प्रस्ताव र स्वीकृति

करार भनेको यसमा संलग पक्षहरूको आकांक्षा वा उद्देश्यहरूको सामुहिक अभिव्यक्ति हो जसको पालना गर्नु पर्ने दायित्व कानुनले पक्षहरूलाई तोकिदिएको हुन्छ । जब एक पक्षले राखेको प्रस्ताव अर्को पक्षले स्वीकार गरेमा तत्काल उनीहरू बीच सम्झौता भएको मानिन्छ र त्यस्तो सम्झौता कानुनाद्वारा लागु हुन्छ भने त्यो बैध करार को रूपमा पक्षहरूलाई बाध्यकारी हुन्छ । त्यसैले करार कानुनका विद्वान सर विलियम एन्सन ले प्रस्तावलाई बारुदको प्याकेट र स्वीकृतिलाई बलेको काँटीसँग तुलना गरेका छन् । जब सलाईको काँटी बारुदको प्याकेटमा छोइन्छ तब तत्कालै त्यहाँ विस्फोट हुन्छ ।त्यसरी नै जब प्रस्ताव मा स्वीकृति दिइन्छ तत्कालै पक्षहरु करारमा प्रवेश गरिसकेका हुन्छन् । त्यसैले स्वीकृतिले करारको निर्माणलाई पूर्णता दिन्छ ।

प्रस्ताव र स्वीकृतिको प्रक्रिया

कुनै प्रतिज्ञाको लागि कामद्वारा गरिने प्रस्ताव
कुनै कामको लागि प्रतिज्ञाद्वारा गरिने प्रस्ताव
कुनै प्रतिज्ञाको लागि प्रतिज्ञाद्वारा गरिने प्रस्ताव

प्रस्ताव

पक्षहरुका बीच करार हुनको लागि करारका पक्षहरु कुनै एक विषयमा सोहि अर्थमा सहमत हुनै पर्दछ र त्यस्तो सहमति प्रस्ताव र स्वीकृतिको माध्यमबाट मात्रै सम्भव छ ।
उदाहरण: क ले आफ्नो घर रु १ गर्छ करोडमा ख लाई बेच्ने इच्छा व्यक्त भने क को अभिव्यक्ति प्रस्ताव हो ।
अत: स्वीकृति प्राप्त गर्ने मनसायले कुनै एउटा व्यक्तिले अर्को व्यक्तिसमक्ष कुनै काम गर्ने वा नगर्ने सम्बन्धमा आफ्नो इच्छा प्रकट गर्दछ भने त्यस्तो इच्छालाई प्रस्ताव भनिन्छ ।

प्रस्तावका विशेषताहरु

प्रस्ताव प्रस्तावकले प्रकट गरेको मनसाय वा इच्छा हो ।
यो कुनै काम गर्ने वा नगर्ने कुरासंग सम्बन्धित हुन्छ ।
यो यसमा उल्लेखित कार्य गर्ने वा नगर्ने सम्बन्धमा प्रस्तावित व्यक्तिको सहमति प्राप्त गर्ने उद्देश्यले बनाइन्छ ।
यो लिखित वा मौखिक गरी व्यक्त वा पक्षहरूको काम वा व्यवहार वा सम्बन्धित विषयको परिस्थितिद्वारा बन्न सक्दछ ।
यो सामान्य वा विशिष्ट हुन सक्दछ ।
यो जव प्रस्तावितले स्वीकार गर्दछ , तब प्रतिज्ञा बन्दछ ।
यो प्रस्तावित व्यक्ति समक्ष सञ्चार भएको हुनुपर्दछ ।

प्रस्तावका नियमहरु

प्रस्ताव पक्षहरुका बीचमा कानुनि सम्बन्ध स्थापित गराउन सक्षम हुनुपर्दछ ।
प्रस्तावमा प्रयुक्त भाषा विरोधाभासपूर्ण नभई स्पष्ट तथा बुझिने खालको हुनुपर्दछ ।
प्रस्तावको आमन्त्रण गर्नु प्रस्ताव होइन ।
वस्तुको न्यूनतम बिक्रि मूल्य तोक्नु वा वस्तुको बारेमा सूचना दिनु प्रस्ताव होइन ।
प्रस्ताव सामान्य वा विशिष्ट हुन सक्दछ ।
प्रत्येक प्रस्ताव सञ्चार हुनुपर्दछ ।
प्रस्तावकको दायित्वलाई कम गर्ने , घटाउने वा उन्मुक्ति दिने सर्तसहित प्रस्ताव राख्न सकिन्छ ।

स्वकृति

प्रस्ताव सम्झौताको पूर्व सर्त भए तापनि जबसम्म प्रस्तावकको प्रस्तावमाथि स्वीकृतिकर्ताले स्वीकृति दिदैन तबसम्म पक्षहरु बीचमा सम्झौता वा करारीय दायित्वको सिर्जना हुदैन । त्यसर्थ स्वीकृति पनि प्रस्ताव सरह करारको अत्यावश्यक तत्त्व हो ।

परिभाषा

एन्सन : प्रस्तावकका प्रावधानहरूलाई शब्द वा कार्यद्वारा प्रस्तावकले भने बमोजिम सहमति जनाई व्यक्त गरेको इच्छा वा मनसायलाई स्वीकृति भनिन्छ ।

स्वीकृतिका विशेषताहरु

यो प्रस्तावका सर्ताद्वारा बाधिनको लागि व्यक्त गरिएको मनसाय वा इच्छा हो ।
यसले प्रस्तावित व्यक्तिको कुनै काम गर्ने वा नगर्ने सहमतिलाई जनाउँछ ।
यो करार गर्ने उद्देश्यका साथ व्यक्त गरिन्छ ।
यो व्यक्त र परीलाक्षित दुवै हुन सक्दछ ।
यो अर्को पक्षसम्म सञ्चार भएको इच्छा हो ।
यो प्रस्तावित व्यक्तिले प्रस्ताव उपर दिएको सहमति हो ।
यो प्रस्तावकले उल्लेख गरेबमोजिम वा निजको इच्छा बमोजीम दिइएको हुन्छ ।
यसले करारलाई पूर्णता दिन्छ ।

स्वीकृतिका नियमहरु

स्वीकृति पूर्ण तथा प्रस्ताव अनुरुप हुनुपर्दछ ।
स्वीकृति, साधारण तया प्रस्तावक समक्ष सञ्चार हुनुपर्दछ ।
यो तोकिदिए बमोजिम वा प्राय चलन चल्तीमा रहेको माध्यमबाट वा उपयुक्त तरिकाबाट दिइएको हुनुपर्दछ ।
प्रस्तावित व्यक्तिलाई प्रस्तावको जानकारी हुनुपर्दछ ।
उपयुक्त समय भित्रै स्वीकृति दिइएको हुनुपर्दछ ।
यो व्यक्त र अव्यक्त दुवै हुन सक्दछ ।
नबोल्नु वा निष्क्रिय रहनुलाई स्वीकृति मान्न सकिदैन ।
प्रस्तावितले मात्र प्रस्तावको स्वीकृति दिनु पर्दछ ।
स्वीकृति प्रस्तावको अन्त्य हुनु भन्दा पहिले नै दिएको हुनुपर्चदछ ।