"मलेसिया" का संशोधनहरू बिचको अन्तर
Content deleted Content added
मलेशियामा अनुप्रेषण गर्दै |
Removed redirect to मलेशिया चिनोहरू: अनुप्रेषण हटाइयो २०१७ स्रोत सम्पादन |
||
पङ्क्ति १:
{{Infobox country
|conventional_long_name = मलेशिया
|common_name = मलेशिया
|image_flag = Flag of Malaysia.svg
|image_coat = Coat of arms of Malaysia.svg
|symbol_type = निसाना छाप
|image_skyline = Malaysiamontage.JPG|imagesize = 275px
|image_map = Malaysia (orthographic projection).svg
|map_caption =
|national_motto = ''"Bersekutu Bertambah Mutu"''<small><br />"Unity Is Strength"<ref>{{cite web|url=http://www.malaysia.gov.my/EN/Main/MsianGov/MsianFlagAndCrest/Pages/MsianFlagAndCrest.aspx |title=Malaysian Flag and Coat of Arms |publisher=Malaysian government |accessdate=26 October 2010}}</ref></small>
|national_anthem = [[चित्र:Negaraku instrumental.ogg]]<br />''[[Negaraku]]''<br />"My Country"
|capital = [[क्वालालम्पुर]]{{Ref label|capital|a|}}<br /><br />[[:en:Putrajay|पुट्राजय]] (प्रशासनिक केन्द्र्)
|latd=3 |latm=08 |latNS=N |longd=101 |longm=42 |longEW=E
|largest_city = राजधानी
|official_languages = [[:en:Malaysian language|मलेशियन]]{{Ref label|BM|b|}}
|languages_type = [[सरकारी लिपि]]
|languages = [[:en:Malay alphabet|ल्याटिन अक्षर]]{{Ref label|script|c}}
|languages_sub = हो
|languages2_type = Used for some purposes
|languages2 = [[अङ्ग्रेजी भाषा|अङ्ग्रेजी]]{{Ref label|English|d|}}
|languages2_sub = हो
|official_religion = [[इस्लाम धर्म|इस्लाम]]
|Demonym = मलेशियन<ref name="state.gov"/>
|ethnic_groups = ५०.४% [[:en:Malaysian Malay|मलाय]]<br />२३.७% [[:en:Malaysian Chinese|चीनी]]<br />११.०% [[:en:Orang Asal|स्वदेशी]]<br /> ७.१% [[:en:Malaysian Indian|भारतीय]]<br /> ७.८% अन्य<ref name="CIA Fact Book"/>
|government_type = [[:en:Federal monarchy|सङ्घीय]] [[:en:Constitutional monarchy|संवैधानिक]] [[:en:elective monarchy|वैकल्पिक राजशाही]] र [[:en:Federation|सङ्घीय]] [[संसदीय लोकतन्त्र]]
|leader_title1 = [[:en:Yang di-Pertuan Agong|राजा]]
|leader_name1 = [[:en:Abdul Halim of Kedah|अब्दुल हलिम]]
|leader_title2 = [[:en:Prime Minister of Malaysia|प्रधान मन्त्री]]
|leader_name2 = [[:en:Najib Tun Razak|नाजिब टुन रजाक]] ([[:en:Barisan Nasional|ब्यारिसन न्यासनल]])
|leader_title3 = [[:en:Deputy Prime Minister of Malaysia|उप प्रधान मन्त्री]]
|leader_name3 = [[Muhyiddin Yassin]] ([[:en:Barisan Nasional|ब्यारिसन न्यासनल]])
|sovereignty_type = [[Independence]]
|established_event1 = [[संयुक्त अधिराज्य]]बाट ([[:en:Federation of Malaya|मलया]] मात्र)
|established_date1 = ३१ अगस्त १९५७
|established_event2 = Federation of [[Federation of Malaya|Malaya]], [[Sabah]], [[Sarawak]], and [[Singapore]]{{Ref label|Singapore|e|}}
|established_date2 = 16 September 1963
|area_rank = 67<sup>th</sup>
|area_magnitude = 1_E+11
|area_km2 = 329,847
|area_sq_mi = 127,355
|percent_water = 0.3
|population_estimate =
|population_estimate_year = 2010
|population_estimate_rank = 42<sup>nd</sup>
|population_census_year = 2010<ref name="Population 1">{{cite web |url=http://www.statistics.gov.my/portal/download_Population/files/census2010/Taburan_Penduduk_dan_Ciri-ciri_Asas_Demografi.pdf |title=Taburan Penduduk dan Ciri-ciri Asas Demografi |publisher=Jabatan Perangkaan Malaysia |page=5 |accessdate=4 October 2011}}</ref>
