiwanese diva's home 'for sale'. BBC news, 29 July 2002. Retrieved 2 Jan 2007.
- ↑ "A Retrospective Look at 2004", मूलबाट २००८-०२-२७-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २००८-०२-२७।
|deadurl=प्यारामिटर ग्रहण गरेन (सहायता). HKVP Radio, Dec 2004. Retrieved 2 Jan 2007. - ↑ "Teresa Teng in loving memory forever", China Daily, २००५-०५-०८, अन्तिम पहुँच २००७-०३-२३।
- ↑ Huang, Lee-hsiang (१६ अप्रिल २०१५), "Teresa Teng featured in new stamp set", Taipei Times, अन्तिम पहुँच १६ अप्रिल २०१५।
बाह्य कडीहरू
सम्पादन गर्नुहोस्