"शिवाजी" का संशोधनहरू बिचको अन्तर

पङ्क्ति ६१:
यता अनिंगजेबका [[आगरा]] (उत्तरको तर्फ) लौट जानेका पछि बीजापुरका सुल्तानले पनि राहतको सांस ली। अब शिवाजी नैं बीजापुरका सबैभन्दा प्रबल शत्रु रह गए थिए। शाहजीलाई पहिला नैं आफ्नो पुत्रलाई नियन्त्रणमा राख्नेलाई भनिएको थामा शाहजीले यसमा आफ्नो असमर्थता जाहिर गरे शिवाजीदेखि पार पाउनका लागि बीजापुरका सुल्तानले अब्दुल्लाह भटारी ([[अफजल खाँ]])लाई शिवाजीका विरूद्ध पठाईा। अफजलले १२०००० सैनिकहरुका साथ १६५९ मा कूच गरे। तुलजापुरका मन्दिरहरुलाई नष्ट गर्दो त्यो सताराका ३० किलोमीटर उत्तर वाई, शिरवलका नजदीक नामक स्थानसम्म आए । तर शिवाजी प्रतापगढका दुर्गमा हि रहोस् । अफजल खाँले आफ्नो दूत कृष्णजी भास्करलाई सन्धि-वार्ताका लागि पठाईा । त्यसले त्यसको मार्फत यी संदेश भिजाए कि यदि शिवाजी बीजापुरको अधीनता स्वीकार गर्न ले तहरु सुल्तान त्यसलाई ती सबै क्षेत्रहरुको अधिकार दे द्नेछ्न् जो शिवाजीका नियन्त्रणमा छन् । साथै शिवाजीलाई बीजापुरका दरबारमा एक सम्मानित पद प्राप्त हुनेछ । हँलांकि शिवाजीका मंत्री र सलाहकार अस सन्धिका पक्षमा थिएमा शिवाजीलाई यी वार्ता रास छैन आयो । उनले कृष्णजी भास्करलाई उचित सम्मान दिएर आफ्नो दरबारमा रख लिया र आफ्नो दूत गोपीनीथलाई वस्तुस्थितिको जायजा लिने अफजल खाँका नजिक पठाईा । गोपीनाथ र कृष्णजी भास्करदेखि शिवाजीलाई यस्तो लागेको कि सन्धिको षडयन्त्र रचकर अफजल खाँ शिवाजीलाई बन्दी बनाउनु चाहन्छ । अतः उनले युद्धलाई बदलामा अफजल खाँलाई एक बहुमूल्य उपहार पठाईा र यस प्रकार अफजल खाँलाई सन्धि वार्ताका लागि राजी गरे । सन्धि स्थलमा दुइटैले आफ्नो सैनिक घात लगाएर रखे थिए मिलनेका स्तनमा जब दोनो मिले तब अफजल खनले आफ्नो कट्यारदेखि शिवजि पे वार गरे बचावमा शिवाजीले अफजल खाँलाई आफ्नो वस्त्रो वाघनखोदेखि मार दिए [१० नवमबर १६५९]|
 
अफजल खाँको मृत्युका पछि शिवाजीले पन्हालाका दुर्गमा अधिकार गर्न लिया । यसका पछि पवनगढ र वसंतगढका दुर्गहरुमा अधिकार गर्नका साथै साथ उनले रूस्तम खाँका आक्रमणलाई विफल पनि गरे । यसबाट राजापुर तथा दावुलमा पनि तिनको कब्जा भयो । अब बीजापुरमा आतंकको माछल पैदा भयो र वहाँका सामन्तहरुले आपसी मतभेद भुलाएर शिवाजीमा आक्रमण गर्ने निश्चय गरे । २ अक्टूबर, १६६५ मा बीजापुरी सेनाले पन्हाला दुर्गमा अधिकार गर्न लिया । शिवाजी संकटमा फंस चुके थिएमा रात्रिका अंधकारको लाभ उठाएर ती भागनमा सफल रहोस् । बीजापुरका सुल्तानले स्वयं कमान सम्हालेर पन्हाला, पवनगढमा आफ्नो अधिकार वापस लियो, राजापुरलाई लूट लिया र श्रृंगारगढका प्रधानलाई मार डाला । यसै समय [[कर्नाटक]]मा सिद्दीजौहरका विद्रोहका कारण बीजापुरका सुल्तानले शिवाजीका साथ सम्झौता गर्न लिया । यस सन्धिमा शिवाजीका पिता शाहजीले मध्यस्थताको काम गरे । सन् १६६२मा भएको यस सन्धिका अनुसार शिवाजीलाई बीजापुरका सुल्तान द्वारा स्वतंत्रस्वतन्त्र शासकको मान्यता मिली । यसै सन्धिका अनुसार उत्तरमा कल्याणदेखि लिएर दक्षिणमा पोण्डासम्म (२५० किलोमीटर)को र पूर्वमा इन्दापुरदेखि लिएर पश्चिममा दावुलसम्म (१५० किलोमीटर)को भूभाग शिवाजीका नियन्त्रणमा आए । शिवाजीको सेनामा यस समयसम्म ३०००० पैदल र १००० घुडसवार भएका थिए ।
 
== मुगलहरुका साथ संघर्ष ==
"https://ne.wikipedia.org/wiki/शिवाजी" बाट अनुप्रेषित