"भारतीय संविधान" का संशोधनहरू बिचको अन्तर
Content deleted Content added
कुनै सम्पादन सारांश छैन चिनोहरू: मोबाइल सम्पादन मोवाइल अनुप्रयाेग सम्पादन आइओएस अनुप्रयाेग सम्पादन |
कुनै सम्पादन सारांश छैन चिनोहरू: मोबाइल सम्पादन मोवाइल अनुप्रयाेग सम्पादन आइओएस अनुप्रयाेग सम्पादन |
||
पङ्क्ति ६:
भारतको संविधान विश्वको सबैभन्दा ठूलो लिखित संविधान हो। यसमा ३९५ अनुच्छेद तथा १२ अनुसूचीहरू छन्। संविधानमा सरकारका संसदीय स्वरूपको व्यवस्था गरिएको छ जसको संरचना केही अपवादहरूका अतिरिक्त सङ्घीय छ। केन्द्रीय कार्यपालिकाको सांविधानिक प्रमुख [[भारतीय राष्ट्रपति|राष्ट्रपति]] हुन्। भारतका संविधानको धारा ७९ का अनुसार, केन्द्रीय [[संसद]]को परिषदमा राष्ट्रपति तथा दुई सदन छन् जसलाई राज्यहरूको परिषद [[राज्य सभा|राज्यसभा]] तथा मानिसहरूको सदन [[लोक सभा|लोकसभा]]का नामले जानिन्छ। संविधानको धारा ७४ (१) मा यो व्यवस्था गरिएको छ कि राष्ट्रपतिको सहायता गर्न तथा त्यसलाई सल्लाह दिनका लागि एक मन्त्रीपरिषद हुनेछ जसको प्रमुख [[प्रधानमन्त्री|प्रधान मन्त्री]] हुन्, राष्ट्रपति यस मन्त्रीपरिषदको सलाहका अनुसार आफ्नो कार्यहरूको निष्पादन गर्नेछ। यस प्रकार वास्तविक कार्यकारी शक्ति मन्त्रीपरिषदमा निहित छ जसको प्रमुख प्रधानमन्त्री छ जो वर्तमानमा मनमोहन सिंह छन्।
मन्त्रीपरिषद सामूहिक रूपबाट मानिसहरूका सदन (लोक सभा)का प्रति उत्तरदायी हो। प्रत्येक राज्यमा एक [[विधान सभा]] छ। जम्मू कश्मीर, उत्तर प्रदेश, बिहार, महाराष्ट्र, गर्नाटक र
संविधानको सातौँ अनुसूचीमा संसद तथा राज्य विधायिकाहरूका बीच विधायी शक्तिहरूको वितरण गरिएको हो। अवशिष्ट शक्तिहरू संसदमा विहित छन्। केन्द्रीय प्रशासित भू- भागहरूलाई संघराज्य क्षेत्र भनिन्छ।
|