"सोभियत सङ्घ" का संशोधनहरू बिचको अन्तर
Content deleted Content added
सा Saroj Uprety ले सोभियत सङ्घ बाट पुनर्निर्देश हटाएर सोभियत संघ लाई त्यसमाथि सारेको हो: +शीर्षक सुधार |
+सुधार |
||
पङ्क्ति १:
{{Infobox Former Country
|native_name = Союз Советских Социалистических Республик<br />''सोयूज सोवेत्स्किख सोत्सियालिस्तिचेस्किख रेस्पुब्लिक''
|conventional_long_name = सोभियत समाजवादी गणतन्त्रहरूको
|common_name = सोभियत
|continent = यूरेशिया
|era = [[प्रथम विश्वयुद्ध]]को अन्तबाट [[शीतयुद्ध]]
|government_type = [[
|year_start = १९२२
|year_end = १९९१
पङ्क्ति ११:
|event_start = [[:en:Treaty of Creation of the USSR|स्थापना सन्धी]]
|date_end = २६ दिसम्बर
|event_end = [[:en:Dissolution of the Soviet Union|
|p1 = :en:Russian SFSR{{!}}रूसी सो.सं.स.ग.
|flag_p1 = Flag RSFSR 1918.svg
पङ्क्ति ५३:
|
|image_flag = Flag of the Soviet Union.svg
|flag = :en:Flag of the Soviet Union{{!}}सोभियत
|image_coat = State Emblem of the Soviet Union.svg
|symbol = :en:State Emblem of the Soviet Union{{!}}सोभियत
|symbol_type = निशाना छाप
|image_map = Union of Soviet Socialist Republics (orthographic projection).svg
|image_map_size = 220px
|image_map_caption = [[दोस्रो विश्वयुद्ध|द्वितीय विश्वयुद्ध]] पछी सोभियत
|capital = मस्को
|latd=55|latm=45|latNS=N|longd=37|longm=37|longEW=E
|largest_city = मस्को
|national_motto = Пролетарии всех стран, соединяйтесь!<br />''प्रोलेतारी व्सेख स्त्रान, सोएदिन्याइतेस!''<br />नेपाली: [[:en:Workers of the world, unite!|विश्वको मजदूर, एक हऔ!]]
|national_anthem = "[[:en:The_Internationale#Russian_lyrics|इन्तरनासियोनाल]]"<br />(१९२२–१९४४) [[File:Internationale orchestral arrangement.ogg]]<br />"[[:en:National Anthem of the Soviet Union|सोभियत
|common_languages = [[रूसी भाषा|रूसी]], [[:en:Languages of the Soviet Union|धेरै जसो अन्य]]
|demonym = [[:en:Soviet people|सोभियत]]
पङ्क्ति ९०:
|
|legislature = [[:en:Supreme Soviet of the Soviet Union|सर्वोच्च सोभियत]]
|house1 = [[:en:Soviet of the Union|
|house2 = [[:en:Soviet of Nationalities|राष्ट्रियताहरूको सोभियत]]
|stat_year1 = १९९१
पङ्क्ति ९६:
|stat_pop1 = 293047571
|footnotes =
<sup>१</sup>२१ डिसेम्बर १९९१ मा एघार गणतन्त्रहरूले [[अल्मा-अता]]मा मिलेर घोषित गरे कि [[:en:Commonwealth of Independent States|स्वतन्त्र राज्यहरूको राष्ट्रमंडल]] बने पछी सोभियत
