"कुमाल जाति" का संशोधनहरू बिचको अन्तर
Content deleted Content added
कुनै सम्पादन सारांश छैन |
कुनै सम्पादन सारांश छैन |
||
पङ्क्ति १८:
=== भाषाः ===
नेपालमा आर्यहरुको प्रवेश संगै भारोपेली परिवारको विभिन्न भाषाहरु पनि भित्रिएका थिए, त्यसै अनुरुप कुमाल जातिको पनि छुट्टै भाषा छ । तर लिखित रुपमा लिपि नभएको र अत्याधिक मात्रामा नेपाली भाषाले यस भाषालाई विस्थापित गरेकाले कुमाल भाषा लोपन्मुख अवस्थामा रहेकोछ । जनगणना २०६८ अनुसार हाल कुमाल भाषा जम्मा जनसंख्याको १२,२२२ (११%) जनाले मात्र बोल्ने गर्दछन् । खाशगरी यो भाषा लमजुङ्ग, कास्की, तनहु‘, गोरखा, पाल्पा, नवलपरासी, गुल्मी, अर्घखॉची, स्याङ्जा, धादिङ्ग, नुवाकोट..........आदि जिल्लाहरुमा मात्र बोल्ने गरेको पाईन्छ । नेपालमा अल्पसंख्यक जातिहरुको भाषा क्रमशः लोपोन्मुख अवस्थामा रहेकोेले कुमाल भाषा पनि अल्पसंख्यक जातिकै भाषा भएकोले आधुनिक शिक्षा र पुराना व्यक्तिहरुको मृ्त्युसंगै यो भाषा लोपोन्मुख अवस्थामा छ ।
कुमाल भाषाको केहि उदाहरण निम्नानुसार छ ;
पङ्क्ति ६४:
=== चाडपर्व ÷ रितिरिवाजः ===
खाश गरी कुमाल जाति प्रकृति पुजक भएपनि हिन्दु धर्म मान्ने भएकाले अन्य हिन्दु धर्मालम्वीहरुले जस्तै दशै, तिहार, ठूलो एकादशी, तिज, श्रीपञ्चमी, माघे
==== माघे सक्राति ====
प्रकृति पूजक कुमाल जातिले राष्ट्रिय पर्वको माघे सक्राति मनाउनुको आफ्नै विशेषता र प्राकृतिक महत्व छ । खेतीबाली भित्रयाएपछि पुसमा पकाएर, माघमा खाने चलनको रुपमा प्रचलित छ । सूर्यनारायण पुस–माघदेखि उत्तरायण हुने कारणले प्रकृति पूजक जातिले नयाँ वर्ष शुरुवातको रुपमा मान्ने गर्दछन् ।
कुमाल जातीमा माघे सक्राति मौलिक संस्कृतिले भरिएको सबैभन्दा ठूलो पर्वको रूपमा लिइन्छ । यो कुमालहरुको राष्ट्रिय पर्वको रुपमा घोषणा भइसकेको छ। यो पर्व ठुलो सक्राति पर्वका रूपमा बडो उत्साहका साथ मनाइन्छ । यस समुदायमा मासको दाल, चामल, बेसार, घिउ मिसाइएको खिचडी खाने चलन छ। माघे सक्रातिको दिन घर–घरमा कुखुरा, सुँगुर काट्ने चलन छ । माघे सक्रातिलाइ कुमाल समुदायले कुलायन देवतालाई सम्झेर पितृ पुज्ने, छोरी कुटुम्बलाई घरमा बोलाएर पुज्ने प्रचलन छ। सक्रातिको बिहानै घरको मुलि खोलामा गएर नुहाउने र घरमा आइ पितृको नाममा पानी दिने र कुखुरा काटेर चामल र रगतमा मुछेको टीका लगाइदिने परम्परा छ। सुँगुरको मासु, माछा, सेल रोटी, फुलौरा, भाते जाँड, साथमा अन्य मिठामिठा परिकार, प्राकृतिक फल/कन्दमुल तरुल, पिडालु, सखरखण्ड लगायतका खानेकुराहरु खाने चलन छ। माघे सक्रातिमा हेम्फाइ नाच नाच्ने चलन पनि रहेको छ । कुमाल समुदायले माघे सक्रातिलाइ नयाँ वर्ष सुरुवातको रुपमा मनाउने गर्दछन् ।
=== भेषभूषाः ===
Line ७३ ⟶ ७८:
=== '''<big>नाच र बाजा</big>''' ===
पाउदुरे, मारूनि, साेराेठी, चुड्का, हेम्फाइ, सालैजाे अादि मुख्य नाच हुन। कुमाल जातिले बजाउने बाजाहरू माटेमुरली, मादल, खैँजडी, माटेढुकुर आदि छन्।
=== <big>बसाई सराईः</big> ===
| |||