|population_census = 28,334,135
|population_census_rank = 42<sup>th</sup>
|population_density_km2 = 86
|population_density_sq_mi = 216.45
|population_density_rank = 114<sup>th</sup>
|GDP_PPP_year = 2011
|GDP_PPP = $442.010 billion<ref name="imf2">{{cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2011/01/weodata/weorept.aspx?sy=2008&ey=2011&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=548&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a=&pr.x=39&pr.y=10 |title=Malaysia |publisher=International Monetary Fund |accessdate=30 April 2011}}</ref>
|GDP_PPP_rank = 29<sup>th</sup>
|GDP_PPP_per_capita = $15,385<ref name="imf2"/>
|GDP_PPP_per_capita_rank = 47<sup>th</sup>
|GDP_nominal_year = 2011
|GDP_nominal = $247.781 billion<ref name="imf2"/>
|GDP_nominal_rank = 38<sup>th</sup>
|GDP_nominal_per_capita = $8,624<ref name="imf2"/>
|GDP_nominal_per_capita_rank = 58<sup>th</sup>
|Gini = 46.1
|Gini_rank = 36<sup>th</sup>
|Gini_year = 2002<ref name="CIA Fact Book"/>
|HDI_year = २०११
|HDI = {{increase}} 0.781<ref>{{cite web|url=http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2011_EN_Table1.pdf|title=Human Development Report 2011|publisher=United Nations|accessdate=2 November 2011}}</ref>
|HDI_rank = 61<sup>th</sup>
|HDI_category = {{Fontcolour|green|high}}
|currency = [[Malaysian ringgit|Ringgit]] (RM)
|currency_code = MYR
|date_format = dd-mm-yyyy
|time_zone = [[Malaysian Standard Time|MST]]
|utc_offset = +८
|time_zone_DST = Not observed
|utc_offset_DST = +८
|drives_on = Left
|cctld = [[.my]]
|calling_code = +६०
|ISO_3166-1_alpha2 = MY
|ISO_3166-1_alpha3 = MYS
|ISO_3166-1_numeric = ४५८
|sport_code = [[IOC]]/[[FIFA]]: MAS<br />[[ISO]]: MYS
|vehicle_code = MAL
|footnotes =
{{note|capital}}a. [[Kuala Lumpur]] is the capital city and is home to the legislative branch of the Federal government. [[Putrajaya]] is the primary seat of the federal government where the executive and judicial branches are located.
{{note|BM}}b. The terminology as per government policy is ''Bahasa Malaysia'' (literally Malaysian language)<ref>{{cite news|author1=Wong Chun Wai |author2=Edwards, Audrey |url=http://thestar.com.my/news/story.asp?file=/2007/6/4/nation/17923478&sec=nation |title=Back to Bahasa Malaysia |work=The Star |date=4 June 2007|accessdate=26 October 2010}}</ref> but legislation continues to refer to the official language as ''Bahasa Melayu'' (literally Malay language).<ref>{{cite web|url=http://www.jac.gov.my/jac/images/stories/akta/federalconstitution.pdf |title=Federal Constitution |publisher=Judicial Appointments Commission |accessdate=29 November 2011}}</ref>
{{note|script}}c. Under the National Language Act 1967: "The script of the national language shall be the Rumi [Latin] script: provided that this shall not prohibit the use of the Malay script, more commonly known as the [[Jawi script]], of the national language."<ref>[http://www.agc.gov.my/Akta/Vol.%201/Act%2032.pdf National Language Act 1967]</ref>
{{note|English}}d. English may be used for some purposes under the National Language Act 1967.
