"विलियम सेक्सपियर" का संशोधनहरू बिचको अन्तर

शेक्सपियरले लेखन कहिले शुरू गरे यस बारेमा स्पष्ट रूपले अवगत छैन तर समकालीनहरू तथा नाटकहरूको विवरण यो सूचित गर्दछ कि उनका कयौं नाटक सन १५९२ इस्वी सन् सम्म लण्डनमा मञ्चित भैसकेका थिए। <ref>[[एडमण्ड केर्चेम्वर चेम्बर्स|चेम्बर्स , ई० के०.]] ([[:en:Edmund Kerchever Chambers|Chambers, E.K.]])(१९३०). ''विलियम शेक्सपियर :तथ्य तथा समस्याहरूको एक अध्ययन''.खण्ड / जिल्द १.अक्सफोर्ड: क्लारेन्दो प्रेस, २८७, २९२.[[ओसीएलसी]] ([[:en:OCLC|OCLC]])[http://worldcat.org/oclc/353406&tab=editions 353406].</ref> तर उनी तब सम्म लण्डनमा यति चिनिएका थिए कि नाटककार [[रोबर्ट ग्रीन (१६ौं शताब्दी )|रोबर्ट ग्रीन]] ([[:en:Robert Greene (16th century)|Robert Greene]]) आफ्नो लेखन द्वारा उनमा आक्षेप गर्न थालेका थिए। <blockquote>... एक नवोदय काग हो, जो मेरो प्वाँखले सजियो र आफ्नो खेलाडीको रूपमा ''बाघको हृदय साथ लाग्यो, त्यो पनि कुराकानी गरेर तपाँइको सर्वोत्तम रूप बाट एक रिक्त पद्य बाहिर ल्याउनमा सक्षम छ: तथा मात्र एक ''जोहन्नेसको नोकर'' हुनु नै, त्यसको अभिमानमा देश हल्लाउने एउटा दृश्य छ।<ref>ग्रीन्ब्लात्त, २१३</ref></blockquote> विद्वानहरूमा यी शब्दहरूको यथार्थ अर्थको विषयमा मतभेद छ।,<ref>ग्रीन्ब्लात्त, २१३. <br />• स्कोएंबम, १५३.</ref> तर अधिकांश यस कुरामा सहमत छन् कि यहाँ ग्रीन शेक्सपियरको आफ्नो स्तर माथि उठेर विश्वविद्यालयमा शिक्षा प्राप्त लेखकहरू, जस्तो [[क्रिस्टोफर मारलो|क्रिस्टोफर मार्लो]] ([[:en:Christopher Marlowe|Christopher Marlowe]]), [[थोमस नशे|थोमस नाश]] ([[:en:Thomas Nashe|Thomas Nashe]]) तथा स्वयं ग्रीनको बराबरी गर्ने आरोप लगाइरहेका छन्।<ref>एक्रोयद, १७६.</ref> उडाउँदै यस इटालिक लिपिमा लेखेको वाक्यांश पंक्ति "ओह, बाघको मुटु एक तथातमा लुकेको छ" शेक्सपियरका ''[[हेनरी VI, भाग ३]] ([[:en:Henry VI, part 3|Henry VI, part 3]])''मा छ, "हल्लाउने दृश्य"को साथ, शेक्सपियरका लक्ष्यको रूपमा चिन्दछन्।<ref>स्चोएंबौम, ''कम्प्याक्ट'', १५१-५२.</ref> {| class="toccolours" style="float: right; margin-left: 1em; margin-right: 1em; font-size: 85%; background:#c6dbf7; color:black; width:23em; max-width: 25%;" cellspacing="5" |style="text align: "left;"| " यो पुरै विश्व एक रङ्गमञ्च हो, तथा सबै स्त्री तथा पुरूष अभिनेता मात्र हुन्. उनका आफ्नो प्रवेश तथा निकास हुन्छ; तथा एक व्यक्ति आफ्नो समयमा विभिन्न भूमिका निर्वाह गर्दछ।..." |- |style="text align: "left;"|''[[एज यू लाइक ईट|एज यू लाइक इट]] ([[:en:As You Like It|As You Like It]])'', अंक द्वितीय, दृश्य ७, १३९ - ४२.<ref>वेल्स , ''अक्सफोर्ड'', ६६६</ref> |} ग्रीनका यो जवानी हमला शेक्सपियरका नाट्य जीवनको सन्दर्भमा प्रथम दर्जा उल्लेख छ। जीवनीकारहरू शेक्सपियरको नाट्य जीवनको आरम्भ, सन १५८० इस्वी सन्‌मा मध्य कुनै समय, ग्रीनको टिप्पणीमा अघिल्लो थियो भन्ने ठान्दछन्। .<ref>वेल्स, स्टेनली (२००६). ''शेक्सपियर तथा कं'' न्यूयोर्क :पंथेहरू , २८ .आईएसबीएन ०३७५४२४९४६.<br />• स्चोएंबौम, ''कम्प्याक्ट'', १४४-४६.<br />• चेम्बर्स , ''विलियम शेक्सपियर'', संस्करण . १ , पी.