"रैका राजवंश" का संशोधनहरू बिचको अन्तर

पङ्क्ति ५५:
== रैका राजाको इतिहास ==
[[शौनक गोत्र|शौनक]] गोत्रीय, सूर्यवंशी, कुशको वंशज, विभिन्न नामका [[मष्टो देवता]] र मष्टोसँग सम्बन्धित स्त्रीरुप( शिलादेबी, [[शैलेश्वरी]],[[मालिका देवी|मालिका]])लाई कुलदेवता मान्ने रैका राजाका प्रमाणित मूल पुर्खा १२औं शताब्दीमा जुम्ला खारी प्रदेशमा देखापरेका नागराज थिए । इतिहासकारहरूका अनुसार यी राजा [[बौद्ध धर्म|बौद्ध]] धर्मका अनुयाई थिए । ७औं शताब्दीमा दक्षिण [[भारत]] [[गंगा नदी|गंगा]]को मैदानबाट [[आदि शंकराचार्य]] सँगै आएका बैदिक आर्य राजपुतसँग [[कुमाउँ]] क्षेत्रमा टकराव हुँदा यी त्यहाँबाट उत्तर खारी प्रदेश प्रवेश गरेको भन्ने इतिहास भेटिन्छ । यिनका अभिलेखमा आफुलाई [[खस]] राजा महाराजा भनेर लेखिएको पाईन्छ । यी राजा हिमालपारी [[तिब्बत]]को खारी, गुंगे, पुरांग, ताक्लाखर क्षेत्रमा राज्य गर्दथे । १२औं शताब्दीमा यिनको आगमन जुम्ला क्षेत्रमा भयो । यिनैका वंशजहरूले राईका भाषा भई राइका ज्यु, राइका भन्दै राईका, रैकाको रुपमा परिचित भएका थिए । जुम्ला र दुल्लु यिनको राज्य मुकाम थियो । यसै वंशका राजा क्रचल्ल बि.स १२८० को दशकमा भएंकर बहादुर शासक थिए । यिनले कार्तिकेयपूरीको [[कत्युरी]] राज्य धोस्त गर्न [[दुल्लु]] ,[[दैलेख]] ,[[अछाम]], [[बझाङ]] ,[[बाजुरा]] ,[[कालिकोट]] ,[[जुम्ला]] सहितका १० मण्डलीक राजा (बोटे राजा)को शक्ति संगठित गरेर कार्तिकेयपूरीको कत्युरी राज्य ध्वस्त गरेका थिए । यिनका अभिलेखमा यो कुरा उल्लेख छ । यिनका पुत्र अशोक चल्लले केदार भुमि बिजय गरेका थिए । केदार भुमि बिजय गरे भन्ने अभिलेख यिनले लेखाएका छन् । यसै वंशका सुर्यमल्ल, अभय मल्ल, नागिमल्लले डोटी [[कत्युरी]] पाल राज्य १४औं शताब्दीमा बिजय गरेका थिए । [[कत्युरी राजवंश]]को डोटी पाल राज्य विजय गरेपछि यिनको बसोबास डोटी क्षेत्रमा भयो । डोटीमा [[ताम्रपत्रमा रैका/राईका आदेश]]लेखाउने राइका अथवा रैका राजाको रुपमा चिनिए । [[गोरखा]]ले बि.स १८४७ मा यो राज्य बिजय गरेपछि यो राज्यको स्वतन्त्र हैसियत सकियो यसै वंशका बिष्णु शाही र पहाड शाहीले गोर्खाको अधिनस्त भएर १८५५ सम्म राज्य गरेका थिए । यो वंशज जुम्ला र दुल्लु बाट डोटी आएपछि जुम्लामा कल्याल अछाममा सोवंशी, कालिकोट क्षेत्रमा रासकोटीको नियन्त्रण हुन गयो । यी राजाका अभिलेख केलाउदा १४औं सताब्दी पहिलेका अभिलेख अनुसार बौद्ध धर्म मान्दथे । १४औं सताब्दीपछि [[हिन्दू धर्म|हिन्दू]] धर्मलाई अनुसरणगर्न पुगेको भेटिन्छ । यिनका देबी देवताबाट पनि धेरै कुराको बिषयमा तर्क गर्न सकिन्छ । <ref name="लाल बहादुर बम ठकुरी "> कत्युरी राजवंश, डोटी बोगटान राज्यका राजा /रजवार ठकुरी वंशावली (२०७०) </ref>
==रैका राजाका कुलका दमाई(ढोली) हरुले गाउने गरेको देवताको श्लोक (जागर) रैका राजा सिंजा (जुम्ला) बाट डोटी आएका हुन् ।==
 
== रैका राजाको वंशावली<ref name="">वैदिक आर्यन ठकुरी , इतिहास र वास्तविकता , कैलाली कंचनपुरसंग डोटी राज्यको ऐतिहासिक सम्बन्ध, रैका राजाको वंशावली , पृष्ट ४० - ४२ ( २०७२ साल )
 
"https://ne.wikipedia.org/wiki/रैका_राजवंश" बाट अनुप्रेषित