{{note|Singapore}}e. Singapore became an independent country on 9 August 1965.<ref>[http://www.un.org/News/Press/docs/2006/org1469.doc.htm United Nations Member States<!-- Bot generated title -->]</ref>
}}
{{eng}}
'''मलेशिया''' एक पूर्वी दक्षिण एसियाली सङ्घात्मक अधिराज्य हो। यो देशको राजधानी क्वालालाम्पुर हो। नेपालसँग यो देशको नजीकको सम्बन्ध रहेको छ। यहाँ धेरै पहिले देखिनै प्रथम विश्व्युद्ध देखि मलेशियामा गई बसेका नेपालीहरूको गाँउ नै रहेको छ। हाल रोजगारीका लागि झण्डै ति नौ लाख नेपाली मलेशिया गएका छन। मेलेशियाले नेपालमा राजदूतावास खोलेको छ भने, नेपालले सरकारले पनि मलेशियामा राजदूतावास खोलेको छ।
== जनसङ्ख्या ==
[[चित्र:Malaysia population density 2010b.png|thumb|350px|right|alt=A map of Malaysia depicting the expected 2010 estimated population density.| मलेशियाको जनघनत्वको ग्राफ]]
सन् २००८ को जनगणना अनुसार, २ करोड ७७ लाख ३० हजार जनसङ्ख्या रहेको यस देशमा मले जातीको बाहुल्यता रहेको छ। जसमा कुल जनसङ्ख्याको ५७ प्रतिशत माले जाती रहेका छन् भने बाँकी ३० प्रतिशत चिनिया १० प्रतिशत भारतीय र अन्य ३ प्रतिशत मिश्रित जनजातीको संख्या रहेको छ। जनसङ्ख्याको मापनमा यो देशलाई हाल आएर सांस्कृतिक देश भनेर पनि चिनिन्छ।
== इतिहास ==
१. मलेसिया बेलायती उपनिवेश बाट सन १९५७ अगष्ट ३१ तारीख स्वतन्त्र भयो। र यही दिनलाई मलेसियाले स्वतन्त्रता दिवस मनाउदै आएको छ। जसलाई मारर्डेका भन्ने गरिन्छ।
२. मलेसियाको राष्ट्रिय जनावर बाघ हो भने राष्ट्रिय पक्षि होरुल बिल र राष्ट्रिय फूल बुङ्गा राया हो।
३. मलेसियाको पहिलो प्रधानमन्त्री याव तुङ्गकु अब्दुल रहमान हुन।
४. एतिहासीक स्थल भनेर मेलाक्कालाई चिनिन्छ।
संसारको सबै भन्दा अग्लो जोडी प्रेटोनास टुवीन टावर मलेसियामा नै रहेको छ। र यो ८८ तलाको छ।
== भूगोल ==
भौगोलिक अवस्था
संसारको नक्सालाई हेर्दा मलेसिया भू-मध्य रेखाको उत्तरमा दुई देखि सात डिग्रीमा स्थित छ। मलेसियाको छिमेकी राष्ट्रहरूमा उत्तरमा थाईल्याण्ड र दक्षिणमा सिंगापुर अवस्थीत छ भने पूर्वी सिमानामा फिलिपिन्स र पश्चिमको भू-भाग इण्डोनेसियाले घेरेको छ। मलेसियाको क्षेत्रफल ३,२९,७५८ वर्ग किलोमिटर रहेको छ।
== राजनीति ==
