[[चित्र:Orion constellation map.svg|320px|thumb|मृगशीर्ष वा ओरायन ([[शिकारी तारामण्डल]]) एक जाना-माना तारामण्डल छ - पीली धारीका अन्दरका क्षेत्रलाई ओरायन क्षेत्र भन्दछन्(बोल्दछन्) र त्यसको भित्र भएको हरियो आकृति ओरायनको आकृति छ]]
[[खगोलशास्त्र]]मा '''तारामण्डल''' आकाशमा देखिने वाले तारहरुकातारहरूका कुनै समूहलाई भन्दछन्। इतिहासमा विभिन्न सभ्यताहरुसभ्यताहरू नहरुनहरू आकाशमा तारहरुकातारहरूका बीचमा कल्पित रेखाहरुरेखाहरू खींचकर केही आकृतीहरुआकृतीहरू प्रतीतको छन् जिन्हहरुजिन्हहरू उनले नाम दे दिए। मसलन प्राचीन भारतमा एक [[मृगशीर्ष तारामण्डल|मृगशीर्ष]] नामको तारामण्डल बताइएको छ, जसलाई [[यूनानी]] सभ्यतामा ओरायन भन्दछन्, जसको अर्थ "शिकारी" हो। प्राचीन भारतमा तारामण्डलहरुलाईतारामण्डलहरूलाई [[नक्षत्र]] भनिन्थ्यो। आधुनिक कालका खगोलशास्त्रमा तारामण्डल उन्ही तारहरुकातारहरूका समूहहरुलाईसमूहहरूलाई भनिन्छ जिन समूहहरुमासमूहहरूमा अंतर्राष्ट्रीय स्तरमा [[अंतर्राष्ट्रीय खगोलीय संघ]]मा सहमति हो।
आधुनिक युगमा कुनै तारहरुकातारहरूका तारामण्डलका इर्द-गिर्दका क्षेत्रलाई पनि त्यसी तारामण्डलको नाम दे दिइन्छ। यस प्रकार पूरे [[खगोलीय गोले]]लाई अलग-अलग तारामण्डलहरुमातारामण्डलहरूमा विभाजित गर दिइएको हो। यदि यो बताउन हो कि कुनै [[खगोलीय वस्तु]] रात्रीमा आकाशमा कहाँ मिल्नेछ त यो बताइन्छ कि उ कुन तारामण्डलमा स्थित हो। ध्यान रहहरुरहहरू कि कुनै तारामण्डलमा देखिने वाले ताराहरुताराहरू र अन्य वस्तुहरुवस्तुहरू पृथ्वीबाट हेर्नेमा चाहे एक-अर्कोका समीप लागहरुलागहरू तर जरूरी छैन कि यस्तो वास्तवमा पनि हो। जस तरह दूर हेर्नेमा दुई पहाड एक-दूसरेका नज़दीक लग सक्दछन् तर समीप जानेमा ठेगाना चल्दछका उनमा धेरै फ़ासला छ र एक पहाड़ वास्तवमा दूसरे पहाड़बाट मीलहरुमीलहरू पीछे छ।
== अन्य भाषाहरुमाभाषाहरूमा ==
"तारामण्डल"लाई [[संस्कृत]]मा "नक्षत्र" भन्थे, र विभिन्न भारतीय भाषाहरुमाभाषाहरूमा यसको लागि आज पनि यो शब्द प्रयोग हुन्छ। तारामण्डललाई [[अङ्ग्रेजी भाषा|अंग्रेजी]]मा "कन्स्टेलेशन" (constellation) र [[अरबी भाषा|अरबी]]मा "मजमुआ-अल-नजूम" ({{Nastaliq|ur|مجمع النجوم}}) भन्दछन्।
== तारागुच्छा र तारामण्डलमा अन्तर ==
तारामण्डल ती ताराहरुताराहरू र [[खगोलीय वस्तु|खगोलीय वस्तुहरुवस्तुहरू]] हुन्छन् जुन पृथ्वीको सतहबाट हेर्दा स्थाई रूपमा आकाशमा एकै क्षेत्रमा जम्मा भएको देखिन्छ। यसको मतलब यो हैन कि यिनीहरुयिनीहरू वास्तवमा एक-अर्काका नजिकनजीक छन् वा इनका नजिकमानजीकमा कुनै महत्वपूर्ण [[गुरुत्वाकर्षक]] बन्धन होस्। यसका विपरीत [[तारागुच्छा]] ("स्टार क्लस्टर")का ताराहरुताराहरू वास्तवमा एक गुच्छामा हुन्छन् र इनका आपसमा गुरुत्वाकर्षक बन्धन हुन्छ।
