'''द्रोणाचार्य''' ऋषि [[भरद्वाज]] तथा [[घृतार्ची]] नामक [[अप्सरा]]का पुत्र तथा धर्नुविद्यामा निपुण [[परशुराम]]का शिष्य थिए।<ref>{{cite web |url= http://agoodplace4all.com/?tag=%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%8B%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AF|title=कृपाचार्य तथा द्रोणाचार्यको कथा|accessmonthday=[[३० दिसम्बरडिसेम्बर]]|accessyear=[[२००९]]|format=|publisher=हिन्दी वेबसाइट|language=}}</ref> कुरू प्रदेशमा पांडुका पाँचहरुपाँचहरू पुत्र तथा [[धृतराष्ट्र]]का सौ पुत्रहरुकापुत्रहरूका ती गुरु थिए। महाभारत युद्धका समय त्यो कौरव पक्षका सेनापति थिए। गुरु द्रोणाचार्यका अन्य शिष्हरुमाशिष्हरूमा [[एकलव्य]]को नाम उल्लेखनीय छ। त्यसले गुरुदक्षिणामा आफ्नो अंगूठा द्रोणाचार्यलाई दे दिएको थियो। कौरवो र पाण्डवोले द्रोणाचार्यका आश्रममा नैं अस्त्रो र शस्त्रोको शिक्षा पायी थियो। [[अर्जुन]] द्रोणाचार्यका प्रिय शिष्य थिए। ती अर्जुनलाई विश्वको सर्वश्रेष्ठ धनुर्धर बनाउनु चाहन्थे।
महाभारतको कथाका अनुसार द्रोण (दोने)देखि उत्पन्न हुने कारण तिनको नाम द्रोणाचार्य पड़ा। आफ्नो पिताका आश्रममा नैं रहँदै हुये ती चार वेदहरुवेदहरू तथा अस्त्र-शस्त्रहरुकाशस्त्रहरूका ज्ञानमा पारंगत हो गये। द्रोणका साथ प्रषत् नामक राजाका पुत्र द्रुपदद्रूपद पनि शिक्षा प्राप्त गर्दै थिए तथा दुइटैमा प्रगाढ़ मैत्री हो गई। उनै दिनहरुदिनहरू [[परशुराम]] आफ्नो समस्त सम्पत्तिलाई ब्राह्मणहरुमाब्राह्मणहरूमा दान गरका महेन्द्राचल पर्वतमा तपेर रहोस् थिए। एक पल्ट द्रोण तिनको नजिकनजीक पुगे र उनीसित दान दिने अनुरोध गरे। यसमापरशुराम बोले, "वत्स! तिमीविलम्बदेखि आये हो, मने त आफ्नो सब केही पहिलादेखि नैं ब्राह्मणहरुलाईब्राह्मणहरूलाई दानमा दे डाला छ। अब मेरे नजिकनजीक केवल अस्त्र-शस्त्र नैं शेष बचे छन्। तिमीचाछ भनें तिनलाई दानमा ले सक्दै छ।" द्रोण यही त चाहन्थे अतः उनले कहा, "हे गुरुदेव! तपाईंका अस्त्र-शस्त्र प्राप्त गरका मलाई अत्यधिक प्रसन्नता हुनेछ, किन्तु आपलाई मलाई यी अस्त्र-शस्त्रहरुकोशस्त्रहरूको शिक्षा-दीक्षा देनी हुनेछ तथा विधि-विधान पनि बताउन हुनेछ।" यस प्रकार परशुरामका शिष्य बन गर्न द्रोण अस्त्र-शस्त्रादि सहित समस्त विद्याहरुकाविद्याहरूका अभूतपूर्व ज्ञाता हो गये।
शिक्षा प्राप्त गर्नका पश्चात द्रोणको विवाह [[कृपाचार्य]]को बहन कृपीका साथ भयो। कृपीदेखि तिनको एक पुत्र भयो। यो महाभारतको त्यो महत्त्वपूर्ण पात्र बनाएको जसको नाम [[अश्वत्थामा]] थियो। द्रोणाचार्य ब्रह्मास्त्रको प्रयोग जानन्थे जसका प्रयोग गर्ने विधि उनले आफ्नो पुत्र अश्वत्थामालाई पनि सिखाई थियो। द्रोणाचार्यको प्रारम्भिक जीवन गरीबीमा कटा उनले आफ्नो सहपाठी विदुरदेखि सहायता माँगी जो तिनलाई छैन मिल सगरे एक पल्ट वनमा भ्रमण गर्दै गहरुदगहरूद कुहरुमाकुहरूमा गिर गई। यसलाई देखेर द्रोणाचार्यको लेद्रोणाचार्यकोले आफ्नो धनुषर्विद्याको कुशलतादेखि त्यसलाई बाहिर निकाल लिए यस अद्भुत प्रयोगका विषयमा तथा द्रोणका समस्त विषयहरुमाविषयहरूमा प्रकाण्ड पण्डित हुनको विषयमा ज्ञात भएमा [[भीष्म]] पितामहले तिनलाई राजकुमारहरुकाराजकुमारहरूका उच्च शिक्षाका नियुक्त गर्न राजाश्रयमा लियो र ती द्रोणाचार्यका नामले विख्यात हुये।<ref>{{cite web |url= http://hi.brajdiscovery.org/index.php?title=%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%8B%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AF|title=द्रोणाचार्य|accessmonthday=[[३० दिसम्बरडिसेम्बर]]|accessyear=[[२००९]]|format=|publisher=ब्रज डिस्कवरी|language=}}</ref>