५९</ref> सन १५९४ इस्वी सन् देखि शेक्सपियरका नाटक केवल [[लर्ड चेम्बेर्लिंस मेन /लर्ड चेम्बेर्लिंसका मानिस|लर्ड चेम्बेर्लिंस मेन]] ([[:en:Lord Chamberlain's Men|Lord Chamberlain's Men]]) नामक नाट्य समूह, जसको बागडोर अभिनेताहरूको एक समूहको हातमा थियो जसमा शेक्सपियर पनि शामिल थिए। धेरै नाटक त्यसै द्वारा मञ्चित गरिन्थ्यो, त्यो समुह चाँडै नै लण्डनको एक प्रमुख [[नाटक कम्पनी]] ([[:en:playing company|playing company]]) बन्न पुग्यो।<ref>स्चोएंबौम, ''कम्प्याक्ट'', १८४.</ref> सन १६०३ इस्वी सन्‌मा [[एलिजावेथ प्रथम|महारानी एलिजाबेथ]]मा मृत्यु पछि, नाटक कम्पनी, नयाँ शासक [[इङ्ल्याण्डका जेम्स प्रथम|जेम्स प्रथम]] ([[:en:James I of England|James I]])द्बारा एक शाही सनद / अधिकार पत्र / पेटेंटले सम्मानित गरियो तथा यसको नाम फेरेर [[किङ्गस् मेन (नाटक कम्पनी)|किङ्गस् मेन]] ([[:en:King's Men (playing company)|King's Men]]) भयो।<ref>[[एडमण्ड केर्चेम्वर चेम्बर्स|चेम्बर्स , ई० के०.]] ([[:en:Edmund Kerchever Chambers|Chambers, E.K.]])(१९२३). '' एलिजाबेथ कालीन रङ्गमञ्च ''.संस्करण.२.अक्सफोर्ड: क्लारेन्दो प्रेस, २०८-२०९.[[ओसीएलसी]] ([[:en:OCLC|OCLC]]) [http://worldcat.org/oclc/३३६३७९ ३३६३७९].</ref> १५९९ इस्वी सन्‌मा कम्पनीका अंशियार सदस्यहरूले मिलेर, [[टेम्स नदी|थेम्स नदी]]को दक्षिणी किनारमा एक अलग रंगशाला/ थिएटरको निर्माण गरे, जसलाई उनले [[ग्लोब थिएटर|ग्लोब]] ([[:en:Globe Theatre|Globe]])नाम दिए. १६०८ इस्वी सन् मा, [[ब्ल्याकफ्राइअर्स थिएटर|ब्लाक्क्फ्रिअर्स इनडोर थिएटर]] ([[:en:Blackfriars Theatre|Blackfriars indoor theatre]])लाई पनि साझेदारहरूको यस समूह द्वारा अधिकृत गरियो। शेक्सपियरका सम्पत्ति किन्यो तथा लाग्योनीसँग सम्बंधित दस्तावेज अनुसार कम्पनीबाट उनलाई अत्यन्त आर्थिक लाभ भयो।<ref>चेम्बर्स , ''विलियम शेक्सपियर'', संस्करण . २ , पी.६७-७१.</ref> सन १५९७ इस्वी सन्‌मा उनले स्ट्र्याटफोर्ड, [[नयाँ ठाउँ|न्यू प्लेस]] ([[:en:New Place|New Place]])को अर्को सबैभन्दा ठूलो घर किने तथा सन १६०५ इस्वी सन्‌मा उनले स्ट्र्याटफोर्डमा [[दशआमाश|तिथेस]] ([[:en:tithes|tithes]]) ([[:en:parish|parish]])मा लगानी गरे। <ref>बेंटले , जी०.ई (१९६१). ''शेक्सपियर : एक जीवनी पुस्तिका''.न्यू हेवेन: येल यूनिभर्सिटी प्रेस, ३६.[[ओसीएलसी]] ([[:en:OCLC|OCLC]])[http://worldcat.org/oclc/३५६४१६&tab=editions ३५६४१६].</ref> शेक्सपियरका केही नाटक सन १५९४ इस्वी सन् देखि [[जिल्दसाजी#नियम तथा सम्मनीक|क्वार्टो]] ([[:en:Bookbinding#Terms and techniques|quarto]])संस्करणमा प्रकाशित भए. सन १५९८ इस्वी सन् सम्म उनको नाम बिक्न थाल्यो तथा अब उनको नाम किताबको [[शीर्षक पृष्ठ|मुख्य पृष्ठ]] ([[:en:title page|title page]]) <ref>स्चोएंबौम, ''कम्प्याक्ट'', १८८.<br />• कस्तान, डेविड स्कट (१९९९). ''शेक्सपियरका पछिको सिद्धांत''.लण्डन, न्यूयोर्क: रौत्लेद्गे, ३७.आईएसबीएन ०४१५९०११२X.<br /><!