"अन्धविश्वास" का संशोधनहरू बिचको अन्तर
Content deleted Content added
सा spelling check |
कुनै सम्पादन सारांश छैन |
||
पङ्क्ति १:
आदिम मनुष्य अनेक क्रियाहरु र [[परिघटना|घटनाहरु]]का कारणहरुलाई छैन जान पान्थ्यो। त्यो अज्ञानवश समझन्थ्यो कि यिनको पछि कुनै अदृश्य [[शक्ति]] छ। वर्षा, बिजली, रोग, [[भूकंप]], वृक्षपात, विपत्ति आदि अज्ञात तथा अज्ञेय [[देव]], [[भूत]], प्रेत र पिशाचहरुका प्रकोपका परिणाम माने जान्थे। ज्ञानको प्रकाश हुनमा पनि यस्ता विचार विलीन छैन भए, प्रत्युत यी अंधविश्वास माने जाँदै लागोस्। आदिकालमा मनुष्यको क्रिया क्षेत्र संकुचित थियो। यस कारण अंधविश्वासेको सङ्ख्या पनि अल्प थियो। ज्यहरु ज्यहरु मनुष्यको क्रियाहरुको विस्तार भयो त्हरु-त्हरु अंधविश्वासेको जाल पनि फैलतिएको र यिनको अनेक भेद-प्रभेद भए। अंधविश्वास सार्वदेशिक र सार्वकालिक छन्।
==अंधविश्वासेको वर्गीकरण==
▲आदिम मनुष्य अनेक क्रियाहरु र [[परिघटना|घटनाहरु]]का कारणहरुलाई छैन जान पान्थ्यो। त्यो अज्ञानवश समझन्थ्यो कि यिनको पछि कुनै अदृश्य शक्ति छ। वर्षा, बिजली, रोग, भूकंप, वृक्षपात, विपत्ति आदि अज्ञात तथा अज्ञेय देव, भूत, प्रेत र पिशाचहरुका प्रकोपका परिणाम माने जान्थे। ज्ञानको प्रकाश हुनमा पनि यस्ता विचार विलीन छैन भए, प्रत्युत यी अंधविश्वास माने जाँदै लागोस्। आदिकालमा मनुष्यको क्रिया क्षेत्र संकुचित थियो। यस कारण अंधविश्वासेको सङ्ख्या पनि अल्प थियो। ज्यहरु ज्यहरु मनुष्यको क्रियाहरुको विस्तार भयो त्हरु-त्हरु अंधविश्वासेको जाल पनि फैलतिएको र यिनको अनेक भेद-प्रभेद भए। अंधविश्वास सार्वदेशिक र सार्वकालिक छन्। विज्ञानका प्रकाशमा पनि यी छिपे रहन्छन्। यिनको कहिले सर्वथा उच्द्वेद हुँदैन।
==जादू, टोना==
[[जादू
मणि धातु, काष्ठ वा पत्तेको बनाए जान्छ र त्यसमा कुनै मंत्र लेखेर गले वा भुजामा बाँधी जान्छ। यसलाई मंत्रदेखि सिद्ध गरिन्छ र कहिले-कहिले यसको देवताको भाँति आवाहन गरिन्छ। यसको उद्देश्य छ आत्मरक्षा र अनिष्ट निवारण।▼
▲अंधविश्वासीको सर्वसम्मत वर्गीकरण सम्भव छैन। यिनको नामकरण पनि कठिन छ। पृथ्वी [[शेषनाग]]मा स्थित छ, वर्षा, गर्जन र बिजली [[इन्द्र]]को क्रियाहरु छन्, भूकंपको अधिष्टात्री एक देवी छ, रोगहरुका कारण प्रेत र पिशाच छन्, यस प्रकारका अंधविश्वासहरुलाई प्राग्वैज्ञानिक वा धार्मिक अंधविश्वास भन्न सकिन्छ। अंधविश्वासेको अर्को ठूलो वर्ग छ मंत्र-तन्त्र। यस वर्गका पनि अनेक उपभेद छन्। मुख्य भेद छन् रोग निवारण, वशीकरण, उच्चाटन, मारण आदि। विविध उद्देश्हरुका पूर्त्यर्थ मंत्र प्रयोग प्राचीन तथा मध्य कालमा सर्वत्र प्रचलित थियो। मंत्र द्वारा रोग निवारण अनेक मानिसेको व्यवसाय थियो। विरोधी र उदासीन व्यक्तिलाई आफ्नो वशमा गर्नु वा अर्काका वशमा गरवाना मंत्र द्वारा सम्भव मानिन्थ्यो। उच्चाटन र मारण पनि मंत्रका विषय थिए। मंत्रको व्यवसाय गर्ने दुइ प्रकारका हुन्थे-मंत्रमा विश्वास गर्ने, र अर्कालोई ठगनका लागि मंत्र प्रयोग गर्ने।
योगिनी, शाकिनी र डाकिनी सम्बन्धी विश्वास पनि मंत्र विश्वासको नैं विस्तार छ। डाकिनीका विषयमा इंग्ल्याण्ड र यूरोपमा 17 औं शताब्दीसम्म कानून बनेका भएका थिए। योगिनी भूतयोनिमा मानिन्छ। यस्तो विश्वास छ कि यसलाई मंत्र द्वारा वशमा गर्न सकिन्छ। फेरि मंत्र पुरुष यसबाट अनेक दुष्कर र विचित्र कार्य गरवा सक्छ। यही विश्वास प्रेतका विषयमा प्रचलित छ।▼