<sup>२</sup>Assigned on 19 September 1990, existing onwards.<br />
<sup>३</sup>एस्टोनिया, लातविया र लिथुआनियाको सरकार मान्दछ कि उनीहरू कहिल्यै सोभियत
|utc_offset = +२ देखि +१३
|cctld = [[.su]]<sup>२</sup>
|calling_code = ७
}}
'''सोभियत
१९८१ सम्ममा [[यूरेशिया]]को ठुलो भूभागमा विस्तृत एक देश थियो । त्यो आफ्नो स्थापना देखी १९९० सम्म [[साम्यवाद|साम्यवादी पार्टी]] (कोम्युनिस्ट पार्टी) द्वारा शासित रह्यो। संवैधानिक रूपबाट सोभियत
==इतिहास==
===स्थापना===
सोभियत
=== संक्षिप्त इतिहास ===
पङ्क्ति १२१:
'''१९२१''' : पोल्याण्डसंग शान्ति सन्धि, नयाँ आर्थिक नीति, बजार अर्थव्यवस्थाको वापसी, स्थिरता।
'''१९२२''' : रूस, बेलारूस र ट्रांसकॉकेशस (१९३६ बाट जर्जिया, अर्मेनिया, अजरबेजान) क्षेत्रको मिलन; सोवियत
'''१९२२''' : जर्मनीद्वारा सोभियत
'''१९२४''' : सोभियत
'''१९३३''' : अमेरिकाद्वारा सोवियत
'''१९३४''' : सोवियत
'''अगस्ट १९३९''' : [[द्वितीय विश्व युद्ध|द्वितीय विश्वयुद्ध]] आरम्भ ।
'''जून १९४१''' : जर्मनीद्वारा सोवियत
'''१९४३''' : स्टालिनग्रादको युद्धमा जर्मनीको हार।
पङ्क्ति १४१:
'''१९४८-४९''' : बर्लिन नाकाबन्दी। पश्चिमी सेना र सोभियत सेनाबीच तनातनी।
'''१९४९''' : सोभियत
'''१९५०-५३''' : [[कोरियाली युद्ध]] ; सोभियत
'''मार्च १९५३''' : [[स्टालिन]]को मृत्यु। [[निकिता ख्रुश्चेभ]] कम्युनिस्ट पार्टीको केंद्रीय समितिको प्रथम सचिव बने।
'''१९५३''' : सोभयत
'''१९५५''' : वार्सा सन्धि।
पङ्क्ति १५५:
'''१९५७''' : पहिलो अन्तरिक्ष यान [[स्पुतनिक-१|स्पूतनिक]] धरतीको कक्षमा प्रक्षपण। चीनको पश्चिम संग बढ्दो निकटताले दुई कम्युनिस्ट देशमा दुरी उत्पन्न।
'''१९६०''' : सोभियत
'''१९६१''' : [[युरी गागरिन|यूरी गागारिन]] अन्तरिक्षमा जाने पहिलो व्यक्ति (मानव) बने।
पङ्क्ति १६१:
'''१९६२''' : [[क्युबा मिसाइल संकट|क्यूबामा सोभियत मिसाइल पहुच]]।
'''१९६३''' : सोभियत
'''१९६४''' : ख्रुश्चेभ को ठाउँमा लियोनिड ब्रेजनेवद्वारा पदभार ग्रहण।
पङ्क्ति १७७:
'''१९८६''' : [[चरनोबिल परमाणु दुर्घटना]]। युक्रेन र बेलारूसको ठुलो क्षेत्र विकिरणबाट प्रभावित।
'''१९८७''' : सोवियत
'''१९८८''' : [[मिखाइल गोर्बाचोभ]] राष्ट्रपति बने। कम्युनिस्ट पार्टीको सम्मेलनमा निजी क्षेत्रको लागि ढोका खोल्ने सहमति।
पङ्क्ति १८९:
'''अगस्ट १९९१''' : रक्षा मंत्री दिमित्री याजोव, उप राष्ट्रपति गेनाडी यानायेव र केजीबी प्रमुखद्वारा राष्ट्रपति [[मिखाइल गोर्बाचोभ]] हिरासतमा। तीन दिन पछी यी सबै गिरफ्तार। [[बोरिस येल्तसिन|येल्तसिन]]द्वारा सोवियत रूस कम्युनिस्ट पार्टी प्रतिबन्ध । [[युक्रेन]] को स्वतन्त्र राष्ट्रको रूपमा मान्यता प्रदान। त्यसपछी नयाँ देशले पनि आफै स्वतन्त्र घोषणा ।
