"द्रोणाचार्य" का संशोधनहरू बिचको अन्तर

'''द्रोणाचार्य''' ऋषि [[भारद्वाज ऋषि]] तथा [[घृतार्ची]] नामक [[अप्सरा]]का पुत्र तथा धर्नुविद्यामा निपुण [[परशुराम अवतार|परशुराम]]का शिष्य थिए।<ref>{{cite web |url= http://agoodplace4all.com/?tag=%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%8B%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AF|title=कृपाचार्य तथा द्रोणाचार्यको कथा|accessmonthday=[[३० डिसेम्बर]]|accessyear=[[वर्ष २००९|२००९]]|format=|publisher=हिन्दी वेबसाइट|language=}}</ref> कुरू प्रदेशमा पाण्डुका पाँच पुत्रहरु तथा [[धृतराष्ट्र]]का सय पुत्रहरूका ती गुरु थिए। महाभारत युद्धका समय ति कौरव पक्षका सेनापति थिए। गुरु द्रोणाचार्यका अन्य शिष्हरूमा [[एकलव्य]]को नाम उल्लेखनीय छ। त्यसले गुरुदक्षिणामा आफ्नो बुढी औँला द्रोणाचार्यलाई दिएको थियो। कौरव र पाण्डवले द्रोणाचार्यका आश्रममा नैं अस्त्र र शस्त्रको शिक्षा पाएका थिए। [[अर्जुन]] द्रोणाचार्यका प्रि'गु'को अर्थ हो- अन्धकार एवं 'रु'को अर्थ हो- प्रकाश। 'गिरति अज्ञानं इति गुरूः' अर्थात् अज्ञानलाई हटाएर ज्ञान प्रदान गर्नेलाई गुरू भनिन्छ। यसप्रकार गुरू नै यथार्थ ब्रह्म हो।य शिष्य थिए। ती अर्जुनलाई विश्वको सर्वश्रेष्ठ धनुर्धर बनाउनु चाहन्थे।

द्रोण ब्राह्मण भरद्वाजका पुत्र थिए । बेद बेदाङ्गको अध्ययन सके पछि उनि धनुर्बिद्याको अभ्यासमा लागेर धनुर्बिद्याका महान आचार्य भएका थिए । भरद्वाजका साथी पान्चालको राजाका छोरा [[द्रुपद (महाभारत)|द्रुपद]] कुटीमा बस्दा द्रोणको सहपाठी थिए । नौजवान हुँदा उनिहरुको बिचमा घनिष्टता बढेको थियो । नौ जवानिको जोशमा आफु राजा भएपछि आधा राज्य दिन्छु भनि द्रोणलाई द्रुपदले भनेका थिए । पढाइ सकिए पछि द्रोणले [[कृपाचार्य]]को बहिनी संग  बिबाह गरे । उनिहरुको [[अश्वत्थामा|अस्वत्थामा]] नामको एउटा छोरा जन्मे । छोरा र स्वास्नी प्रति द्रोण अति नै टाँसिएको थियो । धन सम्पतिको कहिल्यै परबाह नगर्नेले  उनिहरुको लागि धन आर्जन गर्ने तिब्र इच्छा द्रोणमा जाग्यो । 

बाबु मरेकाले त्यति बेला नै [[द्रुपद (महाभारत)|द्रुपद]] राजा भएका थिए । पहिलेको घनिष्टता र आधा राज्य सम्म पनि दिने द्रुपदको वचन याद गरेर द्रुपदले अवश्य पनि सहयोग गर्ने छ भन्ने बिश्वास गरेर द्रोण राजा द्रुपद कहाँ गए । तर द्रुपदलाई बिद्यार्थि भएको बेला भन्दा धेरै फरक भएको पाए । उनले पुराना साथि द्रोण भनि परिचय दिँदा द्रुपद खुशि हुनु कताकता असह्य ब्यबहार गरे । धन र शक्तिले मात्तिएका द्रुपदले भने – “ओ ब्राहण, तिमीले मलाई हेलमेल भएको घनिष्ट साथि भनेर कसरी भन्न सक्यौ ? गद्दी नरसिङ्ग राजा र फिरन्ता जोगीको कसरी मित्रता हुन सक्ने ? धेरै बर्षको चिना जानि सम्झेर राजकाज चलाउने राजासंगको मित्रता दाबि गर्ने तिमी कस्ता मूर्ख हौ ? धनि र माग्नेको, बिद्वान र मूर्खको, बीर र काँतरको बिचमा कसरी मित्रता हुन सक्छ ? मित्रता भनेको बराबरीकाहरुको बिच मात्र हुन सक्छ । फिरन्ते जोगीको मित्र बादशाह हुन सक्तैन ।" द्रुपदको घृणाको कुरा सुनेर मनमा रीसको ज्वाला लिएर दरबारबाट  द्रोण फर्के । यस अपमान र पहिलेका मित्रताको दाबिलाई इनकार गरेकोमा द्रुपदलाई पाठ सिकाउने मन मनै प्रण गरे ।

