विकिपिडिया

"तबला" का संशोधनहरू बिचको अन्तर

अन्तरक्रियात्मक रूपमा इतिहास हेर्नुहोस्
← अघिल्लो भिन्नतापछिल्लो भिन्नता →
Content deleted Content added
दृश्यात्मकविकिपाठ
#WLF
सा +सामग्री सुधार
पङ्क्ति १:
{{अशुद्ध}}
{{Infobox Instrument
|name=तबला
|image=Prop._Tabla.jpg
|background=percussion
|classification= तालबाजा, छालाको खरीसहितको तालबाजा
|classification= [[भारत|Indian]] [[Percussion instrument]], goatskin heads with [[syahi]]
|range= डोरीले बेरिएको काठको ढुङ्ग्रोलाई हतौडीले ठोकेर स्वर तलमाथि गर्न सकिन्छ</div>
|range= Bolt tuned or rope tuned with dowels and hammer </div>
|related= [[पखवाज]], [[मृदन्गम]], [[खोल]]
}}
 
[[चित्र:Stone carvings at Bhaje caves.jpg|thumbnail|200 BC carvings from at [[Bhaje caves]], Maharashtra, India showing a woman playing Tabla and another dancer performing.]]
'''तबला''' शास्त्रीय तथा लोकसङ्गीतमा प्रयोग हुने एउटा तालबाजा हो। यो दक्षिण एसियाली देशहरूमा निक्कै प्रचलित रहेको छ।<ref>{{cite book|author=डन माइकल रेन्डल|title=द हार्वर्ड डिक्सनरी अफ म्युजिक|url=https://books.google.com/books?id=02rFSecPhEsC|year=2003|publisher=हार्वर्ड विश्वविद्यालय प्रेस|isbn=978-0-674-01163-2|pages=820, 864|access-date=२६ फेब्रुअरी २०१७|archive-url=https://web.archive.org/web/20170115230913/https://books.google.com/books?id=02rFSecPhEsC|archive-date=१५ जनवरी २०१७|url-status=live}}</ref> यो काठको दुई ऊर्ध्वमुखी, बेलनाकार, छालाको खरी जस्तै मुखभएको भागको रूपमा हुने गर्दछ। तबलालाई राखेर बजाउने परम्परा अनुसार 'दायाँ' र 'बायाँ' भन्ने गरिन्छ। यो तालबाजा भारतीय उपमहाद्वीपको शास्त्रीय सङ्गीतमा एकदमै महत्वपूर्ण वाद्य हो। १८औँ शताब्दीपछि तबलाको प्रयोग शास्त्रीय र उप शास्त्रीय गायन-वादनमा लगभग अनिवार्य रूपले भइरहेको छ। यस अतिरिक्त सुगम सङ्गीत र चलचित्र क्षेत्रमा यसको प्रयोग प्रमुखताले भएको छ। यो बाजा [[भारत]], [[पाकिस्तान]], [[नेपाल]], [[बङ्गलादेश]], र [[श्रीलङ्का]]मा प्रचलित छ।<ref name=brittabla>[https://www.britannica.com/art/tabla Tabla] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161221014807/https://www.britannica.com/art/tabla |date=२१ डिसेबर २०१६}} एन्साइक्लोपीडिया ब्रिटैनिका</ref> सबैभन्दा पहिले यसलाई गायन-वादन-नृत्य इत्यादिमा ताल दिनको लागि सहयोगी वाद्यको रूपमा नै बजाइने गरिन्थ्यो, तर पछि आएर धेरैजसो तबला वादकहरूले यसलाई एकल वादनको माध्यम बनाए र यसले निक्कै प्रसिद्धि समेत प्राप्त गर्न सफल भयो।
'''तबला''' एक तालसँग सम्बन्धित बाजा हो। यसको प्रयोग भारतीय उपमहाद्विपका सबै जस्तो ठाउँमा हुन्छ। काठ आविष्कार लागि जरा भारत मा पाइन्छ। भारत मा महाराष्ट्र राज्य मा Bhaja गुफाहरु मा खोपिएको फिर्ता २०० ई.पू. पुराना, तबला र एक नृत्य प्रदर्शन अर्को स्त्री खेल एक महिला देखाउँछ।
 