'''सेप्टेम्बर १९९१''' : 'कांग्रेस अफ पिपल्स डिप्यूटीज' द्वारा सोवियत
'''८ डिसेम्बर १९९१''' : रूस, युक्रेन र बेलारूसका नेताद्वारा 'कमनवेल्थ अफ इन्डिपण्डेन्ट स्टेट' निर्माण।
पङ्क्ति १९५:
'''२५ डिसेम्बर १९९१''' : [[मिखाइल गोर्बाचोभ]]द्वारा पदबाट राजनीमा । अमेरिकाद्वारा स्वतन्त्र सोवियत राष्ट्रलाई मान्यता प्रदान।
'''२६ डिसेम्बर १९९१''' : रूसी सरकारद्वारा सोभियत
===स्टालिन र द्वितीय विश्वयुद्ध===
१९२४ मा लेनिनको मृत्यु भ्यो र जोसेफ [[स्टालिन]] सत्तामा आए। उसले सोभियत
द्वितीय विश्वयुद्धमा शुरूमा त [[जर्मनी]] र सोभियत
===शीत युद्ध===
''मुख्य लेख : [[शीतयुद्ध|शीत युद्ध]]''
पूर्वी यूरोपमा आफ्नो नियन्त्रणको अधीन देशहरूको साथ सोभियत
स्टालिनको मृत्यु पछी विभिन्न साम्यवादी नेताहरूमा सर्वोच्च नेता बन्ने खींचातानी भयो र [[निकिता ख्रुश्चेव]] सत्तामा आए। उनले स्टालिनको सबभन्दा कठोर तानाशाही नीतिहरूलाई उल्टाई दिए।
सोभियत
१९६२ मा [[क्युबा मिसाइल संकट|क्यूबाई मिसाइल संकट]]मा अमेरिका र सोभियत
===सोभियत
अफगानिस्तानमा सोभियत नियन्त्रणको बिरुद्द विद्रोह र गृह युद्ध लगातार जारी रह्यो र अन्तत: १९८९ मा सोभियत फौज त्यहाबाट बिना अपना लक्ष्य पूरा नगरी फर्की आयो। देशमा आर्थिक संकट निरन्तर जारी रह्यो र विदेशी सम्बन्ध पनि पेचीलो रह्यो। अन्तिम सोभियत नेता [[मिखाइल गोर्बाचोभ|मिखाइल गोरबाचोभ]]ले देशमा ग्लास्नोस्त (<small>glasnost</small>) नामक राजनीतिक खुलापनको (<small>perestroika</small>) नामक आर्थिक ढाँचाको बदलने नीतिको अन्तर्गत सुधार गर्ने कोशिश गरे तर विफल रहे। डिसेम्बर' १९९१ मा उनको विचारधाराको विरुद्ध राज्यविप्लव (<small>coup d'etat</small>)को कोशिश भयो तर त्यो दबाईयो। यस घटना पछी सोभियत
==यसलाई पनि हेर्नुहोस==
पङ्क्ति २२३:
* [http://deweytextsonline.area501.net/ImpressionsOfSovietRussia.htm सोभियत रूसको छवियाँ, जॉन डुई (<small>John Dewey</small>)]
* [http://plakatai.my1.ru/photo/11-1 सोभियत क्रान्तिकारी पोस्टर]
* [http://soviethistory.com/ सोभियत
* [http://sovietrevival.bravehost.com/ जागृति कार्यक्रम, चेचेन विद्रोही]
* [http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/sutoc.htmlसोभियत
* [http://www.rk86.com/frolov सोभियत कैलकुलेटर संग्रह] - सोभियत कैलकुलेटरों, कम्प्यूटरों, घडियों र अन्य प्रबिधिक चीजहरूको एक ठुलो संग्रह
* [http://www.ib.hu-berlin.de/~pbruhn/russgus.htm सोभियत
* [http://documents.theblackvault.com/documents/SovietLosses.pdf युद्धों, झडपों र हमलाहरूमा सोभियत सेनाको भेको हानिहरू]
|