|
'''मुगल साम्राज्य''' (उर्दू: मुगल साम्राज्य, अनुवादित मुग्लिया सल्तनत) वा मोग साम्राज्य [[भारतीय उपमहाद्वीप]]मा एक साम्राज्य थियो।
{{अनुवाद}}
{{Infobox former country
|native_name = <big>{{lang|fa|گورکانیان|rtl=yes}}</big> <small>([[Persian language|Persian]])</small><br />''Gūrkāniyān''<br />{{lang|ur|{{Nastaliq|مغلیہ سلطنت}}}} <small>([[उर्दु भाषा|उर्दु]])</small><br />{{transl|ur|ALA-LC|Mug̱liyah Salṭanat}}
|conventional_long_name = मुगल साम्राज्य
|common_name = Mughal Empire
|continent = Asia
|religion = {{plainlist|
* [[Sunni Islam]] <small>(१५२६–१८५७)</small>
* [[Din-i Ilahi]] <small>(१५८२–१६०५)</small>}}
|region = South Asia
|era = Early modern
|status = Empire
|government_type = [[Absolute monarchy]], <br /> [[unitary state]] with [[federation|federal structure]], <br /> [[centralized]] [[autarchy]]
|life_span = {{plainlist|
* १५२६–१५४०
* १५५५–१८५७}}
|year_start = १५२६
|year_end = १८५७
|event_start = [[First Battle of Panipat]]
|date_start = २१ अप्रिल
|event_end = [[Siege of Delhi]]
|date_end = २१ सेप्टेम्बर
|event1 = Empire interrupted by [[Sur Empire]]
|date_event1 = १५४०–१५५५
|event2 = Death of [[Aurangzeb]]
|date_event2 = ३ मार्च १७०७
|image_flag =
|p1 = Timurid Empire
|flag_p1 = Timurid.svg
|border_p1 = no
|p2 = Delhi Sultanate
|flag_p2 =Delhi Sultanate Flag (catalan atlas).png
|p3 = Rajput states
|flag_p3 = Mewar.svg
|border_p3 = no
|p4 = Bengal Sultanate
|flag_p4 =
|p5 = Deccan sultanates
|flag_p5 =
|s1 = Maratha Empire
|flag_s1 = Flag of the Maratha Empire.svg
|border_s1 = no
|s2 = Bengal Subah
|flag_s2 =
|s3 = Durrani Empire
|flag_s3 =
|s4 = Sikh Confederacy
|flag_s4 = Kattar Dhal Talwar.jpg
|s5 = Company rule in India
|flag_s5 = Flag of the British East India Company (1801).svg
|s6 = British Raj
|flag_s6 = British Raj Red Ensign.svg
|image_coat =
|coat_alt =
|image_map = Mughal1700.png
|image_map_caption = The empire at its greatest extent, in the late 17th and early 18th centuries
|image_map_alt = Mughal
|capital = {{plainlist|
* [[आगरा]] <small>(१५२६–१५४०; १५५५–१५७१; १५९८–१६४८)</small>
* [[फतेहपुर सिकरी]] <small>(१५७१–१५८५)</small>
* [[लाहोर]] <small>(मे १५८६ –१५९८)</small>
* [[पुरानो दिल्ली|शाहजनाबाद]], [[दिल्ली]] <small>(१६४८–१८५७)</small>}}
|common_languages = {{plainlist|
* [[Persian language|Persian]] <small>(official and court language)</small><ref name=Conan>{{cite book|last=Conan|first=Michel|title=Middle East Garden Traditions: Unity and Diversity: Questions, Methods and Resources in a Multicultural Perspective|volume= Volume 31|year=2007|publisher=Dumbarton Oaks Research Library and Collection|location=Washington, D.C.|isbn=978-0-88402-329-6|page=235}}</ref>
*[[Arabic]] <small>(for religious ceremonies)</small>
* [[Chagatai language|Chagatai Turkic]] <small>(only initially)</small>
