"बुद्ध" का संशोधनहरू बिचको अन्तर
Content deleted Content added
सा बोट: स्वचालित पाठ परिवर्तन (-रुपले +रूपले) |
सा रोबोट : हिज्जे मिलाउँदै |
||
पङ्क्ति ८:
[[बुद्ध धर्म]]मा पूर्ण रूपमा जागृत वा निर्वाण प्राप्त गरेको व्यक्ति '''बुद्ध''' हो। यस्ता व्यक्ति लोभ (राग), द्वेष र अज्ञानता सधैंको लागि पार गरेर पूर्ण रूपमा दुःखबाट मुक्त हुन्छन। बुद्ध धर्म अनुसार यी सबै गुण भएका व्यक्तिले निर्वाण प्राप्त गरेको भनिन्छ। यी गुणहरु बुद्ध धर्म नभएको वा लोप भएको अवस्थामा कसैले आफैले प्राप्त गरेमा सो व्यक्तिलाई बुद्ध भनिन्छ। वर्तमानमा साधारण रूपले "बुद्ध" शब्दले सिद्दार्थ गौतम चिनिन्छन। ऐतिहासिक र पूरातात्त्विक रूपमा अस्तित्त्व पुष्टि भएका बुद्ध यिनी मात्रै छन। बुद्ध शब्द संस्कृत शब्द ''बुद्''बाट आएको हो जसको अर्थ "जागृत भएको" हो।
बुद्धको शिक्षालाई [[धर्म]] (पालिभाषामा धम्म) भनिन्छ। बुद्धको धर्म अनुसार सबै दुःख, अनुराग वा सांसारिक बन्धनबाट आउंछन। निर्वाण यी
बुद्ध परमेश्वर हुन भन्ने र बुद्ध धर्म बारे एउटा गलत धारणा व्यापक छ। तर, बुद्ध धर्म एउटा अनिश्वरवादी धर्म हो। यो धर्म सर्वशक्तिमान इश्वरको अस्तित्त्व र ईश्वरको कृपाद्वारा मुक्ति वा सुख पाउने जस्ता कुरामा मौन छ। बुद्ध धर्ममा बुद्धलाई एक मार्गप्रदर्शक वा गुरुको रूपमा चित्रित गरिएको छ। यो धर्म अनुसार मार्ग देखाउने बुद्धको धर्म हो, मार्गको विवेचना गरेर मार्गमा हिंड्ने काम धर्ममा ईच्छा राख्ने व्यक्तिको हो। बुद्ध धर्ममा भौतिक संसारको उत्पत्ति अविद्याद्वारा भएको हो र यसबाट पार लाग्न शील, समाधि र प्रज्ञा चाहिन्छ।
पङ्क्ति १६:
साधारण रूपमा सिदार्थ गौतमलाई मात्र बुद्धको रूपमा लिएतापनि त्रिपिटकको [[बुद्धवंश]]मा २८ बुद्धको उल्लेख गरिएको छ। साथै, सोही भागमा भविष्यमा धर्म पतन भइसकेपछि आउने मैत्रेय बुद्धको बारेमा पनि उल्लेख गरिएको छ।
बुद्ध धर्ममा सबै प्राणीले निर्वाण प्राप्त गर्न सक्ने उल्लेख गरिएको छ। कुनै जात, वर्ग, लिंग आदिले निर्वाण प्राप्ति गर्नबाट कोही पनि वर्जित हुंदैनन्। थेरवाद शाखाको बुद्ध धर्म अनुसार निर्वाण प्राप्त गर्न बुद्ध नै हुनुपर्दैन। बुद्धको धर्म बुझेर, पालना गरेर निर्वाण प्राप्त गर्न सकिन्छ। यस प्रकारले निर्वाण प्राप्त गर्ने
== बुद्धका प्रकार==
पङ्क्ति २२:
त्रिपिटकमा दुई प्रकारका बुद्धको वर्णन गरिएको छ। [[सम्यकसम्बुद्ध]] र [[प्रत्येकबुद्ध]]।
१. [[सम्यकसम्बुद्ध]]
२. [[प्रत्येकबुद्ध]] वा शान्त बुद्ध सम्यकसम्बुद्ध जस्तै निर्वाण प्राप्त गर्छन तर धर्मोपदेशना गर्दैनन। धर्मको आध्यात्मिक पक्षमा यी बुद्ध सम्यकसम्बुद्ध भन्दा दोस्रो रहन्छन। यस्ता बुद्धको जन्म बुद्ध शासन नभएको समयमा मात्र हुन्छ। यस्ता बुद्धले अभिसमाचारिकसिक्खाको बारेमा अरुलाई उपदेश दिन्छन। कुनै
सम्यकबुद्धका
१२औं शताब्दीको एक थेरवादी टीका अनुसार सावकबुद्ध (श्रावकबुद्ध) भन्ने शब्द निर्वाण प्राप्त गरेको चेलालाई जनाउन प्रयोग गरिएको छ। यो ग्रन्थ अनुसार बुद्ध ३ प्रकारका हुन्छन। तर, यो परिभाषा प्रयोग गर्दा आफैले धर्म प्राप्ति गरेको बुद्धको परिभाषा नरहने हुन जान्छ। मूलप्रवाह थेरवाद र महायान
==बुद्धका गुणहरु==
पङ्क्ति ४०:
* अनुत्तर
* लोक-विद (संसार जान्ने)
* पुरुष दम्य सारथि (
* सास्ता देव-मनुष्यनम (देव र मनुष्यको शिक्षक)
* भगवत
पङ्क्ति ५३:
====त्रिपिटक: बुद्ध मानव हुन्====
त्रिपिटक अनुसार बुद्ध मानव हुन र उनीसंग आलौकिक गुण थिए(केवत्त सुत्त)। साधारण व्यक्तिका जस्तै बुद्धको शरीर र mind परिवर्तन भइरहन्छ। तर बुद्धको धर्म सिद्धान्त यी परिवर्तन संगै परिवर्तन भएनन। यो धारणा थेरवाद र प्राचीन बौद्ध
====महायानको सनातन बुद्ध====
महायानवादी केही
== कलामा बुद्धको चित्रण ==
पङ्क्ति ७९:
===हस्तमुद्रा===
बुद्धको आसन र मुद्राले विभिन्न अर्थ व्यक्त गर्दछ। यस्ता अर्थ क्षेत्रीय रूपमा भिन्न पनि हुने गर्दछ। जस्तै वज्र मुद्रा जापान र कोरियामा प्रसिद्ध छ भने भारतमा बिरलै पाइन्छ। बुद्धका उभिएका
==सन्दर्भ सामग्रीहरू==
|