▲जादू, टोना, शकुन, मुहूर्त, मणि, ताबीज आदि अंधविश्वासको संतति छन्। यी सबका अन्तस्तलमा केही धार्मिक भाव छन्, परन्तु यी भावहरुको विश्लेषण हुन सक्तैन। यिनमा तर्कशून्य विश्वास छ। मध्य युगमा यो विश्वास प्रचलित थियो कि यस्तो कुनै काम छैन जो मंत्र द्वारा सिद्ध न हो सकता छ। असफलताहरु अपवाद मानी जाती थियों। यस कारण कृषि रक्षा, दुर्गरक्षा, रोग निवारण, संततिलाभ, शत्रु विनाश, आयु वृद्धि आदिका हेतु मंत्र प्रयोग, जादू-टोना, मुहूर्त र मणिको पनि प्रयोग प्रचलित थियो।
फलित ज्योतिषको आधार गणित पनि छ। यस कारण यो सर्वांशतः अंधविश्वास छैन। शकुनको अंधविश्वासमा समावेश हुन सक्छ। अनेक अंधविश्वासहरुले रूढ़िहरुको पनि रूप धारण गर्न लिया छ।▼
▲मणि धातु, काष्ठ वा पत्तेको बनाए जान्छ र त्यसमा कुनै मंत्र लेखेर गले वा भुजामा बाँधी जान्छ। यसलाई मंत्रदेखि सिद्ध गरिन्छ र कहिले-कहिले यसको देवताको भाँति आवाहन गरिन्छ। यसको उद्देश्य छ आत्मरक्षा र अनिष्ट निवारण।
▲योगिनी, शाकिनी र डाकिनी सम्बन्धी विश्वास पनि मंत्र विश्वासको नैं विस्तार छ। डाकिनीका विषयमा इंग्ल्याण्ड र यूरोपमा 17 औं शताब्दीसम्म कानून बनेका भएका थिए। योगिनी भूतयोनिमा मानिन्छ। यस्तो विश्वास छ कि यसलाई मंत्र द्वारा वशमा गर्न सकिन्छ। फेरि मंत्र पुरुष यसबाट अनेक दुष्कर र विचित्र कार्य गरवा सक्छ। यही विश्वास प्रेतका विषयमा प्रचलित छ।
▲फलित ज्योतिषको आधार गणित पनि छ। यस कारण यो सर्वांशतः अंधविश्वास छैन। शकुनको अंधविश्वासमा समावेश हुन सक्छ। अनेक अंधविश्वासहरुले रूढ़िहरुको पनि रूप धारण गर्न लिया छ।
==यी पनि हेर्नुहोस्==
*[[जादू-टोना]]
==बाह्य
*[http://kk.sciencedarshan.in/p/blog-page_05.html अंधविश्वास कसरी-कसरी?]
*[http://rajendrarathore.jagranjunction.com/2011/05/23/समाज-मा-गहरी-होती-अंधविश/ समाजमा गहरी होती अंधविश्वासको ज्ने] (जाकरण)
*[http://www.janokti.com/featured/निर्मल-दरबार-यहाँ-पैसे-से/ निर्मल दरबार : यहाँ पैसेदेखि कृपा मिल्दछ ! ]
*[http://www.janokti.com/featured/क्राइस्ट-की-कृपा-बेचते-छ/क्राइस्टको कृपा बेच्दछन् पोल दिनाकरण]
*[http://www.jagran.com/bihar/nalanda-8580090.html तन्त्रमंत्र अनि अंधविश्वास कानूनी अपराध : भं्दै बुद्घ]▼
*[http://www.janokti.com/?p=28383 प्रार्थनाका नाममा धन वसूली : अंधश्रद्धाको व्यापार ]
*[http://cgpolice.blogspot.in/2009/03/blog-post.html अंधविश्वास आधारित अपराधहरुका नियन्त्रण हेतु अभियान – एक नजर]▼
▲*
▲*[http://cgpolice.blogspot.in/2009/03/blog-post.html अंधविश्वास आधारित अपराधहरुका नियन्त्रण हेतु अभियान – एक
*[http://www.teesarakhamba.com/?p=1581 अखबारहरु द्वारा अश्लील र धोखे भएका विज्ञापन प्रकाशित गर्नु अपराध छ]
*[http://www.lawyersclubindia.com/bare_acts/Drugs-and-Magic-Remedies-Objectionable-Advertisements-Act-352.asp Drugs and Magic Remedies (Objectionable Advertisements) Act,1954] (औषधि तथा जादुई उपचार (आपत्तिजनक विज्ञापन) अधिनियम, १९५४)
| |||