पहिलो अफिम युद्ध
पहिलो अफिम युद्ध (चिनियाँ: 第一次鴉片戰爭), लाई अफिम युद्ध वा अंग्रेज चीन युद्ध समेत भनिन्छ । यो बेलायत र चीनको चिङ वंशबीच लडिएको सैन्य लडाईको शृङ्खला हो जसलाई कुटनैतिक सम्बन्ध, व्यापारको नजरले हेर्न सकिन्छ ।[४]
पहिलो अफिम युद्ध | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
अफिम युद्धको भाग | |||||||
डुब्दै गरेको चीनेया जहाज , इ. डनक्यान (१८४३) | |||||||
| |||||||
योद्धा | |||||||
ढाँचा:Country data UKGBबेलायत | चीन ( चिङ वंश) | ||||||
शक्ति | |||||||
१९,०००+ फौज:[१]
३७ जहाज:[१]
|
२२२.२१२ फौज:2
| ||||||
मृत्यु र क्षति | |||||||
६९ मृत्यु[१] ४५१ घाइते[१] २८४ बिमारीले मृत्यु[२][३] | १८,०००-२०,००० मृत्यु र घाइते3 (est.)[१] | ||||||
1 रहेको ५ जंगी जहाज, ३ब्रिज, 2स्टिमर, १सर्वे भेसल, and १अस्पताल जहाज. |
१७ औ र १८ औ शताब्दीमा, चिनियाँ सामग्रीको मागले (विशेष गरी रेशम, पोर्सेलिन माटोको भाडा र चिया ) युरोपमा बेलायत र चिङ वंश बीच व्यापारिक असन्तुलन सिर्जना गरेको थियो । युरोपेली चादी चीनमा आउथ्यो जसलाई चीनले भित्र्याउथ्यो ।
यो व्यापारिक असन्तुलनलाई मिलाउन इस्ट इन्डिया कम्पनीले भारतमा खेती गरिएका अफिमको लिलामी व्यापार चीनमा गर्न थाल्यो र एसियामा आफ्नो व्यापार प्रभावको मजबुतीकरण गर्न सुरु गर्यो । यो अफिम चीनियाँ तट ग्वांगझोउमा पुर्याइन्थ्यो जहाँ स्थानीय बिचौलियाहरु चीनमा बिक्रि गरेर ठुलो नाफा कमाउथे । अफिमको व्यापारले बेलायत-चीन व्यापारको क्रमभंगता भयो र चीनको व्यापार घाटा हुन् थाल्यो । यसको नतिजाले चीनियाँ अधिकारीहरु चिन्तित भए ।
१८३९ मा चीनिया सम्राटले अफिम व्यापारलाई बैधता दिन अस्विकार गरे र अफिममा कर लगाए । उनले भिसरी लिन जिउलाई अफिम व्यापारमा पूर्ण प्रतिबन्ध लगाएर समस्या समाधान गर्न नियुक्त गरे । [५] र ग्वांगझोउमा बिना क्षतिपूर्ति विदेशी व्यापार बन्द गरे । लिनले झन्डै करिब टन अफिम जफत गरी नष्ट गरे र यसको आपूर्ति बन्द गरे । [६] ब्रिटिस सरकारले चीन सरकारको यो कारबाहीको भत्सर्ना गर्यो र व्यापारीलाई घेराबन्दीमा परेको नजरले हेर्यो । ब्रिटिसले आफ्नो सेना चीनमा तैनाथ गर्यो ; शाही जल सेना र बन्दुक शक्तिको निर्णायक भूमिकाले चीनलाई पराजित गर्यो । यो रणनीतिलाई पछि गनबोट कुटनीति भनियो ।
१८४२ मा चिङवंश नानकिङ सन्धिमा हस्ताक्षर गर्न बाध्य भयो जसानुसार ब्रिटिस साम्राज्यले हंगकंग पायो । यो सन्धि ब्रिटिसको लक्ष्य हल्सिल गर्न नसकेकाले दोश्रो अफिम युद्ध (१८५६-६०) भयो । यसले चिङ वंश कम्जोर हुदै गयो र चीनमा अस्थिरता सिर्जना भयो । [७] यो युद्धलाई आधुनिक चीनियाँ इतिहासको सुरुवात मानिन्छ ।
सन्दर्भ सम्पादन गर्नुहोस्
- ↑ १.० १.१ १.२ १.३ १.४ Martin, Robert Montgomery (1847). China: Political, Commercial, and Social; In an Official Report to Her Majesty's Government. Volume 2. London: James Madden. pp. 80–82.
- ↑ The Chinese Repository, vol. 12, p. 248
- ↑ Bate 1952, p. 174
- ↑ Tsang, Steve (2007). A Modern History of Hong Kong. I.B.Tauris. pp. 3–13, 29.
- ↑ Fay (2000) pp. 73
- ↑ Farooqui, Amar (मार्च २००५), Smuggling as Subversion: Colonialism, Indian Merchants, and the Politics of Opium, 1790–1843, Lexington Books, आइएसबिएन 0-7391-0886-7।
- ↑ Tsang 2004, p. 29