कारगिल विजय दिवस भारतमा हरेक २६ जुलाई मनाइन्छ, जुन १९९९ को लडाखमा कारगिल जिल्लाको भागलाई पाकिस्तानीहरूबाट मुक्त गर्नका लागि १९९९ को युद्धमा पाकिस्तानको बिरूद्ध भारतको विजयको दर्साउन । यस मितिमा, भारतले सफलतापूर्वक उच्च चौकीहरूको कमान लिए। कारगिल युद्ध ६० दिन भन्दा बढि लडाईमा थियो र २६ जुलाई १९९९ मा समाप्त भयो, जब पाकिस्तानी सेनाले पग्लिएको हिउँको फाइदा उठायो र - जाडो मौसममा उक्त चौकी अपरिवर्तित रहनेछ भन्ने दुबै देशहरूको द्विपक्षीय समझदारीलाई धोका दिए - कमान्ड लिए भारतको उच्च चौकीहरु को। पाकिस्तानी सेनाले यो युद्धमा भाग लिन अस्वीकार गर्‍यो र यो कश्मीरी आतंकवादी सेनाले भएको हो भन्ने दावी गर्यो। यद्यपि पाकिस्तानका प्रधानमन्त्री र सेना प्रमुखले बलात्कार र पछि बयान गरेको कागजातले जनरल अशरफ रशीदको नेतृत्वमा पाकिस्तानी अर्धसैनिक बलको संलग्नता देखायो। [१] [२] कारगिल युद्धको परिणाम स्वरूप दुबै पक्षका ज्यान गयो र अन्त भयो जब भारतले फेरि चौकीमाथि कब्जा जमायो र पाकिस्तानी सेनालाई इलाका बाहिर निकाल्यो।

Kargil War Memorial
अनुयायीभारत
मिति२६ जुलाई
आवृत्तिवार्षिक

कारगिल विजय दिवस हर साल २६ जुलाई मा कारगिल युद्धका नायकको सम्मानमा मनाइन्छ। यो दिन कारगिल सेक्टर र राष्ट्रिय राजधानी, नयाँ दिल्लीमा मनाइन्छ जहाँ भारतका प्रधानमन्त्रीले हरेक वर्ष भारत गेटमा अमर जवान ज्योतिमा सैनिकहरूलाई श्रद्धांजलि अर्पण गर्छन्। [३] सशस्त्र बलको योगदानको स्मरणार्थ देशभर कार्य पनि व्यवस्थित गरिएको छ। [४]

ईतिहास सम्पादन गर्नुहोस्

 
कार्गिल युद्ध स्मारक, द्रास मा अपरेशन विजय को बारेमा।

सन् १९७१ को भारत पाकिस्तानी लडाईपश्चात त्यहाँ दुई छिमेकी सैनिकहरूसँग सम्बन्धित तुलनात्मक रूपमा सीधा सशस्त्र द्वन्द्वको लामो समय आएको थियो - सियाचिन ग्लेशियरलाई नियन्त्रण गर्न दुवै राष्ट्रहरूको प्रयासलाई रोक्न सकेन वरपरका पहाडहरूमा सैन्य चौकीहरू स्थापना गरेर। १९८० को दशकमा छाल र परिणामस्वरूप सैन्य झगडा। १९९० को दशकमा कश्मीरमा अलगाववादी गतिविधिका कारण तनाव र द्वन्द्व बढ्दै गएको छ र साथै सन् १९९८ मा दुबै देशहरूले आणविक परिक्षण पनि गरेको थियो। [५]