--Translate this template and uncomment {{cite book |last=Knutson |first=Roslyn |authorlink= |coauthors= |title=Playing Companies and Commerce in Shakespeare's Time |year=२००१ |publisher=Cambridge University Press |location=Cambridge |pages=१७ |isbn=01521772427 }} --></ref> मा छापिन लाग्यो. एक नाटककारको रूपमा आफ्नो सफलताका पछि पनि उनले आफ्नो नाटकहरू र अन्य नाटकहरूमा अभिनय गर्न जारी राखे। [[बेन जोन्सन|बेन जोनसन की]] ([[:en:Ben Jonson|Ben Jonson]])'' कृतिहरू ''को १६१६ इस्वी सन्‌मा प्रकाशित संस्करणमा उनको नाम ''[[उनका हाँस्यमा हरेक मानिस|एवरी मन यी हिज हुमर]] ([[:en:Every Man in His Humour|Every Man in His Humour]]) ''(१५९८) तथा'' [[सेजानस ( नाटक )|सेजानस, हिज फाल]] ([[:en:Sejanus (play)|Sejanus, His Fall]])'' (१६०३) <ref>[[जोसेफ क्विंसी एडम्स|एडम्स, यूसुफ कुंच्य]] ([[:en:Joseph Quincy Adams|Adams, Joseph Quincy]]) (१९२३). ''विलियम शेक्सपियरको जीवन। ''बोस्टन : होटन/ फ्रान्सीसी प्रोटेस्टेन्ट मिफ्लिन . २७५. [[ओ० सी० एल० सी०|ओसीएलसी]] ([[:en:OCLC|OCLC]])[http://worldcat.org/oclc/१९३५२६४ १९३५२६४].</ref> को कलाकारहरूको सूचीमा पाइन्छ। जोन्सन लिखित ''[[वोल्पोन]] ([[:en:Volpone|Volpone]])''को कलाकारहरूको सूचीमा शेक्सपियरका नामको अनुपस्थितिको केही विद्वान् उनका अभिनय जीवनको अन्त्य हुने संकेद मान्दछन्। <ref>वेल्स, ''शेक्सपियर एण्ड कं'', २८.</ref> यद्यपि १६२३ को [[प्रथम पृष्ठ|प्रथम अध्याय]] ([[:en:First Folio|First Folio]])ले यी सबै नाटकहरूको प्रमुख नायकहरूमा शेक्सपियरको गन्ती गर्दछ। जसमध्ये केही ''वोल्पोन ''को पछाडी पहिलो पटक मञ्चित गरिएको थियो। तथापि निश्चित रूपमा यो भन्न सकिन्न कि उनले कुन कुन पात्रको अभिननय गरे। <ref>स्चोएंबौम, ''कम्प्याक्ट'', २००.</ref> १६१० मा, [[हेरेफोर्डको जोन डेविस|जोन डेविस अफ हियरफोर्ड]] ([[:en:John Davies of Hereford|John Davies of Hereford]])ले लेखेको "गुड विल"ले "राजकीय" भूमिका निभायो।<ref>स्चोएंबौम, ''कम्प्याक्ट'', २००-२०१.</ref> १७०९ इस्वी सन्‌मा रोको कथन अनुसार शेक्सपियरले ह्याम्लेटको पिताको भूत / आत्माको भूमिका निभाए।<ref>रो, एन०. ''विवरण ''.</ref> पछिको विवरणले उनले ''[[एज यूं लाइक ईट]] ([[:en:As You Like It|As You Like It]])''मा ऐडम तथा'' [[हेनरी वी० ( नाटक )|हेनरी पंचमपञ्चम]] ([[:en:Henry V (play)|Henry V]])''<ref>अक्रोयद , ३५७.<br /> वेल्स , ''अक्सफोर्ड शेक्सपियर'', xxii .</ref> मा कोरसको भूमिका पनि निभाएको बुझिन्छ। यद्यपि विद्वान् यी सूचनाहरूको श्रोतलाई पुरै विश्वसनीय श्रोतको <ref>स्चोएंबौम, ''कम्प्याक्ट'', २०२-३.</ref> आफ्नो पेसाको क्रममा शेक्सपियरले आफ्नो समय लण्डन तथा स्ट्र्याटफोर्डको बीच बाँडेका थिए। १५९६ इस्वी सन्, स्ट्र्याटफोर्डमा न्यू प्लेसको आफ्नो पारिवारिक घरको रूपमा किन्नु अघि शेक्सपियर थेम्स नदीको उत्तरी किनारमा स्थित सेन्ट हेलन [[टोल]] ([[:en:parish|parish]])मा [[बिशपगेट]] ([[:en:Bishopsgate|Bishopsgate]]),मा बस्दथे। <ref>होनान , पार्क ( १९९८ ) . ''शेक्सपियर : एक जीवन''.अक्सफोर्ड , न्यूयोर्क : अक्सफोर्ड विश्वविद्यालय प्रेस , १२१.आईएसबीएन ०१९८११७९२२.</ref> सन १५९९ इस्वी सन्‌मा त्यो नदीको अर्को तिर [[सदक|साऊथवार्क]]मा आए , यो त्यही बर्ष थियो जुन बर्ष उनको कम्पनीले वहां ग्लोब थिएटरको निर्माण गरेका थिए। <ref>शापिरो, १२२.</ref> सन १६०४ इस्वी सन् सम्म एक पटक फेरि उनी नदीको उत्तरी किनार तर्फ आए तथा [[सेन्ट पल क्याथेड्रल/ चर्च|सेन्ट पल चर्च]] ([[:en:St Paul's Cathedral|St Paul's Cathedral]])को उत्तरमा स्थित एक इलाकामा जहाँ कयौं शानदार भवनहरू थिएऽ त्यहाँ आफ्नो बासस्थान बनाए। यहाँ उनले क्रिस्टोफर माउन्टजोय नाम गरेका [[ह्युजनोट|फ्रान्सको प्रोटेस्टेन्ट समुदायको अनुयायी]] ([[:en:Huguenot|Huguenot]]) ,लाईकेशसज्जा सामग्रीको निर्मातासँग कोठा भाडामा लगाए। <ref>होनान, ३२५ ; ग्रीन्ब्लात्त, ४०५</ref>

