"परमाणु बम" का संशोधनहरू बिचको अन्तर
Content deleted Content added
सा Bot: Migrating 96 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q12802 (translate me) |
सा हिज्जे मिलाउँदै |
||
पङ्क्ति १:
[[Image:Nagasakibomb.jpg|thumbnail|right|200px| सन् १९४५मा जापानका नागासाकीमा झारिएका बमदेखि उत्पन्न भयङकर मेघको सदृश बादल - यी बादल बमका झरेका स्थानदेखि लगभग १८ किमी माथिसम्म उठेका थिए।]]
'''नाभिकीय अस्त्र''' वा '''परमाणु बम''' एउटा विस्फोटक युक्ति हो जसको विध्वंशक शक्तिको आधार [[नाभिकीय प्रतिक्रिया]] हुन्छ। यो [[नाभिकीय संलयन]] (nuclear fusion) वा [[नाभिकीय विखण्डन]] (nuclear fission) वा यी दुइटै प्रकारको नाभिकीय
[[दोस्रो विश्वयुद्ध]]मा सबैभन्दा अधिक शक्तिशाली विस्फोटक, जो प्रयुक्त भएको थियो, त्यसको नाम 'ब्लकबस्टर' (blockbuster) थियो। यसको निर्माणमा तबसम्म ज्ञात प्रबलतम विस्फोटक ट्राईनाइट्रीटोलीन (TNT)को 11 टन प्रयुक्त भएको थियो। यस विस्फोटकदेखि 2000 गुना अधिक शक्तिशाली प्रथम परमाणु बम थियो जसको विस्फोट टी. एन. टी.का 22,000 टनका विस्फोटका बराबर थियो। अब त प्रथम परमाणु बम भन्दा अधिक शाक्तिशाली परमाणु बम बनेका छन्।
==परिचय==
परमाणु बममा विस्फुटित हुनेवाला पदार्थ [[यूरेनियम]] वा [[प्लुटोनियम]] हुन्छ। यूरेनियम वा प्लुटोनियमका परमाणु विखंडन (Fission) देखि नैं शाक्ति प्राप्त हुन्छ। यसका लागि परमाणुका केन्द्रक (nucleus)मा न्यूट्रन (neutron)द्वारा प्रहार गरिन्छ। यस प्रह्योरदेखि नैं धेरै ठूलो मात्रामा ऊर्जा प्राप्त हुन्छ। यस प्रक्रमलाई भौतिक विज्ञानी नाभिकीय विखंडन (nuclear fission) भन्दछन्। परमाणुका नाभिकका अभ्यंतरमा जो न्यूट्रान हुन्छन् उनैदेखि न्यूट्रान मुक्त हुन्छन्। यी न्यूट्रन अन्य
यूरेनियमका धेरै [[समस्थानिक]] ज्ञात छन्। सामान्य यूरेनियममा 99.3 प्रतिशत यू-238 (U-238) र 0.7 प्रतिशत यू-235 (U-235) रहन्छन्। यू-238को विखंडन उतनी सरलतादेखि हुँदैन जति सरलतादेखि यू-235को विखंडन हुन्छ। यू-235मा यू-238को अपेक्षा तीन न्यूट्रान कम रहन्छन्। न्यूट्रनको यस कमीका कारण नैं यू-235को विखंडन सरलतादेखि हुन्छ।
पङ्क्ति १४:
यदि यू-235को [[क्रान्तिक द्रव्यमान|क्रान्तिक संहति]] 20 पौण्ड छ त दस दस पौण्ड दुई जग्गा लेनाले शृंखला क्रिया चालू हुनेछैन। 20 पौण्डलाई एउटा साथ लेनाले नैं शृंखलाक्रिया चालू हुनेछ। शृंखलाक्रियामा न्यूट्रनको संख्या ठूलो शीघ्रतासित बढ़्दछ।
परमाणु बममा विखंडनदेखि यूरेनियम र त्यसलाई निकटवर्ती अन्य
विस्फोटी यूरेनियम अन्य
==हाइड्रोजन बम==
हाइड्रोजन बम परमाणुबमको एउटा कुन ्म हो। हाइड्रोजन बम वा एच-बम (H-Bomb) अधिक शक्तिशाली परमाणु बम हुन्छ। यसमा हाइड्रोजनका समस्थानिक ड्यू टीरियम (deuterium) र ट्राइटिरियमको आवश्यकता पर्छ।
जब परमाणु बम आवश्यक ताप उत्पन्न गर्दछ तभी हाइड्रोजन परमाणु संलयित (fuse) हुन्छन्। यस संलयन (fusion)देखि ऊष्मा र शक्तिशाली
1932मा [[ड्यूटीरियम]] नामक भारी हाइड्रोजनको र 1934 ई.मा [[ट्राइटिरियम]] (ट्रिशियम) नामक भारी हाइड्रोजनको आविष्कार भयो। 1950 ई.मा [[संयुक्त राज्य अमरीका]]का राष्ट्रपति ट्रु मैनले हाइड्रोजन बम तैयार गर्ने आदेश दिए। यसका लागि 1951 ई.मा साउथ कैरोलिनामा एउटा ठूला कारखाने स्थापना भएको हो। 1953 ई.मा राष्ट्रपति आइजेनहाबरले घोषणाको थियो कि TNTका लाखौं टनका बराबर हाइड्रोजन बम तैयार भएको हो। 1954 ई.मा [[सोवियत संघ]]ले हाइड्रोजन बमको परीक्षण गरे। [[जनबादी गणतन्त्र चीन|चीन]] र [[फ्रान्स|फ्रांस]]ले पनि हाइड्रोजन बमका विस्फोट गरे छन्।
पङ्क्ति ३३:
*[[नाभिकीय भट्टी]] (Nuclear reactor)
==बाह्य
;सामान्य
|