* [[Urdu]] <small>(Language of the elite, later made official)<ref name="bbc.co.uk">{{Cite web|url=http://www.bbc.co.uk/religion/religions/islam/history/mughalempire_1.shtml|title=BBC – Religions – Islam: Mughal Empire (1500s, 1600s)|access-date=2017-11-25}}</ref></small>
*[[Languages of South Asia|Other South Asian languages]]}}
|currency = [[Rupee]], [[Dam (Indian coin)|dam]]<ref name="richards96">{{cite book|last=Richards|first=James|title=The Mughal Empire|pages=73–74|publisher=Cambridge University Press|year=1995|url=https://books.google.com/books?id=HHyVh29gy4QC&pg=PA74}}</ref>
|leader1 = [[बाबर]] <small>(first)</small>
|leader2 = [[Bahadur Shah II]] <small>(last)</small>
|year_leader1 = १५२६–१५३०
|year_leader2 = १८३७–१८५७
|title_leader = [[मुगल सम्राटहरु|सम्राट]]
|stat_year1 = 1690<ref name="Taagepera">{{cite journal|date=September 1997|title=Expansion and Contraction Patterns of Large Polities: Context for Russia|journal=[[International Studies Quarterly]]|volume=41|issue=3|page=500|doi=10.1111/0020-8833.00053|author=Rein Taagepera|authorlink=Rein Taagepera|jstor=2600793}}</ref>
|stat_area1 = 4000000
|stat_year2 = 1700
|stat_pop2 = 158400000
}}
'''मुगल साम्राज्य''' (उर्दू: मुगल साम्राज्य, अनुवादित मुग्लिया सल्तनत) वा मोग साम्राज्य [[भारतीय उपमहाद्वीप]]मा एक साम्राज्य थियो जुन १५२६ मा स्थापित भयो। यो एक मुस्लिम राजवंशद्वारा स्थापित र शासन गरिएको थियो ट्राको-मङ्गोलिया मध्य मध्यबाट चिगातीई जडहरू तर विवाहको गठबन्धनको माध्यमबाट महत्त्वपूर्ण भारतीय राजपूत र फारसी पुस्ताको साथ; केवल पहिलो दुई मुगल साम्राज्यहरू पुरातकालीन एसियाई थिए, जबकि प्रचलित सम्राटहरू राजपूत र फारसी पुष्प को मुख्य रूप देखि थिए। राजवंश संस्कृति मा इंडो-फारसी थियो, फारसी संस्कृति को संयोजन स्थानीय भारतीय सांस्कृतिक प्रभावसँग उनको विशेषताहरु र प्रथाहरु मा दिखाई दिए।
१८ औँ शताब्दीको मध्यमा, मराठसहरू मुगल सेनाहरू चल्थे र पञ्जाबका बङ्गालका धेरै मुगल प्रांतहरूमाथि विजयी भए। साम्राज्य असफलता साम्राज्यको प्रशासनिक र आर्थिक प्रणालीको कमजोरीको कारणले गर्दा बङ्गालका नबाब, अवधको नवलप, हैदराबादको निजाम र अन्य साना राज्यहरु द्वारा यसको पूर्व-विद्रोहहरूको स्वतन्त्रताको घोषणा भयो। १७३९ मा, मुगलहरूले कर्नाल युद्धमा क्रसरलाई पराजित गर्यो, फारसका अफ्रिकाको संस्थापक नदद शाहको सेनाले पराजित गर्यो र [[नयाँ दिल्ली|दिल्ली]]ले बर्खास्त गर्यो र लुट्यो, उनीहरूको गिरावटमा तीव्र गति बढ्दै गयो। निम्न शताब्दीको समयमा मुगल शक्ति अत्यन्तै सीमित भएको थियो र अन्तिम सम्राट, बहादुर शाह द्वितीय, केवल शाहजहाबाद शहर मात्र थियो। उनले [[१८५७ को भारतीय विद्रोह]] को समर्थन र एक हार को पालन को एक फर्म जारी गरे, यसैले [[इस्ट इन्डिया कम्पनी|ब्रिटिश ईस्ट इन्डिया कम्पनी]] को खतरे को लागि जेलर को लागि कैद को सजाय को लागि प्रयास गर्यो। साम्राज्यको अन्तिम अवशेष औपचारिक रूपमा ब्रिटिश द्वारा लिइएको थियो र भारत सरकार अधिनियम १८५८ ले ब्रिटिश क्राउनलाई औपचारिक रूपमा नयाँ [[ब्रिटिश राज]]को रूपमा भारतको प्रत्यक्ष नियन्त्रण मान्दछ।
==सन्दर्भ सामग्रीहरू==
| 