शेक्सपियरका लेखकीय जीवनको विद्वानहरूले प्रायः चार कालखण्डहरूको रूपमा हेरेका छन्।.<ref>[[एडवर्ड डोदेन|डोदेन , एडवर्ड]] ([[:en:Edward Dowden|Dowden, Edward]]) (१८८१) . ''शेक्सपियर''.न्यूयोर्क: एप्पलेटोन एण्ड कं, ४८-९.[[ओसीएलसी|ओसीएलसी०]] ([[:en:OCLC|OCLC]])[http://worldcat.org/oclc/816438581164385].</ref> १५९० इस्वी सन्‌को मध्य सम्म उनले लोकप्रिय वृत्तान्तमाम्परामा मुख्यतः हाँस्य प्रधान रचनाहरू लेखे , जसको रोमन तथा इटालियन मोडल र ऐतिहासिक नाटकहरू बाट प्रभावित थियो। उनको दोश्रो कालखण्ड लगभग सन १५९५ इस्वी सन् देखि उनको दुखान्त रचना ''[[रोमियो तथा जूलियट]] ([[:en:Romeo and Juliet|Romeo and Juliet]])''को सृजना देखि आरम्भ भएर ''[[जुलियस सिजर (नाटक)|जुलिअस सिजर]] ([[:en:Julius Caesar (play)|Julius Caesar]]) ''नामक दुखान्त कृतिमा आएर १५९९ इस्वी सन्‌मा समाप्त हुन्छ। यस क्रममा उनले जे जति लेखे ती सबैको गन्ती महानतम हाँस्य प्रधान र ऐतिहासिक रचनाहरूमा हुन्छ। लगभग सन १६०० देखि १६०८ इस्वी सन् सम्मका समय शेक्सपियरका "दुखान्त युग" मानिन्छ। यस क्रममा शेक्सपियरले मुख्यतः दुखान्त रचनाहरूको सृजना गरे तथा लगभग १६०८ इस्वी सन् देखि १६१३ इस्वी सन् सम्म उनले [[दुखान्त हाँस्य रचना|हाँस्य प्रधान दुखान्त रचना]] ([[:en:tragicomedy|tragicomedies]]) लेखे, जसलाई [[शेक्सपियर कोमावर्ती रोमान्सेज|रोमान्सेज]] ([[:en:Shakespeare's late romances|romances]]) नामले पनि जानिन्छ. ''[[रिचर्ड तृतीय (नाटक)|रिचर्ड तृतीय]] ([[:en:Richard III (play)|Richard III]]) ''तथा''[[हेनरी षष्ठ भाग १|हेनरी षष्ठ]] ([[:en:Henry VI Part 1|Henry VI]]) ''का तीन भाग , शेक्सपियर द्वारा रचित प्रथम दर्जा कृतिहरू हुन्, जो १५९० इस्वी सन्‌मा आरम्भमा , ऐतिहासिक नाटकहरूको प्रचलनको क्रममा लेखिएको थियो। शेक्सपियरका नाटकहरूको तिथि निर्धारित गर्न मुश्किल छ तथापि,<ref>फ्रे, ९.<br />• होनान, १६६.</ref> मूल ग्रन्थहरूको अध्ययन बाट यो थाहा हुन्छ कि ''[[टाइटस एन्ड्रोनिकस]] ([[:en:Titus Andronicus|Titus Andronicus]])'', ''[[कमेडी अफ एरर्स]] ([[:en:The Comedy of Errors|The Comedy of Errors]])'',''[[द टेमिङ्ग अफ द श्रीऊ|द टेमिंग अफ द श्रीऊ]] ([[:en:The Taming of the Shrew|The Taming of the Shrew]]) '' तथा ''[[टू जेन्टलम्यान अफ भेरोना]] ([[:en:Two Gentlemen of Verona|Two Gentlemen of Verona]])'' पनि शेक्सपियरका सुरूका काल देखि सम्बद्ध हुन सक्दछन्। <ref>स्कोएंबौम, ''कम्प्याक्ट'', १५९-६१.<br />फ्रे, ९.</ref> उनको पहिलो [[शेक्सपियर कालीन इतिहास|इतिहास]] ([[:en:Shakespearean history|histories]]), जो ठूलो मात्रामा १५८७ को [[राफेल होलिनशेड|राफेल होलिंशेद'स]] ([[:en:Raphael Holinshed|Raphael Holinshed's]]) ''च्रोनिक्लेस अफ इङ्ल्याण्ड, स्कटल्याण्ड, तथा आयरल्याण्ड''को संस्करणमा प्रकाशित भएको थियो,<ref>डट्टोन, रिचर्ड ; तथा जीन हावर्ड (२००३) . ''शेक्सपियरका कृतिहरूका साथी: द हिस्टरीज.''अक्सफोर्ड : ब्ल्याकवेल , १४७.आईएसबीएन ०६३१२२६३३८.</ref> कमजोर या भ्रष्ट शासनको विनाशकारी परिणामको नाट्यान्तरित गरेका थिए तथा [[ट्यूडर राजवंश|ट्यूडर वंश]] ([[:en:Tudor dynasty|Tudor dynasty]])को उत्पत्तिको लागि एक औचित्यको रूपमा व्याख्या गरेका थिए।