"मेहरगढ" का संशोधनहरू बिचको अन्तर

एक अन्य महत्त्वपूर्ण वस्तु छ सान पत्थर जो धातुका धारदार औजार र हथियार बनाउनेका काम आन्थ्यो।

 

 

दुर्भाग्यदेखि पाकिस्तानको अस्थिरताका कारण अतीतको यो महत्त्वपूर्ण स्थल उपेक्षित पडा छ। यस स्थलको आफूयी १९७७ ई०मा हुयी थियो। यदि यसको समुचित उत्खननको जाए त यो स्थल यस क्षेत्रमा मानव सभ्यताका विकासमा नयाँ तथ्य उद्घाटित गर्न सक्छ। अहिले सम्मको यस उत्खननमा यहाँदेखि नवपाषण कालदेखि ले गर्न कांस्य युग तकका प्रमाण मिल्दछन् जो कुल ८ पुरातात्विक स्प्रकाररुमा बिखरे छन्। यो ८ स्तर हामीलाई लगभग ५००० वर्षहरूका इतिहासको जानकारी दिन्छन्। यिनमा सबैभन्दा पुराना स्तर जो सबैभन्दा तल छ नवपाषण कालको छ र आजभन्दा लगभग ९००० वर्ष पूर्वको छ त्यहीं सबैभन्दा नया स्तर कांस्य युगको छ र तकरीबन ४००० वर्ष पूर्वको छ। मेहरगढ र यस जस्तै अन्य स्थल हामीलाई मानव प्रवासका त्यस अध्यायलाई समझने बेहतर अन्तर्दृष्टि दिन सक्छौं जो लाखौं वर्षहरू पूर्व दक्षिण अफ्रीकादेखि शुरू भएको थियो र विभिन्न शाखाहरुमा बंट गर्न यूरोप, भारत र दक्षिण- पूर्व एसिया पुग्यो।