"नेपालगन्ज उपमहानगरपालिका" का संशोधनहरू बिचको अन्तर

सा सुधार
पङ्क्ति १:
{{Infobox settlement
|settlement_type = उपमहानगरपालिका <br /> Sub-Metropolitan Municipality
|official_name = नेपालगन्जनेपालगञ्ज
|native_name = Nepalgunj
|nickname = NPJ
|image_skyline = Nepalgunj_skyline.jpg
|image_caption = नेपालगन्जमानेपालगञ्जमा रहेको बागेश्वरी मन्दिर
|image_flag =
|image_seal =
|map_caption = नेपालमा स्थान
|pushpin_map = Nepal#Nepal Province5
|pushpin_mapsize= 300
|coordinates = {{coord|28|03|N|81|37|E|type:city_region:NP|display=inline,title}}
|mapsize =
|map_caption =
|subdivision_type = देश<!--Country-->
|subdivision_name = {{flag|नेपाल}}<!--the name of the country-->
|subdivision_type1 = [[नेपालका विकास क्षेत्रहरूप्रदेशहरू|विकास क्षेत्रप्रदेश]]
|subdivision_name1 = [[प्रदेश नं. ५]]<ref>{{cite web|url=http://www.myrepublica.com/news/11289/|title=Protests, clashes in Province 5 districts over demarcations}}</ref>
|subdivision_name1 = [[मध्य-पश्चिमाञ्चल विकास क्षेत्र|मध्यपश्चिमाञ्चल]]
|subdivision_type2 = [[नेपालका अञ्चलहरूजिल्लाहरू|अञ्चलजिल्ला]]
|subdivision_name2 = [[भेरीबाँके अञ्चलजिल्ला|भेरीबाँके]]
|subdivision_type3 = [[नेपालका जिल्लाहरूशहरहरूको सूची|जिल्लाउपमहानगरपालिका]]
|subdivision_name3 = [[बाँके जिल्ला|बाँके]]नेपालगञ्ज
|subdivision_type4 = [[नेपालका शहरहरूको सूची|उपमहानगरपालिका]]
|subdivision_name4 = नेपालगन्ज
|leader_title = [[मेयर]]
|leader_name = डा. धवल शम्शेर राणा
Line ३२ ⟶ ३०:
|population_density_km2 = auto
|timezone = [[नेपालको प्रमाणिक समय]]
|area codearea_code = ०८१
|utc_offset = +५:४५
|latd= 28|latm = 03|latNS = N
|longd= 81|longm = 37|longEW = E
|coordinates_display = title
|coordinates_type = type:city_region:NP
|elevation_m = १५०
|website = [http://nepalgunj.municipality.gov.np nepalgunj.municipality.gov.np]
Line ४३ ⟶ ३७:
}}
 
'''नेपालगन्जनेपालगञ्ज उप महानगरपालिका''' मध्य-पश्चिमाञ्चल विकासक्षेत्रको [[भेरीप्रदेश अञ्चल|भेरीनं. ५]] अञ्चलकोको [[बाँके जिल्ला|बाँके]] जिल्लामा पर्ने नेपालको एक प्रमुख शहर हो।<ref name="थप नगरपालिका">{{cite web | url=http://ujyaaloonline.com/news/38556/Nagarpalika/ | title=६१ वटा नगरपालिका र ७ वटा उपमहानगरपालिका थप (सूचीसहित) | accessdate= मंसिर १६,२०७१}}</ref><ref name="उपमहानगरपालिका">{{cite web | url=http://www.mofald.gov.np/userfiles/news_447.pdf | title=थप गरिएका उपमहानगरपालिका | work = स्थानीय विकास | publisher = नेपाल सरकार सङ्घीय मामिला तथा स्थानीय विकास मन्त्रालय | accessdate= मंसिर १६,२०७१}}</ref>
<ref name="नेपालमा थप नगरपालिका ">{{cite web | url= http://www.nagariknews.com/main-story/story/28789.html | title= ६१ नगरपालिका र ७ उपमहानगरपालिका घोषणा (नाम र गाभिएका गाविससहित | accessdate मंसिर १६,२०७१}}</ref> भारतको रुपैडिया सिमाना नजिक पर्ने यो सहर दुई देश बिचको ब्यापारव्यापार सम्बन्धका कारणले पनि महत्वपूर्ण छ।
 