<ref>रिब्नेर , इरविंग (२००५) . ''शेक्सपियर कालीन अङ्ग्रेजी ऐतिहासिक नाटक ''.लण्डन, न्यूयोर्क: राउटलेड्ज, १५४-१५५.आईएसबीएन ०४१५३५३१४९.</ref> उनका संघटन अन्य एलिजाबेथियन नाटककारहरूको कार्य देखि प्रभावित थिए, खासगरी [[थोमस किड|थोमस क्य्द]] ([[:en:Thomas Kyd|Thomas Kyd]]) तथा [[क्रिस्टोफर मारलो|क्रिस्टोफर मारलोवे]] ([[:en:Christopher Marlowe|Christopher Marlowe]])<!--Translate this template and uncomment {{Ref_label|c|c|none}} --> लेऽ मध्ययुगीन नाटकको परम्पराहरू, तथा [[सेनेका द यंगर|सेनेका]] ([[:en:Seneca the Younger|Seneca]])को नाटकहरू द्वारा.<ref>फ्रे, १०५.<br />रिब्नर, ६७.<br />चेनी /शेने , पैट्रिक जेरार्ड (२००४) . ''दी क्याम्ब्रिज कम्पेनियन टु क्रिस्टोफर मारलोवे''.क्याम्ब्रिज : क्याम्ब्रिज विश्वविद्यालय प्रेस, १००. आईएसबीएन ०५२१५२७३४१.</ref> ''कमेडी अफ एरर्स ''पनि क्लासिकल मोडलमा आधारित थियो , तर ‘‘टेमिङ्ग अफ द श्रयु ''का कुनै पनि श्रोत अहिले सम्म जानकारीमा छैन, यद्यपि यसको सम्बन्ध यसै नामको एक अन्य नाटक बाट स्थापित गरिन्छ तथा यसलाई कुनै लोककथा बाट व्युत्पन्न मानिन्छ। <ref>होनान, १३६.<br />• स्कोएंबौम, ''कम्प्याक्ट'', १६६.</ref>''टू जेन्टलमेन अफ वेरोना''को किसिम, जसमा दुई मित्र एक बलात्कारको अनुमोदन गर्नको लागि आएका थिए,<ref>फ्रे, ९१.<br />• होनान ११६-११७.<br />• वर्नर, सारा (२००१). ''शेक्सपियर तथा नारीवादी प्रदर्शन''.लण्डन, न्यूयोर्क: रौल्टेज, ९६-१००.आईएसबीएन ०४१५२२७२९१.</ref> दी ''श्रेव'स'' स्टोरी अफ टेमिङ्ग एक तथातको स्वतन्त्र आत्माको एक मानिस द्वारा कहिलेकाँही आधुनिक आलोचकहरू तथा निर्देशकहरूलाई अप्ठ्यारो पार्दछ।<ref>फ्राईडम्यान, माइकल डी (२००६) ." म एक नारीवादी निर्देशक होइन , तर............": हालको ''द टेमिङ्ग अफ द श्रीऊ''को नारीवादी उत्पत्ति को, ''आलोचनाको अधिनियममा: शेक्सपियर तथा उनका समकालीनमा प्रदर्शनको मामला: जेम्स पी.को सम्मानमा निवन्ध लुसर्दी ''.पल नेल्सन तथा जून स्च्लुएटर (इड्स.).न्यू जर्सी: फैर्लेइघ डिकिंसन यूनिभर्सिटी प्रेस, १५९.आईएसबीएन ०८३८६४०५९१.</ref> [[चित्र:Oberon, Titania and Puck with Fairies Dancing. William Blake. c.1786.jpg|thumb|''बोबेरोन, टितानिया तथा परीहरूको नृत्यको साथ पुक.''[[विलियम ब्लेक]] ([[:en:William Blake|William Blake]]) द्वारा , सी. १७८६. ]]टेट ब्रिटेन [[टेट ब्रिटेन|.]] ([[:en:Tate Britain|Tate Britain]]) शेक्सपियरको प्रारम्भिक शास्त्रीय तथा इतालवी हाँस्य रचनाहरू , जसमा चुस्त दोहोरो कथानक तथा सटीक हाँस्य दृश्यहरूको १५९० किसिमको मध्यमा आफ्नो वातावरणको रोमान्टिक हाँस्य सबैभन्दा ठूलो हो। .<ref>अक्रायद, २३५.</ref> '' [[ए मिडसमर नाइट्स ड्रीम|मिडसमर नाईट ड्रीम]] ([[:en:A Midsummer Night's Dream|A Midsummer Night's Dream]])''एक हाँस्यको झलकका लागि प्रेम, परीहरूको जादू तथा जीवनको हाँस्यप्रद दृश्यहरूका मिश्रण छन्।<ref>वुड, १६१-१६२.</ref> शेक्सपियरको अघिल्लो हाँस्य रचना जसको उतिनै रोमान्टिक छ, ''[[द मर्चेंट अफ वेनिस|वेनिसका व्यापारी]] ([[:en:The Merchant of Venice|The Merchant of Venice]])'', जेविश साहूकारको बदलेको रचना समाहित भयो, [[शाइलक|शायलक]] ([[:en:Shylock|Shylock]]), जसको एलिजाबेथियनको विचार दर्शाउँछ। तर आधुनिक दर्शकहरूको लागि पक्षपातपूर्ण हुनसक्छ।