नोकरीको खोजमा प्रयास गर्न उनि [[हस्तिनापुर]]मा जाने भयो । त्यहाँ उनले आफ्ना जेठान [[कृपाचार्य]]को घरमा केहि दिन त्यसै बिताएका थिए । एक दिन हस्तिनापरका राज कुमारहरुराजकुमारहरु शहर बाहिरको नजिक ठाँउमा भकुण्डो खेलि रहेकाखेलिरहेका थिए । खेल्दा खेल्दै भकुण्डो र युधिष्ठिरको औँठी इनारमा खस्यो । राज कुमारहरुराजकुमारहरु सबै इनारको वरी परी जम्मा भए । स्वच्छ पानीबाट इनार मुनी टलटल टल्कि रहेको औँठी तिनिहरुले देखेका थिए । तर त्यो झिक्नको लागि कुनै पनि साधन पाएनन् ।

कालो बर्ण भएका एउटा ब्राह्मण मुसु मुसु हाँसी नजिकैबाट हेरेर बसेको उनिहरुले होसै गरेनन् । ‘राज कुमारहरु, बीर भरत बंशका सन्तानहरु हुन । बल किन झिक्न सकेनौ ? शस्त्र बिद्यामा निपूर्ण भएकाहरुलाई कसो गर्ने भन्ने कुरा थाहा हुनु पर्ने हो । मैले झिकि दिउँ ?” भनि उनले राज कुमारहरुलाई छक्क पारी दिए । युधिष्ठिरले हाँसेर ठट्टा गरी भने – “ओ ब्राह्मण यदि तिमीले त्यो बल झिकि दियौ भने कृपाचार्यको घरमा तपाईँले राम्रो भोजन गर्न पाएको हामीले हेर्न पाउने छौँ ” । अनि त्यस अपरीचित ब्राह्मण द्रोणले घाँसको एउटा पात टिपी बाणको तीर जस्तै जोडले जाने गर्न शक्तिको वाचा बोलि त्यस पातलाई जोड संग इनारमा फाले । त्यो पात जोड संग गएर भकुण्डोमा टाँसियो । पछिबाट धेरै पातहरु एक पछि अर्को खसाले । ती सबै पातहरु गाँसिएर सिक्रि जस्तो भयो । त्यस घाँसको सिक्रिलाई  समातेर भकुण्डोलाई तानेर निकालि दिए । राज कुमारहरुराजकुमारहरु सबै अति खुशी भए र औँठि पनि झिकि दिन अनरोध गरे ।

द्रोणले एउटा धनुष मागे र त्यसमा बाण चढाइ सिघै औँठिमा बाणले हाने । बाणको जोडले गर्दा औँठी उफ्रेर माथि सम्म आए, अनि द्रोणले समातेर त्यस औँठी [[युधिष्ठिर]]लाई दिए । त्यो तमाशा देखेर राज कुमारहरुलाई गजब लाग्यो र भन्यो –“हामी तपाईँलाई प्रणाम गर्दछौँ । तपाईँ को हुनु हुन्छहुनुहुन्छ ? तपाईँको लागि हामीले गर्नु पर्ने केहि छ कि ?” भनि तिनीहरुले द्रोणलाई ढोग गरे । उनले भने –“ओ राज कुमारहरु, भीष्म कहाँ जाउ र म को हुँ भन्ने उनिबाट जान्नु । राजकुमारहरुले बताएको बयानबाट भीष्मले जाने कि उनि अरु कोही हैन द्रोण थिए । पाणडव र कौरबहरुलाई अरु थप बिद्या सिकाउन द्रोण योग्य ब्यक्ति थियो भन्ने कुरा उनलाई निश्चय भयो । [[भीष्म]]ले उनलाई बिशेष सनमान गरी स्वागत गरे । राजकुमारहरुलाई शस्र बिद्या सिकाउन द्रोणलाई  नियुक्त गरी दिए ।

== द्रुपदसँग बदला ==
कौरबहरु र पाण्डवहरु शस्र बिद्यामा पारंगत भए पछि गुरु दक्षिणाको रुपमा द्रोपदलाई बन्धि बनाएर ल्याउनलाई भने ।