यो सहर पूर्व-पश्चिम राजमार्गको कोहलपुर चोकबाट १६ किलोमिटर दक्षिणमा पर्दछ। सहरको बिच भागमा वीरेन्द्र चोक छ। त्यस्तै धम्बोजी, त्रिभूवन-चोक, बी.पी. चोक यहाँका ब्यापारिक केन्द्र हो। नेपालको पश्चिमी भेगको लागि यो सहर यातायात र आर्थिक कारोबारका हिसाबले महत्वपूर्ण केन्द्र हो। यहाँ नेपाल राष्ट्र बैङ्क लगायत थुप्रै वाणिज्य र विकास बैङ्कहरूका शाखा छन्। यो सहर समुद्री सतह भन्दा १५० मिटर माथि रहेको छ। यो सहर नेपालका सबैभन्दा धेरै गर्मी हुने सहरहरू मध्येको एक हो। गर्मी मौसममा यहाँको वायुको तापक्रम ४२ डिग्रि सेल्सियस सम्म पुग्दछ। मध्यपश्चिमाञ्चल विकास क्षेत्रको प्रमुख व्यापारिक केन्द्र हो।
 
==इतिहास ==
अंग्रेजबाट [[बाँके]], [[बर्दिया]], [[कैलाली]] र [[कञ्चनपुर]] ([[नयाँ मुलुक]]) फर्काएपछि तत्कालीन प्रधानमन्त्री [[जंगबहादुर राणा]]ले नेपालगन्जनेपालगञ्ज सहरको कल्पना गरेका थिए । उनकै चाहनामा भारत [[लखनउ]]को व्यापारिक केन्द्र हजरतगन्जको मोडेलमा यसको संरचना निर्माण अगाडि बढ्यो ।
 
अभिलेखहरूअनुसार जंगबहादुरले सुब्बा सिद्धिमान राजभण्डारीलाई नयाँ सहर स्थापनाका लागि अध्ययन गर्न खटाए । उनको प्रतिवेदन प्राप्त भएपछि पद्मनाभ जोशीलाई नयाँ सहर बसाउन पठाए । जोशीले हालको त्रिवेणीचोकदेखि दक्षिणतर्फ एक सय आठ फिट सडकको दायाँ–बायाँ घरहरू निर्माण गराए । सँगसँगै लोकबहादुर थापाले काठ भारततर्फ निकासीका लागि काठमहल बनाए ।
 
हालको त्रिभुवन चोकको नाम सुरुमा चोकबजार थियो । यही चोकबाट पूर्व र पश्चिम लाइन, इदगाहरोडलगायत सडकमा पसल, कबलसहितका घरहरू निर्माण गरेर जोशीले नेपालगन्जनेपालगञ्ज सहर बसाए । हाल त्रिभुवनको सालिक रहेको स्थानमा एउटा चारपाटे दुईतले घर ठड्याइयो । सोही घरको माथिल्लो तलामा भन्सार राखियो । नेपालगन्जनेपालगञ्ज मा व्यापार गर्न आउने महाजनहरूलाई त्रिभुवन चोक र आसपासकै घरहरू उपलब्ध गराइयो । सोही कारण चोकबजार सधैँ गुल्जार रह्यो । यही चोक नेपालगन्जनेपालगञ्ज नगरको केन्द्र बनिरह्यो ।
 
राणा शासनकालमा चोकबजारमा तत्कालीन प्रधानमन्त्री श्री ३ [[जुद्धशमशेर]]को सालिक राखियो । बुढापाकाहरूका अनुसार बटुवाहरू जुद्धशमशेरको सालिकलाई सलाम गरेर मात्र अगाडि बढ्थे।
Line ५९ ⟶ ५३:
बिस्तारै बस्ती बढ्दै गयो । चोकबजारको दक्षिणतर्फ बीच सडकमै मन्दिरहरू निर्माण भए । पछिसम्मै बिहान ४ बजे [[बागेश्वरी मन्दिर]]को डङ्का बजेपछि चोकबजारमा चहलपहल सुरु हुन्थ्यो ।
 
