"लङ्गुर" का संशोधनहरू बिचको अन्तर

| name = लंगुरलङ्गुर

| image_caption = [[:en:Mudumalai National Park|मुदुमालनिमुदुमलै राष्ट्रिय निकुञ्ज]]मा रहेका लंगुरकोलङ्गुरको समुह

| phylum = [[Chordate|हाड भएका]]

[[:en:Gray Langur|लंगुर]] '''सेम्नोपिथेकसलङ्गुर''' 'सेम्नोपिथेकस'(Semnopithecus) प्रजाति अंतर्गतअन्तर्गत पर्ने [[स्तनधारी प्राणी|स्तनधारी]] [[जनावर]] हो,हो। जुनयो मुख्यतया दक्षीण [[एसिया]]मा पाईने गर्छ। लंगुरहरूलङ्गुरहरू मुख्यतया जंगलिजंगली क्षेत्रमा बसोबास गर्ने गर्छन साथै यिनीहरू शहरीसहरी क्षेत्रमा पनि पाईने गर्छन। सामान्यतया लंगुरकालङ्गुरका सबै प्रजातिहरू कम देखि सामान्य उचाईमा पाईने गर्छन तर [[:en:Nepal Gray Langur|नेपाली लंगुरलङ्गुर]] र [[:en:Kashmir Gray Langur|कश्मीरीपश्चिमा लंगुरलङ्गुर]]हरू समुन्द्री सतहबाट ४,००० मिटर (१३,००० फिट) भन्दा माथीका हिमाली क्षेत्रमा पाईने गर्छन।

यसका प्राय सबै प्रजातिहरूलाई लंगुर वा ढेडु वा हनुमान लंगुर भनिने गरिन्छ। हाल सम्म लंगुरकालङ्गुरका सात प्रकारका प्रजातिहरू फेला परेका छन, जस मध्ये [[:en:Northern Plains Gray Langur|'''सेम्नोपिथेकस इन्टेलस'''(Semnopithecus entellus)]] प्रजाति सबैभन्दा पछि (सन २००१मा) फेला परेको प्रजाति हो।<ref name=Groves2001>{{citationcite neededbook |last1=Groves |first1=C. |year=2001 |title=Primate taxonomy |location=वासिङ्टन डिसी |publisher=Smithsonian Institution Press |isbn=1-56098-872-X}}</ref>

लंगुरको हल्का पहेंलो मिसिएको खैरो रंगको हुन्छ, अनुहार र कान कालो रंगको हुन्छ। साथै केही प्रजातिको हात तथा खुट्टाहरू पनि कालो रंगको हुने गर्छ। लंगुरको प्रजाति अनुसार आकार फरक - फरक हुने हुने गरे तापनि सामान्यतया भाले लंगुरको पुच्छर ७५ सेन्टिमिटर(३० इन्च){{citation needed}} र पोथी लंगुरकोलङ्गुरको पुच्छर ६५ सेन्टिमिटर(२६ इन्च){{citation needed}} हुने गर्छ।<ref>Burnie D and Wilson DE (Eds.), ''Animal: The Definitive Visual Guide to the World's Wildlife''. DK Adult (2005), {{ISBN|0-7894-7764-5}}</ref> यिनीहरूको पुच्छर जहिले पनि शरीरको आकार भन्दा लामो हुन्छ। दक्षिणी क्षेत्रका लंगुरहरूको आकार उत्तरी क्षेत्रका लंगुरहरूको भनद‍्दा सानो हुने गर्छ। अहिले सम्ममा नेपालमा भेटिएको [[:en:Nepal Gray Langur|नेपाली लंगुरलङ्गुर]] (२६.५ किलोग्राम) सबैभन्दा ठूलो लंगुरलङ्गुर मानिएको छ।<ref name=Brandon-Jones>{{citationcite neededjournal |last1=Brandon-Jones |first1=D. |year=2004 |title=A taxonomic revision of the langurs and leaf monkeys (Primates: Colobinae) of South Asia |journal=Zoos' Print Journal |volume=19 |issue=8 |pages=1552–1594 |doi=10.11609/jott.zpj.971.1552-94 |url=http://www.zoosprint.org/ZooPrintJournal/2004/August/1552-94.pdf}}</ref>

लंगुरलङ्गुर मुख्यतया [[नेपाल]] तथा [[भारत]] लगायतका दक्षीण[[दक्षिण एसियालीएसिया]]ली राष्ट्रहरूमा पाईने गर्छ।{{citation<ref>Roonwal, needed}}M.L., Mohnot, S.M. (1977) ''Primates of South Asia: ecology, sociobiology, and behavior''. Harvard University Press, Cambridge (MA)</ref> सामान्यतया लंगुरहरूलङ्गुरहरू जंगलमा बस्ने गरे तापनि यिनीहरू विभिन्न मठ मन्दिरहरू, देवलहरू, पुराना किल्लाहरू तथा मानव बस्ती नजिकपनि बस्ने गर्छन।

[[File:MNP Grey Languer.JPG|thumb|left|भाले लंगुरलङ्गुर]]

हाल सम्म लंगुरकालङ्गुरका निम्न सात प्रजातिहरू रहेका छन।

* [[:en:Nepalनेपाली Gray Langur|Nepal Gray Langurलङ्गुर]] ''Semnopithecus schistaceus''

* [[:en:Kashmirपश्चिमा Gray Langur|Kashmir Gray Langurलङ्गुर]] ''Semnopithecus ajax''

* [[:en:Taraiफेटावाल Gray Langur|Tarai Gray Langurलङ्गुर]] ''Semnopithecus hector''

* [[:en:Northernहनुमान Plains Gray Langur|Northern Plains Gray Langurलङ्गुर]] ''Semnopithecus entellus''

* [[:en:Tuftedमद्रासी Grayखैरो Langur|Tufted Gray Langurलङ्गुर]] ''Semnopithecus priam''