"गरुड पुराण" का संशोधनहरू बिचको अन्तर
Content deleted Content added
सा Bot: Migrating 9 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q2385243 (translate me) |
सा हिज्जे मिलाउँदै |
||
पङ्क्ति १:
{{ ज्ञानबाकस पुस्तक
| name
| title_orig
| translator
| image
| image_caption
| author
| illustrator
| cover_artist
| country
| language
| series
| subject
| genre
| publisher
| pub_date
| english_pub_date =
| media_type
| pages
| isbn
| oclc
| preceded_by
| followed_by
}}
'''गरूड़ पुराण''' [[वैष्णव सम्प्रदाय]]सित सम्बन्धित छ र [[हिन्दू धर्म|सनातन धर्म]]मा [[मृत्यु संस्कार|मृत्यु]]पछि सद्गति प्रदान गर्ने मानिन्छ। यसकारण सनातन हिन्दू धर्ममा मृत्युपछि गरुड़ पुराण श्रवणको प्रावधान छ। यस पुराणका अधिष्ठातृ देव भगवान् विष्णु हुन। यसमा भक्ति, ज्ञान, वैराग्य, सदाचार, निष्काम कर्मको महिमाका साथ यज्ञ, दान, तप तीर्थ आदि शुभ कर्ममा सर्व साधारणलाई प्रवृत्तगर्नका निम्ति अनेक लौकिक र पारलौकिक फलको वर्णन गरिएकोछ। यसका अतिरिक्त यसमा आयुर्वेद, नीतिसार आदि विषयका वर्णनको साथ मृत जीवको अन्तिम समयमा गरिने कृत्यको विस्तारसित निरूपण गरिएकोछ। आत्मज्ञानको विवेचन पनि यसको मुख्य विषय हो। <ref name="गीताप्रेस डाट काम">[http://www.gitapress.org/hindi गीताप्रेस डाट काम]</ref>
अठारह पुराणमा गरुड़महापुराणको आफ्नो अलग्गै विशेष महत्व छ। यसका अधिष्ठातृदेव भगवान् विष्णु हुन। अतः यो वैष्णव पुराण हो। गरूड़ पुराणमा [[विष्णु]]-भक्तिको विस्तारसित वर्णन छ। भगवान विष्णु्का चौबीस अवतारको वर्णन ठीक त्यसै गरि प्रकार यहाँ प्राप्त हुन्छ, जस प्रकार '[[श्रीमद्भागवत]]'मा उपलब्ध हुन्छ। आरम्भमा मनु्देखि सृष्टिको उत्पत्ति, ध्रुव चरित्र र बारह आदित्यको कथा प्राप्त हुन्छ। यसका उपरान्त सूर्य र चन्द्र ग्रहका मन्त्र, शिव-पार्वती मन्त्र, इन्द्रसित सम्बन्धित मन्त्र, सरस्वतीको मन्त्र र नौ शक्तिका विषयमा विस्तारसित बताइएकोछ। यसका अतिरिक्त यस पुराणमा श्राद्ध-तर्पण, मुक्तिको उपाय तथा जीवको गतिको विस्तृत वर्णन मिल्छ।
पङ्क्ति ३५:
महर्षि कश्यपका पुत्र पक्षीराज [[गरुड़]]लाई भगवान् विष्णुको वाहन भनिएकोछ। एक पल्ट गरुड़ले भगवान विष्णुसित मृत्युपछि प्राणीको स्थिति, जीवको यमलोक-यात्रा, विभिन्न कर्मसित प्राप्त हुने नरक, योनी तथा पापीको दुर्गतिसित सम्बन्धित अनेक गूढ़ एवं रहस्ययुक्त प्रश्न सोधिए। त्यस समय भगवान् विष्णुले गरुड़को जिज्ञासा शान्त गर्दै ज्ञानमय उपदेश दिएकाथिए, त्यसै उपदेशको यस पुराणमा विस्तृत विवेचन गरिएकोछ। गरुड़को माध्यमले नै भगवान विष्णुको मुखबाट मृत्युको उपरान्तका गूढ़ तथा परम कल्याणकारी वचन प्रकट भनिएकोछ, यसकारण यस पुराणलाई ‘गरुड़ पुराण’ भनिएकोछ। श्री विष्णु द्वारा प्रतिपादित योपुराण मुख्यतः वैष्णव पुराण हो। यस पुराणलाई 'मुख्य गारुड़ी विद्या' पनि भनिन्छ। यस पुराण्को ज्ञान सर्वप्रथम ब्रह्माजीले महर्षि वेद व्यासलाई प्रदान गरेका थिए। तत्पश्चात् व्यासजीले अपने शिष्य सूतजीलाई तथा सूतजीले नैमिषारण्यमा शौनकादि ऋषि-मुनिलाई प्रदान गरेकाथिए।