यो सिद्धान्त अब तबला पुरातन भारत मा प्रयोग गरिन्छ कि एक स्थिर प्रमाण प्रदान Bhaje गुफा फेला Iconography खोपिएकोसँग obsoltae छ। फिर्ता ५०० ई.पू. जमानाका कि काठ जस्तो देखिने डबल हात ड्रम हिन्दू मन्दिर खोपिएको छन्। यो बाजालाई पुर्बिय बाजाहरूको राजा पनि भनिन्छ / बिसेष गरी भारतमा यो बाजाको बिकाश,प्रचार , प्रसार भएपनि सुम्पुर्ण एसियालि देश हरूमा यसको अस्त्यित्व थियो भन्ने कुरा इतिहासमा उल्लेख छ / यसको इतिहास हेर्दा १७ औ सताब्दी देखिको लिखित इतिहास पाइन्छ / हाल अत्यन्त लोकप्रिय भएकोले देश विदेश का धेरै विश्वविध्यालय हरूमा तबला सम्बन्धि स्नातकोत्तर तथा बिध्यबारिधि सम्मको पढाई पनि हुँदै आइरहेको छ / नेपालमा तबलाको प्रयोग प्राचिन कालदेखि हुँदैआएको हो / नेवारी समुदायमा प्रचलित ''क्वचाखिन'' बाजा तबलाको प्राचिन रूप हो भन्न सकिन्छ / नेपाली तबला बादक हरूमा पण्डित किशनलाल श्रेष्ठ , पण्डित झुमक लाल मिश्र , पण्डित शम्भु मिश्र, पण्डित रामहरी गुरूङ ,[http://www.homnathtabla.com/ पं होमनाथ उपाध्याय] , [http://www.achyutrambhandari.com पं अच्युत भण्डारी] , [http://www.youtube.com/watch?v=AVrP6sgv9IE पं अतुल गौतम] , [http://www.dafaband.com/profile.php?id=rabin रबिन लालश्रेष्ठ] , [http://www.sursudha.com/ सुरेन्द्र बैद्य], प्रेम ओझैया, रबिन्लाल , जीवन राइ ,प्रमोद उपाध्याय , मिलेश तन्डुकार,बिदुर कर्णिकार ,[http://www.youtube.com/watch?v=RDavd110V-U परशुराम पौडेल], हरिशरण मानन्धर , अनन्त प्रजापति, सरिता मिश्र, सन्तोष, नबिन श्रेष्ठ, लक्ष्मी डंगोल लगायत थुप्रै रहेका छन् /
'तबला' शब्दको उत्पत्ति [[अरबी भाषा]]- [[फारसी भाषा]]को मूल शब्द ''''तब्ल''' बाट भएको हो।<ref name="EmmertMinegishi1980">{{cite book |author1=रिचार्ड एम्मर्ट |author2=युकी मिन्गेसी |title=Musical voices of Asia: report of (Asian Traditional Performing Arts 1978) |trans-title=एसियाको सङ्गीतमय आवाज: एसियाली परम्परागत प्रदर्शन कलाहरू |url=https://books.google.com/books?id=hSEKAQAAMAAJ |accessdate=२५ डिसेम्बर २०१२ |year=१९८० |publisher=हेइबोन्सा |page=२६६ |archive-url=https://web.archive.org/web/20130604052058/http://books.google.com/books?id=hSEKAQAAMAAJ |archive-date=४ जुन २०१३ |url-status=live }}</ref> यद्यपि, यस वाद्यको वास्तविक उत्पत्ति विवादित छ। यसलाई केही विद्वानहरूले एउटा प्राचीन भारतीय परम्परामा नै 'उर्ध्वक आलिङ्यक' वाद्यहरूको<ref name="atoday2014">{{cite journal|first1=मुकुन्द|last1=भाले|title=तबला वाद्य के आकार प्रकार में बदलाव से वादन पद्धति और रचनाओं में आये परिवर्तन |trans-title= तबला वाद्यको आकार प्रकारमा आएको परिवर्तनले वादन र रचनामा आएको परिवर्तन |journal=अतोदय|date=2 जुलाई 2014|volume=1|issue=1|url=http://www.atodya.com/%E0%A4%A4%E0%A4%AC%E0%A4%B2%E0%A4%BE-%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%AF-%E0%A4%95%E0%A5%87-%E0%A4%86%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0-%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0/|location=कोलकाता|format=वेब|issn=2349-8196|access-date=२६ फेब्रुअरी २०१७|archive-url=https://web.archive.org/web/20170227062531/http://www.atodya.com/%E0%A4%A4%E0%A4%AC%E0%A4%B2%E0%A4%BE-%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%AF-%E0%A4%95%E0%A5%87-%E0%A4%86%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0-%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0/|archive-date=२७ फेब्रुअरी २०१७|url-status=dead}}</ref> विकसित रूप मान्छन् भने केही विद्वानहरू यसको उत्पत्ति पखावजबाट निर्मित भएको मानेका छन् र केही विद्वानहरूले यसको उत्पत्ति स्थल पश्चिमी एसियाबाट भएको बताउने गरेका छन्।
[[File:Harmonium ,Tabla playing.jpg|thumb| तबला खेल्दै]]
 
==यो पनि हेर्नुहोस्==▼
{{नेपालका बाजाहरू}}▼
==सन्दर्भ सामग्रीहरू==
{{reflist}}
 
==बाह्य कडीहरू==
{{stub}}
{{Commonscat|Tabla|तबला}}
 
▲==यो  पनि  हेर्नुहोस्==
▲{{नेपालका बाजाहरू}}
 
[[श्रेणी:संगीत]]
"https://ne.wikipedia.org/wiki/तबला" बाट अनुप्रेषित