"तेलगु भाषा" का संशोधनहरू बिचको अन्तर

आंध्र शब्दको प्रयोग ऋग्वेदीय [[ऐतरेय ब्बाटो्मण]]मा मिल्दछ। तेलुगु शब्दको मूलरूप संस्कृतमा "त्रिलिंग" छ। यसको तात्पर्य आंध्र प्रदेशका श्रीशैलका मल्लिकार्जुन लिंग, कालेश्वर र द्राक्षारामका शिवलिंगबाट छ। यी तीनहरु सीमाहरुबाट घेरिएको देश त्रिलिंगदेश र यहाँको भाषा त्रिलिंग (तेलुगु) कहलाई। यस शब्दको प्रयोग तेलुगुका आदि-कवि "नन्नय भट्ट"का महाभारतमा मिल्दछ। यो शब्द त्रिनग शब्दबाट पनि उत्पन्न भयो मानिन्छ। यसको आशय तीन ठूलो बडे पर्वतहरुको मध्य सीमामा व्याप्त यस प्रदेशबाट छ। आंध्र जनता उत्तर दिशाबाट दक्षिणको पटि जब हटाएको त दक्षिणवासी हुनेका कारण यस प्रदेश र भाषालाई "तेनुगु" नाम दिइएको। (तमिल भाषामा दक्षिणको नाम तेन है)। तेनुगु नाम हुनेको एक र कारण पनि छ। तेनुगुमा तेने (तेने उ शहद, अगु उ जाहो) शब्दको अर्थ हो/छ शहद। यो भाषा मधुमधुर हुनेका कारण तेनुगु नामबाट प्रसिद्ध छ। यो प्रदेश "वेगिनाम"बाट पनि ज्ञात छ। "वेगि"को अर्थ हो/छ कृष्णा गोदावरी नदीहरुको मध्यदेश जुन एक पल्ट जल गएको थियो। यो नाम भाषा कोभाषाको लागि व्यवहृत छैन। आंध्र एक जातिको नाम छ। ऋग्वेदको कथाका अनुसार ऋषि विश्वामित्रका शापबाट तीका 50 पुत्र आंध्र, पुलिंद र शबर भए। संभवत: आंध्र जातिका मानिसहरु आर्य क्षत्रिय थिए।

प्राय: सबै ध्वनीहरु कोध्वनीहरुको लागि लिपिचिह्न यस भाषामा पाइन्छन्/छौं्। यसको विशेषता यो हो/छ कि ह्रस्व ए, ओ, दंत्य च, ज एवं शकट रेफ नामबाट एक अधिक "र"का अतिरिक्त अर्धबिंदु र "ळ" पनि यस भाषामा छ। यस तरिका संस्कृत वर्णमालाको अपेक्षा तेलुगु वर्णमालामा हो/छ अक्षर अधिक पाइन्छन्/छौं्। प्राय: संस्कृतमा मंगल, ताल र कला आदि शब्दहरुका "ल" वर्ण "ळ"बाट उच्चरित हुन्छन्/छौं्। अर्धानुस्वारको अस्तित्व उच्चारण मा छैन। किन भनें भाषाको क्रमविकस जाननेका लिय यसका लेखनेको अवश्यक्दछ। केही शब्द एक नैं प्रकारले उच्चरित छते भएका पनि अर्धानुस्वारका समावेशबाट भिन्न भिन्न अर्थ दिछन। उदाहरणत: "एडु"को अर्थ सात संख्या छ। उसीलाई अर्धानुसारबाट हरुडु शब्द लेखा जाए त यसको अर्थ वर्ष अर्थात् संवत्सर हुन्छ। तेलुगु स्वरांत याने "अजंत" भाषा हो/छ जबकि हिन्दी "व्यंजनांत" या "हलंत भाषा"। स्वरांत भाषा हुनेका कारण तेलुगु संगीत कोसंगीतको लागि अत्यन्त उपयुक्त मानो गई छ। अत: [[कर्नाटक सगीत]]मा 90 प्रतिशत शब्द तेलुगुका पाइन्छन्/छौं्।

विस्तृत जानकारी कोजानकारीको लागि [[तेलुगू साहित्य]] हेर्नुहोस्।

[[hiffi:Telugu]]

[[kohe:텔루구어טלוגו]]

[[heja:טלוגוテルグ語]]

[[hulv:Telugu nyelvvaloda]]

[[janl:テルグ語Telugu (taal)]]

[[pnbno:تلوگوTelugu]]