<ref>वुड, २०५-२०६.<br />• होनान २५८.</ref>''[[कुराका बतंगड बनेना/ मच एडो अबाउट नथिंग|मच अदो अबाउट नथिंग]] ([[:en:Much Ado About Nothing|Much Ado About Nothing]])''का ज्ञान तथा शब्दहरूसँग खेल्ने कला,<ref>अक्रोयद, ३५९.</ref> ''[[एज यूं लाइक ईट|एज यू लाइक इट]] ([[:en:As You Like It|As You Like It]])''को आकर्षक ग्रामीण सजावट, तथा''[[ट्वेल्थ नाईट|ट्वेल्फ्थ नाईट]] ([[:en:Twelfth Night|Twelfth Night]])''को जीवन्त क्रीडा शेक्सपियरका महान हाँस्यको अनुक्रमलाई पूरा गर्दछन् यस गीतात्मक ''[[रिचर्ड द्वितीय ( नाटक )|रिचर्ड द्वितीय]] ([[:en:Richard II (play)|Richard II]])''लाईपछि, लगभग पुरै किसिम पद्यमा लेखे, शेक्सपियरले १५९०को अन्त्यमा '' [[हेनरी IV, भाग १.|हेनरी IV, भाग १]] ([[:en:Henry IV, Part १|Henry IV, parts १]])'' तथा '' [[हेनरी IV, भाग २.|२]] ([[:en:Henry IV, Part २|२]])'' , तथा ''[[हेनरी पंचमपञ्चम ( नाटक )|हेनरी वी]] ([[:en:Henry V (play)|Henry V]])''को इतिहासमा गद्य कमेडी शुरू गरे त्यसको पात्र तथा थप जटिल तथा नरम हुँदै गए जस्तो त्यो हाँस्य देखि गंभीर दृश्यहरू तिर सहजता सँग बढ्दै गयो, गद्य तथा कविता, उनको परिपक्व काम हो, तथा त्यसले विभिन्न प्रकारको कामको परिपक्वता पाउँछ। <ref>शापिरो, १५०.<br />• गिबन्स, ब्रायन (१९९३). ''शेक्सपियर तथा विविधता/ बहुलता.'' क्याम्ब्रिज: क्याम्ब्रिज यूनिभर्सिटी प्रेस, १.आईएसबीएन ०५२१४४४०६३.<br />• अक्रोयद, ३५६.</ref> यो युग समाप्त तथा शुरू हुन्छ दुई वियोगान्त हरूबाट: ''[[रोमियो तथा जूलियट]] ([[:en:Romeo and Juliet|Romeo and Juliet]])'', जो यौन आरोपित किशोरावस्था, प्रेम तथा मृत्युको प्रसिद्ध रोमान्टिक वियोगान्त हुन्<ref>वुड, १६१. <br />• होनान, २०६.</ref> तथा '' [[जुलियस सिजर( नाटक )|जूलियस सिजर]] ([[:en:Julius Caesar (play)|Julius Caesar]])''—जो सर [[थोमस नर्थ|थोमस नर्थ'स]] ([[:en:Thomas North|Thomas North's]])को १५७९को [[प्लूटार्क|प्लुतार्च'स]] ([[:en:Plutarch|Plutarch's]]) ''[[समान्तर जिन्दगी|माल्लेल लिवेस]] ([[:en:Parallel Lives|Parallel Lives]])''—को अनुवादमा आधारित छ, जसले एक नयाँ किसिमको नाटकको शरुआत गर्‌यो। <ref>अक्रोयद, ३५३, ३५८.<br />• शापिरो, १५१-१५३.</ref> शेक्सपियरका महान विद्वान जेम्स शापिरोको अनुसार, ''जूलियस कैसर'' मा, "राजनीति, चरित्र, भित्रको तिर, समसामयिक घटनाहरू, यहाँ सम्म कि शेक्सपियरका आफ्नो केही लेख्ने कलाको विभिन्न पल एक अर्कोसँग मिल्न थाले".<ref>शापिरो, १५१.</ref> [[चित्र:Henry Fuseli rendering of Hamlet and his father's Ghost.JPG|thumb|left|''ह्याम्लेट, होरातियो, मर्सल्लुस, तथा घोस्ट अफ हम्लेट'स फादर.''[[हेनरी फुसेली]] ([[:en:Henry Fuseli|Henry Fuseli]]), १७८०-५. [[कुंस्थौस ज्यूरिख]] ([[:en:Kunsthaus Zürich|Kunsthaus Zürich]]).]] शेक्सपियरका तथाकथित "वियोगान्तक समय" १६०० देखि १६०८ सम्म चल्यो, जबकि उनले त्यस समयमा तथाकथित [[प्रोब्लम प्लेज (शेक्सपियर)|"प्रोब्लम प्लेज"]] ([[:en:Problem plays (Shakespeare)|"problem plays"]]) ''[[मेजर फर मेजर]] ([[:en:Measure for Measure|Measure for Measure]])'', ''[[त्रोइलुस तथा क्रेस्सिदा|त्रोइलुस एण्ड क्रेस्सिदा]] ([[:en:Troilus and Cressida|Troilus and Cressida]])'', तथा ''[[अल इज वेल द्याट इन्ड्स वेल|अल'स वेल ठाट एंड्स वेल]] ([[:en:All's Well That Ends Well|All's Well That Ends Well]])'' पनि लेखे तथा [[शेक्सपीयरेअन वियोगान्त|ट्रेजिडिज]] ([[:en:Shakespearean tragedy|tragedies]])त्यसको पहिलो लेखे.