"मारुनी नाच" का संशोधनहरू बिचको अन्तर

कुनै सम्पादन सारांश छैन
सा बोट: स्वचालित पाठ परिवर्तन (-महत्व +महत्त्व)
पङ्क्ति ४०:
 
===पौराणिक गीतहरू===
मारूनी नाचमा प्रार्थना गीतहरू पछि रामायण, [[महाभारत]], कृष्ण चरित्र जस्ता पौराणिक कथामा आधारित गीतहरू गाएर नाच्ने परम्परा छ । नयाँ घर बनाएको खुसियालीमा नाच्दा, बालको न्वारन तथा पास्नीमा नाच्दा र देवी देवताको मन्दिरहरू नाच्दा पौराणिक गीतहरूको बढी महत्वमहत्त्व हुन्छ । पौराणिक गितहरूमा रामायण र कृष्ण चरित्रका गीतहरू धेरै प्रचलनमा रहेका पाइन्छन् ।
;रामायण गीतहरू:मारूनी नाचको रामायण गीत भगवान [[राम]]को लीलामा आधारित गीत हो । यस गीतमा भगवान राम जन्मनु भन्दा पहिले देखि [[रावण]] मारेको कथालाई श्रृङ्खलाबद्ध रुपमा प्रस्तुत गरिन्छ । रामायण गीतको नाच नचाउन सिङ्गो दिन लाग्छ । गीत गाउँदा गीतको लय र ताल कहिले ढिलो र कहिले छिटो हुने भएकाले हेर्ने दर्शकहरूका लागी पनि रमाईलो हुन्छ । यस गीतको नाचमा नाच्ने र गाउँनेहरूलाई पनि आनन्द आउँछ । रामायण गीतको बीच बीचमा ख्याली गीत र मझौटे गीतहरू पनि प्रस्तुत गरेर नचाउने गरिन्छ । रामायण गीतका केही चरणहरू यस्ता छन् :- <br>''वशिष्ठ गुरुजीलाई बोलाई पो ल्यायो घोराई -२, चिना हेरन<br>हे हे पहले ज लेखौ श्री मा श्री, श्री माथी दुवो अक्षेता<br>हा हा बिते काल भई पो सक्यो छैन हामीलाई पुत्र फल<br>हा हा साठी बरिष पुगीमा सक्यो, छैन हामुलाई पुत्र फल<br>हा हा हुन्छ पुत्र -२, दशरथ राजालाई हुन्छ पुत्र<br>हे हे सुमेरू पर्वतमा गई, पुत्रफल ओखती खोजी ल्याई<br>हा हा देउन गुरुजी -२, पुत्र फल ओखती देउन गुरुजी<br>हे हे जेठी रानी कौशिला कान्छी पियारी कैकेयीलाई देउन गुरुजी<br>हा हा यिनैको दासी भईमा बस्यो हामी रानी सुमित्रा<br>हे हे दोनो भाग तीनैमा लगाई देउन गरुजी पुत्रफल ओखती<br>हा हा देउन गुरुजी -२, यिनै तिनै रानीलाई देउन<br>हे हे देउन गुरुजी पुत्रफल ओखती देउन गुरुजी<br>गर्भ रह्यो आज -२, यिनै तिनै रानीलाई गर्भ रह्यो<br>हे हे एकै मास दुवै र महिना गर्भ रह्यो -२''</br><ref name = "मारुनी"/>
उपरोक्त गीतहरूमा [[अयोध्या]]का राजा दशरथलाई धेरै वर्षसम्म पुत्र नभएकोले राजाका कुलगुरु [[वशिष्ठ ऋषि|वशिष्ठ]] ऋषिलाई दरबारमा बोलाएर राजा दशरथको चिना हेर्न लगाइयो । गुरु बशिष्ठले पहिले श्री लेखेर त्यसमाथी दुवो अक्षता राखी चिना हेरे । गुरु वशिष्ठले राजा दशरथको चिना हेरे पछि सुमेरू पर्वतमा गएर पुत्रफल ओखती ल्याएर रानीलाई खान दिएमा राजा दशरथको छोरा हुनेछन् भने । राजाको आज्ञा अनुसार सुमेरू पर्वतबाट पुत्रफल ओखती ल्याएर राजा दशरथकी रानी कौशिला र कैकेयीलाई बाँडेर दिन लागेको समयमा अर्की रानी सुमित्राले जिवन भर दाशी भएर बसेकीले आफुलाई पनि छोरा चाहिएको इच्छा प्रकट गरिन् । सुमित्राको कुरालाई मानेर राजा दशरथको आज्ञा अनुसार गुरु वशिष्ठले पुत्रफल ओखती तिन भाग लगाएर तिनवटै रानीलाई दिए पछि तिनवटी रानीलाई गर्भ रहेको कथा उल्लेख गरिएको छ ।<br>''बारहै बरषको सोमवारे औँसी लैजाउ लैजाउ श्रवण तिरथ घुमाउन''<br> यो गीतमा बाह्र बर्षमा एक पटक सोमती आमावस्या परेकोले यो पुण्य तिथीमा [[श्रवण कुमार]]का आमा बाबुले तिर्थ घुम्ने इछ्छा प्रकट गर्छन् ।<br>''हा हो शिव शिव राम राम बनिजलाई बाण लाग्यो''<br> यो गीतमा श्रवण कुमारले आफ्ना आमा बाबुलाई घुमाउन लगेको क्रममा जंगलको कुवामा पानी भर्दा राजा [[दशरथ]]को बाण लागेर घाइते श्रवण कुमारलाई देखेर राजा दशरथले पश्चाताप गर्छन्।<br>''बाहिर बस्यो लक्षुमन भित्र पस्यो राम<br>हेर दाजु राम चन्द्र देहलीका थाम<br>हेरें भाइ लक्षुमन लेख्यो वनवास'' <br> यो गीतमा रामलाई राजा दशरथले वनवासको आज्ञा गरेका दिन [[राम]] र [[लक्ष्मण]] दरबार प्रवेस गर्दा राम भित्र पसे भने लक्ष्मणले दैलो अथवा देहलीमा रामले वनवास जानु पर्ने सूचना टाँसेको देखेर दुइ भाइले आपसमा कुरा गर्छन् ।<br>''लैगो लैगो सिता लैगो, लङ्कापति रावन्नेले सिता लैगो''<br>
"https://ne.wikipedia.org/wiki/मारुनी_नाच" बाट अनुप्रेषित