[[सात सालको क्रान्ति|२००७ सालको जनक्रान्ति]]को प्रभाव चोकबजारमा पनि पर्‍यो । केही युवाले [[जुद्धशमशेर]]को सालिक ढाले । २०१६ सालमा नेपालगन्जनेपालगञ्ज नगरपालिका गठन भयो । मेयर मुलचन्द आजाद र उपमेयर पूर्णमान आजाद थिए । नगरपालिकाले जुद्धशमशेरको सालिक हटाएर ट्राफिक पोस्ट बनायो । चोकबजारको वरिपरि काठको खम्बामाथि काँचको लेन्टर्नबक्स हुन्थ्यो । त्यसभित्र टुकीमार्फत सडक बत्ती बालिन्थ्यो।
२०२०/२१ सालतिर तत्कालीन नगर-पञ्चायतले [[राजा त्रिभुवन]]को सालिक चोकबजारमा स्थापित गर्यो । ०६२/६३ को परिवर्तनपछि भएको [[मधेस आन्दोलन]]का क्रममा त्रिभुवनको सालिक भत्काइयो । तर, जनजिब्रोबाट त्रिभुवन चोक हटेको छैन ।
 
Line ६५ ⟶ ५९:
यो सहर संस्कृतिक र धार्मिक दृस्टिकोणले निक्कै नै विभिधतापूर्ण छ। यहाँका बासिन्दाहरू [[हिन्दू धर्म|हिन्दू]], [[मुसलमान]], बौद्ध लगायत अरू थुप्रै धर्ममा आस्था राख्दछन्। त्यस्तै, यहाँका बासिन्दाहरू विभिन्न सम्प्रदाय, जात-जाती र मूलका छन्। यो सहर नेपालको शान्तिपूर्ण बहूसांस्कृतिक सहर हो र यहाँका मानिसहरू एकआपसमा निक्कै सौहार्दपूर्ण वातावरणमा बस्दछन्।
 
तर ६३ सालमा मधेसी र पहाडियाहरू बिच दङ्गा भड्किँदा एकको मृत्यु र दर्जनौ धाईते भए। यस घटनाले पहिलोपटक नेपालगन्जकानेपालगञ्जका बिभिन्न जात-जाती बिच शान्ति कायम छ भन्ने धारणालाई गलत बनाईदियो।
 
सहरको मध्यभाग नजीक रहेको [[बागेश्वरी मन्दिर, नेपालगञ्ज|बागेश्वरी]] मन्दिर निक्कै प्रशिद्ध हिन्दू स्मारक हो। यस मन्दिर प्राङ्गण नजीकै रहेको पोखरिको बिचमा जुङ्गे महादेवको मुर्ती रहेको छ। यस मुर्तीमा महादेवको जुङ्गा छ, जुन अनौठो कुरा हो। पर्यटकीयस्थल महेन्द्रपार्क तथा सानो चिडियाखाना र रानीतलाउको आकर्षण बोकेको नेपालगन्जनेपालगञ्ज नगरपालिकामा १० हजार ५ सय ९२ घरधुरी संख्या छ।
 
== नगर प्रशासन ==
 
विक्रम सम्बत् २०१७मा स्थापित नेपालगन्जनेपालगञ्ज नगरपालिकामा अहिलेसम्म १० नगर पिताले कार्यभार सम्हालिसकेका छन्। नगरप्रमुखको रूपमा प्रतिनिधित्व गरेकामा क्रमशः मूलचन्द्र आजाद (स्वर्गीय), कृष्णजङ्ग शाह (स्वर्गीय), गीता राणा, नेमबहादुर शाक्य (स्वर्गीय), पूर्णमान आजाद, महावीरप्रसाद गुप्ता (स्वर्गीय), सफिक अहमद सिद्धिकी (स्वर्गीय), विजयकुमार गुप्ता, धवलशम्शेर राणा र रमेश अर्याल हुनुहुन्छ।
 
== तस्बीर सङ्ग्रह ==