<ref>[[एंड्रयू सेसिल ब्राडली|ब्राडली, ए सी]] ([[:en:Andrew Cecil Bradley|Bradley, A. C]]) (१९९१ संस्करण). ''शेक्सपीयरेअन वियोगान्त: ह्याम्लेट, ओथेलो, किङ लियर तथा म्याकवेथमा व्याख्यान''.लण्डन: पेन्गुइन, ८५.आईएसबीएन ०१४०५३०१९३.<br /> • मुइर, केनेथ (२००५). ''शेक्सपियरका त्रासद अनुक्रम''.लण्डन, न्यूयोर्क: रौउत्लेगेज, १२-१६.आईएसबीएन ०४१५३५३२५४.</ref> कयौं आलोचकहरूको मान्यता छ कि शेक्सपियरको सबैभन्दा ठूलो वियोगान्त त्यसको कलाको शिखरको प्रतिनिधित्व गर्दछन्.पहिलो, [[राजकुमार ह्याम्लेट|ह्याम्लेट]] ([[:en:Prince Hamlet|Hamlet]])को नायक, शायद तथा थप कुनै पनि अन्य शेक्सपियरका चरित्रको तुलना मा, बाँकी रूप बाट चर्चित भयो, खासगरी आफ्नो प्रसिद्द [[स्वागत भाषण|सोलिलोकुय]] ([[:en:soliloquy|soliloquy]]) "[[टु बी, तथा नट टु बी|टु बी तथा नट टु बी; देट यस दी कुएस्शन]] ([[:en:To be, or not to be|To be or not to be; that is the question]]). "<ref>ब्राडली, ९४.</ref> अन्त्यर्मुखी ह्याम्लेटको विपरीत, जसको मिथ्या दोष त्यसको हिचकिचाहट थियो, ती वियोगान्तहरूको हीरो जो, ओथेलो तथा किङ लियरको थियो, जल्बाजीको त्रुटि बाट बिग्रियो।<ref>ब्राडली, ८६.</ref> शेक्सपियरका वियोगान्तको कारण अक्सर यस किसिमको घासम्म त्रुटि या दोष छ, जो आदेश उल्ट्याएर नायकको तथा जसलाई त्यो प्रेम गर्दछ त्यसलाई नष्ट गरिदिन्छ।<ref>ब्राडली, ४०, ४८.</ref>''[[ओथेलो]] ([[:en:Othello|Othello]])'', थिए विल्लैन [[लागो]] ([[:en:Iago|Iago]])मा, ओथेलोको यौन ईर्ष्यालाई यस किसिमबाट भड्काउँछ तिनी आफ्नो निर्दोष पत्नीको हत्या गरिदिन्छ जो उसलाई प्रेम गर्दथिन्।<ref>ब्राडली, ४२, १६९, १९५.<br />• ग्रीनब्लाट्ट, ३०४.</ref>''[[राजा लियर|किङ लियर]] ([[:en:King Lear|King Lear]])'' मा, बूढा राजा, आफ्नो शक्तिहरू दिने त्रासद त्रुटि गर्दछन्, तथा यी घटनाहरूको शुरूआत गर्दछन् जो तिनकी छोरीको हत्या गरिदिन्छ तथा अर्ल ग्लौसस्टरलाईप्रताडित गरेर अन्धो बनाइदिन्छ। आलोचक फ्र्याङ्क केर्मोडेका अनुसार, "नाटक आफ्नो राम्रो पात्रहरू बाट केही प्रस्तुत गर्दछन् तथा नानै आफ्नो क्रूरता देखि आफ्नो दर्शकहरूलाई कुनै राहत".<ref>ब्राडली, २२६.<br />• अक्रोयद, ४२३.<br /> • [[फ्र्याङ्क केर्मोडे|केर्मोडे, फ्र्याङ्क]] ([[:en:Frank Kermode|Kermode, Frank]]) (२००४). ''दी ऐज अफ शेक्सपियर''.लण्डन: वेइदेंफेल्ड & निकोलसन, १४१-२.आईएसबीएन ०२९७८४८८१क्स.</ref>''[[म्याकवेथ]] ([[:en:Macbeth|Macbeth]])''मा, जो शेक्सपियरका वियोगान्तहरूमा सबैभन्दा सानो तथा धेर दविएकी हुन्छे।,<ref>म्याकडोनाल्ड , रस (२००६). ''शेक्सपियरका लेट स्टाइल''.क्याम्ब्रिज: क्याम्ब्रिज यूनिभर्सिटी प्रेस, ४३-४६.आईएसबीएन ०५२१८२०६८५.</ref> [[लेडी म्याकवेथ (शेक्सपियर)|लेडी म्याकवेथ]] ([[:en:Lady Macbeth (Shakespeare)|Lady Macbeth]])लाईसम्हाल्न नसकिने महत्वाकांक्षाले म्याकवेथ तथा उनकी पत्नीलाई, राजाको हत्या तथा सिंहासन हडप्नको लागि उक्साउँछन्। जब सम्म उनमा आफ्नो अपराधबोध भएमा उनलाई नष्ट गरिदिन्छ.