"केन्द्रीय बैङ्क" का संशोधनहरू बिचको अन्तर

२० अौं शताब्दीको सुरुवात हुनुपुर्ब सम्म विश्वमा केन्द्रिय बैंकका कार्यहरु स्पस्ट रुपमा परिभासित भै सकेका थिएनन् । वास्तवमा केन्द्रिय बैंकको भूमिका योजनाबद्द र सुबिचारित ढंगले परिभासित र बिकास भएको पनि होइन । अाबश्यकता र अनुभवको आधारमा केन्द्रिय बैंकको अबधारणाले क्रमिक रुपमा आकार ग्रहण गर्दै गएको देखिन्छ । नोट निस्कासन गर्ने र सरकारी कारोबार गर्ने एकलौटी अधिकार पाएका बाणिज्यवाणिज्य बैंकहरु नै पछी गएर केन्द्रिय बैंकको रुपमा रुपान्तरित हुन पुगेको देखिन्छ । त्यस बखत त्यस्ता बैंकहरु लाई केन्द्रिय बैंक नभनी नोट जारी गर्दा जमानत राख्नुपर्ने र माग भएका बखत त्यस्ता नोटहरुको भुक्तानी सुन चाँदी या दुबैको रुपमा दिने सरकारले जारी गरेका निर्देशनहरु पालना गर्ने कार्य ति बैंकहरुले गर्ने गर्दथे । सरकारले ति बैंकहरुलाई आवश्यकता बमोजिम अरु यस्तै प्रकृतिका जिम्मेवारीहरु थप्दै गए । अन्ततागत्वा त्यस्ता बैंकहरु केन्द्रिय बैंकको रुपमा स्थापित हुँदै गए र केन्द्रिय बैंकले गर्ने कार्यहरु पनि स्तरीकरण हुँदै गयो ।

बिभिन्न मुलुकका सरकारहरुले यात कार्यरत बाणिज्यवाणिज्य बैंकहरु मध्ये कुनै एकलाई नोट छाप्ने सरकारका बिशेष अधिकार र जिम्मेवारी दिएर केन्द्रिय बैंकको रुपमा रुपान्तरण गरे या त यस्ता बिशेष कार्य गर्ने गरी बिशेष सुबिधा र अधिकारहरु दिएर छुट्टै नयाँ बैंक स्थापना गरे ।