यस पुराणमा सबभन्दा पहिला पुराणलाई आरम्भ गर्ने प्रश्न गरिएकोछ, फेरि संक्षेपसित सृष्टि्को वर्णन छ। यसपछि सूर्य आदिको पूजा, पूजाको विधि, दीक्षा विधि, श्राद्ध पूजा नवव्यूहको पूजा विधि, वैष्णव-पंजर,
==नरकमा दिइने दण्डहरूको सूची==
{| class="sortable wikitable"
|width="100"|'''गरुड पुराण
|width="200"|'''कुकर्महरू
|width="200"|'''[[नरक]]मा दिइने दण्डहरू
|-bgcolor="#CCFFCC"
|तमिस्र
|-bgcolor="#FFFFCC"
|अन्ध तमिस्र||विवाहपछि
|-bgcolor="#CCFFCC"
|रौरव||अर्काको सम्पत्ति नष्टगर्नु परिवारलाई दुःख दिनु ||यम किंकरहरूद्वारा त्रिशुलले घोचिने
पङ्क्ति ७४:
|Prayanyoga||Torturing lives and killing them||Spanking the Life organs with arrows by Yama kinkaras
|-bgcolor="#CCFFCC"
|Pasusava||All devatas are in cows;
|-bgcolor="#FFFFCC"
|Sarameyathana||Gutting houses, torturing lives, poisoning lives, involving in massacre||Torture by unknown wild animals
|-bgcolor="#CCFFCC"
|Aveesi||Giving false evidence||Submerging
|-bgcolor="#FFFFCC"
|Paribathana||Drinking and making others drink alcohol||Drinking lava
|-bgcolor="#CCFFCC"
|Sharakarthama||Involving in bad activities and defaming elders
|-bgcolor="#FFFFCC"
|Rakshogana||Performing narametha yaga, eating non vegetarian dishes and torturing soft animals||The same victims torture the hecklers
पङ्क्ति १००:
'''गरूड़ पुराण''' [[वैष्णव सम्प्रदाय]]देखि सम्बन्धित छ र [[हिन्दू धर्म|सनातन धर्म]]मा
अठारह पुराणहरूमा
== विस्तार ==
'गरूड़ पुराण'मा
== कथा एवं वर्ण्य विषय ==
महर्षि कश्यपका पुत्र पक्षीराज [[गरुड़]]लाई भगवान् विष्णुको
इस पुराणमा
== सन्दर्भ ==
पङ्क्ति ११८:
== बाह्य कडीहरू ==
* [http://www.vedpuran.com/# '''वेद-पुराण'''] - यहाँ चारहरू वेद एवं दस भन्दा अधिक पुराण नेपाली अर्थ सहित उपलब्ध छन्। पुराणहरूलाई यहाँ सुना पनि जा सक्छ।
* [http://is1.mum.edu/vedicreserve/puran.htm महर्षि प्रबंधन विश्वविद्यालय]-यहाँ सम्पूर्ण वैदिक साहित्य संस्कृतमा
* [http://www.tdil.mit.gov.in/vedicjan04/hDefault.html ज्ञानामृतम्] - वेद, अरण्यक, उपनिषद् आदिमा सम्यक जानकारी
* [http://www.aryasamajjamnagar.org/vedang.htm वेद एवं वेदांग] - आर्य समाज, जामनगरका जालघरमा सबै वेद एवं तिनको भाष्य दिये भए छन्।
* [http://www.samaydarpan.com/july/pehal5.aspx जसको उदेश्य छ - '''वेद प्रचार''']
* [http://veda-vidya.com/puran.php वेद-विद्या_डट_कम]
* [http://sudhirraghav.blogspot.com/2009/08/blog-post_23.html#links गरुड़ पुराणको
{{पुराण}}
| |||