परिस्थितिलाई अयोग्य बनाउने प्रयासमा दुबै देशहरूले फेब्रुअरी १ 1१९९९ मा लाहोर घोषणा पत्रमा हस्ताक्षर गरे, जसले कश्मीर द्वन्द्वलाई शान्तिमय र द्विपक्षीय समाधान प्रदान गर्ने वाचा गरे। १९९८–१९९९ को जाडोमा, पाकिस्तानी सशस्त्र बलका केही तत्त्वहरूले कन्ट्रोल अफ लाइन अफ (कन्ट्रोल) को भारतीय छेउछाउको इलाकामा गोप्य रूपमा पाकिस्तानी सेना र अर्धसैनिक बललाई प्रशिक्षण र पठाउँदै थिए। [६] यो घुसपैठिको नाम "अपरेसन बद्री" थियो। पाकिस्तानी आक्रमणको उद्देश्य कश्मीर र लद्दाखबीचको सम्बन्ध बिच्छेद गर्नु र भारतीय सेनालाई सियाचिन ग्लेशियरबाट अलग गर्नु थियो जसले गर्दा भारतलाई कश्मीरको बृहत् विवादको समाधानका लागि वार्ता गर्न बाध्य तुल्यायो। पाकिस्तानले यो पनि विश्वास गरे कि यस क्षेत्रको कुनै पनि तनावले काश्मिर मुद्दालाई अन्तर्राष्ट्रियकरण गर्ने छ र यसलाई छिटो समाधान गर्न मद्दत गर्नेछ। अझै अर्को लक्ष्य भारतीय कश्मीर राज्यमा सक्रिय भूमिका खेलेर दशक लामो विद्रोहको मनोबल बढाउनु हुन सक्छ। [७]

प्रारम्भमा, त्यस घुसपैठको प्रकृति वा हदबारे थोरै जानकारी भएपछि त्यहाँका भारतीय सैनिकहरूले ती घुसपैठाहरू जिहादी थिए भन्ने ठाने र केही दिनमै उनीहरूलाई बाहिर निकाल्ने घोषणा गरे। त्यसपश्चात एलओसीको छेउछाउ अन्यत्र घुसपैठको अन्वेषण र घुसपैठाहरूको काम गर्ने रणनीतिमा भिन्नताले गर्दा भारतीय सेनाले यो आक्रमणको योजना धेरै ठूलो मानेको छ भन्ने महसुस गरायो। ईress्ग्रिस द्वारा कब्जा गरिएको कूल क्षेत्र सामान्यतया १ १३० किलोमिटर - २०० किलोमिटरको बीचमा स्वीकार गरिन्छ। भारत सरकारले २,००,००० भारतीय सेनाको परिचालन एक अपरेसन विजयको साथ जवाफ दियो। यो युद्ध २६ जुलाई, १९९९ मा आधिकारिक रूपमा समाप्त भयो, जसलाई यसलाई कारगिल विजय दिवस भनेर चिह्नित गरियो। युद्धमा भारतीय सशस्त्र सेनाका ५२७ सेनाले आफ्नो ज्यान गुमाए। [८]

पनि हेर्नुहोस् सम्पादन गर्नुहोस्

  • विजय दिवा (भारत)
  • अन्य देशहरूमा विजय दिन
  • कारगिल युद्ध
  • अपरेसन विजय
  • अपरेसन सफेद सागर
  • Dras युद्ध स्मारक

सन्दर्भ सम्पादन गर्नुहोस्

 

  1. "Pak commander blows the lid on Islamabad's Kargil plot - Indian Express", archive.indianexpress.com, अन्तिम पहुँच २०२०-०७-२७ 
  2. "Sharif admits he ‘let down’ Vajpayee on Kargil conflict", The Hindu (en-INमा), २००७-०९-१०, आइएसएसएन 0971-751X, अन्तिम पहुँच २०२०-०७-२७ 
  3. "Kargil Vijay Diwas : Nation pays homage to brave martyrs", Patrika Group (25 July 2014), मूलबाट २८ जुलाई २०१४-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २६ जुलाई २०१४ 
  4. City to observe Kargil Vijay Diwas today वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २००९-०८-०१ मिति Allahabad, The Times of India, TNN July 25, 2009.
  5. Jul 26, TIMESOFINDIA COM /; 2020; Ist, 10:29, "Kargil Diwas: 'Kargil Vijay Diwas symbol of India's valour and steadfast leadership': Key points | India News - Times of India", The Times of India (अङ्ग्रेजीमा), अन्तिम पहुँच २०२०-०७-२६ 
  6. "Kargil Vijay Diwas Is a Testimony of Valour & Sacrifice of Indian Soldiers", S A NEWS (en-USमा), २०२१-०७-२६, अन्तिम पहुँच २०२१-०७-२६ 
  7. "Kargil Vijay Diwas 2021: India to honour fallen heroes, 559 lamps lit in Ladakh", Hindustan Times (अङ्ग्रेजीमा), २०२१-०७-२६, अन्तिम पहुँच २०२१-०७-२६ 
  8. Vijay Diwas वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २००९-०९-३० मिति The Hindu, July 27, 2009.