संसदिय प्रजातन्त्रमा सञ्चालित द्धिसदनीय प्रणाली भएको मलेसियाको सरकारको सरकार प्रमुख प्रधानमन्त्री हुने व्यवस्था छ र राज्य व्यवस्थाको प्रमुखमा यांडि परतुआन आगोड हुने व्यवस्था छ। यहाँ राजालाई आगोड भनिन्छ र यहांको प्रत्येक राज्य वा क्षेत्रको प्रमुखमा सुल्तान छन र उसले नै राज्य सञ्चालन गर्दछन। तर यस व्यवस्था अन्तरगत संसदको पनि उतिकै अधिकार रहन्छ। त्यही १३ वटा राज्यहरूको सुल्तानहरू मध्येबाट क्रमानुसारको आधारमा प्रत्येक ५ बर्षमा राष्ट्रको आगोड चुन्ने यहांको व्यवस्था छ। नियम अनुसार प्रत्येक ५ बर्षमा संसदीय निर्वाचन हुने व्यवस्था छ। मुख्य राजनीतिक पार्टीहरूमा बारिसन नेसनल (Barisan Nation) अन्र्तगत युनाईटेड मलेसियन नेशन अर्गनाईजेसन(UMNO), मलेसिया चाईनिज एसोशियसन (MCA), मलेसिया इण्डिया काङ्ग्रेस (MIC) रहेका छन भने विपक्ष मुख्य पार्टीहरूमा डेमोक्रेटीक एक्सन पार्टी (DAP), पार्टी मडियलान राक्यात (PKR) र पास (PAS) रहेका छन। बारिसन नेसनलले पछिल्लो २५ वर्ष सम्म लगातार आफ्नो बहुमत हांसिल गर्दै आएको छ। मलेसियाको संसदमा २१९ संसद हुने व्यस्था छ तर यस वर्ष २००८ देखि यसको संख्या बढाएर २२२ बनाएको छ।
== अर्थतन्त्र ==
संसारकै सबै भन्दा बढी रबर उत्पादनको रूपमा मुख्य गरी मलेसियालाई चिनिन्छ। यो मात्र नभएर काठपात तेल तथा टिन उत्पादनले पनि हाल आएर यो देशलाई मुख्य आय श्रोत्रको रूपमा टेवा पुर्याएको छ। निर्मित बस्तु निर्यातले पनि मलेसियाको अर्थतन्त्रलमा राम्रो सहयोग पुर्याएको छ। विश्व आर्थिक मन्दीले नेपालबाट मलेसिया का लागि काम गर्न जाने नेपालीहरूको संख्या केही महिना यता कम हुँदै गएको छ।
== धर्म ==
मुस्लिम आधिकारीक धर्म भएतापनि अरु धर्महरू पनि स्वातन्त्र रूपमा मान्न पाइन्छ। बौद्ध, हिन्दु, किष्टचन साथै अन्य चाईनिज धर्महरू।
== चाड पर्व ==
यहां धर्म अनुसारको चाड पर्व मनाईन्छ। मुस्लीमहरूको महान चाड हरीराय र हरी राय हाजी हो। त्यस्तै हिन्दुहरूको दिपावली, थाईपसामलाई मान्छन्। क्रिष्चनहरूले क्रिष्टमस र चाईनिजहरूले चाईनिज न्यूएयर। धार्मिक प्रचलन अनुसार अन्य चाड पर्वहरू पनि आ-आफ्नै तरिकाले मनाउने गरेको पाइन्छ
== मुद्रा ==
मलेसियाको मुद्रलाई रिङगेट भनिन्छ। १, ५, १०, २०, ५० सेन र एक दुई, पांच, १०, ५०, १००, सिक्का तथा नोटहरू प्रचलनमा छ।
==सन्दर्भ सामग्रीहरू==
{{reist}}
==बाह्य लिङ्कहरू==
*[http://www.bbc.com/nepali/news/2015/05/150524_malaysia_graves थाइ मलेसिया सीमामा सामूहिक चिहान]
{{एसिया}}
{{Commonscat|Malaysia|मलेशिया}}
[[श्रेणी:देशहरू]]
[[श्रेणी:एसिया]]
[[श्रेणी:नेपालका मित्रदेशहरू]]
[[श्रेणी:संसारका अधिराज्यहरू]]
| |||