<ref>ब्राडली, ३०६.</ref> यस नाटक मा, शेक्सपियरका त्रासद संरचना गर्नेको लागि एक अलौकिक तत्व जोड्दछ.उनको केही पछिल्लो प्रमुख वियोगान्त, ''[[एन्टोनी एण्ड क्लियोपेक्ट्रा|एंटनी तथा क्लेओपत्र]] ([[:en:Antony and Cleopatra|Antony and Cleopatra]])'' तथा ''[[कोरिओलानुस (नाटक)|कोरिओलानुस]] ([[:en:Coriolanus (play)|Coriolanus]])'' मा, शेक्सपियरका उत्कृष्ट कविता शामिल छन् तथा आलोचक द्वारा कविको सबैभन्दा सफल वियोगान्तहरू भनिएका छन्। [[टी.एस.एलियट|टी. एस एलियट]] ([[:en:T. S. Eliot|T. S. Eliot]]).<ref>अक्रोयद, ४४४.<br />• म्याकडोनाल्ड , ६९-७०.<br />• [[टी.एस.एलियट|एलियट, टी एस]] ([[:en:T. S. Eliot|Eliot, T S]]) (१९३४). ''एलिजावेथन निवन्ध''.लण्डन: फैबर & फैबर, ५९.[[ओसीएलसी]] ([[:en:OCLC|OCLC]])[http://worldcat.org/oclc/९७३८२१९ ९७३८२१९].</ref> आफ्नो अन्तिम अवधि मा, शेक्सपियर [[शेक्सपियरका लेट रोमान्स|रोमान्स]] ([[:en:Shakespeare's late romances|romance]]) या [[ट्रेजीकामेडी]] ([[:en:tragicomedy|tragicomedy]]) गर्न लागेका थिए तथा तीन तथा प्रमुख नाटकहरू: ''[[क्यम्बेलिने|क्य्म्बेलिने]] ([[:en:Cymbeline|Cymbeline]])'', ''[[हिउँदको कथा]] ([[:en:The Winter's Tale|The Winter's Tale]])'' तथा ''[[दी टेम्पेस्ट]] ([[:en:The Tempest|The Tempest]])'', तथा सहयोग लेऽ ''[[पेरिक्लेस, प्रिन्स अफ टायर|पेरिक्लेस, प्रिन्स अफ ट्य्रे]] ([[:en:Pericles, Prince of Tyre|Pericles, Prince of Tyre]])'' पूरा गरे। कम वियोगान्तहरू देखि बेरंग, यो चार नाटक १५९०को हाँस्यको टोनमा गंभीर छ, तर मिलाप तथा सम्भावित त्रासद त्रुटिको क्षमाको साथ उनी अन्त्य हुँदै छ।<ref>डोव्देन, ५७.</ref> केही टिप्पणीकार मूडमा यो परिवर्तन निर्मल देखने साक्षीको रूपमा शेक्सपियरका जीवनको भागमा हेरेका छन्, तर यो केवल दिनको नाटकीय फेशन प्रतिबिम्बित हुन सक्छ।<ref>डोव्देन, ६०.<br />• फ्र्ये, १२३.<br />• म्याकडोनाल्ड , १५.</ref> शेक्सपियर दुई तथा नाटकहरूमा सहयोग लिए''[[हेनरी VIII (नाटक)|हेनरी VIII]] ([[:en:Henry VIII (play)|Henry VIII]])'' तथा ''[[दी टू नोबल किन्स्मेन|दी टू नोबल किन्स्म]] ([[:en:The Two Noble Kinsmen|The Two Noble Kinsmen]])'', सम्भवतः [[जोन फ्लेत्चेर (नाटककार)|जोन फ्लेत्चेर]] ([[:en:John Fletcher (playwright)|John Fletcher]])को साथ.<ref>वेल्स, ''औक्सफोर्ड'', १२४७, १२७९.आईएसबीएन ०१९९२६७१७०.</ref>

* [[स्टीफन ग्रीनब्लाट्ट|ग्रीनब्लाट्ट, स्टीफन]] ([[:en:Stephen Greenblatt|Greenblatt, Stephen]]) ( २००५ ).''विल यी द वर्ड :शेक्सपियर, शेक्सपियर कसरी बने''.लण्डन : पिमलिको .ISBN ०-७१२६-००९८-१. * होनान, पार्क (१९९८). ''शेक्सपियर: एक जीवन''.अक्सफोर्ड , न्यूयोर्क : अक्सफोर्ड विश्वविद्यालय प्रेस .ISBN ०-१९-८११७९२-२. * [[स्टेनली वेल्स|वेल्स , स्टेनले]] ([[:en:Stanley Wells|Wells, Stanley]]), ''एट अल'' ( २००५ ).''द अक्सफोर्ड शेक्सपियर: संपूर्ण कृतिहरू / द कम्प्लीट वर्क्स'' , दूसरादोस्रो संस्करण अक्सफोर्ड : अक्सफोर्ड विश्वविद्यालय प्रेस .ISBN ०-१९-९२६७१७-०. * [[हेलन वेंडलर|वेंडलर, हेलन]] ([[:en:Helen Vendler|Vendler, Helen]]) (१९९७). '' शेक्सपियरका सोनेटको कलात्मकता ''[http://www.hup.harvard.edu/catalog/VENART.html हार्वर्ड विश्वविद्यालय प्रेस ] ISBN ०-६७४-६३७१२-७ <references/>