"केन्द्रीय बैङ्क" का संशोधनहरू बिचको अन्तर

→‎सन्दर्भ सामग्री: केन्द्रिय बैंकले गर्न नहुने कर्यहरु
चिनोहरू: मोबाइल सम्पादन मोबाइल वेब सम्पादन
साकुनै सम्पादन सारांश छैन
पङ्क्ति २:
 
'''केन्द्रीय बैंक''' देशको सबैभन्दा ठूलो बैंक हुन्छ जसले निजी र सरकारी बैंकको निरीक्षण गर्दछ । केन्द्रीय बैंकले बनाएका नीति र दिशानिर्देश निजी तथा सरकारी बैंकले मान्नु पर्छ । देशमा कुनै पनि राष्ट्रिय दर नीति केन्द्रीय बैंकले गर्छ । देशमा आवस्यकता अनुसार केन्द्रीय बैंकले मुद्रा छाप्छ । देशको अर्थव्यवस्था अनुसार निजी तथा सरकारी बैंकलाई दिने दिशा निर्देशहरू तय गर्ने काम केन्द्रीय बैंकको हुन्छ । यो बैंकको गभर्नरले नोटहरूमा हस्ताक्षर गर्छन् , जसकारण त्यो नोट देशमा मान्य हुन्छ ।
==इतिहास ==
 
२० अौं शताब्दीको सुरुवात हुनुपुर्ब सम्म विश्वमा केन्द्रिय बैंकका कार्यहरु स्पस्ट रुपमा परिभासित भै सकेका थिएनन् । वास्तवमा केन्द्रिय बैंकको भूमिका योजनाबद्द र सुबिचारित ढंगले परिभासित र विकास भएको पनि होइन । अाबश्यकता र अनुभवको आधारमा केन्द्रिय बैंकको अबधारणाले क्रमिक रुपमा आकार ग्रहण गर्दै गएको देखिन्छ । नोट निस्कासन गर्ने र सरकारी कारोबार गर्ने एकलौटी अधिकार पाएका वाणिज्य बैंकहरु नै पछी गएर केन्द्रिय बैंकको रुपमा रुपान्तरित हुन पुगेको देखिन्छ । त्यस बखत त्यस्ता बैंकहरु लाई केन्द्रिय बैंक नभनी नोट जारी गर्दा जमानत राख्नुपर्ने र माग भएका बखत त्यस्ता नोटहरुको भुक्तानी सुन चाँदी या दुबैको रुपमा दिने सरकारले जारी गरेका निर्देशनहरु पालना गर्ने कार्य ति बैंकहरुले गर्ने गर्दथे । सरकारले ति बैंकहरुलाई आवश्यकता बमोजिम अरु यस्तै प्रकृतिका जिम्मेवारीहरु थप्दै गए । अन्ततागत्वा त्यस्ता बैंकहरु केन्द्रिय बैंकको रुपमा स्थापित हुँदै गए र केन्द्रिय बैंकले गर्ने कार्यहरु पनि स्तरीकरण हुँदै गयो ।
 
पङ्क्ति ११:
बिभिन्न मुलुकका सरकारहरुले यात कार्यरत वाणिज्य बैंकहरु मध्ये कुनै एकलाई नोट छाप्ने सरकारका बिशेष अधिकार र जिम्मेवारी दिएर केन्द्रिय बैंकको रुपमा रुपान्तरण गरे या त यस्ता बिशेष कार्य गर्ने गरी बिशेष सुबिधा र अधिकारहरु दिएर छुट्टै नयाँ बैंक स्थापना गरे ।
 
=='''<big>केन्द्रीय बैंकका कार्यहरु</big>''' ==
*नोट निस्कासन
*सरकारको बैंक वा प्रमुख सल्लाहकार