"ठकुरी" का संशोधनहरू बिचको अन्तर
Content deleted Content added
पङ्क्ति ६:
==क्षत्रिय/राजपूत/ठाकुर/ठकुरी==
*क्षत्रिय/राजपूत/ठाकुर/ठकुरी शब्दको उदभव तथा विकास
ऐतिहासिक कालमा सम्मानका साथ राजपरिवारका शाखा सन्तान तथा सदस्यहरुलाई क्षत्रिय / राजपूत / ठाकुर / “राउला /राजा /रौतेला /रौतेली/[[रजवार]] /कण्ठे / कण्ढे / गुसाँई /लल्लु /लल्ली/ मैयाँ/ रानीसाप/ द्यान”ले सम्बोधन गर्ने गरिन्थ्यो । राजपरिवारका सदस्यहरुलाई मात्र सम्बोधन गरिने यी मौलिक शब्दहरु थिए । यस्ता सम्मानित शब्द राजपरिवारका सदस्यहरु बाहेक अन्यकालागि प्रयोग हुँदैन्थ्यो । आज यी मौलिक पहिचानका
नेपालका इतिहासविद्का अनुसार ठकुरी क्षेत्रीहरुकै एउटा उपजाति हो<ref name="नेपालका इतिहासविद्का "> डा. राजाराम सुवेदी, डा. सूर्यमणी अधिकारी </ref> । ठकुरी पदवी सुरुमा हिन्दूस्थानबाट नेपाल पसेका राजपूत वैदिक शासक परिवारलाई दिने गरिन्थ्यो ।त्यस बाहेक बाहुनहरुले नै वैश्यहरुबाट क्षेत्रीबनेका रैथाने नेपाली र बास्तविक उच्च क्षत्रिय/क्षेत्रीको रुपमा परिचित खान्दानलाई छुट्टयाउन पनि यस्तो पदवी दिन थाले । ठकुरीहरुको मुलथलो पश्चिम नेपाल हो । त्यहँ पहिले उनीहरु राजा/रजौटा थिए । पूर्वमा ठकुरी हम्मेसी भटीदैनन् । वितेका शताब्दीहरुमा केही ठकुरीहरु प्राचीन रैथाने नेपाली जाति (मज्ञेल) स“ग मिसिए । यसले गर्दा अहिले ठकुरी र अरु तरिकाले क्षेत्री भएका मानिस बीच खासै अन्तर भेटिदैन, तर सामाजिक रुपमा क्षत्रिय/राजपूत/ठाकुर/ठकुरी भनिने जातिको मान मर्यादा प्राचिन कालका वैश्य हुन् वा राजपरिवारकै बिबिध कारण बाट स्तर खस्केका वर्तमानका बिबादित र अन्य क्षेत्री जातिको भन्दा उच्चरहेको छ ।
नेपालको सवालमा कुरागर्नु पर्दा निम्न अनुसार तीन थरिकाहरु आफुलाई क्षत्रिय/ राजपुत/ठाकुर/ठकुरी दावीगर्ने गर्दछन
*# वैदिक आर्यन राजपुत (वैदिक देबी देवता भएका दक्षिण भारत हुँदै पहाड उक्लेकाहरु)
*#[[खस]] आर्यन राजपुत ( मष्ट/मष्टो अन्तर्गतका विभिन्न नामधारी [[मष्टो देवता]] मान्नेहरु हिमाल वारी-पारी बस्दै आएका रैथाने जाति)
*# मंगोल /मगर [[ठकुरी]] (मष्ट/मष्टो अन्तर्गत र रगत भोगी देवता मान्ने गुरुङ मगर बाट बिकसित भएकाहरु हिमाल वारी पारी बस्दै आएका रैथाने आदिवाशी प्रकृति पुजक जाति ब्राहमण (बाहुन) बिरोधी विचार भएका )
ठकुरी बनेका मगरहरुको सम्बन्धमा प्रा.डा.सूर्यमणि आधिकारी, खश साम्राज्यको इतिहास, (वि.स.२०६१)को पृष्ट ८८मा लेखिए अनुसार “खश साम्राज्यलाई शक्तिशाली बनाउनमा मगरहरुको दोहरो भूमिका थियो । साम्राज्यको केन्द्रीय प्रशासनमा उनीहरुको निकट र सार्थक सहभागिता थियो भने गण्डकी प्रदेशका सामन्त शासकहरुका हैसियतमा मगर मुखियाहरुले वफादार सहयोगीको रुपमा स्थानीय प्रशासन चलाएका थिए । खश साम्राज्यको अवसानपछि मात्र मगर सामन्त राजाहरुले खान, सेन, शाह आदिका रुपमा आ–आफ्नो थर परिवर्तन गरी आफूलाई स्वतन्त्र राजा घोषित गरेका थिए । थर र जात परिवर्तन गरी मगर शासकहरुले आफूलाई [[ठकुरी]] भनाए भन्ने सम्बन्धमा मानवशास्त्रीहरुपनि सहमत छन् ।” यस मानेमा नेपालका ठकुरीहरु सबै एउटै छैनन् । यहाँ खश, मगर, वैश्यहरुपनि कुनै कालखण्डमा ठकुरी भएको विषय सत्य हो । यो कुरा रुप, रंग, चाल चलन खवाई लवाई, मान्यता तिनका देवी देवता संस्कार,धर्मको विषयमा अध्ययन गर्दा सहजै अनुमान गर्न सकिन्छ । “गण्डकी प्रदेशका गोर्खा, लम्जुङ, कास्की, पर्वत, तनहुँ, भिरकोट, पाल्पा, गुल्मी, प्यूठानभेगमा गुरुङ मगर जातिका मुखियाहरुले खश साम्राज्यको अधीनस्त सामन्तको रुपमा स्थानीय प्रशासन चलाएका थिए । स्थानीय प्रशासनमा चारजात गुरुङहरुको विशेष भूमिका थियो ।
==चारजात गुरुङमा ==
*#लामा(धर्मगुरु),
|